საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებები
სიტუაციური სახელმძღვანელოები (მენუალები)
- დეკემბერში გამოქვეყნდა სამი სიტუაციური სახელმძღვანელო, განყოფილებებში: დღგ და სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობა.
მენუალი #11124 _ საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ტრანსპორტირება და მიწოდება.
სიტუაციური სახელმძღვანელო დამტკიცებულია 2019 წლის 12 დეკემბრისათვის მოქმედი საგადასახადო კანონმდებლობის მიხედვით და იგი ვრცელდება ასევე იმ პირის მიმართ, რომელიც ახდენს საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის შეძენას და მის შემდგომ მიწოდებას სამრეწველო გადამუშავების გარეშე.
ფაქტობრივი გარემოებები
პირის საქმიანობას წარმოადგენს საქართველოში სოფლის მეურნეობის პროდუქციის წარმოება და მისი მიწოდება.
პირმა სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობიდან მიღებული პროდუქტის (მაგ.: კიტრი, პომიდორი და ა.შ.) ნაწილი, შემდგომში მიწოდების მიზნით, სამრეწველო გადამუშავების გარეშე (შენარჩუნებული იქნა პროდუქტის პირველადი სახე) დააფასოა. ამასთან, პირმა დააფასოა როგორც ერთი, ასევე რამდენიმე სახის პროდუქტი ერთად.
პირმა განახორციელა როგორც დაუფასოებელი, ასევე დაფასოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ტრანსპორტირება და მიწოდება, რა დროსაც, არ გამოწერა სასაქონლო ზედნადები და ასევე, საქონლის მიწოდება არ დაბეგრა დღგ-ით.
შეფასება
სსკ-ის 168-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „ფ“ ქვეპუნქტის თანახმად, ჩათვლის უფლებით დღგ-ისგან გათავისუფლებულია საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის (გარდა საგარეოეკონომიკური საქმიანობის ეროვნული სასაქონლო ნომენკლატურის 0407 00 190 00 და 0407 00 300 00 კოდებში მითითებული საქონლისა (კვერცხისა) და 0207 11 სუბპოზიციაში მითითებული საქონლისა (შინაური ქათამი აუქნელი, ახალი ან გაციებული)) მიწოდება მის სამრეწველო გადამუშავებამდე (სასაქონლო კოდის შეცვლამდე).
სსკ-ის 286-ე მუხლის მე-6 ნაწილის `ა~ ქვეპუნქტის შესაბამისად, პირს ამავე მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი პასუხისმგებლობა არ დაეკისრება საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პირველადი (სამრეწველო გადამუშავებამდე – სასაქონლო კოდის შეცვლამდე) პროდუქციის ტრანსპორტირების ან მიწოდების შემთხვევაში.
„გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის #996 ბრძანებით დამტკიცებული ინსტრუქციის 25 1 მუხლის მე-16 პუნქტის მიხედვით, სსკის 286-ე მუხლის მე-6 ნაწილის `ა~ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პირველადი (სამრეწველო გადამუშავებამდე _ სასაქონლო კოდის შეცვლამდე) პროდუქციის დაფასოება არ წარმოშობს სასაქონლო ზედნადების გამოწერის ვალდებულებას, ამ საქონლის ტრანსპორტირებისას ან/და მიწოდებისას.
საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის დაფასოება (როგორც ერთი, ასევე რამდენიმე სახის პროდუქტის ერთად) და ამ ფორმით მიწოდება, რა დროსაც, პროდუქტი ინარჩუნებს პირველად სახეს, არ განიხილება სამრეწველო გადამუშავებად _ სასაქონლო კოდის შეცვლად.
როგორც დაუფასოებელი, ასევე დაფასოებული საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პირველადი (სამრეწველო გადამუშავებამდე – სასაქონლო კოდის შეცვლამდე) პროდუქციის:
ა) ტრანსპორტირების ან/და მიწოდების შემთხვევაში, პირს არ წარმოეშობა სასაქონლო ზედნადების გამოწერის ვალდებულება და არ დაეკისრება სსკ-ის 286-ე მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი პასუხისმგებლობა;
ბ) მიწოდებაზე გავრცელდება სსკ-ის 168-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „ფ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საგადასახადო შეღავათი.
ღონისძიებები
პირის ქმედებაში საგადასახადო სამართალდარღვევა არ იკვეთება და დამატებით საგადასახადო ვალდებულების დაკისრება არ ხდება.
მენუალი #1728 - სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების დანაკლისის დაბეგვრა
სიტუაციური სახელმძღვანელო დამტკიცებულია 2019 წლის 16 ოქტომბრისთვის მოქმედი საგადასახადო კანონმდებლობის მიხედვით.
ფაქტობრივი გარემოებები
საწარმოს საქმიანობის საგანია სუპერმარკეტების ქსელში სურსათით ვაჭრობა. ამდენად, სავაჭრო ობიექტიდან სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების გასვლა შესაძლებელია სამი გზით _ რეალიზაცია, ადგილზე უკანონო მოხმარება და ქურდობა. აღნიშნულ ობიექტებში საწარმო გარკვეული პერიოდულობით ატარებს სმფ-ების შიდა ინვენტარიზაციას. ამასთან, მისი სააღრიცხვო პოლიტიკის თანახმად, ინვენტარიზაციის დროს დანაკლისად გამოვლენილი სმფ-ები ექვემდებარება ბალანსიდან ბუღალტრულად ჩამოწერას.
გარდა აღნიშნულისა, არ არის იდენტიფიცირებული სმფ-ების ქურდობის ან/და უკანონო მოხმარების განმახორციელებელი პირი. შესაბამისად, ზიანის/ კომპენსაციის ანაზღაურება არ მომხდარა (მათ შორის არც დაზღვევის ხელშეკრულების ფარგლებში). აგრეთვე, არ არსებობს დანაკლისის გამომრიცხავი სხვა მტკიცებულება (მათ შორის, ადგილი არ აქვს სმფ-ების ჩამოწერას სსკ-ის 145-ე მუხლის შესაბამისად).
დაბეგვრის მიზნებისთვის, საწარმოს მიერ შესაბამისი სმფ-ების დანაკლისი განხილულია საბაზრო ფასით მიწოდებად და დაბეგრილია დღგ-ისა და მოგების გადასახადებით.
I ვარიანტი:
აღწერილ ფაქტობრივ გარემოებას ადგილი აქვს 2017 წლის 1 იანვრამდე.
II ვარიანტი:
აღწერილ ფაქტობრივ გარემოებას ადგილი აქვს 2017 წლის 1 იანვრის შემდგომ.
შეფასება
2017 წლის 1 იანვრამდე მოქმედი საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 102-ე, 161-ე და 286-ე მუხლების შესაბამისად:
● დანაკლისის გამოვლენა ითვლება მისი აღმოჩენის მომენტში საბაზრო ფასით განხორციელებულ მიწოდებად.
● საქონლის უსასყიდლოდ მიწოდებისას ერთობლივ შემოსავალში ასახვას ექვემდებარება ამ საქონლის საბაზრო ფასი.
● საქართველოს ტერიტორიაზე ეკონომიკური საქმიანობის ფარგლებში საქონლის უსასყიდლოდ მიწოდება ითვლება დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციად, რა დროსაც დასაბეგრი ოპერაციის თანხა განისაზღვრება საქონლის საბაზრო ფასით.
2017 წლის 1 იანვრიდან მოქმედი საგადასახადო კოდექსის 983, 161-ე და 286-ე მუხლების შესაბამისად:
● დანაკლისის გამოვლენა ითვლება მისი აღმოჩენის მომენტში საბაზრო ფასით განხორციელებულ მიწოდებად.
● მოგების გადასახადის მიზნებისთვის, დანაკლისი ითვლება მისი გამოვლენის მომენტში ამ საქონლის უსასყიდლოდ მიწოდებად, ამასთან, მოგების გადასახადის დაბეგვრის ობიექტია უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება.
● საქართველოს ტერიტორიაზე ეკონომიკური საქმიანობის ფარგლებში საქონლის უსასყიდლოდ მიწოდება ითვლება დღგ-ით დასაბეგრ ოპერაციად, რა დროსაც დასაბეგრი ოპერაციის თანხა განისაზღვრება საქონლის საბაზრო ფასით.
I ვარიანტი:
2017 წლის 1 იანვრამდე, სმფ-ების დანაკლისის თანხა საწარმოს მიერ უნდა დაემატოს შესაბამისი წლ(ებ) ის ერთობლივ შემოსავალს და იმავდროულად, უნდა ჩაირთოს დღგ-ით დასაბეგრ ბრუნვებში.
II ვარიანტი:
2017 წლის 1 იანვრიდან, სმფ-ების დანაკლისის თანხა საწარმოს მიერ შესაბამის თვე(ებ)ში უნდა დაიბეგროს მოგების გადასახადით და იმავდროულად, უნდა ჩაირთოს დღგ-ით დასაბეგრ ბრუნვებში.
ღონისძიებები
საწარმოს ქმედება მართლზომიერია.
იმის გათვალისწინებით, რომ არ არის იდენტიფიცირებული სმფ-ების ქურდობის ანდა უკანონო მოხმარების განმახორციელებელი პირი, შესაბამისი დანაკლისი საშემოსავლო გადასახადით არ დაიბეგრება.
მენუალი #1729 - ჯარიმა ინვენტარიზაციით გამოვლენილი სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების დანაკლისზე
მენუალი დამტკიცებულია 2019 წლის 15 ნოემბრის მდგომარეობით და არეგულირებს მხოლოდ გამოვლენილი დანაკლისის გამო ჯარიმის დაკისრების საკითხს და არ არეგულირებს სმფ-ის დანაკლისის მიწოდებად განხილვის შედეგად საგადასახადო ვალდებულებების განსაზღვრის საკითხს.
ფაქტობრივი გარემოებები
პირს სააღრიცხვო (ბუღალტრული) მონაცემებით ერიცხება 2 სახეობის სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობის ნაშთი: შაქარი _ 10 000 კგ-ის და ფქვილი _ 20 000 კგ-ის ოდენობით. საგადასახადო ორგანოს მიერ ჩატარებული ინვენტარიზაციის შედეგად, შაქრის ნაშთზე დადგინდა დანაკლისი 500 კგ-ის ოდენობით, ხოლო ფქვილის ნაშთზე დანაკლისი არ დადგინდა. პირს დანაკლისის შესახებ ინფორმაცია ინვენტარიზაციის დაწყებამდე არ მიუწოდებია საგადასახადო ორგანოსათვის.
შეფასება
სსკ-ის 286-ე მუხლის მე-9 ნაწილის თანახმად, გადასახადის გადამხდელთან ამ კოდექსით გათვალისწინებული დანაკლისის გამოვლენა ითვლება მისი აღმოჩენის მომენტში საბაზრო ფასით განხორციელებულ მიწოდებად.
ამასთანავე, თუ სმფ-ების დანაკლისი საგადასახადო ორგანოს მიერ ინვენტარიზაციის შედეგად გამოვლინდა, პირი დამატებით ჯარიმდება ამ სმფ-ების საბაზრო ღირებულების 10 პროცენტის ოდენობით. ამავე მუხლის _ მე-10 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის თანახმად, ამ მუხლის მე-9 ნაწილით გათვალისწინებული სანქცია არ გამოიყენება, თუ სმფ-ების დანაკლისის ოდენობა ამავე სახის აღრიცხული სმფების 2 პროცენტს არ აღემატება.
ის ფაქტი, რომ დანაკლისი არ აღემატება ორივე სახეობის სმფ-ის ჯამური ოდენობის 2%-ს _ 600კგ-ს (30000*2%), მხედველობაში არ მიიღება. პირს ჯარიმა დაეკისრება შაქრის დანაკლისის მთლიან ოდენობაზე.
ღონისძიებები
პირს დაეკისრება სსკის 286-ე მუხლის მე-9 ნაწილით გათვალისწინებული ჯარიმა _ 500 კგ შაქრის საბაზრო ღირებულების 10%-ის ოდენობით.
ცვლილებები საგადასახადო კოდექსში
- 10 დეკემბრის #5444-Iს კანონის თანახმად ჩათვლის უფლების გარეშე დღგ-ისგან და იმპორტის გადასახადისგან გათავისუფლებულია საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრისა და ფინანსთა მინისტრის ერთობლივი ბრძანებით დადგენილი ნუსხის მიხედვით თამბაქოზე დამოკიდებულების სამკურნალო და სამედიცინო მიზნებისათვის განკუთვნილი საქონლის მიწოდება და იმპორტი.
მოცემული კანონი ამოქმედდა 2020 წლის 10 იანვრიდან.
- 11 დეკემბრის #5499-Iს კანონის საფუძველზე, რომელიც 2020 წლის პირველი იანვრიდან ამოქმედდა, 2023 წლის 1 იანვრამდე სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივის წევრის მიერ ამ კოოპერატივისაგან მიღებული დივიდენდები (გარდა იმ დივიდენდებისა, რომლებიც მიღებულია „სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივის შესახებ“ კანონის მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობიდან მიღებული მოგებიდან) გადახდის წყაროსთან არ იბეგრება და დივიდენდების მიმღები პირის მიერ ერთობლივ შემოსავალში არ ჩაირთვება.
[მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტი: სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივი უფლებამოსილია, სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობასთან ერთად, განახორციელოს ამ კოოპერატივის მეპაიეთა ეკონომიკური და სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესებასთან დაკავშირებული სხვა საქმიანობა, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობით აკრძალული არ არის].
- 19 დეკემბრის #5626-რს კანონის თანახმად 2022 წლის 1 იანვრამდე საკონტროლო-სალარო აპარატების გამოყენების ვალდებულებისაგან თავისუფლდებიან ფიზიკური პირები, რომლებიც არ იყენებენ დაქირავებულ პირთა შრომას და ახორციელებენ ეკონომიკურ საქმიანობას ბაზრის (ბაზრობის) ტერიტორიაზე განლაგებული არასტაციონარული სავაჭრო ადგილიდან, მათ შორის, დახლიდან, გარდა ფიზიკური პირისა, რომელსაც მინიჭებული აქვს მცირე ბიზნესის სტატუსი ან რომელიც დარეგისტრირებულია ან ვალდებულია დარეგისტრირდეს დღგ-ის გადამხდელად.
არაუგვიანეს 2022 წლის 1 იანვრისა სრულად უნდა იქნას უზრუნველყოფილი ბაზრობის ტერიტორიაზე განლაგებული არასტაციონარული სავაჭრო ადგილები საკონტროლო-სალარო აპარატებით.
- 20 დეკემბრის #5677 კანონის შესაბამისად დაკორექტირდა ტერმინთა განმარტება და დაემატა ახალი პუნქტები, რომლებიც 2020 წლის 14 იანვრიდან ამოქმედდება. მაგალითად, ტერმინი დივიდენდი თავისი არსით გაფართოვდა და მოიცავს აქციონერის/მოწილის მიერ აქციებიდან ან წილებიდან მიღებულ (მათ შორის, პრივილეგირებული აქციებიდან პროცენტის სახით მიღებული) ნებისმიერ შემოსავალს, რომელიც მიიღება მოგების განაწილების შედეგად და რომელსაც იურიდიული პირი უნაწილებს აქციონერებს თუ მოწილეებს, კაპიტალში მათი კუთვნილი აქციების თუ უფლებების პროპორციულად ან პროპორციის დაცვის გარეშე, ასევე რეპო შეთანხმების, ფასიანი ქაღალდების გასესხებისა და ფინანსური გირავნობის შემთხვევაში გამყიდველის ან გამსესხებლის მიერ მყიდველისგან/მსესხებლისგან მიღებულ საკომპენსაციო თანხას, რომელიც არის ასეთი გარიგების მოქმედების პერიოდში ფასიანი ქაღალდებიდან რეალურად მიღებული დივიდენდი. ამასთან, დივიდენდს არ მიეკუთვნება:
ა) იურიდიული პირის ლიკვიდაციისას ან წილის გამოსყიდვისას ფულადი ან ნატურალური ფორმით განხორციელებული განაცემი, რომელიც არ აღემატება კაპიტალში (საწესდებოსა და საემისიოში) აქციონერის თუ მოწილის მიერ განხორციელებული შენატანის ოდენობის ფარგლებს;
ბ) იურიდიული პირის აქციონერზე განხორციელებული გადახდა ამავე იურიდიული პირის აქციის/წილის საკუთრებაში გადაცემით, გარდა რეზიდენტი იურიდიული პირის მიერ საქართველოში საჯარო შეთავაზების გზით გამოშვებული და ეროვნული ბანკის მიერ აღიარებულ ორგანიზებულ ბაზარზე სავაჭროდ დაშვებული წილობრივი ფასიანი ქაღალდის გადაცემისა.
პროცენტად ჩაითვლება:
– სასესხო ფასიანი ქაღალდის მიწოდების ფასსა და შეძენის ფასს შორის სხვაობის თანხის ნაწილი ამ ფასიან ქაღალდზე მიწოდების მომენტამდე დარიცხული და აუნაზღაურებელი პროცენტის ოდენობით.
– რეპო შეთანხმების ფარგლებში სასესხო ფასიანი ქაღალდის გაყიდვის ფასსა და მისი ან მისი ეკვივალენტური სხვა სასესხო ფასიანი ქაღალდის გამოსყიდვის წინასწარ შეთანხმებულ ფასს შორის სხვაობა.
– რეპო შეთანხმების, ფასიანი ქაღალდების გასესხების ან ფინანსური გირავნობის ფარგლებში გამყიდველის/ გამსესხებლის მიერ მყიდველისგან/მსესხებლისგან მიღებული ანაზღაურების თანხა, რომელიც არის აღნიშნული გარიგების მოქმედების პერიოდში ფასიან ქაღალდებზე დარიცხული და მყიდველის მიერ ფაქტობრივად მიღებული პროცენტი.
განისაზღვრა რეპო შეთანხმების, ფასიანი ქაღალდების გასესხების, ფინანსური გირავნობის და დერივატივის ტერმინთა განმარტება.
რეპო შეთანხმება, უკურეპო შეთანხმება - „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული გარიგება, თუ ეს გარიგება დადებულია საბაზრო პრინციპების შესაბამისად, ფასიანი ქაღალდის უკან გამოსყიდვა ხდება მისი გაყიდვიდან 12 თვის განმავლობაში და ამ გარიგებით გათვალისწინებულია მყიდველის მიერ შეთანხმების მოქმედების პერიოდში ფასიან ქაღალდზე დარიცხული და ფაქტობრივად მიღებული პროცენტის, დივიდენდის (კუპონის) ან ნებისმიერი სხვაგვარი განაწილების, რომელიც გულისხმობს მის ეკვივალენტურ გადახდას, გამსესხებლისათვის ანაზღაურება.
დასაბეგრი შემოსავლის განსაზღვრისას არანაირი მოგება ან ზარალი მხედველობაში არ მიიღება, თუ ხდება:
რეპო შეთანხმების, ფასიანი ქაღალდების გასესხების ან ფინანსური გირავნობის ფარგლებში სასესხო ფასიანი ქაღალდის მიწოდება და მისი ან მისი ეკვივალენტური სხვა სასესხო ფასიანი ქაღალდის წინასწარ შეთანხმებულ ფასად გამყიდველისთვის/გამსესხებლისთვის დაბრუნება.
ფასიანი ქაღალდების გასესხება - „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული გარიგება, თუ ეს გარიგება დადებულია საბაზრო პრინციპების შესაბამისად, ფასიანი ქაღალდების დაბრუნება ხდება მათი პირველადი მიწოდებიდან 12 თვის განმავლობაში და ამ გარიგებით გათვალისწინებულია მსესხებლის მიერ შეთანხმების მოქმედების პერიოდში ფასიან ქაღალდზე დარიცხული და ფაქტობრივად მიღებული პროცენტის, დივიდენდის (კუპონის) ან ნებისმიერი სხვაგვარი განაწილების, რომელიც გულისხმობს მის ეკვივალენტურ გადახდას, გამსესხებლისათვის ანაზღაურება.
ფინანსური გირავნობა - „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული გარიგება.
დერივატივი - „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული გარიგება.
პირის მიერ დერივატივის ფარგლებში შემოსავლებისა და ხარჯების ოდენობის განსაზღვრა და აღიარება ხდება ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად. ასევე, ფინანსთა მინისტრი უფლებამოსილია განსაზღვროს ცალკეული შემთხვევები, რომლებზედაც არ გავრცელდება დერივატივის ფარგლებში შემოსავლებისა და ხარჯების ოდენობის განსაზღვრისა და აღიარების აღნიშნული წესი და ასეთი შემთხვევები განსხვავებულად მოაწესრიგოს.
მყიდველის/მსესხებლის მიერ რეპო შეთანხმების, ფასიანი ქაღალდების გასესხების ან ფინანსური გირავნობის ფარგლებში თავდაპირველად შეძენილი/ მიწოდებული სასესხო ფასიანი ქაღალდის მესამე პირისთვის მიწოდების შემთხვევაში მიწოდებული/ გამოსყიდული სასესხო ფასიანი ქაღალდის ღირებულება და ფასი თითოეულ შემთხვევაში განისაზღვრება გამყიდველის/გამსესხებლის მიერ პირველად მიწოდებული ფასიანი ქაღალდის საბაზრო ფასით.
სასესხო ფასიანი ქაღალდის შეძენის შემდეგ მყიდველის მიერ მიღებული პროცენტი, რომელიც შესყიდვის თანხის ნაწილია, უნდა ჩაითვალოს პროცენტად, რაც შეამცირებს ფასიანი ქაღალდების ღირებულებას. იგი არ ჩაითვლება მყიდველის საერთო შემოსავალში.
- 20 დეკემბრის #5658-რს კანონის საფუძველზე 238-ე მუხლს, რომელიც ეხება საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფას საგადასახადო ორგანოს მიერ, დაემატა 123 პუნქტი, რომლის თანახმად ეროვნული ბანკის მიმართვის შემთხვევაში გათვალისწინებული საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებები დაუყოვნებლივ ჩერდება ან არ გამოიყენება „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ ორგანული კანონისა და „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ კანონის შესაბამისად რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ ეროვნული ბანკის მიმართვაში განსაზღვრული ვადით, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 90 დღეს. თუ რეზოლუციის რეჟიმი ეროვნული ბანკის მიმართვაში განსაზღვრულ ვადაზე ადრე დასრულდება, ბანკი ვალდებულია ამის შესახებ შეატყობინოს საგადასახადო ორგანოს, რომელიც განაახლებს საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებებს.
დაკორექტირდა ქონებაზე ყადაღის დადების მუხლის 101 ნაწილი, კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი ან სპეციალური მმართველი უფლებამოსილია ყადაღადადებული ანგარიშები „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ კანონის შესაბამისად სხვა კომერციულ ბანკში ან ეროვნულ ბანკში გადაიტანოს.
- გამომდინარე იქიდან, რომ `ელექტროენერგეტიკისა და ბუნებრივი გაზის შესახებ~ კანონი ჩანაცვლდა „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ კანონით, 20 დეკემბრის #5651-რს მიღებული კანონის თანახმად კონკრეტულ მუხლებში, სადაც საგადასახადო მიზნებისთვის დადგენილია მოცემულობები, ხელმძღვანელობა ხდება „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ კანონის შესაბამისად.
გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ
_ დეკემბრის თვეში ხუთი ბრძანების საფუძველზე ცვლილება შევიდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ფინანსთა მინისტრის #996 ბრძანებაში.
I _ 2 დეკემბრის #367 ბრძანებით საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პირველადი (სამრეწველო გადამუშავებამდე _ სასაქონლო კოდის შეცვლამდე) პროდუქციის დაფასოება არ წარმოშობს სასაქონლო ზედნადების გამოწერის ვალდებულებას, ამ საქონლის ტრანსპორტირებისას ან მიწოდებისას.
II _ 5 დეკემბრის #371-ის მიხედვით შერჩეულ პირს არააქციზური საქონლის სავალდებულო მარკირების ნომინალური ღირებულება აუნაზღაურდება შემოსავლების სამსახურის მიერ, გაფორმებული ხელშეკრულების საფუძველზე 2020 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით.
III _ 13 დეკემბრის #388 ბრძანება, რომლის მიხედვითაც:
– ცალკეულ შემთხვევაში დაუფასოებელი თამბაქოს ნაწარმის მიწოდებისას თამბაქოს ნაწარმის მწარმოებლად არ განიხილება პირი, რომელიც შეძენილ საქონელთან მიმართებით ახორციელებს მხოლოდ პირველად დამუშავებას, დაჭრას, პირველად საფუთავებში დაფასოებას.
– თამბაქოს ნაწარმის წარმოებად არ განიხილება:
ა) იმპორტირებულ საქონელთან მიმართებით იმპორტიორის მიერ საქონლის მხოლოდ პირველადი დამუშავება, დაჭრა, პირველად საფუთავებში დაფასოება.
ბ) საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობის ეროვნული სასაქონლო ნომენკლატურის 2401 კოდში მითითებული ადგილობრივად მოყვანილ საქონელთან მიმართებით, მწარმოებლისთვის მიწოდების მიზნით მოცემული საქონლის საქართველოში მოყვანა, პირველადი დამუშავება, დაჭრა.
ბრძანება ამოქმედდა 16.12.2019-ში და მისი მოქმედება ვრცელდება 2019 წლის 21 ნოემბრიდან წარმოშობილ სამართლებრივ ურთიერთობებზე.
IV _ 25 დეკემბრის #404 ბრძანების თანახმად, გადასახადის გადამხდელის კატეგორია განისაზღვრება კალენდარული თვის პირველი რიცხვისთვის, არაუგვიანეს შესაბამისი თვის 15 რიცხვისა ან გადასახადის გადამხდელად რეგისტრაციისთანავე.
კატეგორიის განსაზღვრისას გადასახადის გადამხდელს ენიჭება შესაბამისი სტატუსი: მცირე, საშუალო, მსხვილი გადასახადის გადამხდელის სტატუსი.
მცირე – პირი, რომლის მიერ საგადასახადო ან საბაჟო დეკლარაციის საფუძველზე გადასახდელად დარიცხული გადასახადების თანხების ჯამი ნაკლებია 100 000 ლარზე;
საშუალო – პირი, რომლის მიერ საგადასახადო ან საბაჟო დეკლარაციის საფუძველზე გადასახდელად დარიცხული გადასახადების თანხების ჯამი ტოლია ან მეტია 100 000 ლარზე და ნაკლებია 4 000 000 ლარზე;
მსხვილი – პირი, რომლის მიერ საგადასახადო ან საბაჟო დეკლარაციის საფუძველზე გადასახდელად დარიცხული გადასახადების თანხების ჯამი ტოლია ან მეტია 4 000 000 ლარზე.
გადასახადის გადამხდელს კატეგორია განესაზღვრება კატეგორიის განსაზღვრის თვის წინა უწყვეტი 12 კალენდარული თვის სავადო თარიღების მიხედვით საგადასახადო კოდექსის 61-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საგადასახადო ან საბაჟო დეკლარაციის საფუძველზე გადასახდელად დარიცხული გადასახადების თანხების ჯამით.
გადასახადის გადამხდელს შეიძლება შეეცვალოს კატეგორია, შემოსავლების სამსახურის უფროსის გადაწყვეტილებით, შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე.
მაგალითი:
ა) სიდიდის კატეგორიის განსაზღვრის მიზნით, 2019 წლის 1 დეკემბერს დაჯამდა შპს X-ის წინა უწყვეტი 12 კალენდარული თვის შედეგად დარიცხული თანხები. კერძოდ, დაჯამდა შპს X-ის მიერ სავადო თარიღით „დარიცხული“ გადასახადების თანხების ჯამი, 2018 წლის ნოემბრის დეკლარაციიდან 2019 წლის ოქტომბრის დეკლარაციის ჩათვლით, რამაც 1 900 000 ლარი შეადგინა.
შესაბამისად, დადგინდა, რომ „დარიცხული“ გადასახადების თანხების ჯამი 1 900 000 ლარია.
შედეგად, 2019 წლის 1 დეკემბერს შპს X-ის სიდიდის კატეგორია განისაზღვრა „საშუალო“;
ბ) მოცემულობა იგივეა, დამატებით შპს X-მა 2019 წლის 15 ნოემბერს წარადგინა 2017 წლის იანვრის დაზუსტებული დეკლარაცია, რომლითაც გაზრდილია „დარიცხული“ თანხა 3 000 000 ლარით.
სიდიდის კატეგორიის განსაზღვრის მიზნით, 2019 წლის 1 დეკემბერს დაჯამდა შპს X-ის წინა უწყვეტი 12 კალენდარული თვის შედეგად დარიცხული თანხები. კერძოდ, დაჯამდა შპს X-ის მიერ სავადო თარიღით „დარიცხული“ გადასახადების თანხების ჯამი, 2018 წლის ნოემბრის დეკლარაციიდან 2019 წლის ოქტომბრის დეკლარაციის ჩათვლით, რამაც 1 900 000 ლარი შეადგინა. შესაბამისად, დადგინდა, რომ „დარიცხული“ გადასახადების თანხების ჯამი 1 900 000 ლარია. შედეგად, 2019 წლის 1 დეკემბერს შპს X-ის სიდიდის კატეგორია განისაზღვრა „საშუალო“, ხოლო 2017 წლის იანვრის დეკლარაცია აღნიშნულ გაანგარიშებაში მონაწილეობას არ იღებს“.
ბრძანება ამოქმედდა 2019 წლის 26 დეკემბერს, გათვალისწინებული კრიტერიუმებით გადამხდელისათვის კატეგორიის პირველადი განსაზღვრა განხორციელდება 2020 წლის იანვრის 1-15 რიცხვამდე.
V – 27 დეკემბრის #416 ბრძანების თანახმად კი:
- ელექტრონული ფორმით კომუნიკაციაზე გადასვლა განხორციელდება გადასახადის გადამხდელის მიერ #I-07 დანართის შესაბამისად წარდგენილი განცხადების საფუძველზე. ფიზიკური პირის შემთხვევაში კი შესაძლებელია ვიდეოზარის საფუძველზე.
- შემოსავლების სამსახურის ვებგვერდზე გადასახადის გადამხდელის ავტორიზაციის წესს განსაზღვრავს შემოსავლების სამსახურის უფროსი.
- ელექტრონული ფორმით კომუნიკაციისთვის სახელისა და პაროლის დაკარგვის შემთხვევაში, გადასახადის გადამხდელს უფლება აქვს ვიდეოზარის/ სამსახურის ვებგვერდის/განცხადების მეშვეობით მიმართოს საგადასახადო ორგანოს სახელწოდების თუ პაროლის აღდგენის მიზნით.
ინსტრუქციის მე-11 მუხლს დაემატა მუხლი 111:
1. გადასახადის გადამხდელი (გარდა უმოქმედო გადასახადის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირისა და ფიზიკური პირისა, რომელიც არ არის მეწარმე ფიზიკური პირი) შემოსავლების სამსახურის ვებგვერდზე ვალდებულია შეავსოს გადასახადის გადამხდელის საინფორმაციო ბარათი.
2. ამ მუხლის მიზნებისთვის:
ა) მოქმედი გადასახადის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირი არის გადასახადის გადამხდელი, რომელიც ახორციელებს ან მიმდინარე საანგარიშო პერიოდში გეგმავს განახორციელოს ისეთი ტიპის საქმიანობა, რაც საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მიზნებისთვის განიხილება როგორც ხარჯის გაწევა ან/და შემოსავლის მიღება, ასევე მიმდინარე ან მომავალ საანგარიშო პერიოდებში შესაძლოა წარმოეშვას საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ვალდებულება.
ბ) უმოქმედო გადასახადის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირი არის გადასახადის გადამხდელი, რომელიც არ აკმაყოფილებს ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ მოთხოვნებს.
3. გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია შემოსავლების სამსახურის ვებგვერდზე მონიშნოს, ასევე შესაბამისი საფუძვლის წარმოშობამდე განაახლოს, ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სტატუსი.
4. გადასახადის გადამხდელის საინფორმაციო ბარათში აისახება შემდეგი სახის ინფორმაცია:
ა) გადასახადის გადამხდელის დასახელება/სახელი და გვარი.
ბ) საიდენტიფიკაციო ნომერი.
გ) ძირითადი და დამატებითი საქმიანობა (ასეთის არსებობის შემთხვევაში).
დ) შემოსავლების სამსახურის უფროსის ბრძანებით განსაზღვრული სხვა ინფორმაცია.
5. საინფორმაციო ბარათის წარმოების წესი განისაზღვრება შემოსავლების სამსახურის უფროსის ბრძანებით.
6. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული მონაცემების ცვლილებისას გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია შესაბამისი ცვლილებები ასახოს გადასახადის გადამხდელის საინფორმაციო ბარათში.
7. გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია არაუგვიანეს შესაბამისი საანგარიშო პერიოდის ბოლო რიცხვისა გადასახადის გადამხდელის საინფორმაციო ბარათში ასახოს ინფორმაცია იმ დეკლარაციის შესახებ (განახორციელოს შესაბამისი მონიშვნა), რომლის წარმოდგენის ვალდებულება წარმოეშობა მიმდინარე საანგარიშო პერიოდის მიმართ.
8. იმ შემთხვევაში, თუ პირს არ გააჩნია საინფორმაციო ბარათში ასახული დეკლარაციის წარმოდგენის ვალდებულება, იგი ვალდებულია საინფორმაციო ბარათში ასახოს აღშნული ინფორმაცია (გააუქმოს შესაბამისი მონიშვნა) ან შესაბამის საანგარიშო პერიოდში საგადასახადო ორგანოში წარადგინოს დეკლარაცია, რომლის საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი თანხა ნულის ტოლია“.
მოცემული ბრძანება ამოქმედდება 2020 წლის 15 თებერვლიდან.
საფინანსო სფეროში შეტანილი ცვლილებები
- 20 დეკემბერს მიღებული #5654-რს კანონით ცვლილება შევიდა „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ ორგანულ კანონში.
ეროვნული ბანკის ფუნქციებს დაემატა კომერციული ბანკის რეზოლუციის განხორციელება, ასევე მონაწილეობის მიღების ვალდებულება კრიზისული სიტუაციებისთვის მომზადებასა და კრიზისის მართვაში.
- რეზოლუციის საფუძვლების არსებობისას ეროვნულ ბანკს შეუძლია განახორციელოს სარეზოლუციო უფლებამოსილებები სხვა ქვეყნის შესაბამისი ორგანოს მიერ განხორციელებული რეზოლუციის ან მისი ეკვივალენტური პროცესის ხელშეწყობის მიზნით. ეროვნული ბანკი არ განახორციელებს სარეზოლუციო უფლებამოსილებებს, თუ მათ განხორციელებამ შეიძლება საფრთხე შეუქმნას ფინანსურ სტაბილურობას, ფისკალურ სისტემას, საჯარო ინტერესს ან მათი განხორციელების შემთხვევაში არ იქნება უზრუნველყოფილი კომერციული ბანკის კრედიტორთა ინტერესების თანაბარზომიერი დაცვა.
- საფინანსო სექტორის ზედამხედველობის კომიტეტი უფლებამოსილია განიხილოს საფინანსო სექტორის ზედამხედველობის სფეროში შემავალი კონკრეტული შემთხვევები და მიიღოს შესაბამისი გადაწყვეტილება, ეროვნული ბანკის სტრუქტურულ ერთეულებს მოსთხოვოს და დადგენილ ვადაში მიიღოს ინფორმაცია საფინანსო სექტორის ზედამხედველობის კომიტეტის საქმიანობის სფეროსთან დაკავშირებულ საკითხებზე.
- კანონს დაემატა 161 მუხლი, სადაც ჩამოყალიბებულია რეზოლუციის კომიტეტის არსი და საქმიანობის მიმართულება.
რეზოლუციის კომიტეტი ამტკიცებს ეროვნული ბანკის მიერ შემუშავებულ რეზოლუციის გეგმებს, იღებს გადაწყვეტილებებს კომერციული ბანკის მიმართ რეზოლუციის რეჟიმის შემოღების შესახებ, აგრეთვე რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ ამ კანონითა და „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სარეზოლუციო უფლებამოსილებების განხორციელების თაობაზე, რისთვისაც გამოიცემა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის სამართლებრივი აქტები.
- კანონს დაემატა IX1 თავი - კომერციული ბანკის რეზოლუცია და ლიკვიდაცია, კრიზისული სიტუაციების კოორდინაცია და კრიზისის მართვა, სადაც განსაზღვრულია კომერციული ბანკის რეზოლუციის მიზნები და ბანკის სარეზოლუციო უფლებამოსილებები.
მოცემული კანონი სრულად ამოქმედდება 2021 წლის პირველი იანვრიდან, მანამდე კი ეტაპობრივად ჩამოყალიბდება და შემუშავდება დანერგვის პროცესისათვის საჭირო დეტალები.
_ ასევე 20 დეკემბრის #5687 კანონით ცვლილება შევიდა ორგანულ კანონში „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“, რომელიც ამოქმედდება 2020 წლის 14 იანვრიდან და რომლის თანახმადაც:
- ეროვნული ბანკი ფლობს, ინახავს და მართავს ოფიციალურ საერთაშორისო რეზერვებს, რომლებიც შეიძლება შედგებოდეს უცხოური ვალუტით გამოხატული და ასანაზღაურებელი დერივატივებისგან, შეთანხმებები ფასიანი ქაღალდების შეძენის შესახებ, მათი შემდგომი გასხვისების პირობით (უკურეპო ოპერაციებისგან).
- ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ოფიციალური საერთაშორისო რეზერვების მართვის ამოცანების შესასრულებლად ისესხოს უცხოური ვალუტა საკუთარი სახელით, ერთ წლამდე ვადით, საერთაშორისო რეზერვებში შემავალი აქტივების უზრუნველყოფით, ან დადოს შეთანხმებები ფასიანი ქაღალდების გასხვისების შესახებ, მათი ეკვივალენტური ფასიანი ქაღალდების წინასწარ შეთანხმებულ ფასად შემდგომი გამოსყიდვის პირობით (რეპო ოპერაციები).
- ეროვნულ ბანკს აქვს უფლებამოსილება გაატაროს „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ კანონით გათვალისწინებული შესაბამისი ღონისძიებები, გამოსცეს სამართლებრივი აქტები, გასცეს წერილობითი მითითებები, დააწესოს დამატებითი მოთხოვნები, შესაბამისი შეზღუდვები თუ სანქციები.
- ბანკს შუძლია დროებით შემოიღოს მორატორიუმის რეჟიმი კომერციული ბანკის ვადამოსული ვალდებულებების მიმართ ან მხარეს შეუზღუდოს კომერციულ ბანკთან დადებული, „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ კანონით გათვალისწინებული კვალიფიციური ფინანსური ხელშეკრულების მიმართ ადრეული შეწყვეტის უფლებამოსილების გამოყენების შესაძლებლობა.
_ 30 დეკემბრის ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის #258/04 ბრძანების თანახმად ცვლილება შევიდა „საბროკერო კომპანიის ლიცენზირებისა და რეგულირების წესის დამტკიცების თაობაზე“ ამავე პირის 2018 წლის #145/04 ბრძანებაში.
ამ ცვლილების თანახმად საბროკერო კომპანიის საკუთარი კაპიტალის მინიმალური ოდენობა უნდა შეადგენდეს 500 000 ლარს, ხოლო იმ საბროკერო კომპანიის საკუთარი კაპიტალის მინიმალური ოდენობა, რომელიც განახორციელებს მხოლოდ „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ კანონის 23-ე მუხლის „ა“-„დ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ ერთ ან რამდენიმე საქმიანობას, უნდა შეადგენდეს 150,000 ლარს.
[23-ე მუხლის „ა“_„დ“ ქვეპუნქტები:
ა) პირდაპირი კონსულტაციები გაუწიოს ინვესტორებს ინვესტიციებთან დაკავშირებით, მათ შორის, ფასიანი ქაღალდების ფასის, ფასიან ქაღალდებში ინვესტიციების განხორციელების, ფასიანი ქაღალდების ყიდვა-გაყიდვისა და მათთან დაკავშირებულ უცხოური ვალუტით გარიგებებში.
ბ) განახორციელოს ფინანსურ ინსტრუმენტებთან და მათ ემიტენტებთან დაკავშირებული კვლევა და უზრუნველყოს ამ კვლევის შედეგების ან/და საინვესტიციო სტრატეგიასთან დაკავშირებული რეკომენდაციების გავრცელება.
გ) კონსულტაცია გაუწიოს ემიტენტებს ფასიანი ქაღალდების გამოშვებისა და ინვესტიციების მოზიდვის თაობაზე.
დ) მოამზადოს და განახორციელოს ემიტენტის ფასიანი ქაღალდების განთავსება არაგარანტირებულ საფუძველზე].
საბროკერო კომპანიას უფლება არა აქვს განახორციელოს „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ კანონის 23-ე მუხლის „ა“-„დ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულის გარდა სხვა სახის საბროკერო საქმიანობა, თუ ის არ დააკმაყოფილებს ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საკუთარი კაპიტალის მინიმალური ოდენობის მოთხოვნას.
განსაზღვრული საკუთარი კაპიტალის მინიმალური ოდენობა გაანგარიშებული უნდა იქნეს ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად.
საბროკერო კომპანია ვალდებულია საქმიანობის ყველა ეტაპზე უზრუნველყოს საკუთარი კაპიტალის მინიმალური ოდენობის დაცვა, განხორციელებული საბროკერო საქმიანობის სახეების შესაბამისად.
საბროკერო კომპანიას საქმიანობის ყოველ ეტაპზე უნდა გააჩნდეს სათანადო ფინანსური რესურსი იმისთვის, რომ უზრუნველყოს საქმიანობის შეუფერხებლად წარმართვა.
საბროკერო კომპანია ვალდებულია მოამზადოს და შესაბამისი თანხმობის მიღების მიზნით ეროვნულ ბანკში წარადგინოს მიმდინარე ანგარიშგება. ქვემოთ ჩამოთვლილი გადაწყვეტილების მიღებიდან გონივრულ ვადაში, მაგრამ აღნიშნული გადაწყვეტილების აღსრულებამდე სულ მცირე 10 სამუშაო დღით ადრე, თუ იგი:
ა) გადაწყვეტს ფილიალის გახსნას ან/და დახურვას.
ბ) გადაწყვეტს საფირმო სახელწოდების შეცვლას.
გ) გადაწყვეტს რეორგანიზაციას. აღნიშნულ შემთხვევაში საბროკერო კომპანიამ ეროვნულ ბანკს უნდა წარუდგინოს ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ კონკრეტულად რას ეხება რეორგანიზაცია და რა არის მისი განხორციელების მიზეზი. ეროვნულმა ბანკმა შეიძლება არ მისცეს თანხმობა საბროკერო კომპანიას რეორგანიზაციაზე, თუ აღნიშნული რეორგანიზაცია საფრთხეს შეუქმნის საბროკერო კომპანიისათვის მინდობილ კლიენტის ფულად სახსრებს ან/და კლიენტის ფასიან ქაღალდებს.
დ) გადაწყვეტს მმართველი ორგანოს წევრის შეცვლას.
ე) მისთვის მინიჭებული ლიცენზიით განსაზღვრული საქმიანობის გარდა, „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონის 23-ე მუხლით განსაზღვრული საქმიანობების შესაბამისად გადაწყვეტს ახალი ტიპის საქმიანობის დაწყებას ან უკვე არსებული საქმიანობის შეწყვეტას.
ბრძანება ამოქმედდა გამოქვეყნებისთანავე, 30.12.2019-ში.
_ 27 დეკემბრის ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის #256/04 ბრძანებიდან გამომდინარე პილარ 2-ის ფარგლებში კომერციული ბანკებისათვის კაპიტალის ბუფერების განსაზღვრის წესის გარდამავალი დებულების თანახმად წმინდა სტრეს-ტესტების ბუფერი ამოქმედდეს 2020 წლის პირველი ოქტომბრიდან.
ხოლო #255/04 ბრძანებით კომერციული ბანკების მიერ პილარ 3-ის ფარგლებში ინფორმაციის გამჟღავნების წესის თანახმად, ბანკებმა 2020 წლის 31 მარტამდე უნდა უზრუნველყონ კვარტალური გამჟღავნების მოთხოვნები სესხებზე ძირითადი ინფორმაციის შესახებ.
_ 19 დეკემბრის ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის #244/04 ბრძანების თანახმად შეტანილ იქნა ცვლილება კომერციული ბანკების კორპორაციული მართვის კოდექსში, რომლის საფუძველზეც ბანკებმა, რომლებიც არ არიან სისტემური მნიშვნელობის კომერციული ბანკები, ანაზღაურებასთან დაკავშირებული საკონტრაქტო ურთიერთობები მოცემული კოდექსის მე 19 მუხლის მე 10 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის (ცვალებადი ანაზღაურების გადავადებისა და შეკავების პრინცი პი და მისი გადახდის ფორმები) მოთხოვნებთან შესაბამისობაში უნდა მოიყვანონ 2020 წლის 31 დეკემბრამდე.
სხვა ცვლილებები
_ ფინანსთა მინისტრის 31.12.2019 წ. #427 ბრძანების საფუძველზე პირველი იანვრიდან „სამშენებლო პროდუქტის იმპორტის წინასწარი შეტყობინება“ შემოსავლების სამსახურის ვებგვერდის საშუალებით წარედგინება შემოსავლების სამსახურსა და სსი პ – ბაზარზე ზედამხედველობის სააგენტოს.
_ 20 დეკემბრის #5673-რს კანონის საფუძველზე ცვლილება შევიდა „გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ კანონში.
ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების, ასევე ფინანსური გირავნობის მონაწილე პირის მიმართ გადახდისუუნარობის საქმის წარმოება წარიმართება მოცემული კანონისა და „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ კანონის სპეციალური დებულებების გათვალისწინებით.
ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ კანონისა და მხარეთა შორის დადებული ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების საფუძველზე განხორციელებულ ურთიერთგაქვითვას ან საბოლოო ურთიერთგაქვითვას, მის შედეგად განხორციელებულ ოპერაციებს სადავოდ ვერ გახდიან მესამე პირები, ადმინისტრაციული და საზედამხედველო ორგანოები, ლიკვიდატორი, გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების მეურვე, გაკოტრების მმართველი/რეაბილიტაციის მმართველი, დროებითი ადმინისტრატორი, მსგავსი ფუნქციების შემსრულებელი ნებისმიერი სხვა პირი.
კრედიტორთა მოთხოვნის წარდგენისა და შემოწმების შესახებ დებულებები არ ვრცელდება იმ კრედიტორზე, რომელიც „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ კანონის შესაბამისად სარგებლობს ურთიერთგაქვითვის უფლებით ან საბოლოო ურთიერთგაქვითვის უფლებით. ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების მიმართ გამოიყენება „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ კანონის სპეციალური დებულებები.
კრედიტორისთვის ზიანის მომტან ქმედებად არ მიიჩნევა ურთიერთგაქვითვის შეთანხმების საფუძველზე განხორციელებული ურთიერთგაქვითვა ან საბოლოო ურთიერთგაქვითვა.
მარეგისტრირებელი ორგანო ვალდებულია ეროვნულ ბანკს დაუყოვნებლივ მიაწოდოს ინფორმაცია „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად მოქმედი საგადახდო სისტემის მონაწილე საწარმოს მიმართ გადახდისუუნარობის, გაკოტრების ან რეაბილიტაციის საქმის წარმოების დაწყებისა და შეწყვეტის შესახებ, გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების მეურვის, გაკოტრების მმართველის ან რეაბილიტაციის მმართველის დანიშვნის, აგრეთვე მისი ცვლილების თაობაზე, რეაბილიტაციის საქმის წარმოების დასრულებისა და გაკოტრების საქმის წარმოების დასრულების საფუძველზე იურიდიული პირის რეგისტრაციის გაუქმების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების რეგისტრაციის თაობაზე.
აღნიშნული კანონი ამოქმედდება 2020 წლის 14 იანვრიდან.
_ შემოსავლების სამსახურის უფროსის 30.12.2019 წ. #47504 ბრძანების საფუძველზე ცვლილება შევიდა „გადასახადის გადამხდელთა პირადი აღრიცხვის ბარათების წარმოების წესის შესახებ“ ამავე პირის 2016 წლის 18 მაისის #13446 ბრძანებით დამტკიცებული მეთოდურ მითითებაში. კერძოდ:
– სახელმწიფო კონტროლს დაქვემდებარებულ ან „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის“ შესაბამისად შექმნილ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირებს, ასევე, სახელმწიფო მმართველობის ორგანოების ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მიერ დაფუძნებულ არაკომერციულ იურიდიულ პირებს ჩამოეწერებათ პირადი აღრიცხვის ბარათზე ყოველი წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით რიცხული ზედმეტად გადახდილი თანხა (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), რომელზეც გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა.
– გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ძირითად ბარათზე ყოველი წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით რიცხული ზედმეტად გადახდილი თანხა, რომელზეც გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა, გაიანგარიშება შემდეგი წესით:
ა) იმ ზედმეტად გადახდილი თანხის გაანგარიშება, რომელზეც გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა, ხორციელდება გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ძირითადი ბარათის მიხედვით.
ბ) კალენდარული წლის 1 იანვრის მდგომარეობით ბიუჯეტთან ანგარიშსწორების შედარების აქტის მიხედვით რიცხული ზედმეტად გადახდილი თანხა კორექტირდება ბოლო 3 წლის მანძილზე განხორციელებული გადახდითა და შემცირების ოპერაციით (გამოაკლდება შემცირება და გადახდა).
გ) იმ შემთხვევაში, თუ ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად გამოანგარიშებით მიღებული სხვაობა:
გ.ა) დადებითია – აღნიშნული თანხა (სხვაობა) ჩაითვლება ზედმეტად გადახდილ თანხად, რომელზეც გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა.
გ.ბ) უარყოფითია ან ნულის ტოლია – ზედმეტად გადახდილი თანხა არ ჩაითვლება თანხად, რომელზეც გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა.
დ) გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ძირითად ბარათზე ბიუჯეტიდან უკან დაბრუნების ოპერაციის არსებობისას, ამავე პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის მიხედვით გამოანგარიშებული სხვაობის თანხა კორექტირდება იმის გათვალისწინებით, თუ რომელ საგადასახადო პერიოდში წარმოშობილი ზედმეტად გადახდილი თანხა დაუბრუნდა გადასახადის გადამხდელს. კერძოდ, გამოიანგარიშება დაბრუნების ოპერაციის თარიღისათვის შესაბამის არახანდაზმულ პერიოდში ბიუჯეტში გადახდილი თანხებისა და შემცირების ოპარაციების ჯამი, გარდა იმ ოპერაციების ჯამისა, რომლებმაც მიიღო მონაწილეობა ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად განხორციელებულ გამოანგარიშებაში.
ე) იმ შემთხვევაში, თუ ამ პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად გამოანგარიშებული თანხა აღემატება დაბრუნებულ თანხას, ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის, დაბრუნების ოპერაცია არ იქნება გათვალისწინებული, ხოლო სხვა შემთხვევაში, გამოანგარიშებული თანხა გათვალისწინებული იქნება ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის.
– გამოანგარიშებაში არ იღებს მონაწილეობას იმ საგადასახადო დეკლარაციით თუ გაანგარიშებით შემცირებული თანხა, რომლითაც განხორციელდა საგადასახადო დეკლარაციით დარიცხული თანხის შემცირება, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც გადასახადის გადამხდელს დეკლარაციის დაზუსტების პერიოდში წარმოეშვა დეკლარაციის დაზუსტების და დარიცხული გადასახადის შემცირების სამართლებრივი საფუძველი (იგულისხმება დეკლარაციის გადასახადის დარიცხვის საფუძვლის გარეშე წარდგენა და შემდგომ მისი განულება).
– გამოანგარიშებულ თანხაზე მომსახურების დეპარტამენტის მიერ ფორმდება დასკვნა და გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ძირითად ბარათზე კეთდება ჩანაწერი „ხანდაზმულობის გათვალისწინებით, ჩამოწერილია ზედმეტობა“ („გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №996 ბრძანებით დამტკიცებული ინსტრუქციის 22 1 მუხლის 4 1 პუნქტზე მითითებით).
– თანხის ჩამოწერის შესახებ დასკვნა გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ძირითად ბარათზე აისახება იმ წლის 1 იანვრის სავადო თარიღით, რომელი წლის 1 იანვრის მდგომარეობითაც ხორციელდება იმ ზედმეტად გადახდილი თანხის განსაზღვრა, რომელზეც გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა.
– გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ძირითად ბარათზე განხორციელებული თანხის ჩამოწერის შესახებ ეცნობება შესაბამის პირს.
საგადასახადო ორგანოს შეუძლია, ასევე ჩამოწეროს პირადი აღრიცხვის ბარათზე 2018 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით რიცხული ზედმეტად გადახდილი თანხა, რომელზეც 2019 წლიდან გასულია საგადასახადო ორგანოსათვის გადასახადის გადამხდელის მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადა.
იხილეთ ასევე:
– 27.12.2019-ის ფინანსთა მინისტრის #419 ბრძანება, „საქართველოს საბაჟო ტერიტორიაზე საქონლის გადაადგილებისა და გაფორმების შესახებ ინსტრუქციების დამტკიცების თაობაზე“ ამავე პირის 2019 წლის 29 აგვისტოს #257 ბრძანებაში ცვლილების შეტანის შესახებ.
– 20.12.2019-ის #5686-რს კანონი, „სასაქონლო ბირჟებისა და საბირჟო ვაჭრობის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე.
– 20.12.2019-ის #5690-რს კანონი, პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ.
– 19.12.2019-ის #243/04 ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის ბრძანება, „კომერციული ბანკების კაპიტალის ადეკვატურობის მოთხოვნების შესახებ დებულების დამტკიცების თაობაზე~ ამავე პირის 2013 წლის 28 ოქტომბრის #100/04 ბრძანებაში ცვლილების შეტანის შესახებ.
– 03.12.2019-ის შემოსავლების სამსახურის უფროსის #42012 ბრძანება, „ცალკეულ საქონელზე ბუნებრივი დანაკარგის ნორმების დამტკიცების შესახებ“ 2019 წლის 10 ივლისის #22970 ბრძანებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე.
სხვა სიახლეების გასაცნობად, ისარგებლეთ განახლებადი საკანონმდებლო-საკონსულტაციო ბაზით "ააფ-ინფო კონსულტანტი"(579-29-31-31).
მარიამ აფრასიძე
