საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებები
სიტუაციური სახელმძღვანელოები და მეთოდური მითითებები
- 16.06.2021 წ. ქონების გადასახადის ნაწილში გამოქვეყნდა სიტუაციური სახელმძღვანელო #1427, რომელიც განმარტავს ორგანიზაციის მიერ ფართის იჯარით გაცემისას ქონების გადასახადს.
ფაქტობრივი გარემოებები:
ორგანიზაციამ, რომელიც არ ეწევა სხვა ეკონომიკურ საქმიანობას, იჯარით გასცა ფართი.
I ვარიანტი - ორგანიზაციამ ზაფხულის პერიოდში, 2 თვის ვადით მთლიანი შენობა იჯარით გასცა სხვა პირზე.
II ვარიანტი _ ორგანიზაციამ გამოფენის მოსაწყობად კალენდარულ წელს 6 თვის ვადით იჯარით გასცა საერთო სარგებლობის ფოიე (რომლითაც თვითონაც სარგებლობს). იჯარით მიღებული შემოსავლის ხვედრითი წილი საერთო შემოსავლის ხვედრითი წილის 15%-ს შეადგენს.
ორივე ვარიანტში ორგანიზაციამ არ წარმოადგინა ქონების გადასახადის წლიური დეკლარაცია.
შეფასება:
სსკ-ის 30-ე მუხლის მე-4 ნაწილის მიხედვით, თუ ორგანიზაცია ახორციელებს ეკონომიკურ საქმიანობას, მისი ქონებისა და საქმიანობის ნაწილი, რომელიც უშუალოდ დაკავშირებულია მის ეკონომიკურ საქმიანობასთან, ითვლება საწარმოს ქონებად და საქმიანობად, ხოლო იმ ნაწილში, სადაც ამის გამიჯვნა შეუძლებელია, ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებული ქონებისა და საქმიანობის გამოანგარიშების მიზნით გამოიყენება ორგანიზაციის მიერ მიღებულ შემოსავალში ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული შემოსავლის ხვედრითი წილი.
სსკ-ის 206-ე მუხლის პირველი ნაწილის `ე~ ქვეპუნქტის თანახმად, შესაბამისი დაბეგვრის ობიექტის მიხედვით ქონების გადასახადისაგან გათავისუფლებულია ორგანიზაციის ქონება, აგრეთვე ორგანიზაციაზე ლიზინგით გაცემული ქონება, გარდა მიწისა და ორგანიზაციის მიერ ეკონომიკური საქმიანობისათვის გამოყენებული ქონებისა.
ორივე ვარიანტში _ ფართის იჯარით გაცემის პერიოდში ორგანიზაციის ქონება ჩაითვლება საწარმოს ქონებად.
I ვარიანტი _ ორგანიზაცია ქონების გადასახადს გადაიხდის 2 თვის პროპორციულად.
II ვარიანტი _ მოცემულ შემთხვევაში, ორგანიზაცია ქონების გადასახადს გადაიხდის 6 თვის პროპორციულად, ორგანიზაციის მიერ მიღებულ შემოსავალში ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული შემოსავლის ხვედრითი წილის (15%) გათვალისწინებით.
ღონისძიებები:
ორივე ვარიანტში _ პირს დაერიცხება კუთვნილი ქონების გადასახადი და დეკლარაციაში თანხის შემცირების შემთხვევაში, პირი დაჯარიმდება სსკ-ის 275-ე მუხლით გათვალისწინებული ჯარიმით. (რაც შეეხება 275-ე მუხლს:
– პირის მიერ საგადასახადო დეკლარაციაში გადასახადის თანხის შემცირება, თუ იგი გამოწვეულია საგადასახადო კონტროლის განმახორციელებელი ორგანოს მიერ პირის საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობის პერიოდის შეცვლით, ჯარიმდება შემცირებული გადასახადის თანხის 10 პროცენტის ოდენობით.
– დეკლარაციაში გადასახადის შემცირება, თუ შემცირებული გადასახადის თანხა ამ გაანგარიშებაში აღნიშნული გადასახადის თანხის 5 პროცენტს არ აღემატება, −იწვევს დაჯარიმებას შემცირებული გადასახადის თანხის 10 პროცენტის ოდენობით.
– გადასახადის შემცირება, თუ შემცირებული გადასახადის თანხა ამ დეკლარაციაში მოცემული გადასახადის თანხის 5 პროცენტზე მეტია და 20 პროცენტს არ აღემატება, −იწვევს დაჯარიმებას შემცირებული გადასახადის თანხის 25 პროცენტის ოდენობით.
– საგადასახადო დეკლარაციაში გადასახადის თანხის შემცირება, გარდა ჩამოთვლილი შემთხვევებისა, იწვევს დაჯარიმებას შემცირებული გადასახადის თანხის 50 პროცენტის ოდენობით).
განხილულ შემთხვევაში ორგანიზაცია არ წარმოადგენს „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის N#996 ბრძანებით დამტკიცებული ინსტრუქციის 49-ე მუხლის „დ“ და „ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ ორგანიზაციას.
(`დ~ _ სახელმწიფო ხელისუფლების, ავტონომიური რესპუბლიკების ხელისუფლების, დამოუკიდებელი ეროვნული მარეგულირებელი და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მიერ კომპენსაციის, შემოსავლის მიღების მიზნით ქონების ქირით, იჯარით თუ სხვა მსგავსი ფორმით გაცემა, როდესაც ამ მომსახურების შედეგად მიღებული თანხა სრულად მიემართება ბიუჯეტში.
`ე~ _ საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის _ სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოს მიერ `სახელმწიფო ქონების შესახებ~ კანონით გათვალისწინებული სახელმწიფო ქონების განკარგვა ანდა სახელმწიფო ქონების სარგებლობაში გადაცემა, რომლის შედეგად მიღებული თანხა მიემართება სახელმწიფო ბიუჯეტში).
- 16.06.2021 წ. ასევე გამოქვეყნდა #1513 მენუალი `მცირე ბიზნესის სტატუსის მქონე პირის მიერ მიღებული შემოსავლების დაბეგვრის შესახებ~.
ფაქტობრივი გარემოებები:
მცირე ბიზნესის სტატუსის მქონე პირის შემოსავალი შედგება, როგორც საქართველოში არსებული წყაროდან, ასევე საქართველოს ფარგლებს გარეთ არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავლებისგან.
კერძოდ, 2021 წლის აპრილის თვეში მის მიერ საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი შეადგენს 2 000 ლარს, ხოლო საქართველოს ფარგლებს გარეთ არსებული წყაროდან _ 3 000 ლარს.
პირი წარმოადგენს საქართველოს რეზიდენტ ფიზიკურ პირს.
აპრილის საანგარიშო პერიოდში პირმა მცირე ბიზნესის ფარგლებში დაკისრებული საგადასახადო ანგარიშგება შეასრულა 2000 ლარზე.
შეფასება:
სსკ-ის 90-ე მუხლის მე-3 ნაწილის მიხედვით, მცირე ბიზნესის დასაბეგრი შემოსავალი შედგება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავლებისაგან, გარდა ხელფასის სახით მიღებული შემოსავლისა და სსკის 88-ე მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად განსაზღვრული შემოსავლის სახიდან მიღებული შემოსავლისა.
სსკ-ის 82-ე მუხლის პირველი ნაწილის `ფ~ ქვეპუნქტის მიხედვით საშემოსავლო გადასახადისგან გათავისუფლებულია რეზიდენტი ფიზიკური პირის მიერ მიღებული შემოსავალი (მათ შორის, სარგებელი), რომელიც არ განეკუთვნება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავალს.
ზემოაღნიშნული მუხლების შესაბამისად მცირე ბიზნესით დასაბეგრ შემოსავალში გაითვალისწინება მხოლოდ საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავლები, ხოლო რაც შეეხება საქართველოს ფარგლებს გარეთ მიღებულ შემოსავლებს, სსკ-ის 82-ე მუხლის პირველი ნაწილის `ფ~ ქვეპუნქტის მიხედვით ასეთი შემოსავლები გათავისუფლებულია საშემოსავლო გადასახადისგან.
შესაბამისად, ფიზიკური პირი ვალდებულია საგადასახადო ანგარიშგება შეასრულოს მხოლოდ 2000 ლარზე და აღნიშნული თანხა აპრილის თვეში დაბეგროს მცირე ბიზნესისათვის დადგენილი განაკვეთით.
ღონისძიებები:
პირის ქმედებაში სამართალდარღვევა არ იკვეთება.
- ნაწილს საკონტროლო-სალარო აპარატების შესახებ დაემატა #2207 მენუალი, რომელიც ეხება `ფიზიკური პირის მიერ საცხოვრებელი ბინის ქირის თანხის მიღებას ნაღდი ანგარიშსწორებით სსა-ის გამოყენების გარეშე~.
ფაქტობრივი გარემოებები:
საქართველოს მოქალაქე ფიზიკურმა პირმა 2021 წლის 31 აპრილს მის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ფართობი (ბინა), საცხოვრებელი მიზნით მიაქირავა ფიზიკურ პირს 1 წლის ვადით, ყოველი მომდევნო თვის 5 რიცხვში ქირის თანხის ნაღდი ანგარიშსწორებით გადახდის პირობით.
აღნიშნულის თაობაზე გამქირავებელმა წარადგინა შესაბამისი განცხადება შემოსავლების სამსახურში მისი მონაცემების საცხოვრებელი ფართობის გამქირავებელ პირთა რეესტრში შესატანად.
საცხოვრებელი ფართობის დამქირავებელმა 5 მაისს ნაღდი ანგარიშსწორებით გადაუხადა ქირის თანხა გამქირავებელს, რომელმაც არ გამოიყენა საკონტროლო-სალარო აპარატი.
შეფასება:
სსკ-ის 259-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „დ~ ქვეპუნქტის თანახმად, საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოყენების ვალდებულებისაგან თავისუფლდება ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი ფიზიკური პირი, რომელსაც არ აქვს მეწარმე ფიზიკურ პირად რეგისტრაციის ვალდებულება.
საგადასახადო კოდექსის 36-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა~ ქვეპუნქტის თანახმად, მეწარმე ფიზიკურ პირად ითვლება ინდივიდუალური მეწარმე – ფიზიკური პირი, თუ ის „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის მიხედვით არის ინდივიდუალური მეწარმე. ხოლო „მეწარმეთა შესახებ~ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტისა და მე-4 მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების შესაბამისად, ინდივიდუალური მეწარმე, როგორც ამ კანონით გათვალისწინებულ უფლება-მოვალეობათა სუბიექტი, წარმოიშობა მხოლოდ მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრში რეგისტრაციის მომენტიდან, რაც იმავდროულად მოიცავს საგადასახადო რეგისტრაციას (გადასახადის გადამხდელად აღრიცხვას).
„გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ~ საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის 31 დეკემბრის №996 ბრძანებით დამტკიცებული ინსტრუქციის 111 2 მუხლის მე-7 პუნქტის თანახმად, ფიზიკური პირის მიერ რეესტრში ასახვის მიზნით წარდგენილი განცხადება არ წარმოადგენს ამ პირის გადასახადის გადამხდელად აღრიცხვის (რეგისტრაციის) საფუძველს.
ზემოხსენებული ნორმების გათვალისწინებით, ვინაიდან მეწარმე ფიზიკური პირი არის პირი, რომელსაც გააჩნია სსიპ საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ ინდივიდუალური მეწარმედ (რაც ამავდროულად მოიცავს საგადასახადო აღრიცხვას) რეგისტრაციის ვალდებულება, ხოლო საცხოვრებელი ფართობის გამქირავებელ პირს შესაბამის რეესტრში ასახვის მიზნით განცხადების წარდგენისას არ გააჩნია გადასახადის გადამხდელად აღრიცხვის ვალდებულება (განცხადება არ წარმოადგენს ამ პირის გადასახადის გადამხდელად აღრიცხვის საფუძველს), საცხოვრებელი ფართობის გამქირავებელი პირზე ვრცელდება სსკ-ის 259-ე მუხლის მე-4 ნაწილის „ე~ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შეღავათი.
ღონისძიებები:
საცხოვრებელი ფართობის (ბინის) გამქირავებელი საქართველოს მოქალაქე ფიზიკური პირის ქმედებაში საგადასახადო სამართალდარღვევა არ იკვეთება.
ამდენად, მის მიმართ საქმიანობის ამ ნაწილში არ გამოიყენება საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოყენების წესების დარღვევისათვის სსკ-ის 281-ე მუხლით გათვალისწინებული ჯარიმა.
- ნაწილს გადახდის წყაროსთან შემოსავლების დაბეგვრის შესახებ დაემატა ორი მენუალი, რომელიც ეხება სტაჟიორის მიერ მიღებული შემოსავლის ხელფასად განხილვას და საერთაშორისო კომპანიის მიერ გაცემული ხელფასის დაბეგვრას:
- მენუალი #2428 _ `სტაჟიორის მიერ მიღებული შემოსავლის ხელფასად განხილვა~.
ფაქტობრივი გარემოებები:
საქართველოს რეზიდენტი საწარმო ახორციელებს სტაჟიორის მიერ მისთვის შესრულებული სამუშაოს ანაზღაურებას.
სტაჟიორი რეგისტრირებულია ინდივიდუალურ მეწარმედ.
საწარმო გაცემულ ანაზღაურებას მიიჩნევს სტაჟიორის მიერ გაწეული მომსახურების ღირებულების ანაზღაურებად და არ ახდენს გადახდის წყაროსთან გადასახადის დაკავებას იმ მოტივით, რომ ფიზიკური პირი რეგისტრირებულია ინდივიდუალურ მეწარმედ.
შეფასება:
სსკ-ის 101-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, ხელფასის სახით მიღებულ შემოსავლებს განეკუთვნება ფიზიკური პირის მიერ დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული ნებისმიერი საზღაური ან სარგებელი, მათ შორის, წინა სამუშაო ადგილიდან პენსიის ან სხვა სახით მიღებული შემოსავალი, ან შემოსავალი მომავალი სამუშაო ადგილიდან.
საქართველოს შრომის კოდექსის მე-18 მუხლის თანახმად, სტაჟიორი არის ფიზიკური პირი, რომელიც დამსაქმებლისთვის ასრულებს გარკვეულ სამუშაოს ანაზღაურების სანაცვლოდ ან მის გარეშე, კვალიფიკაციის ასამაღლებლად, პროფესიული ცოდნის, უნარის ან პრაქტიკული გამოცდილების მისაღებად.
იმის გათვალისწინებით, რომ სტაჟიორის სამართლებრივი სტატუსი მოქცეულია საქართველოს შრომის კოდექსის მოქმედების სფეროში, საშემოსავლო გადასახადის მიზნებისათვის, მის მიერ მიღებული შემოსავალი, როგორც შემოსავალი მომავალი სამუშაო ადგილიდან, განიხილება ხელფასად.
ღონისძიებები:
საწარმოს დაეკისრება გადახდის წყაროსთან გადასახადის დაკავების ვალდებულება და, საგადასახადო დეკლარაციაში თანხის შემცირების შემთხვევაში, დაჯარიმდება სსკ-ის 275-ე მუხლით გათვალისწინებული ჯარიმით.
- მენუალი #2429 _ `საერთაშორისო კომპანიის მიერ გაცემული ხელფასის დაბეგვრა~.
ფაქტობრივი გარემოებები:
საქართველოს საწარმოს საერთაშორისო კომპანიის სტატუსი მიენიჭა 2021 წლის 1 მარტიდან.
საწარმომ 2021 წლის მაისში დაქირავებულებზე გასცა საერთაშორისო კომპანიის სტატუსის მინიჭებამდე პერიოდებში დარიცხული და გაუცემელი ხელფასები.
საწარმომ გაცემული ხელფასი დაბეგრა 5%-იანი განაკვეთით, რაზედაც განახორციელა შესაბამისი საგადასახადო ანგარიშგება.
შეფასება:
სსკ-ის 23-ე მუხლის მე-7 ნაწილის შესაბამისად, საერთაშორისო კომპანიაში დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებული შემოსავალი 5 პროცენტით იბეგრება. იმის გათვალისწინებით, რომ დაქირავებულის მიერ მისაღები შემოსავალი დარიცხულია საწარმოს მიერ საერთაშორისო კომპანიის სტატუსის მინიჭებამდე პერიოდში, აღნიშნული შემოსავალი არ ჩაითვლება საერთაშორისო კომპანიაში დაქირავებით მუშაობის შედეგად მიღებულ შემოსავლად.
შესაბამისად, მიუხედავად იმისა, რომ ხელფასის გაცემის მომენტში საწარმოს აქვს საერთაშორისო კომპანიის სტატუსი, სტატუსის მინიჭებამდე პერიოდებში დარიცხული და სტატუსის არსებობისას გაცემული ხელფასები ექვემდებარება დაბეგვრას 20%-იანი განაკვეთით.
ღონისძიებები:
პირს დაეკისრება გადახდის წყაროსთან დაუკავებელი გადასახადის თანხა.
ამასთან, საგადასახადო დეკლარაციაში თანხის შემცირების შემთხვევაში, პირი დაჯარიმდება სსკის 275 ე მუხლით გათვალისწინებული ჯარიმით.
- 17.06.2021 წ. შემოსავლების სამსახურმა გამოაქვეყნა ბრძანება, რომლის მიხედვითაც შეიცვალა ადრე დამტკიცებული დამატებული ღირებულების გადასახადის შესახებ მეთოდური მითითება. კერძოდ, შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2021 წლის 28 აპრილის #13200 ბრძანება „დამატებული ღირებულების გადასახადის შესახებ მეთოდური მითითების დამტკიცების თაობაზე“ დაკორექტირდა შემდეგი სახით:
– ბრძანების პირველი პუნქტის #03 დანართს დაემატა „მაგალითი 6. _ საკუთარი სახელით მოქმედი დასაბეგრი პირის _ აგენტის მიერ გამოცემული ერთჯერადი ვაუჩერი~ და მეორე ნაწილი სათაურით _ „მრავალჯერადი ვაუჩერი“, და ამასთან „მაგალითი 1. – საკუთარი სახელით მოქმედი დასაბეგრი პირის _ აგენტის მიერ გამოცემული ვაუჩერი“.
– ბრძანების პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით დამტკიცებულ #06 დანართს დაემატა მესამე ნაწილი სათაურით _ „უძრავ ქონებასთან დაკავშირებული მომსახურების გაწევა, ამასთან დაემატა მაგალითი 1. – „დასაწყობების და შენახვის მომსახურება“.
– მეთოდურ მითითებას დაემატა დანართი #08 სათაურით _ მომსახურების გაწევა და ბრძანების პირველი პუნქტი ჩამოყალიბდა შემდეგი სახით:
ა) დანართი #1 _ „დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაცია/რეგისტრაციის გაუქმება“;
ბ) დანართი #2 _ „ოპერაციები, რომლებიც არ განიხილება საქონლის მიწოდებად ან მომსახურების გაწევად“;
გ) დანართი #3 _ „ვაუჩერების მეშვეობით განხორციელებული ოპერაციები“;
დ) დანართი #4 _ „დასაბეგრი პირები“;
ე) დანართი #5 _ „დღგ-ის ჩათვლა“;
ვ) დანართი #6 _ `მომსახურების გაწევის ადგილი~;
ზ) დანართი #7 _ `სპეციალური სქემები~;
თ) დანართი #8 _ `მომსახურების გაწევა~.
გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ
- ფინანსთა მინისტრის 04.06.2021-ის #132 ბრძანების თანახმად, აქციზური მარკით ნიშანდების ფარგლებში, შერჩეული პირის მიერ ალკოჰოლიანი სასმელის სავალდებულო ნიშანდებისთვის გაცემული მატერიალური ფორმის აქციზური მარკა დატანილი უნდა იყოს ისეთი ფორმით, რომ მარკაზე აღნიშნული ბორჯღალოს აღმნიშვნელი სიმბოლო მთლიანად იყოს განთავსებული ტარის თავსახურზე ან ყელზე. ალკოჰოლიან სასმელზე არამატერიალური ფორმის აქციზური მარკით სავალდებულო ნიშანდება ხდება ბოთლის, ქილის თავსახურზე ან არსებული ტარის ძირზე.
ფინანსთა მინისტრის ბრძანება #994
- ფინანსთა მინისტრის 08.06.2021-ის #134 ბრძანებით ცვლილება შევიდა მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმისწარმოების წესში.
3717 მუხლის _ სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების ჩამოწერის გამარტივებული წესის ფარგლებში, ს.მ.ფ-ს ჩამოწერის გამარტივებული წესი ვრცელდება საზოგადოებრივი კვების ობიექტებზე, ამავე საქმიანობის (საზოგადოებრივი კვების საქმიანობის) ნაწილში ჩამოწერას დაქვემდებარებული სასაქონლო-მატერიალური ფასეულობების მიმართ (გარდა აქციზური საქონლისა), ამასთან მოცემულის მიზნებისთვის საზოგადოებრივი კვების ობიექტად ითვლება რესტორანი, კაფე, ბარი, სწრაფი კვების ობიექტი, სასადილო, საკონდიტრო, საცხობი ან სხვა ობიექტი, რომლებიც ახორციელებენ საკვების დამზადებას და რეალიზაციას როგორც ადგილზე (მათ შორის, ე.წ. „თეიქ ევეი“ და „დრაივი“), ისე პირადად ან მესამე პირის მეშვეობით, მიტანის (ე.წ. „დელივერი“ სერვისი) გზით.
საფინანსო სფეროში შეტანილი ცვლილებები
- 01.06.2021 წ. ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის #67/04 ბრძანებით განისაზღვრა კონკურენციის შესაძლო დარღვევასთან დაკავშირებული საქმის მოკვლევის, საჩივრის, განცხადების წარდგენისა და განხილვის წესი.
წესის მიზანია დაადგინოს ეროვნული ბანკის მიერ, საზედამხედველო უფლებამოსილების ფარგლებში, საქმის მოკვლევის, ასევე, საჩივრისა და განცხადების განხილვის წესი კონკურენციის შესაძლო დარღვევის თაობაზე.
წესის მოქმედება ვრცელდება საფინანსო სექტორის შემდეგ წარმომადგენლებზე, როგორებიცა არიან: კომერციული ბანკი, არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულება, საბროკერო კომპანია, ფასიანი ქაღალდების დამოუკიდებელი რეგისტრატორი, ცენტრალური დეპოზიტარი, სპეციალიზებული დეპოზიტარი, საფონდო ბირჟა, საინვესტიციო ფონდი, აქტივების მმართველი კომპანია, მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია, არასახელმწიფო საპენსიო სქემის დამფუძნებელი, საგადახდო სისტემის ოპერატორი, საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი, ვალუტის გადამცვლელი პუნქტი და აგრეთვე, სესხის გამცემ სუბიექტსა და საკრედიტო საინფორმაციო ბიუროზე.
სხვა საკითხებთან ერთად, ბრძანებით განისაზღვრა ეროვნული ბანკის უფლებამოსილება:
განიხილოს დომინანტური მდგომარეობის ბოროტად გამოყენების ანდა კონკურენციის შემზღუდველი ხელშეკრულების, გადაწყვეტილების და შეთანხმებული ქმედების საქმეები.
განახორციელოს საქმის მოკვლევა წარდგენილი საჩივრის საფუძველზე ან საკუთარი ინიციატივით.
საქმის მოკვლევის მიზნით, ადგილზე შეამოწმოს შესაბამისი ეკონომიკური აგენტი წინასწარი შეტყობინებით ან აღნიშნულის გარეშე.
კონკურენციის დამრღვევის მიმართ ფულად ჯარიმასთან ერთად გამოიყენოს სხვა სანქცია ან საზედამხედველო ზომა და სხვა.
- ასევე 01.06.2021 წ. ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის #68/04 ბრძანებით დამტკიცდა ბაზრის ანალიზისა და კონცენტრაციის შესახებ შეტყობინების წარდგენისა და განხილვის წესი.
წესის მიზანია ბანკის მიერ რეგულირებად სფეროში კონკურენციის პოლიტიკის ეფექტიანი განხორციელება, ბაზარზე კონკურენტული გარემოს შეფასება და შენარჩუნება. წესი ადგენს ბაზრის ანალიზის მეთოდურ მითითებებს, შეფასების კრიტერიუმებსა და პარამეტრებს, ასევე, კონცენტრაციის შესახებ შეტყობინების წარდგენისა და განხილვის შესაბამის პროცედურულ წესებს.
თუ მოცემული წესი ვერ აგვარებს ბაზრის ანალიზის კრიტერიუმებთან, კონცენტრაციის შეფასებასთან და პროცედურებთან დაკავშირებულ გარკვეულ საკითხებს, ეროვნული ბანკი იხელმძღვანელებს ამ კუთხით არსებული საუკეთესო მოწინავე პრაქტიკით, რომელიც მოიცავს ევროპის საბჭოს 2004 წლის 20 იანვრის (EC) 139/2004 რეგულაციას საწარმოთა კონცენტრაციის კონტროლის შესახებ და ამ რეგულაციის სახელმძღვანელოს ჰორიზონტალური შერწყმის შეფასების შესახებ 2004/ C31/03.
ბანკს აქვს უფლება, კონკურენციის პოლიტიკის განხორციელებასა და ხელშეწყობასთან დაკავშირებულ გადაწყვეტილებებთან, სამართლებრივ ინიციატივებთან და აქტებთან მიმართებით მოახდინოს რეგულირების ზეგავლენის შეფასება იმისათვის, რომ მოხდეს აღნიშნული საკითხების დადებითი თუ უარყოფითი ეფექტების შეფასება და ოპტიმალური ალტერნატივების გამოვლენა.
- 23.06.2021 წ. ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის #83/04 ბრძანებით დამტკიცდა კომერციული ბანკების ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლის შესაბამისობის კონტროლის სისტემის ზედამხედველობის კითხვარის შევსებისა და ინფორმაციის წარმოდგენის წესი.
კომერციულ ბანკებს ეკისრებათ ვალდებულება მოცემული ბრძანებით გათვალისწინებული ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების წინააღმდეგ ბრძოლის შესაბამისობის კონტროლის სისტემის შეფასების კითხვარი პირველად წარადგინონ ეროვნულ ბანკში არაუგვიანეს 2021 წლის პირველი ოქტომბრისა.
შეფასების კითხვარის ფორმა მოიცავს დახურული და ღია კითხვების კომბინაციას და მიემართება შესაბამისობის კონტროლის სისტემასთან დაკავშირებულ 5 ძირითად საკითხს თუ კატეგორიას და მათ შემადგენელ ქვეკატეგორიებს.
– ბანკმა, შევსებული შეფასების კითხვარი, ეროვნულ ბანკს უნდა წარუდგინოს არაუგვიანეს ყოველი წლის 1 ოქტომბრისა.
– ბანკმა, ელექტრონული ხელმოწერით დამოწმებულ შევსებული შეფასების კითხვარი უნდა ატვირთოს „AML/CFT დისტანციური ზედამხედველობის პორტალზე“ მიმოწერის ფუნქციონალში.
– ბანკისგან დამოუკიდებელი მიზეზით პორტალის ფუნქციონირების შეფერხების შემთხვევაში, შეფასების კითხვარი ეროვნულ ბანკს მიეწოდება ელექტრონული ფორმით, შემდეგ მისამართზე: ამლ.ოფფსიტე@ნბგ.გოვ.გე.
სხვა ცვლილებები
- 24.06.2021-ის ფინანსთა მინისტრის #150 ბრძანების საფუძველზე ცვლილება შევიდა საბაჟო ტერიტორიაზე საქონლის გადაადგილებისა და გაფორმების შესახებ ინსტრუქციაში, სადაც მე-2 მუხლს დაემატა ახალი პუნქტი, რომლის მიხედვითაც საბაჟო ორგანოს საჭიროებისამებრ შეუძლია განსაზღვროს მარშრუტი, რომლის მიხედვითაც პირმა საქართველოს საბაჟო ტერიტორიაზე უნდა გადაზიდოს საბაჟო ზედამხედველობას დაქვემდებარებული საქონელი ან სატრანსპორტო საშუალება. ამ შემთხვევაში, საბაჟო ორგანოს მიერ განსაზღვრული მარშრუტი მოიცავს საქონლისა თუ სატრანსპორტო საშუალების გადაადგილების მიმართულებას და დანიშნულების საბაჟო კონტროლის ზონას, ან საბაჟო ორგანოს მიერ განსაზღვრულ ან მასთან შეთანხმებულ ნებისმიერ სხვა ადგილს.
გრაფა 44 - „სატრ. დოკუმენტები~ _ გრაფის მეორე განყოფილებაში მიეთითება საბაჟო ორგანოს მიერ განსაზღვრული საქონლის გადაადგილების მარშრუტი იმ შემთხვევაში, როცა ავტოსატრანსპორტო საშუალების საგაბარიტო პარამეტრები ანდა დატვირთვა აღემატება კანონმდებლობით ნებადართულ მაჩვენებლებს და შეუძლებელია ასეთი პარამეტრების კორექტირება ან ტვირთი არ ექვემდებარება დაშლა-დანაწილებას გამგზავნ საბაჟო ორგანოში.
- ფინანსთა მინისტრის 09.06.2021 წ. #135 ბრძანების ცვლილება შევიდა ამავე პირის 2011 წლის 28 დეკემბრის #633 ბრძანებაში, რომელიც ეხება ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ საერთაშორისო შეთანხმებით განსაზღვრული საგადასახადო შეღავათით სარგებლობისა და არარეზიდენტისთვის საქართველოში გადახდილი გადასახადის დაბრუნების წესს.
ცვლილების თანახმად, საგადასახადო აგენტის ინფორმაციას თუ დოკუმენტაციას, რომელიც ეხება არარეზიდენტისათვის წყაროსთან დასაკავებელი გადასახადის გადახდისაგან გათავისუფლებას თუ შემცირებას, აგენტი საგადასახადო ორგანოს წარუდგენს ელექტრონულად, შემოსავლების სამსახურის ოფიციალური ვებგვერდის (www.rs.ge) საშუალებით, გადასახადის გადამხდელის ავტორიზებული მომხმარებლის გვერდიდან, შესაბამისი დოკუმენტაციის დედანი კი შეინახება გადასახადის გადამხდელთან.
- 07.06.2021 წ. მთავრობის დადგენილებით, დაკორექტირდა საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების წესი, რომლის თანახმადაც საგადასახადო შეთანხმების გაფორმების შესახებ გადასახადის გადამხდელს შემოსავლების სამსახურისთვის განცხადებით მიმართვა შეუძლია როგორც წერილობითი, ისე ელექტრონული ფორმით. ელექტრონული ფორმით მიმართვის შემთხვევაში, განცხადება წარდგენილი უნდა იყოს სამსახურის ოფიციალური ვებგვერდის (www.rs.ge) გამოყენებით, გადასახადის გადამხდელის ავტორიზებული მომხმარებლის გვერდიდან.
განცხადება უნდა შეიცავდეს წინადადებას საგადასახადო შეთანხმების შესახებ და ასახავდეს გადასახადის გადამხდელის ნებართვას შესაბამისი პირებისათვის საგადასახადო საიდუმლოების შემცველი დოკუმენტების გაცნობის შესახებ, ამ უკანასკნელთა მიერ სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების მიზნით.
თუ განცხადება არ შეესაბამება წესით დამტკიცებულ მოთხოვნებს, გადასახადის გადამხდელს წერილობითი ან ელექტრონული ფორმით ეცნობება ხარვეზის შესახებ.
- 13.07.2020 წ. ვაჭრობაში ანტიდემპინგური ღონისძიების შემოღების შესახებ #6749-რს კანონის თანახმად, 2021 წლის პირველი ივნისიდან ამოქმედდა კანონის მე-20 მუხლი, რომელშიც გაწერილია საკითხის შესწავლის წესები, შესწავლის საფუძველს წარმოადგენს ადგილობრივი ინდუსტრიის მიერ ან მისი სახელით გაკეთებული წერილობითი განცხადება, საჯარო სამართლის იურიდიული პირს კონკურენციის სააგენტოს მიმართ, რომელსაც აქვს უფლებამოსილება, შეისწავლოს საკითხი ადმინისტრაციული ორგანოებისგან, დაინტერესებული პირებისა და სხვა ფიზიკური და იურიდიული პირებისგან გამოითხოვოს საჭირო ინფორმაცია და შეიმუშავოს დასკვნა. გადაწყვეტილება მიიღება განცხადების წარდგენის დღიდან 45 კალენდარული დღის ვადაში, თუმცა ეს ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 15 კალენდარული დღით, შესწავლის ორგანოს მიერ განმცხადებლისგან დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით.
ამასთან, შესწავლის დაწყების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში ამის თაობაზე ინფორმაცია ქვეყნდება კონკურენციის სააგენტოს ვებგვერდზე, უარის შემთხვევაში განმცხადებელს წერილობით ეცნობება დასაბუთებული უარი, გადაწყვეტილების მიღებიდან 5 სამუშაო დღის ვადაში.
- 10-06-2021-ში მიღებულ და 15-06-2021-ში გამოქვეყნებული #632-IVმს-Xმპ კანონის საფუძველზე ცვლილებები შევიდა „ინფორმაციული უსაფრთხოების შესახებ~ კანონში.
აღნიშნულის მოქმედება ვრცელდება სუბიექტების სამ კატეგორიაზე. პირველი კატეგორიის სუბიექტებად შესაძლოა, განხილული იქნეს ყველა სახელმწიფო ორგანო და დაწესებულება, საჯარო სამართლის იურიდიული პირი და სახელმწიფო საწარმო. მეორე კატეგორიის სუბიექტებში მოიაზრებიან ელექტრონული კომუნიკაციების კომპანიები, მესამე კატეგორიის კომპანიებში კი მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული კერძო სამართლის იურიდიული პირები. შესანიშნია, რომ კანონი შედარებით ლოიალურია მესამე კატეგორიის სუბიექტების მიმართ, რომელსაც წარმოადგენენ კერძო სამართლის იურიდიული პირები და მათზე ზედამხედველობას სსიპ ციფრული მმართველობის სააგენტო განახორციელებს.
სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ოპერატიულ-ტექნიკურ სააგენტოს მიენიჭა რიგი უფლებამოსილებებისა, მათ შორის აღსანიშნავია:
- სააგენტოს მოთხოვნისათანავე შეუძლია, მიიღოს წვდომა პირველი/მეორე კატეგორიის სუბიექტების ინფორმაციულ აქტივზე, ინფორმაციულ სისტემაზე ან/და ინფორმაციულ ინფრასტრუქტურაში შემავალ საგანზე;
- შეუძლია სავალდებულო წესით გამოითხოვოს ინფორმაციული უსაფრთხოების პოლიტიკის შემუშავებასთან, დანერგვასთან, მონიტორინგსა და გაუმჯობესებასთან დაკავშირებული ინფორმაცია;
- სავალდებულო წესით, გეგმიური ან არაგეგმიური გზით განახორციელოს საინფორმაციო ტექნოლოგიური ინფრასტრუქტურის შემოწმება;
- ჰქონდეს წვდომა სუბიექტების ინფორმაციული უსაფრთხოების აუდიტებსა და ინფორმაციული შეღწევადობის ტესტის დასკვნებზე (გარდა ფინანსური ინსტიტუტებისა);
- განიხილოს ინფორმაციული უსაფრთხოების შინასამსახურებრივი გამოყენების წესები პირველი და მეორე კატეგორიების კრიტიკული ინფორმაციული სისტემების სუბიექტების შემთხვევაში.
კანონი სრულად ამოქმედდება 2021 წლის 30 დეკემბრიდან.
იხილეთ ასევე:
- 09.06.2021-ის მთავრობის #271 მთავრობის, „მშენებლობის ნებართვის გაცემისა და შენობა-ნაგებობის ექსპლუატაციაში მიღების წესისა და პირობების შესახებ“ 2019 წლის 31 მაისის #255 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ.
- 15.06.2021-ის მთავრობის #281 დადგენილება, „მასობრივი თავშეყრის ობიექტების განსაზღვრისა და მათი მფლობელების მიერ მესამე პირის წინაშე სამოქალაქო პასუხისმგებლობის სავალდებულო დაზღვევის წესისა და პირობების დადგენის შესახებ“ ამავე პირის 2019 წლის 29 მარტის #177 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე.
- 23.06.2021-ის მთავრობის #298 დადგენილება, საქართველოში წარმოებული და იმპორტირებული ვეტერინარული პრეპარატების სახელმწიფო რეგისტრაციის წესში ცვლილების შეტანის შესახებ.
- 30.06.2021-ის მთავრობის #312 დადგენილება „აწარმოე საქართველოში“ სახელმწიფო პროგრამის დამტკიცების შესახებ“ 2014 წლის 30 მაისის #365 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ.
სხვა სიახლეების გასაცნობად, ისარგებლეთ განახლებადი საკანონმდებლო-საკონსულტაციო ბაზით "ააფ-ინფო კონსულტანტი" (579-29-31-31).
მარიამ აფრასიძე
