კითხვა: გთხოვთ განგვიმარტოთ, რა საგადასახადო ვალდებულება წარმოეშვება უცხოური ორგანიზაციის წარმომადგენლობას საქართველოში, თუ:
1) იგი ეწევა გარკვეული სახის მომსახურებას და ამ საქმიანობის განსახორციელებლად იყენებს როგორც ადგილობრივ კადრებს, ისე სათაო ოფისიდან მოწვეულ არარეზიდენტ ფიზიკურ პირებს, რომელსაც საქართველოს წარმომადგენლობა უხდის ხელფასს და ბინის ქირას;
2) არარეზიდენტ ფიზიკურ პირებს სათაო ოფისი უხდის ხელფასს, ხოლო წარმომადგენლობა უნაზღაურებს სასტუმროს ხარჯებს;
3) არარეზიდენტებს, რომლებსაც არ აქვთ წარმომადგენლობა, ჩვენი ორგანიზაცია უნაზღაურებს როგორც მომსახურების, ისე სასტუმროს ხარჯებს;
4) განიხილება თუ არა არარეზიდენტისთვის გადახდილი ხელფასი და ბინის ქირა დღგ-ით უკუდაბეგვრის ობიექტად (ჩვენი აზრით, არ განიხილება - მე-20 მუხლის მე-2 ნაწილის ბოლო წინადადება);
5) სათაო ოფისიდან მოწვეული არარეზიდენტის სასტუმროს ხარჯი განიხილება თუ არა როგორც სამივლინებო ხარჯის ანაზღაურება?
6) იმ შემთხვევაში, თუ სათაო ოფისი ჩვენთან მოწვეული თანამშრომლებისთვის ჩვენს ანგარიშზე რიცხავს საზღვარგარეთიდან თანხებს, რომ შემდგომში წარმომადგენლობამ დაფაროს ამ არარეზიდენტების სასტუმროს ხარჯები, რა საგადასახადო ვალდებულება წარმოეშვება საქართველოში წარმომადგენლობას?

პასუხი: 1) თუ უცხოური ორგანიზაციის წარმომადგენლობა საქართველოში ეწევა მომსახურებას, მაშინ ის წარმოადგენს მოგების გადასახადის გადამხდელს სსკ 170-ე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით. ასევე, ის იქნება ქონების გადასახადის გადამხდელი სსკ 272-ე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად. შესაძლოა, მას მოუწიოს აგრეთვე დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციაც - მომსახურების რაობიდან და მოცულობიდან გამომდინარე.
უცხოური საწარმოს წარმომადგენლობის მიერ ფიზიკური პირებისათვის ანაზღაურებული თანხები იბეგრება ისე, როგორც ადგილობრივი კომპანიის მიერ გადახდილი: დაქირავებით მუშაობის შემთხვევაში - სსკ 174-ე მუხლის შესაბამისად, არარეზიდენტი ფიზიკური პირების დაქირავებით მუშაობის შემთხვევაში - სსკ 197-ე მუხლის 1-”ე” პუნქტის მიხედვით, ხოლო არარეზიდენტი ფიზიკური პირებისაგან მომსახურების შემთხვევაში - სსკ 197-ე მუხლის 1-”ა”-”დ” პუნქტების მიხედვით (არარეზიდენტი ფიზიკური პირებისაგან შეძენილ მომსახურებას აგრეთვე შეეხება არარეზიდენტის დღგ-ით უკუდაბეგვრა სსკ 241-ე მუხლის შესაბამისად). ეს ეხება როგორც ფულით, ასევე სანაცვლო მომსახურებით (ბინის ქირით) გადახდილ ანაზღაურებებს.
2) თუ ეს არარეზიდენტი ფიზიკური პირები სათაო ოფისის მიერ არიან დაქირავებულნი, მაშინ, წესით, სასტუმროს ხარჯებსაც ის უნდა ანაზღაურებდეს. თუ სასტუმროს ხარჯებს სათაო ოფისი კი არა, არამედ მისი წარმომადგენლობა ანაზღაურებს, მაშინ ეს უნდა ხდებოდეს ან წარმომადგენლობითი მიზნებით, ან უნდა განხილულ იქნეს მის მიერ არარეზიდენტების მომსახურების ნაწილობრივ ანაზღაურებად, შესაბამისი დაბეგვრით.
3) საქართველოში რეგისტრირებული გადამხდელის მიერ საქართველოში მუდმივი დაწესებულების არმქონე არარეზიდენტი პირებისათვის საქართველოში გაწეული მომსახურების სანაცვლოდ გადახდილი თანხები და მათთვის სასტუმროს ხარჯების ანაზღაურება, როგორც წესი (გარდა ზოგიერთი სპეციფიკური შემთხვევისა), იბეგრება როგორც არარეზიდენტის (უკუდაბეგვრის) დღგ-ით სსკ 241-ე მუხლის შესაბამისად, ასევე არარეზიდენტის საშემოსავლო გადასახადით სსკ 197-ე მუხლის შესაბამისად.
4) თუ პირი წარმოადგენს საქართველოში რეგისტრირებულ გადამხდელს და მასთან არარეზიდენტი ფიზიკური პირი ასრულებს დაქირავებით მუშაობას სსკ მე-16 მუხლის შესაბამისად, მაშინ ამ ფიზიკური პირისთვის გადახდილი თანხები და ბინის ქირა წარმოადგენს მის ხელფასს და არა - მომსახურების საზღაურს. ეს მართლაც გამომდინარეობს სსკ მე-20 მუხლის მე-2 ნაწილის ბოლო წინადადებიდან. შესაბამისად, ეს თანხები არარეზიდენტის (უკუდაბეგვრის) დღგ-ით დაბეგვრის ობიექტად არ განიხილება.
5) სათაო ოფისიდან მოწვეული არარეზიდენტის სასტუმროს ხარჯი სამივლინებო ხარჯად განხილული ვერ იქნება, რადგან მივლინება - ეს არის სამსახურებრივი დავალების შესასრულებლად დამქირავებლის ბრძანებით დაქირავებულის გაგზავნა მისი მუდმივი სამუშაო ადგილის ფარგლებს გარეთ.
6) იმ შემთხვევაში, თუ წარმომადგენლობის მიერ არარეზიდენტებისათვის სასტუმროს ხარჯების ანაზღაურება ხდება სათაო ოფისის სახელით, მაშინ ეს მისთვის არანაირ საგადასახადო ვალდებულებას არ წარმოშობს - ეს წარმომადგენლობისათვის სათაო ოფისიდან მიღებული თანხის უკან დაბრუნების ტოლფასია; ხოლო თუ წარმომადგენლობა თავისი სახელით ახდენს არარეზიდენტებისათვის სასტუმროს ხარჯების ანაზღაურებას, მაშინ ეს მისი ეკონომიკური საქმიანობის ნაწილია და ან წარმომადგენლობით ხარჯებად უნდა აისახოს მის ბუღალტერიაში, ან - არარეზიდენტებისათვის მომსახურების ანაზღაურების ნაწილად, შესაბამისი დაბეგვრით.
ზოგადად, გვინდა დამატებით აღვნიშნოთ, რომ თუ უცხოური ორგანიზაციის წარმომადგენლობა საქართველოში დღგ ის გადამხდელია და ის მისთვის გაწეული მომსახურების ან გადასახდელი ხელფასის სანაცვლოდ ფულის გადახდის გარდა, თავადაც უწევს რაიმე მომსახურებას ან აწვდის საქონელს, წარმომადგენლობის მიერ გაწეული ეს მომსახურება ან საქონლის მიწოდება (როგორც ნაწილობრივად ბარტერული გარიგება) წარმოადგენს ასევე ჩვეულებრივი დღგ-ით დაბეგვრის ობიექტსაც.

კითხვა: საქართველოს საგადასახადო კოდექსში 2009 წლის 17 ივლისს განხორციელებული ცვლილების შედეგად, 273-ე მუხლის მიხედვით, საწარმოსთვის/ორგანიზაციისთვის დასაბეგრი ქონების ღირებულება არის საშუალო წლიური საბალანსო ნარჩენი ღირებულება, რომელიც ქვემოთ ჩამოთვლილ შემთხვევებში უნდა გაიზარდოს:
2000 წლამდე შესყიდულ აქტივებზე - 3-ჯერ;
2000-დან 2004 წლამდე შესყიდულ აქტივებზე - 2-ჯერ;
2004 წელს შესყიდულ აქტივებზე - 1,5-ჯერ.
”შესყიდვა” გულისხმობს ამ საწარმოს მიერ ქონების შესყიდვის თარიღს თუ აღნიშნული ქონების თავდაპირველ ექსპლუატაციაში შესვლის დროს? შესაძლოა, 2001 წელს გამოშვებული ტექნიკის შეძენა მოხდეს 2009 წელს, ამ შემთხვევაში იმოქმედებს გადასახადის 2-ჯერ გაზრდის წესი?

პასუხი: თუ წლის ბოლომდე რაიმე არ დაზუსტდა კანონქვემდებარე ინსტრუქციით ან მეთოდური მითითებით (რაც გამორიცხული არ არის), აქ იგულისხმება ძირითადი საშუალებების შეძენის თარიღი და არა მათი ექსპლუატაციაში შესვლის თარიღი.

კითხვა: ფიზიკურ პირს (თამაზი), საჯარო რეესტრის ამონაწერის მიხედვით მშენებარე საცხოვრებელ კორპუსში, კიდევ ერთ მოქალაქესთან ერთად თანასაკუთრებაში აქვს მასზე გამიჯნული (ნოტარიულად და შესაბამისი ნახაზით) 126 კვ. მეტრი საოფისე ფართი (თითოეულს). იმისთვის, რომ თამაზის კუთვნილი 126 კვ. მეტრი ფართი საბოლოოდ გაპიროვნდეს ინდივიდუალურ საკუთრებად ამ პიროვნებაზე, საჭიროა აღნიშნული მშენებლობა გატარდეს საჯარო რეესტრში დამთავრებულ მშენებლობად.
ფაქტიური მდგომარეობით მშენებარე კორპუსი დამთავრებულია, მასში ხალხიც შესახლებულია, ასევე არსებობს მერიის გადაწყვეტილება კორპუსის მშენებლობის ლეგალიზების შესახებ, თუმცა პროცედურული საკითხების გამო ეს საკითხი იწელება დროში (საჭიროა ამხანაგობის კრება ხელმოწერებით, ზოგიერთი მოქალაქე კი გასულია ქვეყნიდან). 
აღნიშნული ფართი ფიზიკური პირის (თამაზის) მიერ გაცემულია იჯარით, თამაზი როგორც ფიზიკური პირი დარეგისტრირებულია გადასახადის გადამხდელად საგადასახადო ინსპექციაში, თუმცა პირი (თამაზი) დღგ-ის გადამხდელად დარეგისტრირებული არ არის, ვინაიდან მისი წლიური შემოსავალი ფართის იჯარით გაცემის შედეგად 100 ათას ლარზე ბევრად ნაკლებია.
განქორწინების შემდეგ სასამართლო გადაწყვეტილების შესაბამისად აღნიშნული 126 კვ. მეტრი ფართიდან ნახევარი წილი მიეკუთვნა თამაზის მეუღლეს. აღნიშნული 126 კვ. მეტრი უნდა დარეგისტრირდეს საჯარო რეესტრში თამაზის და მისი ყოფილი მეუღლის თანასაკუთრებად.
სასამართლოს გადაწყვეტილების შესაბამისად თამაზის მიერ აღნიშნული ფართის მის ყოფილ მეუღლეზე გადაცემა, ჩვენი აზრით, არ წარმოადგენს ეკონომიკურ საქმიანობას (სსკ მე-13 მუხლის 1-ლი პუნქტის მიხედვით), ვინაიდან არ ხორციელდება არც მოგების, არც შემოსავლის და არც კომპენსაციის მიღების მიზნით. ასევე, სსკ 212-ე მუხლის მიხედვით ყოფილ მეუღლეებს შორის აქტივების განაწილებისას არ ხდება მოგების აღიარება. აქედან გამომდინარე, თამაზს არ დაეკისრება დღგ-ის გადამხდელად დარეგისტრირების ვალდებულება მიუხედავად მის მიერ გადაცემული ფართის ღირებულებისა და მიუხედავად იმისა, რომ იგი ამ აქტივს (ფართს) იყენებდა ეკონომიკურ საქმიანობაში, ვინაიდან ფიზიკური პირის მიერ განქორწინების შემდეგ ყოფილი მეუღლისათვის ფართის გადაცემა არ არის ეკონომიკური საქმიანობა.
თუმცა საგადასახადო კოდექსში 2009 წლის ივლისში 206-ე მუხლში შესული ცვლილებებით შემოვიდა თანამფლობელობის ცნება, რომელიც გადახლართულია ამხანაგობის ცნებასთან, ხოლო სსკ 230-ე მუხლის ჰ7 და ჰ8 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, ამხანაგობაში ქონებაზე წილის სანაცვლოდ ქონების ინდივიდუალურ საკუთრებაში მიღება და ამხანაგობაში ახალი წევრის მიღების შემდეგ მის წევრზე ამხანაგობის მიერ ქონების გადაცემა წამოადგენს დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციას. სსკ 230-ე მუხლის ჰ7 და ჰ8 პუნქტებით საუბარია ამხანაგობაზე, მაგრამ ამხანაგობის წევრი მოხსენიებულია თანამფლობელად. ასევე, სსკ 206-ე მუხლის (”თანამფლობელობა”) თანახმად, ამხანაგობის წევრის მიერ ქონების ინდივიდუალურ საკუთრებაში მიღება ითვლება ქონების საბაზრო ღირებულებით მიწოდებად. ამავდროულად, ”საქართველოს საგადასახადო კოდექსში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის შესახებ” 2009 წლის 17 ივლისის კანონში ნათქვამია, რომ კანონის მარეგულირებელი ნორმები ვრცელდება მხოლოდ ამ კანონის ამოქმედების შემდეგ შექმნილ ამხანაგობებზე და არ ვფიქრობთ, რომ სასამართლოს გადაწყვეტილებით მეუღლის დარეგისტრირება თანამესაკუთრედ ახალი ამხანაგობის შექმნაა, თუმცა იურიდიულად ახალი თანამესაკუთრე (თუ თანამფლობელი) რომ ჩნდება რეესტრის ამონაწერში ყოფილი მეუღლის სახით, ეს ფაქტია.
გთხოვთ დაგვიდასტუროთ, რომ თამაზის მიერ ყოფილ მეუღლეზე ფართის გადაცემა არ წარმოადგენს დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციას, მიუხედავად ფართის საბაზრო ღირებულებისა. ასევე, თამაზის მეუღლეც საგადასახადო კოდექსის 168-ე მუხლის 1-”ე” პუნქტის შესაბამისად ფართის მის სახელზე დარეგისტრირების შემდეგ გათავისუფლებულია საშემოსავლო გადასახადისაგან.
თამაზის ყოფილ მეუღლეს საოფისე ფართში მისი თანასაკუთრების (50%-იანი) წილის საჯარო რეესტრში დარეგისტრირების შემდეგ სურვილი აქვს იმავე დღეს გაყიდოს ეს ფართი. ეს გაყიდვა ჩვენი აზრით არ დაიბეგრება საშემოსავლო გადასახადით, ვინაიდან 3-5 დღის განმავლობაში (რაც ჭირდება საჯარო რეესტრში რეგისტრაციას), აქტივის ღირებულება ვერ შეიცვლება. ასევე, თუ თამაზის მეუღლის თანასაკუთრებაში მიღებული ფართის (50%-იანი წილის) წილობრივი საბაზრო ღირებულება 100 ათას ლარზე ნაკლებია, თამაზის მეუღლეც არ იქნება ვალდებული თავისი თანასაკუთრების გაყიდვის შემდეგ დარეგისტრირდეს გადასახადის გადამხდელად და გადაიხადოს დღგ.
თუმცა თუ თამაზის მეუღლის წილის მყიდველი მოინდომებს წილის სანაცვლოდ ინდივიდუალური საკუთრების მიღებას, ანუ თამაზის დარჩენილ წილთან გამიჯვნას (რაც თამაზის სურვილიცაა), არსებობს გარკვეული რისკი, რომ ეს ოპერაცია შეიძლება ჩაითვალოს თანამფლობელობის მიერ განხორციელებულ დღგ-თი დასაბეგრ ოპერაციად (სსკ 230-ე მუხლის ჰ8 პუნქტი მასზე არ გავრცელდება) და რადგან მას დაემატება ერთი წლის განმავლობაში მიღებული ან მისაღები საიჯარო ქირა (რაც 100 ათას ლარზე მეტი იქნება), საჭირო გახდება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაცია. შესაბამისი დასკვნა დამოკიდებულია იმაზე, თუ თანამფლობელობა რამდენად ითვლება ამხანაგობად (გამომდინარე სსკ 206 ე მუხლიდან).  
კითხვა მდგომარეობს შემდეგში: იქნება თუ არა თამაზის მიერ ფართის ინდივიდუალურ საკუთრებაში მიღება დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაცია, მას შემდეგ რაც მისი ფართის  თანამესაკუთრედ დარეგისტრირებული იქნება ყოფილი მეუღლე? ხომ არ ჯობია, თამაზის ყოფილმა მეუღლემ ფართზე თანასაკუთრების მიღების შემდეგ მოახდინოს მისი ინდივიდუალურად გამიჯვნა და მერე გაყიდოს ეს ფართი, თუმცა არსებობს რისკი, რომ ასეთი გამიჯვნაც შეიძლება ჩაითვალოს დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციად 230-ე მუხლის ჰ8 პუნქტის გათვალისწინებით და 206-ე მუხლის (თანამფლობელობა) მე-9 პუნქტის შესაბამისად, რომლის თანახმად, ”ამხანაგობის წევრის მიერ ქონების ინდივიდუალურ საკუთრებაში მიღება ითვლება ქონების საბაზრო ღირებულებით მიწოდებად”.
 
პასუხი: უპირველეს ყოვლისა, შევნიშნავთ, რომ მოცემულ ფართზე არ გავრცელდება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2009 წ. 3 აგვისტოს #504 ბრძანება ”საქმიანობის ან/და ოპერაციების სახეების ან/და ოპერაციათა ერთობლიობების, რომლებიც არ განეკუთვნება ეკონომიკურ საქმიანობას, განსაზღვრის თაობაზე”, რადგან ეს ბრძანება შეეხება საცხოვრებელ ბინების (სახლების) გაყიდვას, საჯარო რეესტრის იმ ამონაწერში კი, რომელიც კითხვასთან ერთად გამოაგზავნეთ, მითითებულია არა საცხოვრებელი ბინა, არამედ ოფისი. ამ დროს, თქვენს მიერ მოყვანილი არგუმენტები მართლაც იძლევა დაფიქრებისა და გადაწყვეტილების მიღებისას ყოყმანის საფუძველს, რადგან შესაბამისი საგადასახადო დებულებები არა მკაფიოა, ამასთან, ისინი უმეტესწილად ახალი მიღებულია, რის გამოც ჯერჯერობით არ არსებობს საგადასახადო პრაქტიკა (ანუ, მომხდარი პრეცედენტები).
განსჯის შედეგად, ჩამოგვიყალიბდა შემდეგი მოსაზრებები:
- გაყრის შედეგად თამაზის მიერ ყოფილი მეუღლისათვის მოცემული ფართის ნახევრის გადაცემისას დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაცია არ წარმოიშობა, რადგან, სავსებით გეთანხმებით, რომ ეს არ არის ეკონომიკური საქმიანობა;
- მაგრამ იმის გამო, რომ ორი ადამიანი ხდება იმ ქონების თანამესაკუთრე, რომელიც ამასთან გაქირავებულია (ან უნდა გაქირავდეს ან უნდა გაიყიდოს), ჩვენი აზრით, ეს მართლაც წარმოადგენს ახალ თანამფლობელობას, რომელმაც საგადასახადო რეგისტრაცია უნდა გაიაროს! ყოველ შემთხვევაში, დიდი რისკია იმისა, რომ მას საგადასახადომ სწორედ ასეთი შეფასება მისცეს;
- გამოსავალი ამ სიტუაციიდან არის ის, რომ ამ ახალი თანამფლობელობის მესაკუთრეებმა გაასხვისონ არა ქონება, რაც მართლაც ჩაითვლება დღგ-ით დასაბეგრ მიწოდებად, არამედ უფლება ამ ქონებაზე, რაც განიხილება ფინანსური ინსტრუმენტის მიწოდებად სსკ მე-19 მუხლის ახლადჩამატებული მე-4 ნაწილის დებულების თანახმად:
”ამ კოდექსის 206-ე მუხლით გათვალისწინებული თანამფლობელობის შემთხვევაში მფლობელის წილი, თუ მასზე არ არის მიმაგრებული/განპირობებული ქონება, მათ შორის, ქონებაზე უფლების წინასწარი რეგისტრაციის შემთხვევაში, უფლება წარმოადგენს ფინანსურ ინსტრუმენტს”; ფინანსური ინსტრუმენტების მიწოდება კი, როგორც ფინანსური ოპერაცია, მოგეხსენებათ, გათავისუფლებულია დღგ-ისაგან 230-ე მუხლის 1-”ა” პუნქტის თანახმად.

კითხვა: იურიდიულმა პირმა გარიგება დადო სადაზღვევო კომპანიასთან, თავისი თანამშრომლების და მათი ოჯახის წევრების სამედიცინო დაზღვევის თაობაზე. სადაზღვევო თანხებს იურიდიული პირი მთლიანად უკავებს დაზღვეულ თანამშრომლებს ხელფასიდან და რიცხავს სადაზღვევო კომპანიის ანგარიშზე. შრომით ხელშეკრულებაში საუბარი არ არის არანაირ დაზღვევაზე, მხოლოდ აღნიშნულია ხელფასის ოდენობა.
გვაინტერესებს, საგადასახადო ინსპექცია განიხილავს თუ არა ასეთ სადაზღვევო გარიგებას:
1. იურიდიული პირისგან ფიზიკურ პირებზე დამატებით მომსახურებად;
2. სადაზღვევო თანხას, რომელიც ხელფასის ნაწილია, ჩათვლის თუ არა ეკონომიკური საქმიანობისთვის გაწეულ ხარჯად?
იგივე ლოგიკით, იურიდიულ პირს შეუძლია გამოიყენოს თავისი სახელი და თანამშრომლებისთვის და მათი ოჯახის წევრებისთვის გარიგება დადოს ბანკებთან, კომპანიებთან შეღავათიან განვადებებზე, სესხებზე, და ა.შ.

პასუხი: ზოგადად, თუ შრომით ხელშეკრულებაში მითითებულია დაქირავებულის მხოლოდ ხელფასის ოდენობა და არ არის მითითებული მისი ჯანმრთელობის დაზღვევის თაობაზე, ეს არ უკრძალავს იურიდიული პირის ხელმძღვანელობას, გამოიყენოს თანამშრომელთა მატერიალური წახალისების სხვადასხვა ფორმები, მაგალითად, მისი პრემირების ან დაზღვევის მეშვეობით. ამიტომ ის სადაზღვევო თანხა, რომელიც უნაზღაურდება თანამშრომელს, მისი ხელფასის ნაწილია და ისევე წარმოადგენს ეკონომიკური საქმიანობისათვის გაწეულ ხარჯს, როგორც თანამშრომლის ხელფასის დანარჩენი ნაწილი (გამონაკლის შემთხვევას შეიძლება ჰქონდეს ადგილი მხოლოდ მაშინ, თუ იურიდიული პირის ხელმძღვანელობას თავისივე წესდებით ან/და დამფუძნებლებისაგან აკრძალული აქვს თანამშრომელთა დამატებითი წახალისება. ასეთ გამონაკლის შემთხვევებში, თუ თანამშრომელთა დაზღვევა მაინც მოხდა, ამ ხარჯის დაფარვის წყარო უნდა იყოს ან გაუნაწილებელი მოგება, ან სარეზერვო ფონდები, ან სხვა რამ, რაც მითითებული უნდა იყოს იურიდიული პირის ხელმძღვანელობის შემზღუდველ შესაბამის დოკუმენტში). მოცემულ შემთხვევაში ხარჯების აღიარების მხრივ უფრო მარტივადაა საქმე, ვიდრე ზოგად შემთხვევაში, რადგან როგორც შეკითხვიდან ჩანს, დაზღვევის საფასურს იხდიან თავად თანამშრომლები, მათი ხელფასებიდან ამ თანხების დაკავების გზით.
რაც შეეხება იმას, აქვს თუ არა ადგილი მსგავს შემთხვევებში იურიდიული პირის მხრიდან ფიზიკური პირების რაიმე ფორმით მომსახურებას, ჩვენი აზრით, უნდა განვასხვაოთ ორი შემთხვევა:
1) იურიდიულმა პირმა დადო თანამშრომელთა (და მათი ოჯახის წევრთა) სამედიცინო დაზღვევის ხელშეკრულება სადაზღვევო კომპანიასთან და დაზღვევის ხარჯებს ეწევა თვითონ, თანამშრომელთა მატერიალური წახალისების მიზნით. ამ შემთხვევაში იურიდიული პირის მხრიდან ადგილი აქვს არა მომსახურებას, არამედ ხარჯების გაწევას, რაც გათანაბრებულია ხელფასის გაცემასთან სსკ 174-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ”თ” პუნქტის თანახმად;
2) იურიდიულმა პირმა დადო თანამშრომელთა (და მათი ოჯახის წევრთა) სამედიცინო დაზღვევის ხელშეკრულება სადაზღვევო კომპანიასთან, მაგრამ დაზღვევის ხარჯებს ეწევა არა თვითონ, არამედ თავად თანამშრომლები. იურიდიული პირის მოვალეობაა მხოლოდ თანამშრომელთა ხელფასებიდან თანხების დაკავება და დაკავებული თანხების სადაზღვევო კომპანიისათვის გადარიცხვა. ამ შემთხვევაში იურიდიული პირი მართლაც ასრულებს ფიზიკური პირებისათვის უსასყიდლოდ ფინანსურ მომსახურებას, მაგრამ ამ მომსახურების საბაზრო ღირებულება ძალიან უმნიშვნელოა და იურიდიული პირის მიერ ამ მიზნით გაწეული საბანკო ხარჯების ტოლია. ის, რომ ამ შემთხვევაში ფიზიკურმა პირებმა, შესაძლოა, უფრო იაფად მიიღეს მომსახურება, ვიდრე მათ მიერ უშუალოდ სადაზღვევო კომპანიასთან ხელშეკრულებების გაფორმებით მიიღებდნენ, ეს სადაზღვევო კომპანიის საფასო მარკეტინგული პოლიტიკის შედეგია და არა - იურიდიული პირის მიერ რაიმე უსასყიდლო მომსახურების გაწევის შედეგი.

კითხვა: გადახდის წყაროსთან დაკავებული გადასახადების (საშემოსავლო გადასახადი) ყოველთვიურ დეკლარაციაში, 32-ე გრაფაში გვაქვს ცდომილებები (32-ე გრაფა - გამოშვებული პროდუქციის ღირებულება). შეუძლია თუ არა საგადასახადო ინსპექციას რევიზიის დროს დაგვაკისროს რაიმე სახის ჯარიმა? მაგალითად, შეუძლია თუ არა გაავრცელოს ჩვენზე საგადასახადო კოდექსის 144-ე მუხლის 100-ლარიანი ჯარიმა? და რა პერიოდულობით (ყოველთვიურად თუ კონკრეტულ სარევიზიო პერიოდზე)?

პასუხი:  სსკ 41-ე მუხლის ”გადასახადის გადამხდელთა ვალდებულებების” მე-4 ნაწილის მიხედვით, ”საგადასახადო კანონმდებლობით დადგენილ ვალდებულებათა შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში გადასახადის გადამხდელს ეკისრება ამ კოდექსით ან/და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა”. სსკ 144-ე მუხლის მიხედვით კი განსაზღვრულია, რომ ”თუ გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის მიერ ამ კოდექსით გათვალისწინებული ვალდებულებების შეუსრულებლობა, რისთვისაც ამავე კოდექსით გათვალისწინებულია პასუხისმგებლობა, მაგრამ არ არის განსაზღვრული ჯარიმის ოდენობა, - იწვევს დაჯარიმებას 100 ლარის ოდენობით”.
ამ ორი მუხლის შეჯერებით ვიღებთ, რომ შეკითხვაში მითითებული შეცდომის აღმოჩენის შემთხვევაში საგადასახადო რევიზიამ მართლაც შეიძლება მოახდინოს სსკ 41-ე მუხლის ფართო ინტერპრეტაცია და გამოიყენოს სსკ 144-ე მუხლი გადასახადის გადამხდელის დასაჯარიმებლად. აღნიშნული მუხლის გამოყენება მოხდება სამართალდარღვევის გამოვლენის დროს, ერთჯერადად, რადგან რამდენიმე სამართალდარღვევის ერთად გამოვლენის შემთხვევაში ამ ჯარიმის ჯერადობაზე სსკ 144-ე მუხლში არაფერია ნათქვამი.

კითხვა: ინვენტარიზაციის შედეგად შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაში გამოვლინდა 1100 ლარის ღირებულების საქონლის დანაკლისი, რომლის თვითღირებულება შეადგენს 800 ლარს. ფირმა არის დღგ-ის გადამხდელი. ამავე ფირმაში გამოვლინდა საქონლის ზედმეტობა 1500 ლარის ოდენობით სარეალიზაციო ფასებით.
გთხოვთ, განგვიმარტოთ სრული საბუღალტრო გატარება ორივე მაგალითზე, როგორც ფირმის, ასევე ინდმეწარმის შემთხვევაში.

პასუხი: საქონლის დანაკლისის შემთხვევაში საგადასახადო თვალსაზრისით მისი აღიარება დასაბეგრ მიწოდებად ხდება საბაზრო ფასებით დღგ-ის გარეშე. ამ დროს გამოსაქვითი ხარჯია საქონლის თვითღირებულება. თუ დანაკლისი გამოწვეულია ბუნებრივი დანაკარგებით (აორთქლება, გამოშრობა და ა.შ.), რომელთა აღიარება დანაკლისად ხდება მხოლოდ იმის გამო, რომ უფლებამოსილ ორგანოს არ აქვს დადგენილი ბუნებრივი დანაკარგების ზღვრული ოდენობა, მაშინ დანაკლისის ანაზღაურება პიროვნულად არავის დაეკისრება (I ვარიანტი), ხოლო სხვა მიზეზებით დანაკლისის გამოვლენის გამო მისი საბაზრო ღირებულება (დღგ-ის თანხის ჩათვლით) ასანაზღაურებლად უნდა დაეკისროს მატერიალურად პასუხისმგებელ პირს, ვთქვათ, საწყობის გამგეს ან დირექტორს (II ვარიანტი). რეკომენდებულ ბუღალტრულ გატარებებს ექნება სახე:
I ვარიანტი:
დ-ტი 7499/”არასაგამოსაქვითი ხარჯი” კ-ტი 6110 ან 6190/”დანაკლისი” 1100=;
დ-ტი 6110 ან 6190/”დანაკლისი” კ-ტი 3330/”გადასახდელი დღგ” 167.80;
დ-ტი 6110 ან 6190/”დანაკლისი” კ-ტი 1610 800=.
II ვარიანტი:
დ-ტი 1915/”პრეტენზიები” ან 1431/”მოთხოვნები მატერიალურად პასუხისმგებელი პირების მიმართ” კ-ტი 6110 ან 6190/”დანაკლისი” 1100=;
დ-ტი 6110 ან 6190/”დანაკლისი” კ-ტი 3330/”გადასახდელი დღგ” 167.80;
დ-ტი 6110 ან 6190/”დანაკლისი” კ-ტი 1610 (ან 1620 ან 1640) 800=.
შემდგომში, თუ მატერიალურად პასუხისმგებელი პირის მხრიდან არ მოხდება დანაკლისის ანაზღაურება (ანუ მის წინაშე მოთხოვნა ნაპატიები იქნება), ამ შემთხვევაში შესაბამისი თანხა ჩაითვლება მის ხელფასად და დამატებით დაიბეგრება საშემოსავლო გადასახადითაც.
ინდმეწარმის შემთხვევაში (თუ ისიც დღგ-ის გადამხდელია) ბუღალტრული გატარებები მსგავსია. განსხვავება მხოლოდ იმაში მდგომარეობს, რომ უმეტეს შემთხვევაში ინმდმეწარმე თავად არის საქონელზე მატერიალურად პასუხისმგებელი პირი, ამიტომ, თუ ეს ასეა, მის მიერ 1915 ან 1431 ანგარიშების გამოყენება არ მოხდება და შესაბამისი დანაკლისის თანხა პირდაპირ ჩამოიწერება არაგამოსაქვით ხარჯებში.
საქონლის ზედმეტობის შემთხვევაში როგორც ფირმამ, ასევე ინდმეწარმემ უნდა აღიაროს ეს საქონელი შემოსავალში სარეალიზაციო ფასებით. ბუღალტრულ გატარებას ექნება სახე:
დ-ტი 1610 (ან 1620 ან 1640) კ-ტი 8191/”საქონლის ზედმეტობის გამოვლენის შედეგად მიღებული შემოსავალი”.

კითხვა: შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებამ თავის თანამშრომელს მკურნალობისათვის გაუწია მატერიალური დახმარება (მაგალითისათვის, 2000 ლარი), რაც დაიბეგრა საშემოსავლო გადასახადით, 20-პროცენტიანი განაკვეთით. ამ შემთხვევაში მოგებიდან გადასახადის გამოანგარიშების დროს გამოირიცხება თუ არა ერთობლივი შემოსავლიდან მუშაკზე მკურნალობისათვის გაწეული დახმარების თანხა (2000 ლარი), ხოლო იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნული თანხა არ გამოირიცხება ერთობლივი შემოსავლიდან, - მოხდება თუ არა თანხის ორმაგად დაბეგვრა და უკვე გადახდილი გადასახადის დაბეგვრა?

პასუხი: შეკითხვიდან ნათელი არ არის, 2000 ლარი - თანამშრომლისთვის გაცემული თანხაა საშემოსავლო გადასახადის გარეშე თუ დარიცხული თანხა, რომლიდანაც არის გადახდილი 20% საშემოსავლო გადასახადი. ჩავთვალოთ, რომ 2000 ლარი - თანამშრომლისთვის გაცემული თანხაა, ანუ დაბეგვრა საშემოსავლო გადასახადით მომხდარია 2500 ლარიდან (საშემოსავლო გადასახადი 20% შეადგენს 500 ლარს), ამასთან, ეს ოპერაცია გაფორმებულია როგორც მატერიალური დახმარება (და არა, ვთქვათ, დამატებითი ანაზღაურება პრემიის სახით). თუ ეს მართლაც ასეა, აღნიშნული 2500 ლარი არ მიეკუთვნება შპს-ის ეკონომიკურ საქმიანობას და ამიტომაც დასაბეგრი შემოსავლიდან ის არ გამოიქვითება - არც გაცემული 2000 ლარი და არც გადახდილი გადასახადი 500 ლარი.

კითხვა: როგორ აღირიცხება ფინანსური და საგადასახადო მიზნებისათვის შემდეგი ოპერაციები:
1) საწარმომ მიიღო მოსავალი - ყურძენი რეალური ღირებულებით (სარეალიზაციო) ღირებულებით 10 000 ლარით. აღნიშნული მოსავლის მისაღებად საწარმომ გასწია 1500 ლარის ოდენობით ხარჯები. თუმცა ყურძნის რეალიზაცია მოხდა 10 500 ლარად გარკვეული პერიოდის შემდეგ;
2) საწარმო ყიდულობს კვერცხებს წიწილების გამოჩეკვის და შემდგომში მათი რეალიზაციის მიზნით. ზრდასრული ქათმის სარეალიზაციო ფასია 7 ლარი, ქათმის გაზრდისათვის გაწეული ხარჯია 4 ლარი.

პასუხი: ქათამი წარმოადგენს ბიოლოგიურ აქტივს, ხოლო ყურძენი - ბიოლოგიური აქტივისაგან (ვაზისაგან) მიღებულ სოფლის მეურნეობის პროდუქციას. მათი აღრიცხვის წესები რეგულირდება ბასს 41-ით ”სოფლის მეურნეობა”. კერძოდ, ამ სტანდარტის მე-12, მე-13, 26-ე და 28-ე მუხლების თანახმად:
”12. ბიოლოგიური აქტივი თავდაპირველი აღიარებისა და ბალანსის შედგენის ყოველი თარიღისათვის უნდა შეფასდეს გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებული დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღორებულებით, გარდა 30-ე პუნქტით განსაზღვრული შემთხვევისა, როდესაც შეუძლებელია რეალური ღირებულების საიმედოდ შეფასება.
13. ბიოლოგიური აქტივებიდან მიღებული სოფლის მეურნეობის პროდუქცია უნდა შეფასდეს ნაყოფის მიღების მომენტისათვის არსებული გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებული დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულებით. ამგვარი შეფასება არის ღირებულება იმ თარიღამდე, რომლის შემდეგ გამოიყენება ბასს 2 ”სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობები” ან ბუღალტრული აღრიცხვის სხვა გამოყენებადი სტანდარტი...
26. ბიოლოგიური აქტივის გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებული დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულებით თავდაპირველი აღიარებისა და ასევე გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებული დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულების ცვლილების შედეგად მიღებული შემოსულობა ან ზარალი ჩართულ უნდა იქნეს იმ პერიოდის ნეტო მოგებაში ან ზარალში, როდესაც ისინი წარმოიშვა...
28. სოფლის მეურნეობის პროდუქციის გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებული დანახარჯებით შემცირებული რეალური ღირებულებით თავდაპირველი აღიარების შედეგად მიღებული შემოსულობა ან ზარალი ჩართულ უნდა იქნეს იმ პერიოდის ნეტო მოგებაში ან ზარალში, როდესაც ისინი წარმოიშვა”.

აქედან გამომდინარე, შეკითხვაში მოცემულ 1-ლ შეკითხვაში ყურძენი უნდა აღიარდეს შემოსულობად 10000 ლარად (მისი რეალური ღირებულება შემცირებული გაყიდვისათვის საჭირო შეფასებული დანახარჯებით), ხოლო 1500 ლარი - შესაბამის ხარჯად. ასევე, მე-2 შემთხვევაში ზრდასრული ქათამი უნდა აღიარდეს შემოსულობად 7 ლარის ოდენობით, ხოლო 4 ლარი აღიარდება შესაბამის ხარჯად. ყურძნის გაყიდვის შემდეგ 10500 ლარი იქნება შემოსავალი გაყიდვიდან, ხოლო 10000 ლარი - გაყიდული პროდუქციის თვითღირებულება.
საქართველოს საგადასახადო კოდექსში ან რაიმე კანონქვემდებარე ინსტრუქციაში ბიოლოგიური აქტივების ან/და მათგან მიღებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის თავდაპირველი აღიარებისაგან დასაბეგრი შემოსავლის განსაზღვრის წესი მოცემული არ არის, ამიტომ ამ საკითხზე არსებობს განსხვავებული შეხედულებები. სპეციალისტთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ რაიმე განსხვავებული დებულებების არარსებობის გამო, ბიოლოგიური აქტივების ან/და მათგან მიღებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის აღიარებით მიღებული შემოსავალი უნდა აღიარდეს საგადასახადო თვალსაზრისით ისევე, როგორც ბასს 41-ის მიხედვით და ეს შემოსავალი შეესაბამება სსკ 175-ე მუხლის ”ლ” პუნქტს. სპეციალისტთა ნაწილი კი მიიჩნევს, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსში არ არის ბასს 41-ის გამოყენებაზე მინიშნებაც კი, და ამიტომ ბიოლოგიური აქტივების ან/და მათგან მიღებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის რეალიზაციამდე დასაბეგრი შემოსავლისა და შესაბამისი ხარჯების აღიარება არ უნდა მოხდეს.

კითხვა: შპს ”ჯეოსელი” ახორციელებს მომსახურებას ორგანიზაციაზე. ”ჯეოსელთან” დადებულია ხელშეკრულება, რომლის თანახმად, ის გვაწვდის ყოველი თვის ბოლოს ანგარიშ-ფაქტურას, ორგანიზაცია კი ლიმიტის - 100 დოლარის ფარგლებში უნაზღაურებს თავის თანამშრომლებს ”ჯეოსელის” მომსახურებას.
როგორ უნდა აისახოს ზემოთ აღნიშნული ოპერაცია ბუღალტრულად? დაქირავებულის მიერ 2009 წლის სექტემბერში ნასაუბრებია სრულად 200 ლარი დღგ-ის ჩათვლით.
ჩემი ვარიანტი:
ანუ საშემოსავლოს დეკლარაციით ზემოაღნიშნული თანხა 32/0,8=40 ლარი ასახულია სექტემბრის თვეში, მაგრამ გადახდილია (ანაზღაურებულია ხარჯი) ოქტომბრის თვეში და გადარიცხულია საშემოსავლო გადასახადი ოქტომბრის თვეში.
მაინტერესებს თქვენი აზრი, როდესაც ასეთი ტიპის მომსახურება კონტრაქტით უნდა იყოს ასახული თვე-თვეში და რეალურად გადახდა ხდება ”ჯეოსელში” საანგარიშო პერიოდის მომდევნო თვის 15 რიცხვამდე, რევიზიას საურავის დარიცხვის საფუძველი ექნება?

მაინტერესებს ამ ტიპის ოპერაციებზე თქვენი აზრი სრულად, ყველა პირობების გათვალისწინებით. ბუღალტრული ასახვის რამდენი ვარიანტი შეიძლება იყოს წარმოდგენილი? ანუ ხარჯებში ასახვის და დეკლარირების მომენტებზე მაქვს აქცენტი გადატანილი.

პასუხი: თქვენს მიერ მოცემული ბუღალტრული გატარებები, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ერთ-ერთი შესაძლო ვარიანტია, სწორი არ არის, რადგან თუ თქვენ 40 ლარის დარიცხვა ასახეთ სექტემბრის თვის საშემოსავლო გადასახადის დეკლარაციაში, მაგრამ შესაბამისი საშემოსავლო გადასახადი 15 ოქტომბერს გადარიცხეთ, ცხადია, საურავი დაგერიცხებათ. თუ თქვენ ბუღალტრული გატარებების ამ ვარიანტს აირჩევთ, საშემოსავლო გადასახადიც სექტემბერში უნდა გადაიხადოთ.
იმისათვის, რომ ეს აირიდოთ თავიდან, თქვენს მიერ მოცემულ მეორე ბუღალტრული გატარების დებეტში 3130 ანგარიშის ნაცვლად უნდა გამოიყენოთ ანგარიში 1435/”სხვა მოთხოვნები პერსონალის მიმართ”, ხოლო თანამშრომლის ხელფასიდან ამ თანხის გამოქვითვა მოახდინოთ იმ დღეს, როდესაც ორგანიზაცია ფაქტობრივად გადაუხდის შპს ”ჯეოსელს” სატელეფონო საუბრების საფასურს (სასურველია, ამის შესახებ არსებობდეს შესაბამისად გაფორმებული შეთანხმება ორგანიზაციასა და თანამშრომელს შორის). ამ შემთხვევაში საშემოსავლო გადასახადის დეკლარირებაც და გადახდაც მოხდება ოქტომბერში.
ჩვენი აზრით, შესაძლებელია (და ალბათ, უმჯობესია) ბუღალტრული გატარებების მეორე ვარიანტიც:
30.09.2009 დ-ტი 7430 კ-ტი 3110 169.49,
                   დ-ტი 3340 კ-ტი 3110 30.51 - მიღებულია ა/ფ 200 ლარზე    შპს ”ჯეოსელისაგან”;
30.09.2009 დ-ტი 1435 კ-ტი 6190 32=;
                   დ-ტი 6190 კ-ტი 3330 4.88 - ნორმის ზევით ნალაპარაკები დარიცხვის მეთოდით აღიარებულია შემოსავლად, დღგ-ით დაბეგრილია და გადასახდელად მოთხოვნა წაეყენა თანამშრომელს;
15.10.2009 დ-ტი 3110 კ-ტი 1210 200= - გადახდილია შპს ”ჯეოსელის” დავალიანება;
ხხ.10.2009 დ-ტი 1110 კ-ტი 1435 - თანამშრომელმა ნორმის ზევით ნალაპარაკები თანხა გადაიხადა სალაროში იმ დღეს, რომელ დღესაც ევალება მას ამ თანხის გადახდა ორგანიზაციასთან გაფორმებული შეთანხმების მიხედვით. ეს შეიძლება იყოს როგორც შპს ”ჯეოსელისთვის” საფასურის გადახდის დღე (ანუ, როდესაც ორგანიზაციამ ფაქტობრივად გაწია ხარჯი), ასევე ნებისმიერი სხვა დღე (გონივრულობის ფარგლებში) ორმხრივი შეთანხმების მიხედვით.
იმ შემთხვევაში, თუ გადაწყვეტთ, რომ თანამშრომელს ზენორმატიული 32 ლარი არ გადაახდევინოთ, არამედ დაუქვითოთ ეს თანხა ხელფასად შპს ”ჯეოსელისთვის” საფასურის გადახდის დღეს ან მაშინ, როცა მას ეს თანხა უნდა გადაეხადა ორმხრივი შეთანხმების მიხედვით, ბუღალტრულად გატარდება:
ხხ.10.2009 დ-ტი 3130 კ-ტი 1435 32= - თანამშრომლის მიერ გადასახდელი თანხის გამოქვითვა მისი ხელფასიდან.

კითხვა: ვართ დღგ-ის გადამხდელი კომპანია. შევიძინეთ ძირითად საშუალებად გამოსაყენებლად სატრანსპორტო საშუალება ”ფორდ-ტრანზიტი” 11000 ლარად, რომელიც მთლიანად გავუშვით ხარჯებში. გთხოვთ დაგვიწეროთ ბუღალტრული გატარებები ორ შემთხვევაში:
ა) 2 წლის შემდეგ ავტომანქანა გაიყიდა 8000 ლარად;
ბ) 7 წლის შემდეგ ავტომანქანა გაიყიდა 8000 ლარად.

პასუხი: ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად საჭიროა დაზუსტდეს, მოცემული თანხები დღგ-ის ჩათვლით არის თუ დღგ-ის გარეშე. ფორდ-ტრანზიტის სხვადასხვა მოდელი არსებობს და ის, თავისი გაბარიტების მიხედვით, შეიძლება წარმოადგენდეს მსუბუქ ავტომანქანასაც, რომლის რეალიზაცია გათავისუფლებულია დღგ-ისაგან, ასევე სატვირთო ავტომანქანასაც, რომლის რეალიზაცია იბეგრება დღგ-ით. ასევე საჭიროა დაზუსტდეს, რას გულისხმობს შეკითხვის ავტორი ფრაზაში ”მთლიანად გავუშვით ხარჯებში” - მან ეს გააკეთა მხოლოდ საგადასახადო მიზნებისათვის სსკ 183 ე მუხლის მე-13 ნაწილის შესაბამისად, რაც ნებადართულია, თუ მან ეს გააკეთა ბუღალტრულადაც (ანუ ფინანსურ აღრიცხვაში), რაც, ცხადია, შეცდომაა.
ჩვენს პასუხში ვუშვებთ, რომ 1) ”ფორდ ტრანზიტი” სატვირთო ავტომანქანაა, ანუ მისი გაყიდვა უნდა დაიბეგროს დღგ-ით, მაგრამ შეკითხვაში მოცემული მისი შესყიდვისა და გაყიდვის ფასები მითითებულია დღგ-ის გარეშე; 2) ავტომანქანა ”მთლიანად გაშვებულია ხარჯებში” მხოლოდ საგადასახადო აღრიცხვის მიზნებისათვის, ხოლო ფინანსური აღრიცხვის თვალსაზრისით, ამ ავტომანქანას ერიცხებოდა ყოველწლიური ცვეთა 10%-ის ოდენობით წრფივი მეთოდით, მისი სალიკვიდაციო ღირებულება კი 0-ის ტოლია. მაშინ, 2 წლის შემდეგ დაგროვილი ცვეთა იქნება 2200 ლარი, ხოლო 7 წლის შემდეგ - 7700 ლარი. 
ავტომანქანის რეალიზაციის ბუღალტრული ასახვისათვის გამოვიყენოთ ტრანზიტული ანგარიში 6199 ”შემოსავლები ძირითადი საშუალებების რეალიზაციიდან”. ამ შემთხვევაში ბუღალტრულ გატარებებს (ფინანსური აღრიცხვის მიზნებისათვის) ექნება სახე:
ა) დ-ტი 1410 კ-ტი 6199 9440=
დ-ტი 6199 კ-ტი 3330 1440=
დ-ტი 6199 კ-ტი 2180 11000=
დ-ტი 2280 კ-ტი 6199 2200=
დ-ტი 8230 კ-ტი 6199 800=.
ბ) დ-ტი 1410 კ-ტი 6199 9440=
დ-ტი 6199 კ-ტი 3330 1440=
დ-ტი 6199 კ-ტი 2180 11000=
დ-ტი 2280 კ-ტი 6199 7700=
დ-ტი 6199 კ-ტი 8130 4700=.
საგადასახადო თვალსაზრისით, 8000 ლარი მთლიანად უნდა ჩაირთოს იმ წლის დასაბეგრ ერთობლივ შემოსავალში, როდესაც ავტომანქანის გაყიდვა მოხდება, მიუხედავად იმისა, ეს იქნება 2 წლის თუ 7 წლის შემდეგ.