საქსტატის გამოქვეყნებული მონაცემები ინფლაციის შესახებ ერთგვარი „სიურპრიზი“ გახდა ყველასთვის – საქართველოში ინფლაციის მაჩვენებელმა რეკორდულ ნიშნულს მიაღწია.

რაც შეეხება საბაზისო ინფლაციას, აღნიშნულმა მაჩვენებელმა 2021 წლის ივლისში, გასული წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით 6.4 პროცენტი შეადგინა, თამბაქოს გარეშე წლიური საბაზისო ინფლაციის მაჩვენებელი კი 6.3 პროცენტით განისაზღვრა.

საქსტატის მონაცემებით, გაძვირება ლამის ყველა მიმართულებით აღინიშნა.
წლიურ ინფლაციაზე ძირითადი გავლენა შემდეგ ჯგუფებში ფასების ცვლილებამ გამოიწვია:

სურსათი და უალკოჰოლო სასმელები: ჯგუფში ფასები გაიზარდა 14.1 პროცენტით, რაც წლიურ ინფლაციაზე 4.43 პროცენტული პუნქტით აისახა. ფასები მომატებულია შემდეგ ქვეჯგუფებზე: ზეთი და ცხიმი (48.0 პროცენტი), ბოსტნეული და ბაღჩეული (35.4 პროცენტი), შაქარი, ჯემი და სხვა ტკბილეული (18.1 პროცენტი), რძე, ყველი და კვერცხი (15.4 პროცენტი), პური და პურპროდუქტები (12.4პროცენტი), თევზეული (11.5 პროცენტი), მინერალური და წყაროს წყალი, უალკოჰოლო სასმელები და ნატურალური წვენები (10.4 პროცენტი), ხორცი და ხორცის პროდუქტები (5.3 პროცენტი), ყავა, ჩაი და კაკაო (4.7 პროცენტი);

ტრანსპორტის ჯგუფში ფასები გაიზარდა 22.5 პროცენტით, რაც 2.65 პროცენტული პუნქტით აისახა მთლიანი ინდექსის ზრდაზე. ფასები გაიზარდა პირადი სატრანსპორტო საშუალებების ექსპლუატაციაზე (33.2 პროცენტი), სატრანსპორტო მომსახურებაზე (3.8 პროცენტი) და სატრანსპორტო საშუალებების შეძენაზე (1.7 პროცენტი);

აქვე შეგვიძლია საწვავის გაძვირებაზეც ვთქვათ: ბენზინის ფასი ივლისში წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, 56,86%-ით არის გაზრდილი. 

აღსანიშნავია, რომ ფასის მატებით, ბენზინი ივლისის 10 ყველაზე გაძვირებულ პროდუქტებს/საქონელს შორის მოხვდა. რაც შეეხება დიზელის საწვავს, მისი ფასი წლიურად – 47,94%-ით არის გაზრდილი.

საცხოვრებელი, წყალი, ელენერგია, აირი: ჯგუფში დაფიქსირდა ფასების 11.1 პროცენტიანი მატება, რაც 1.65 პროცენტული პუნქტით აისახა წლიურ ინფლაციაზე.

ჯანმრთელობის დაცვა: ჯგუფში ფასები მომატებულია 11.4 პროცენტით. შესაბამისად, ჯგუფის წვლილმა წლიურ ინდექსში 0.89 პროცენტული პუნქტი შეადგინა. ფასები გაზრდილია სამედიცინო პროდუქციის, აპარატურის და მოწყობილობის (19.8 პროცენტი), საავადმყოფოების მომსახურების (5.3 პროცენტი) და ამბულატორიული სამედიცინო მომსახურების (3.8 პროცენტი) ქვეჯგუფებზე.

რაც შეეხება ჯანდაცვის სფეროში ფასების მომატებას, აქ მედიკამენტების გაძვირებაც საგრძნობია. ყველაზე მეტად ივლისში გასული წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, ფასები გაზრდილია სისხლძარღვთა გამაფართოებელ და ტკივილგამაყუჩებელ მედიკამენტებზე.

კერძოდ, გაძვირდა:

• სისხლძარღვთა გამაფართოებელი მედიკამენტები – 30,54%;

• ტკივილგამაყუჩებელი მედიკამენტები – 26,32%;

• ანტიბიოტიკები – 6,57%;

• ვიტამინები – 7,52%;

• საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრეპარატები – 17,13%;

• ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები – 9,04%;

ამასთან, წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით მოიმატა ფასებმა სამედიცინო მომსახურებაზე:

• თერაპევტის კონსულტაცია – 4,81%;

• სტომატოლოგის მომსახურება (კბილის დაბჟენა) – 2,04%;

• სტომატოლოგის მომსახურება (კბილის ამოღება) – 0,33%;

• სისხლის ანალიზი – 6,85%;

• ექოსკანირება – 3,89%;

• საავადმყოფოს მომსახურება – 5,01%;

• ქირურგიული მომსახურება – 5,18%;

• სამშობიარო მომსახურება – 6,24%.

ინფლაციის შესამცირებლად სებ-მა რეფინანსირების განაკვეთი გაზარდა
თუ გავიხსენებთ, ინფლაციის მიზნობრივი მაჩვენებელი 3%-ს შეადგენს, რომელსაც კარგა ხანია გასცდა და გასული თვის მონაცემებით კიდევ უფრო დაშორდა. ინფლაციაზე პასუხისმგებელია ეროვნული ბანკი, რომელმაც მის ხელთ არსებული ბერკეტები აამოქმედა.

ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის, კობა გვენეტაძის განცხადებით, ბანკის მონეტარულმა კომიტეტმა რეფინანსირების განაკვეთის 0.5%-ით გაზრდის გადაწყვეტილება მიიღო. ამის შესახებ გვენეტაძემ 4 აგვისტოს განაცხადა.
რეფინანსირების განაკვეთი აქამდე 9.5%-ს შეადგენდა, ახლა კი 10%-მდე გაიზარდა.

„ეროვნული ბანკის მონეტარულმა კომიტეტმა დღეს, 2021 წლის 4 აგვისტოს, რეფინანსირების განაკვეთი 0.5% განაკვეთით გაზრდის გადაწყვეტილება მიიღო. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი დღეს 10%-ით განისაზღვრება“, – განაცხადა გვენეტაძემ.

გვენეტაძის განმარტებით, საქართველოში დაფიქსირებული ინფლაციის მაღალი მაჩვენებელი განპირობებულია სხვადასხვა ფაქტორებით და „ძირითადად ერთჯერადი და მონეტარული პოლიტიკისგან დამოუკიდებელია“.

მისი განცხადებით, ამ მხრივ მთავარია მსოფლიო ბაზარზე სურსათისა და ნავთობის მკვეთრად გაზრდილი ფასები, ასევე, მომატებულია ტრანსპორტირების ხარჯებიც, რაც იმპორტირებული პროდუქციის ფასებზე ახდენს გავლენას.
140 100 ხელშეკრულებიდან 45 400 სამომხმარებლო ტიპის სესხია, მოცულობა კი 1005 მილიონი ლარი. ლარში გაცემული სამომხმარებლო სესხების საშუალო შეწონილმა საპროცენტო განაკვეთმა 1 ივლისის მდგომარეობთ 13.90% შეადგინა.
ასე რომ, ერთიანობაში თუ შევხედავთ, საკმაოდ ოპტიმისტურია არა თუ ორნიშნა, არამედ 7.7% ეკონომიკის ზრდაც. რადგან, ჩვენ ჯერ კიდევ არ ვიცით, რა დარტყმას მოგვაყენებს პანდემია თუნდაც უახლოეს ერთ თვეში და მეტიც, მოგვიტანს თუ არა ეს კიდევ ერთ ჩაკეტვას. აქ, პრემიერის გაცხადება იყო საკმაოდ ადეკვატური, რომ ქვეყანა კიდევ ერთ ჩაკეტვას ვერ გადაიტანს. რეალურად, არ აქვს მნიშვნელობა, ბიზნესს ხელით ჩაახრჩობ თუ პანდემია მოუღებს ბოლოს“, – ამბობს ჭარაია.
აღსანიშნავია, რომ ინფლაციის მაჩვენებელი 11.9%‑-ია და თუ ეს მაჩვენებელი წლის ბოლომდე შენარჩუნდა, ეს იქნება ყველაზე ცუდი შედეგი ბოლო 24 წლის განმავლობაში.
რომელის ფასიც 12.5%-ით გაიზარდა. პურ-პროდუქტებზე ფასების ზრდამ დამატებითი გავლენა მოახდინა ინფლაციაზე.

ასეთ მაღალ ინფლაციას უნდა ველოდოთ 2022 წლის პირველ კვარტალშიც, ხოლო მეორე კვარტლიდან დაიწყება შემცირების ტემპი. მთლიანობაში, 2022 წელს ინფლაციის წლიური მაჩვენებელი მაღალი იქნება და ჩვენი პროგნოზით დაახლოებით 4.1%-ს მიაღწევს“, – ლაშა ქავთარაძის კომენტარს გამოცემა For.Ge ავრცელებს.

შესაბამისად, გამორიცხული არ არის, რომ ეროვნულმა ბანკმა კიდევ გაამკაცროს მონეტარული პოლიტიკა.

„ვფიქრობ, წინა სხდომებზე, ეროვნულ ბანკს შესაძლებლობა ჰქონდა უფრო თამამად განეხორციელებინა გადაწყვეტილებები, რომელიც დადებითად იმოქმედებდა ეროვნულ ვალუტასა და ფასებზე. ჩვენ გვჭირდება უფრო მყარი კურსი იმისათვის, რომ ამ ფაქტორების ერთობლივი გავლენა იყოს გარკვეულწილად განეიტრალებული“, – განაცხადა ქავთარაძემ.

ეკონომიკის დოქტორს, ირაკლი მაკალათიას კი ეჭვი ეპარება, თუ რამდენად შესაძლებელია, რომ ეროვნული ბანკის პროგნოზი გამართლდეს და ინფლაციამ შემცირება თუნდაც 2022 წლის მარტის თვიდან დაიწყოს.

„არა მხოლოდ ეროვნული ბანკი, არამედ მთლიანად სახელმწიფო სექტორი ყოველთვის პოზიტიურ პროგნოზებს დებენ და რადგანაც მომავალ წლამდე სებ-ი ინფლაციის შემცირებას არ ელოდება, ძალიან მინიმალურია იმის შანსი, რომ ამ პერიოდში მონაცემები შემცირდეს. ისიც საკითხავია, სებ-ის მიერ დასახელებული დროიდან (2022 წლის მარტი) რამდენად დაიწყებს ინფლაცია შემცირებას. მიზნობრივი ინფლაციის მაჩვენებელი უკვე წლებია 3%-ზე გვაქვს და ეს უბრალოდ ქაღალდზე დაწერილია ციფრია, რომლის შესრულებაც ვერ ხდება და 2-ჯერ და უფრო მეტჯერაც კი ხდება აცილება.

ეროვნული ბანკი ერთი ხელით ბეჭდავს ბევრ ფულს, იწვევს ინფლაციას და მეორე ხელიდან თავისივე მოჭრილი ზედმეტი ფულის ამოღებას ცდილობს რეფინანსირების განაკვეთის ზრდით და აქ საერთოდ სად არის ლოგიკა? ეროვნულმა ბანკმა ფულის მასის გამოშვება უნდა აკონტროლოს“, – განაცხადა მაკალათიამ და დასძინა, რომ რადგანაც ეროვნული ბანკი მის უშუალო მოვალეობას ვერ ასრულებს, ამის გამო პასუხი უნდა მოეთხოვოს.

შექმნილ მდგომარეობაში ხელისუფლების წარმომადგენლები საჯარო გამოსვლების დროს ინფლაციაზე და ფასების მატებაზე თითქმის არაფერს ამბობენ. წინასაარჩევნო კამპანია უკვე აქტიურ ფაზაში შედის და პრემიერ-მინისტრი თუ მმართველი ძალის სხვა წარმომადგენლები მეტწილად „ეკონომიკის უპრეცედენტო ზრდაზე“ და „ხელისუფლების წარმატებებზე“ აკეთებენ განცხადებებს.

თემურ იობაშვილი