საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებები
გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ
- 27.01.2022-ში მიღებული ფინანსთა მინისტრის #18 ბრძანების საფუძველზე ცვლილება შევიდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ინსტრუქციაში.
111 მუხლს, რომელიც ეხება გადასახადის გადამხდელის საინფორმაციო ბარათს, დაემატა ახალი მე-9 პუნქტი, რომლის მიხედვითაც აღნიშნული მუხლით გათვალისწინებული ვალდებულებები არ ვრცელდება იმ საანგარიშო პერიოდების მიმართ, რომელშიც გადასახადის გადამხდელი, გადასახადების ადმინისტრირების საინფორმაციო სისტემის მიხედვით, იმყოფება გაკოტრების რეჟიმში ან მიმდინარეობს მისი ლიკვიდაციის პროცესი.
221 მუხლის ფარგლებში, სავარაუდო დარიცხვა შეიძლება გაუქმდეს შესწორებითი დარიცხვით:
– საგადასახადო შემოწმების შედეგების საფუძველზე მიღებული საგადასახადო ორგანოს გადაწყვეტილებით;
– გადასახადის გადამხდელის პირადი აღრიცხვის ბარათზე განხორციელდა გადასახადის თანხის უსაფუძვლო შემცირების შემთხვევაში – საგადასახადო დავის განმხილველი ორგანოს ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით;
– იმ შემთხვევაში, როდესაც პირს წარმოეშვა საგადასახადო დეკლარაციის თუ გაანგარიშების წარდგენის ვალდებულება და კანონმდებლობით დადგენილ ვადაში არ წარადგინა იგი (ავტომატური დეკლარირება), მაშინ პირის მიერ წარდგენილი საგადასახადო დეკლარაცია თუ გაანგარიშება დაგვიანებულად წარდგენილად ჩაითვლება.
37-ე მუხლი ჩამოყალიბდა შემდეგი რედაქციით:
„მუხლი 37. გადახდის წყაროსთან დაკავებული გადასახადების დეკლარაცია
1. პირი, არაუგვიანეს საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა, საგადასახადო ორგანოს წარუდგენს დეკლარაციას საანგარიშო თვის მიხედვით გაცემული შრომის ანაზღაურების თანხებისა და დაკავებული გადასახადის შესახებ, #II-06 დანართის მიხედვით.
2. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 67-ე მუხლის მე-4 ნაწილის მიზნებისთვის, თუ დღგ ის გადამხდელად რეგისტრირებული გადასახადის გადამხდელი, გარდა ფიზიკური პირისა, არ წარადგენს საანგარიშო თვის მიხედვით გაცემული შრომის ანაზღაურების თანხებისა და დაკავებული გადასახადის შესახებ დეკლარაციას, არ ითვლება, რომ მან წარადგინა დეკლარაცია, რომლის საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხა ნულის ტოლია.
შენიშვნა: ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული დებულება არ ვრცელდება იმ საანგარიშო პერიოდ(ებ) ისმიმართ, რომელშიც გადასახადის გადამხდელი, გადასახადების ადმინისტრირების საინფორმაციო სისტემის მიხედვით, იმყოფება გაკოტრების რეჟიმში ან მიმდინარეობს მისი ლიკვიდაციის პროცესი“.
მე-40 მუხლს, რომელიც ეხება მოგების გადასახადის დეკლარაციას , დაემატა მე-3 პუნქტი და „შენიშვნა“.
ცვლილების თანახმად, საგადასახადო კოდექსის 67-ე მუხლის მე-4 ნაწილის მიზნებისთვის, თუ დღგ ის გადამხდელად რეგისტრირებული გადასახადის გადამხდელი არ წარადგენს მოგების გადასახადის ყოველთვიურ დეკლარაციას, არ ითვლება, რომ მან წარადგინა დეკლარაცია, რომლის საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხა ნულის ტოლია.
(სსკ 67-ე მუხლის მე-4 პუნქტი:
ფინანსთა მინისტრის მიერ განსაზღვრული შემთხვევების გარდა , თუ პირი არ წარადგენს საგადასახადო დეკლარაციას, ითვლება, რომ მან წარადგინა დეკლარაცია, რომლის საფუძველზე გადასახდელად დასარიცხი გადასახადის თანხა ნულის ტოლია. ამ საანგარიშო პერიოდზე შემდგომ წარდგენილი საგადასახადო დეკლარაცია დაგვიანებულად წარდგენილად ჩაითვლება.)
„შენიშვნა : ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული დებულება არ ვრცელდება იმ საანგარიშო პერიოდ(ებ) ის მიმართ, რომელშიც გადასახადის გადამხდელი, გადასახადების ადმინისტრირების საინფორმაციო სისტემის მიხედვით, იმყოფება გაკოტრების რეჟიმში ან მიმდინარეობს მისი ლიკვიდაციის პროცესი“.
იგივე შენიშვნა ვრცელდება 74-ე მუხლზეც, დღგ-ის დეკლარაციასთან დაკავშირებით.
ფინანსთა მინისტრის ბრძანება #994
- ფინანსთა მინისტრის 11.01.2022-ის #1 ბრძანების თანახმად, ცვლილება შევიდა „მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმისწარმოების წესში“, რომელიც დამტკიცებულია 31.12.2010 წ. #994 ბრძანებით.
ცვლილების თანახმად 22-ე მუხლის ფარგლებში, რომელიც ეხება სსა-ების გამოყენების წესების დაცვის კონტროლს, საგადასახადო ორგანოს შესაბამის უფლებამოსილ პირს, გარდა იმისა რომ შეუძლია შეამოწმოს სსა-ის არსებობა, სარეგისტრაციო ბარათი და მისი მონაცემების ფაქტობრივ მონაცემებთან შესაბამისობა, ტექნიკური გამართულობა და სსა-დან ამობეჭდოს კონკრეტული პერიოდის მიხედვით აპარატის ფისკალურ მეხსიერებაში არსებული ინფორმაცია ამონაგები თანხის შესახებ, ასევე უფლება აქვს:
– სსა-დან ამობეჭდოს კონკრეტული პერიოდის მიხედვით სსა-ის ფისკალურ მეხსიერებაში არსებული ინფორმაცია ამონაგები თანხის შესახებ და დაადგინოს ამ თანხების პირის საბუღალტრო დოკუმენტაციაში ასახვის სისწორე.
– საბუღალტრო აღრიცხვისა და სსა-ის მაჩვენებლები შეუდაროს სალაროში არსებულ ნაღდ ფულს.
– შესთავაზოს პირს, წარმოადგინოს სალაროში არსებული ფულადი სახსრები და შესაბამისი წერილობითი განმარტება ფულადი სახსრების წარმომავლობის შესახებ.
– მოახდინოს სალაროში ნაღდი ფულის რაოდენობის განსაზღვრა პირის ან მისი წარმომადგენლის სალაროში არსებული მთელი ფულის სრული დათვლის გზით.
ანალოგიურად 263 მუხლის ფარგლებში (SAM მოდულის აქტივაციისთვის საჭირო მონაცემების მქონე სსა-ის და ტექნიკური საშუალების გამოყენების წესების დაცვის კონტროლი) უფლება აქვს:
– სსა-დან/ტექნიკური მოწყობილობებიდან ამობეჭდოს კონკრეტული პერიოდის მიხედვით ფისკალურ მეხსიერებაში არსებული ინფორმაცია ამონაგები თანხის შესახებ და დაადგინოს ამ თანხების პირის საბუღალტრო დოკუმენტაციაში ასახვის სისწორე.
– საბუღალტრო აღრიცხვისა და სსა-ის/ტექნიკური საშუალების მაჩვენებლები შეუდაროს სალაროში არსებულ ნაღდ ფულს.
– პირს შესთავაზოს, წარმოადგინოს სალაროში არსებული ფულადი სახსრები და შესაბამისი წერილობითი განმარტება ფულადი სახსრების წარმომავლობის შესახებ.
– სალაროში აღრიცხოს ნაღდი ფული, პირის ან მისი წარმომადგენლის სალაროში არსებული ფულის სრული დათვლის გზით.
ცვლილება „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ კანონში
- 2022 წლის მარტიდან ამოქმედდება 30.12.2021-ში მიღებული #1335-ვჳჳრს-ხმპ „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ კანონი.
ცვლილების მიხედვით „პროვაიდერის მიერ მომხმარებლის ფულადი სახსრებისა და ელექტრონული ფულის, აგრეთვე განხორციელებული ოპერაციის (მათ შორის, ოპერაციის განხორციელების მცდელობის შემთხვევაში) შესახებ ინფორმაცია შეიძლება მიეცეთ თავად მომხმარებელს და მის სათანადოდ უფლებამოსილ წარმომადგენელს, შესაბამისი გარიგების მხარეს, საგადასახადო ორგანოს – „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (ფათჩა) შესრულების მიზნით“ შეთანხმების საფუძველზე, საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – ფინანსური მონიტორინგის სამსახურს, „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შემოწმების განხორციელებისას − პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს და იმ პირებს, რომლებიც უფლებამოსილი არიან აღასრულონ „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული აღსრულების ქვემდებარე აქტები, მათი აღსრულების პროცესში. სხვა პირებს ეს ინფორმაცია მხოლოდ სასამართლოს შესაბამისი გადაწყვეტილების საფუძველზე მიეცემათ“.
მეთოდური მითითება ვირტუალური ზონის პირის მოგების გადასახადით დაბეგვრის თაობაზე
- 10.01.2022-ში განახლდა მეთოდური მითითება ვირტუალური ზონის პირის მოგების გადასახადით დაბეგვრის შესახებ.
აღნიშნული მეთოდური მითითება მოიცავს ინფორმაციას ვირტუალური ზონის სტატუსის მინიჭებისა და გაუქმების შესახებ, ასევე ვირტუალური ზონის პირის სტატუსით საქმიანობის წესის და მისი საგადასახადო ვალდებულებებისა და უფლებების თაობაზე.
იურიდიულ პირს, რომელიც ახორციელებს საინფორმაციო ტექნოლოგიურ საქმიანობას, შეუძლია ვირტუალური ზონის პირის სტატუსის მისაღებად მიმართოს საფინანსო-ანალიტიკურ სამსახურს და შეავსოს ელექტრონული განაცხადი სამსახურის ვებგვერდზე (www.fas.ge).
ვირტუალური ზონის პირი მოგების გადასახადით მოგების განაწილებისას იბეგრება _ მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტი განისაზღვრება საგადასახადო კოდექსის 97-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად. კერძოდ, ვირტუალური ზონის პირის მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია:
– განაწილებული მოგება;
– გაწეული ხარჯი ან სხვა გადახდა, რომელიც ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებული არ არის;
– უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება/მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა;
– საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ზღვრულ ოდენობაზე მეტი ოდენობით გაწეული წარმომადგენლობითი ხარჯი.
საქართველოს კანონმდებლობა ვირტუალური ზონის პირის მიერ შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ტერიტორიაზე მიწოდებასთან დაკავშირებით რაიმე ტიპის შეზღუდვას არ აწესებს. გასათვალისწინებელია, რომ მოგების გადასახადში საგადასახადო შეღავათი დაწესებულია მხოლოდ საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლების გარეთ მიწოდებით მიღებული მოგების (მოგების განაწილების) ნაწილში. კერძოდ, საგადასახადო კოდექსის 99-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ჟ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, მოგების გადასახადისაგან თავისუფლდება ვირტუალური ზონის იურიდიული პირის მიერ შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლების გარეთ მიწოდებით მიღებული მოგება (მოგების განაწილება). მოგების გადასახადში საგადასახადო შეღავათის გავრცელების მიზნებისათვის არსებითია ვირტუალური ზონის პირი საქართველოს ტერიტორიაზე ქმნიდეს საინფორმაციო ტექნოლოგიებს და მის მიერ შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლების გარეთ მიწოდებით (მათ, შორის მომსახურების სახით მიწოდებით) იღებდეს მოგებას.
რაც შეეხება პირის საქმიანობის საქართველოს ტერიტორიაზე საინფორმაციო ტექნოლოგიების შექმნად მიჩნევის საკითხს, ამ მიზნებისათვის სხვა ფაქტობრივ გარემოებებთან ერთად გასათვალისწინებელია, რომ ვირტუალური ზონის პირი საინფორმაციო ტექნოლოგიების შესაქმნელად არსებითად იყენებდეს საქართველოში შესაბამისი პროფილური განხრით დაქირავებული ფიზიკური პირების შრომას - ჰყავდეს სათანადო ადამიანური რესურსები საჭირო კვალიფიკაციით. ამასთან, საქართველოს ტერიტორიაზე ჰქონდეს საინფორმაციო ტექნოლოგიების შესაქმნელად აუცილებელი შესაბამისი აქტივები.
მაგალითი 1 : ვირტუალური ზონის პირი საქართველოს ტერიტორიაზე ქმნის საინფორმაციო ტექნოლოგიებს და მის მიწოდებას ახორციელებს მხოლოდ საქართველოს ფარგლებს გარეთ. საწარმოს დამფუძნებლები ფიზიკური პირები არიან. ამასთან, საწარმოს ჰყავს დაქირავებულები, რომლებიც საქართველოს ტერიტორიაზე ქმნიან საინფორმაციო ტექნოლოგიებს. ვირტუალური ზონის პირმა აღნიშნული საქმიანობიდან მიღებული წმინდა მოგება (100 000 ლარის ოდენობით) სრულად გაანაწილა დამფუძნებელ ფიზიკურ პირებზე.
მოცემულ შემთხვევაში:
იმის გათვალისწინებით, რომ ვირტუალური ზონის პირი:
– საინფორმაციო ტექნოლოგიებს ქმნის საქართველოს ტერიტორიაზე;
– მოგებას იღებს მხოლოდ მის მიერ შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლების გარეთ მიწოდებით;
– საინფორმაციო ტექნოლოგიების შესაქმნელად არსებითად იყენებს საქართველოში შესაბამისი პროფილური განხრით დაქირავებული პირების შრომას - ჰყავს სათანადო ადამიანური რესურსები საჭირო კვალიფიკაციით;
– საქართველოს ტერიტორიაზე ფლობს საინფორმაციო ტექნოლოგიების შესაქმნელად აუცილებელ შესაბამის აქტივებს.
მოგების გადასახადში საგადასახადო შეღავათის მიზნებისათვის მის მიერ მიღებული წმინდა მოგების დამფუძნებელ ფიზიკურ პირებზე განაწილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 99-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ჟ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე გათავისუფლდება მოგების გადასახადისაგან.
მაგალითი 2
ვირტუალური ზონის პირი საქართველოს ტერიტორიაზე ქმნის საინფორმაციო ტექნოლოგიებს და საქართველოს ფარგლებს გარეთ მათზე სარგებლობის უფლების გადაცემით იღებს შემოსავალს. ამასთან, საწარმოს ჰყავს დაქირავებულები, რომლებიც საქართველოს ტერიტორიაზე ქმნიან საინფორმაციო ტექნოლოგიებს.
მოცემულ შემთხვევაში:
საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 99-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ჟ“ ქვეპუნქტი ითვალისწინებს ვირტუალური ზონის იურიდიული პირის მიერ შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლების გარეთ მიწოდებით მიღებული მოგების (მოგების განაწილების) მოგების გადასახადისაგან გათავისუფლებას. განსახილველ შემთვევაში, რამდენადაც ვირტუალური ზონის პირი საინფორმაციო ტექნოლოგიებს ქმნის საქართველოს ტერიტორიაზე და მათ შესაქმნელად არსებითად იყენებს საქართველოში შესაბამისი პროფილური განხრით დაქირავებული პირების შრომას, საგადასახადო ვალდებულების განსაზღვრის მიზნით საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 73-ე მუხლის მე-9 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, ის გარემოება, რომ პირი შემოსავალს იღებს საქართველოს ფარგლებს გარეთ საინფორმაციო ტექნოლოგიებზე სარგებლობის და არა საკუთრების უფლების გადაცემით, არ უნდა გახდეს მის მიერ მიღებული მოგების განაწილებაზე მოგების გადასახადში საგადასახადო შეღავათის დაკარგვის საფუძველი.
მაგალითი 3: ვირტუალური ზონის პირი , რომელიც დაფუძნებულია ფიზიკური პირების მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე ქმნის საინფორმაციო ტექნოლოგიებს, რისთვისაც არსებითად იყენებს საქართველოში შესაბამისი პროფილური განხრით დაქირავებული ფიზიკური პირების შრომას. ამასთან, ვირტუალური ზონის პირი მის მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების მიწოდებას ახორციელებს როგორც საქართველოს ტერიტორიაზე, ისე მის ფარგლების გარეთ. ვირტუალური ზონის პირის წლიურმა წმინდა მოგებამ შეადგინა 1 000 000 ლარი, ხოლო წლიურმა ფინანსურმა შემოსავალმა _ 2 500 000 ლარი. მიღებული შემოსავალი შედგება საქართველოს ტერიტორიაზე შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლებს გარეთ (2 000 000 ლარი) და საქართველოს ტერიტორიაზე (500 000 ლარი) მიწოდებით მიღებული შემოსავლისაგან. პირმა მიღებული წმინდა მოგება სრულად გაანაწილა დამფუძნებელ ფიზიკურ პირებზე.
მოცემულ შემთხვევაში:
თუ სხვა უფრო ზუსტი და გონივრული მეთოდის გამოყენების შესაძლებლობა არ არსებობს: მოგების გადასახადისაგან გათავისუფლებული მოგება შეადგენს 800 000 ლარს (1 000 000 *2 000 000/2 500 000). მოგების გადასახადით დასაბეგრი მოგება _ 200 000 ლარს (1 000 000 *500 000/2 500 000).
ამასთან, ვინაიდან ვირტუალური ზონის პირის მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე შექმნილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების საქართველოს ფარგლებს გარეთ მიწოდებით მიღებული მოგების განაწილება გათავისუფლებულია მოგების გადასახადისაგან, პირველ რიგში განაწილებულად აღნიშნული მოგება ჩაითვლება. შესაბამისად, პირს მოგების გადასახადში საგადასახადო ვალდებულება წარმოეშვება 200 000 ლარის ოდენობით განაწილებულ მოგებაზე.
საფინანსო სფეროში შეტანილი ცვლილებები
- 31.01.2022-ში ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მიერ მიღებული #5/04 ბრძანების თანახმად ცვლილება შევიდა „პილარ 2-ის ფარგლებში კომერციული ბანკებისათვის კაპიტალის ბუფერების განსაზღვრის წესში“.
ცვლილების თანახმად არაჰეჯირებული სავალუტო საკრედიტო რისკის ბუფერის გამოთვლისათვის სავალუტო კურსის ცვლილებით გამოწვეული საკრედიტო რისკის პოზიციები უნდა გამრავლდეს k კოეფიციენტსა და ბაზელ III-ის დებულების მიხედვით განსაზღვრულ საზედამხედველო კაპიტალის მინიმალურ მოთხოვნებზე.
რაც შეეხება k კოეფიციენტის განსაზღვრას, წესის მე-4 მუხლს დაემატა მე-4 ქვეპუნქტი, რომელის მიხედვითაც k კოეფიციენტი განისაზღვრება შემდეგნაირად:
k=40%+(d%-40%)*3. იგი მეტია ან ტოლია 40%-ის და არ აღემატება 100%-ს. საანგარიშგებო t თვისთვის, d არის t-3 თვის ბოლოს არსებული სესხების დოლარიზაცია, რომელიც გამოითვლება უცხოურ ვალუტაში დენომინირებული სესხების შეფარდებით მთლიან სესხებთან.
სესხები მოიცავს „კომერციული ბანკების მიერ აქტივების კლასიფიკაციისა და შესაძლო დანაკარგების რეზერვების შექმნისა და გამოყენების წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის 2017 წლის 10 აგვისტოს №117/04 ბრძანებით დამტკიცებული წესის მიხედვით განსაზღვრული სესხების საბალანსო მოთხოვნების ძირ თანხებს. ამასთან, სესხები არ მოიცავს ბაზელ III-ის დებულების მე-11 მუხლის პირველი პუნქტის „ა“-„ვ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ მოთხოვნებს.
ბრძანების საფუძველზე ბანკებმა არაუგვიანეს 2023 წლის 31 მარტისა უნდა უზრუნველყონ ამ ბრძანებით განსაზღვრული მეთოდოლოგიის მიხედვით დათვლილი არაჰეჯირებული სავალუტო საკრედიტო რისკის ბუფერის მოთხოვნის დაცვა. იმ ბანკებისთვის კი, რომლებიც არაჰეჯირებული სავალუტო საკრედიტო რისკის ბუფერის მიმართ იყენებენ Covid-19 ის პანდემიით გამოწვეული უარყოფითი შედეგების შერბილების ფარგლებში ეროვნული ბანკის მიერ დაწესებულ კაპიტალის შეღავათებს, არაჰეჯირებული სავალუტო საკრედიტო რისკის ბუფერის მოთხოვნის დასათვლელად აღნიშნული მეთოდოლოგიის გამოყენება შეუძლიათ 2023 წლის იანვრიდან.
- 30.12.2022-ში მიღებული და 13.01.2022-ში გამოქვეყნებული 1332-ვჳჳრს-ხმპ კანონის საფუძველზე ცვლილება შევიდა „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ კანონში.
კერძოდ კი, მე-17 მუხლის, საბანკო საიდუმლოების ფარგლებში, ნებისმიერი გარიგების (მათ შორის, გარიგების დადების მცდელობის შემთხვევაში), გადახდის ოპერაციის, ანგარიშის, ანგარიშიდან განხორციელებული ოპერაციისა და ანგარიშზე არსებული ნაშთის შესახებ ინფორმაცია შეიძლება მიეცეს შესაბამისი გარიგების მონაწილე მხარეს, გადახდის ოპერაციის შესრულებისას – გადამხდელ პირს ანდა მიმღებ პირს, შესაბამისი ანგარიშის მფლობელს და მათ წარმომადგენლებს, კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – ფინანსური მონიტორინგის სამსახურს და იმ პირებს, რომლებიც უფლებამოსილი არიან აღასრულონ „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ კანონით განსაზღვრული აღსრულების ქვემდებარე აქტები, მათი აღსრულების პროცესში, „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ კანონით გათვალისწინებული შემოწმების შესრულებისას− პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს, საგადასახადო ორგანოს −ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული სასამართლო გადაწყვეტილებისა და „ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს მთავრობას შორის საერთაშორისო საგადასახადო ვალდებულებების შესრულების გაუმჯობესების და უცხოური ანგარიშის საგადასახადო შესაბამისობის აქტის (FATCA) შესრულების მიზნით“ შეთანხმების საფუძველზე, ასევე „დეპოზიტების დაზღვევის სისტემის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში დეპოზიტების დაზღვევის სააგენტოს. ეს ინფორმაცია შეიძლება გაიცეს ასევე სასამართლოს შესაბამისი განჩინების საფუძველზე.
ცალკეულ შემთხვევებში გადასახადის გადამხდელის მიერ გამოწერილი ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესი
შემოსავლების სამსახურმა 20.12.2021-ში გამოსცა #39280 ბრძანება, რომლის მიხედვითაც გადასახადის გადამხდელის მიერ გამოწერილი ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის საფუძველზე დღგ-ის ჩათვლის მიღების მიზნით, განისაზღვრა საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესი, რომელიც ვრცელდება:
ა) გადასახადის გადამხდელზე, რომელმაც შემოსავლების სამსახურის ავტორიზებული ვებგვერდიდან (https://eservices.rs.ge), წარმოადგინა განცხადება, სპეციალური წესით სარგებლობის თაობაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც, გადასახადის გადამხდელს, „ცალკეულ შემთხვევებში გადასახადის გადამხდელისთვის საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების, საგადასახადო დოკუმენტების გამოწერის/დადასტურების და სასაქონლო ზედნადების გამოწერის უფლების შეზღუდვის შესახებ“ შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2021 წლის 5 აგვისტოს №25697 ბრძანების საფუძველზე მინიჭებული აქვს არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსი;
ბ) საგადასახადო ორგანოს გადაწყვეტილებით - გადასახადის გადამხდელზე, რომლის აღიარებული საგადასახადო დავალიანება შეადგენს ან აღემატება 50 000 ლარს. (აღნიშნული ამოქმედდა 01.02.2022 დან).
სპეციალური წესით მოსარგებლე პირის მიერ გამოწერილი ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის საფუძველზე დღგ-ის ჩათვლა შესაძლებელია იმ შემთხვევაში, თუ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერის შემდეგ, შესაბამისი დღგ-ის ოდენობით თანხა გადახდილია ბიუჯეტში მიმწოდებლის მიერ ან მიმღების მიერ – მიმწოდებლის სახელით.
იმ შემთხვევაში, თუ გადასახადის გადამხდელი წარმოადგენს მოცემული ბრძანებით განსაზღვრულ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესით მოსარგებლე პირს, მის მიმართ არ გამოიყენება „ცალკეულ შემთხვევებში გადასახადის გადამხდელისთვის საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების, საგადასახადო დოკუმენტების გამოწერის თუ დადასტურების და სასაქონლო ზედნადების გამოწერის უფლების შეზღუდვის შესახებ“ არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსისთვის განსაზღვრული დებულებები.
ამასთან თუ წარმოადგენს არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირს, მის მიმართ არ გამოიყენება ამ ბრძანებით ჩამოყალიბებული დებულებები.
- აღნიშნულ ბრძანებას თან მოჰყვა ინსტრუქცია კითხვა-პასუხის სახით:
კითხვა: რას გულისხმობს ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესი?
პასუხი: შემოსავლების სამსახურის უფროსის 2021 წლის 20 დეკემბრის #39280 ბრძანების საფუძველზე განისაზღვრა ცალკეული შემთხვევები, როდესაც გადასახადის გადამხდელზე ვრცელდება ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესი.
სპეციალური წესით მოსარგებლე პირების მიერ გამოწერილი ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების საფუძველზე დღგ-ის ჩათვლა განხორციელდება, იმ შემთხვევაში, თუ ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერის შემდეგ, შესაბამისი ოდენობის დღგ-ის თანხა გადახდილია ბიუჯეტში მიმწოდებლის (გამყიდველის) მიერ ან/და მიმღების (მყიდველის) მიერ მიმწოდებლის(გამყიდველის) სახელით.
კითხვა: ვინ შეიძლება სარგებლობდეს ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესით?
პასუხი: ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესის მოქმედება გავრცელდება:
ა) კვალიფიციური დღგ-ის სტატუსის მქონე გადასახადის გადამხდელზე, რომელმაც შემოსავლების სამსახურის ავტორიზებული ვებგვერდიდან (https://eservices.rs.ge), წარმოადგინა განცხადება „ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესზე გადასვლის მოთხოვნის შესახებ“;
ბ) 2022 წლის 1 თებერვლიდან, საგადასახადო ორგანოს გადაწყვეტილებით – გადასახადის გადამხდელზე, რომლის აღიარებული საგადასახადო დავალიანება შეადგენს ან აღემატება 50 000 ლარს.
კითხვა: მე ვარ გადასული ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალურ წესზე. ჩემ მიერ გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურის საფუძველზე მიმღები (მყიდველი) როგორ მიიღებს დღგ-ის ჩათვლას?
პასუხი: იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ გადასული ხართ ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესზე, იმისათვის, რომ მიმღებმა (მყიდველმა) თქვენ მიერ გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურით მიიღოს დღგ-ის ჩათვლა, საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოწერის შემდეგ, 101001000 სახაზინო კოდზე უნდა გადაიხადოთ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურაში ასახული ან მეტი ოდენობით დღგ ის თანხა ან მიმღება (მყიდველმა) ერთიან სახაზინო კოდზე 101001000 თქვენს სასარგებლოდ გადაიხადოს აღნიშნული თანხა.
კითხვა: მე ვარ გადასული ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესზე. როგორ განვსაზღვრო ჩემ მიერ გამოწერილი ანგარიშ-ფაქტურებიდან რომელი უნდა იყოს გამოყენებული დღგ-ის ჩათვლის მიღების მიზნით?
პასუხი: მიმწოდებლის (გამყიდველის) ავტორიზებულ მომხმარებლის ვებგვერდზე „ანგარიშ-ფაქტურების“ ჩანართში არსებული ნარინჯისფერი ღილაკის გააქტიურების შემდგომ გამოჩნდება, იმ ელექტრონული საგადასახდო ანგარიშ-ფაქტურების რეესტრი, რომელზეც ვრცელდება დღგ-ის ჩათვლის სპეციალური წესი და შეზღუდულია გამოყენების (ჩათვლის მიღების) უფლება.
თქვენს პირადი აღრიცხვის ბარათზე დაფიქსირებული გადახდილი თანხის ფარგლებში, შეგიძლიათ მონიშნოთ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურები რომელზეც უნდა მოიხსნას გამოყენების (ჩათვლის უფლების) შეზღუდვა, რის შემდგომაც ღილაკის გააქტიურებით „მონიშნულის გამწვანება“ გამოჩნდება შეკითხვა „ნამდვილად გსურთ მოუხსნათ ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების უფლების შეზღუდა“? თანხმობის შემთხვევაში, შესაბამის ელექტრონულ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურას მოეხსნება გამოყენების (ჩათვლის უფლების) შეზრუდვა და მიმღები (მყიდველი) შეძლებს განახორციელოს დღგ ის ჩათვლა.
შენიშვნა: ნარინჯისფერი ღილაკი გამოჩნდება იმ შემთხვევაში, თუ თქვენს მიერ გამოწერილ ელექტრონულ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურებზე ვრცელდება გამოყენების სპეციალური წესი.
კითხვა: როგორ გავიგო ჩემ მიერ შეძენილ საქონელზე/ მომსახურებაზე გამოწერილ რომელ ელექტრონულ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურაზე ვრცელდება გამოყენების სპეციალური წესი და შეზღუდულია გამოყენების (ჩთვლის მიღების) უფლება?
პასუხი: მიმღების (მყიდველის) ავტორიზებული მომხმარებლის ვებგვერდზე „ანგარიშ-ფაქტურების“ ჩანართში არსებული ნარინჯისფერი ღილაკის გააქტიურების შემდგომ გამოჩნდება, იმ ელექტრონული საგადასახდო ანგარიშ-ფაქტურების რეესტრი, რომელზეც ვრცელდება დღგ-ის ჩათვლის სპეციალური წესი და შეზღუდულია გამოყენების (ჩათვლის მიღების) უფლება.
შენიშვნა: ნარინჯისფერი ღილაკი გამოჩნდება იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ მიერ გამოწერილ ელექტრონულ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურებზე ვრცელდება გამოყენების სპეციალური წესი.
კითხვა: მიმწოდებლის (გამყიდველის) ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესით სარგებლობის შემთხვევაში , მიმღებს (მყიდველს) შეუძლია თუა არა გამოიყენოს საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა დღგ-ის ჩათვლის მიღების მიზნით?
პასუხი: იმ ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურით, რომელზეც ვრცელდება მისი გამოყენების სპეციალური წესი, დღგ-ის ჩათვლა განხორციელდება მხოლოდ, იმ შემთხვევაში თუ მიმწოდებელი (გამყიდველი) საგადასახადო ანგარიშ-ფატურაში ასახული დღგ-ის თანხას გადაიხდის ბიუჯეტში და შემდგომ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურაზე გააკეთებს შესაბამის მონიშვნას (მონიშნულის გამწვანება) ან მიმღების (მყიდველის) მიერ მოხდება მიმწოდებლის (გამყიდველის) სასარგებლოდ თანხის გადახდა 101001000 სახაზინო კოდზე, აღნიშნულ შემთხვევაში საგადასახადო ანგარიშა-ფაქტურას მოეხსნება გამოყენების უფლების შეზღუდვა და მიმღები (მყიდველი) შეძლებს განახორციელოს დღგ-ის ჩათვლა.
შენიშვნა: იმისათვის, რომ განხორციელდეს მიმღების (მყიდველის) მიერ გადახდილი თანხის იდენტიფიცირება, თანხა, მიმწოდებლის (გამყიდველის) სასარგებლოდ ბიუჯეტში გადარიცხულ უნდა იქნეს მიმღების (მყიდველის) საინფორმაციო ბარათში ასახული საბანკო ანგარიშიდან.
კითხვა: როგორ გავიგო ჩემ მიერ შეძენილ საქონელზე/ მომსახურებაზე გამოწერილ ელექტრონულ საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურას მოეხსნა თუ არა გამოყენების (ჩათვლის) უფლების შეზღუდვა?
პასუხი: მიმღების (მყიდველის) ავტორიზებულ მომხმარებლის ვებგვერდზე „ანგარიშ-ფაქტურების“ ჩანართში მწვანე ფერის ღილაკის გააქტიურების შემდგომ გამოჩნდება, იმ ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების რეესტრი, რომლებზეც მოხსნილია გამოყენების (ჩათვლის) უფლების შეზღუდვა და მის საფუძველზე შესაძლებელია დღგ-ის ჩათვლა.
შენიშვნა: მწვანე ღილაკი გამოჩნდება იმ შემთხვევაში, თუ თქვენთვის გამოწერილ ელექტრონულ ანგარიშ-ფაქტურაზე ვრცელდებოდა გამოყენების სპეციალური წესი და აღნიშნული წესით განსაზღვრული შეზღუდვა მოხსნილია.
იხილეთ ასევე:
– 12.01.2022-ის ფინანსთა მინისტრის #4 ბრძანება , „საქართველოს საბაჟო ტერიტორიაზე საქონლის გადაადგილებისა და გაფორმების შესახებ ინსტრუქციების დამტკიცების თაობაზე“ ამავე პირის 2019 წლის 29 აგვისტოს #257 ბრძანებაში ცვლილების შეტანის შესახებ.
– 31.01.2022-ის მთავრობის #45 დადგენილება, „საბაჟო საწყობისა და თავისუფალი ვაჭრობის პუნქტის საქმიანობის ნებართვების გაცემის წესებისა და პირობების შესახებ ინსტრუქციის დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს მთავრობის 2019 წლის 16 სექტემბრის #455 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის შესახებ.
– 26.01.2022-ის მთავრობის #34 დადგენილება, „სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების ლიცენზიის ან წიაღით სარგებლობის ლიცენზიის პირობების შესრულების შემოწმებისას სახელმწიფო კონტროლის განხორციელების წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2018 წლის 16 თებერვლის #84 დადგენილებაში ცვლილების შეტანის თაობაზე.
– 30.12.2021-ში მიღებული და 13.01.2022 ში გამოქვეყნებული #1313-ვჳჳრს-ხმპ კანონი, „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის შესახებ.
მარიამ აფრასიძე
