ააფი
ბიზნესმენი
გამოწერა
კონსალტინგი
წიგნები
კონტაქტი
კითხვა–პასუხი
აუდიტორული საქმიანობა
აღრიცხვა და გადასახადები
იურიდიული კონსულტაცია
საბანკო სისტემა
სადაზღვევო საქმიანობა
სტუმარი
ლოგიკური ამოცანა
სხვადასხვა
შრომის ბირჟა
ნორმატიული დოკუმენტები
შეკითხვა რედაქციას
საბანკო სისტემა
საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის პროცედურის განხორციელებისადმი მიდგომა შეიცვალა
#3(123), 2010
ვფიქრობთ, ახლახან განხორციელებული საკანონმდებლო ცვლილებები, რომელთა ავტორი და ინიციატორი პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე პავლე კუბლაშვილია, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი გახლავთ საფინანსო ინსტიტუტებისთვის და მათთვის, ვინც უძრავი ქონების შეძენას გადაწყვეტს.

თავდაპირველად კუბლაშვილის საკანონმდებლო ინიციატივით გათვალისწინებული იყო ოთხი პრინციპის განხორციელება: 1. შეცვლა იმ მიდგომისა, რომლითაც იპოთეკით/გირავნობით დატვირთული ქონების რეალიზაციისას საგადასახადო ვალდებულება ყოველთვის იყო უფრო უპირატეს მდგომარეობაში, ვიდრე საბანკო; 2. დასაქმებულის შრომითი გასამრჯელოს საბანკო ანგარიშსწორების გზით გადარიცხვა; 3. კომერციული ბანკებისათვის "შავი ბუღალტერიის" საფუძველზე კრედიტების გაცემის აკრძალვა; 4. უძრავი ქონების მხოლოდ საბანკო ანგარიშსწორებით შესყიდვა. იქიდან გამომდინარე, რომ კერძო სექტორში შრომის ანაზღაურების წესის ადმინისტრირება ძალიან რთული იქნებოდა, პარლამენტის იურიდიული დეპარტამენტის რჩევით ინიციატორმა შესაბამისი კანონპროექტი უკან გაიწვია.

კუბლაშვილმა ასევე უარი თქვა მე-3 პრინციპზე, რადგან ამჟამად არ არსებობს მექანიზმი, რომლითაც გაკონტროლდება, კრედიტის გაცემისას ბანკმა გამოიყენა თუ არა "შავი ბუღალტერია". ამდენად, დარჩა ორი თემა: საგადასახადო გირავნობით/იპოთეკით დატვირთული ქონების რეალიზაციის შემთხვევაში ვალდებულებათა გასტუმრების რიგითობა და უძრავი ქონების მხოლოდ ბანკის მეშვეობით ყიდვის შესაძლებლობა. განვიხილოთ თითოეული მათგანი.

იპოთეკით დატვირთული ქონების რეალიზაციისას უპირატესობა პირველად წარმოქმნილი დავალიანების გასტუმრებას მიენიჭება

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის თანახმად, გირავნობა არის მოვალის მოძრავი ნივთის (ან/და არამატერიალური ქონებრივი სიკეთის) გამოყენება ფულადი თუ არაფულადი მოთხოვნის უზრუნველყოფის საშუალებად ისე, რომ მოვალის მიერ ვალდებულების შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში, კრედიტორი (მოგირავნე) იძენს უფლებას, დაიკმაყოფილოს მოთხოვნა დაგირავებული ქონების (გირავნობის საგნის) რეალიზაციით ან მხარეთა შეთანხმებით – მისი საკუთრებაში მიღებით. გირავნობის უფლების რეგისტრაცია (გარდა მექანიკურ სატრანსპორტო საშუალებაზე გირავნობისა) ხდება საჯარო რეესტრში; მექანიკურ სატრანსპორტო საშუალებაზე გირავნობის უფლების რეგისტრაცია კი საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მომსახურების სააგენტოში წარმოებს.
 
ასევე სამოქალაქო კოდექსის თანახმად, იპოთეკა არის მოვალის უძრავი ნივთის გამოყენება (დატვირთვა) მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად, რომ უზრუნველყოფილ კრედიტორს მიეცეს უფლება, სხვა კრედიტორებთან შედარებით პირველ რიგში მიიღოს თავისი მოთხოვნის დაკმაყოფილება ამ ნივთის რეალიზაციით ან მის საკუთრებაში გადაცემით. იპოთეკა იურიდიულ ძალას იძენს საჯარო რეესტრში რეგისტრაციის მომენტიდან, ხოლო რეგისტრაცია ხდება ერთ-ერთი მხარის მიერ გარიგების წარდგენის საფუძველზე.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი უშვებს ერთი და იგივე ქონების გირავნობით/იპოთეკით რამდენჯერმე დატვირთვის შესაძლებლობას. რიგითობა განისაზღვრება გირავნობა/იპოთეკის შესახებ განცხადების რეგისტრაციის თარიღის მიხედვით.

არსებობს ასევე საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 85-ე მუხლის 1 ლი ნაწილი განმარტავს, რომ საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა არის სახელმწიფოს უფლება, საგადასახადო ვალდებულების შესრულება უზრუნველყოს საგადასახადო დავალიანების მქონე გადასახადის გადამხდელის/საგადასახადო აგენტის, სხვა ვალდებული პირის ქონებიდან. თუ კუბლაშვილის საკანონმდებლო ინიციატივის ძალაში შესვლამდე საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის უფლება წარმოიშობოდა საგადასახადო დავალიანებაზე საგადასახადო დავის დაწყებისთანავე ან/და აღიარებულ საგადასახადო დავალიანებასთან ერთად, ამიერიდან ის წარმოიშობა უფლებამოსილ მარეგისტრირებელ ორგანოში რეგისტრაციის მომენტიდან. ეს უფლება საგადასახადო დავალიანების მოცულობის ფარგლებში ვრცელდებოდა და კვლავაც ვრცელდება გადასახადის გადამხდელის/ საგადასახადო აგენტის ან სხვა ვალდებული პირის საკუთრებაში არსებულ ან/და ბალანსზე რიცხულ (ლიზინგით მიღებულის გარდა) ნებისმიერ ქონებაზე, საგადასახადო დავალიანების წარმოქმნის შემდეგ შეძენილი ქონების ჩათვლით. საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის გამოყენების შესახებ შეტყობინება ეგზავნება შესაბამის მარეგისტრირებელ ორგანოს რეგისტრაციისათვის, რომელიც ვალდებულია არა უგვიანეს შეტყობინების მიღების დღის მომდევნო დღისა, რეგისტრაციაში გაატაროს საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის უფლება. შეტყობინება იმავდროულად გადასახადის გადამხდელსაც ეგზავნება. საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის ხანდაზმულობის ვადაა 6 წელი.
 
მიუხედავად იმისა, თავად გადასახადის გადამხდელი აღიარებს თუ არა, რომ მას მართლაც აქვს საგადასახადო დავალიანება, საგადასახადო ორგანო მაინც უფლებამოსილია, საგადასახადო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით, სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე, ყადაღა დაადოს გადასახადის გადამხდელის ნებისმიერ ქონებას, საგადასახადო დავალიანების მოცულობის ფარგლებში. ქონებაზე ყადაღის დადება კი გულისხმობს გადასახადის გადამხდელის ქონების აღწერას, მისთვის ამ ქონების ნებისმიერი სახის განკარგვის აკრძალვას და სარეალიზაციოდ განკუთვნილი საქონლის შესანახად გადაცემას. ნივთზე ყადაღის დადების შესახებ აქტს საგადასახადო ორგანო დაუყოვნებლივ უგზავნის საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს შესაბამის სარეგისტრაციო სამსახურს.

საგადასახადო ორგანოს წარმომადგენელი ყადაღადადებულ ნივთებს აღნუსხავს ქონებაზე ყადაღის დადების (აღწერის) აქტში. ყადაღადადებულ ნივთებს აფასებს საგადასახადო ორგანოს წარმომადგენელი; ხოლო თუ იგი რომელიმე ნივთს ვერ შეაფასებს, მაშინ ექსპერტს ან აუდიტორს იწვევენ.
 
რა ხდება იმ შემთხვევაში, როდესაც საგადასახადო დავალიანების ამოსაღებად სახელმწიფო ყიდის გადასახადის გადამხდელის იმ ქონებას, რომელიც პატრონს ამა თუ იმ ფინანსური ინსტიტუტის მიმართ ვალის უზრუნველყოფაში აქვს ჩადებული? ამ ქონების რეალიზაციის შედეგად ამოღებული თანხით რა წესითა და რიგითობით უნდა დაიფაროს მისი პატრონის ფინანსური ვალდებულებები? საგადასახადო კოდექსის 88-ე მუხლის (ყადაღადადებული ქონების რეალიზაცია) მე-15 ნაწილი მიმდინარე წლის 1 აპრილამდე გვეუბნებოდა, რომ ქონების გაყიდვის შედეგად მიღებული შემოსავლით პირველ რიგში დაიფარებოდა: ა) ქონების ამოღებასთან, შენახვასა და რეალიზაციასთან დაკავშირებული ხარჯები; ბ) გადასახადის თანხები; გ) ჯარიმისა და საურავის თანხები; ხოლო 1 აპრილიდან მასში ასეთი ცვლილება უნდა შესულიყო და ქონების გაყიდვის შედეგად მიღებული შემოსავლით პირველ რიგში უნდა დაფარულიყო: ა) აღსრულების საფასური – საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – აღსრულების ეროვნული ბიუროს მიერ ქონების რეალიზაციის შემთხვევაში; ბ) ქონების ამოღებასთან და შენახვასთან დაკავშირებული ხარჯები, ხოლო ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ქონების რეალიზაციის შემთხვევაში – აგრეთვე ქონების რეალიზაციასთან დაკავშირებული თანხები; გ) გადასახადის თანხები; დ) ჯარიმისა და საურავის თანხები. მაგრამ ეს ცვლილება ახლით ისე შეიცვალა, რომ ამოქმედებაც ვერ მოასწრო. თუმცა, მთავარი ისაა, რომ პავლე კუბლაშვილის საკანონმდებლო ინიციატივის კანონად ქცევამდე ქონების გაყიდვის შედეგად მიღებული შემოსავლით პირველ რიგში დასაფარ ხარჯებში გათვალისწინებული არ ყოფილა ფინანსური ინსტიტუტებისადმი ვალდებულებები. ანუ აქამდე მოქმედი კანონმდებლობით, მიუხედავად დავალიანების  წარმოშობის ვადისა, ქონების რეალიზაციისას ჯერ საგადასახადო დავალიანება უნდა ყოფილიყო გასტუმრებული, შემდეგ კი სხვა დანარჩენი. არადა, მოგეხსენებათ, იპოთეკური სესხის გაცემამდე ბანკი ამოწმებს, რომ სესხის უზრუნველსაყოფად ჩადებული ქონება აუცილებლად თავისუფალი იყოს ყოველგვარი ვალდებულებისაგან და მით უმეტეს არ მიიღებს უზრუნველყოფად ისეთ ქონებას, რომელსაც საგადასახადო ორგანოსგან ყადაღა აქვს დადებული. მართლაც გაუგებარია, აღნიშნული ქონების რეალიზაციის შედეგად ამოღებული თანხიდან რატომ უნდა დაფარულიყო ჯერ ამ სესხის გაცემის შემდეგ წარმოქმნილი საგადასახადო დავალიანება და თუ რამე მორჩებოდა, მერე ბანკის სესხი?! როგორც იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარემ კუბლაშვილმა აღნიშნა, ამის გამო ყოველთვის ვიყავით საერთაშორისო ორგანიზაციათა კრიტიკის ობიექტი. სანამ ამ ნორმის ცვლილების საბოლოო რედაქციაზე შეთანხმდებოდნენ, კარგა ხანს მიმდინარეობდა მოლაპარაკებები და კონსულტაციები ფინანსური სექტორის წარმომადგენლებსა და მთავრობასთან, რათა საკითხი ისე გადაწყვეტილიყო, რომ არც საბანკო სექტორი დაზარალებულიყო და არც ქვეყნის ბიუჯეტი. ბანკირები აცხადებდნენ, რომ მოქმედი ნორმა სერიოზულად ზრდიდა იპოთეკურ სესხებზე რისკს, არადა, საკრედიტო სესხების პორტფელში 40% სწორედ იპოთეკურ სესხებზე მოდის. მიუხედავად იმისა, რომ ბანკებს ჭარბი ლიკვიდობის პრობლემა აქვთ, ისინი გაზრდილი რისკების გამო სესხების გაცემისგან თავს იკავებენ და სესხებზე საპროცენტო განაკვეთებიც მაღალია.

მთავრობასა და ფინანსური სექტორის წარმომადგენლებს შორის მოლაპარაკებები დახურულ რეჟიმში მიმდინარეობდა და დეტალები მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებისთვის უცნობი იყო. დასაწყისში მხოლოდ ის გახდა ცნობილი, რომ ფინანსთა სამინისტრომ წინადადება წამოაყენა, გაყიდული ქონებიდან მიღებული შემოსავალი ბანკსა და საგადასახადოს შორის თანაბრად განაწილებულიყო. მაგრამ ამ პრინციპს საბანკო სექტორი არ დაეთანხმა.

საბოლოოდ ყველა იმაზე შეთანხმდა, რომ საგადასახადოს აქამდე არსებული უპირობო პრივილეგია ჩამოერთვას და იპოთეკით დატვირთული ქონების  რეალიზაციისას, ამიერიდან უპირატესობა იმ დავალიანების გასტუმრებას მიენიჭოს, რომელიც პირველად  წარმოიშვა.
 
შესაბამისად, ახალი რედაქციით ჩამოყალიბდა საგადასახადო კოდექსის 85-ე მუხლის (საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა) მე-5 ნაწილი და მას დაემატა მე-5* ნაწილი:

"5. საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის საგნის კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეალიზაციის შედეგად, უქმდება საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის რეგისტრაციის შემდეგ წარმოშობილი ყველა სანივთო უფლება, ხოლო საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის რეგისტრაციამდე რეგისტრირებული სხვა გირავნობის/იპოთეკის უფლებები ძალაში რჩება. იმ შემთხვევაში, თუ საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის გაუქმების შედეგად სრულად ვერ განხორციელდება საგადასახადო ვალდებულების შესრულება, შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულება ძალაში რჩება იმ პირის მიმართ, რომლის ქონებაც დატვირთული იყო საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკით.
 
5*. თუ საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის რეგისტრაციამდე პირის ქონების მიმართ რეგისტრირებულია კომერციული ბანკების, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების, სადაზღვევო ორგანიზაციების, საერთაშორისო და "კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ" საქართველოს კანონის პირველი მუხლის "ე" ქვეპუნქტის შესაბამისად განსაზღვრული განვითარებული ქვეყნების საფინანსო ინსტიტუტების გირავნობის/იპოთეკის უფლება და ხდება ამ ქონების რეალიზაცია, ამოღებული თანხით პირველ რიგში დაკმაყოფილდება ზემოთ აღნიშნული ფინანსური ინსტიტუტების მოთხოვნა საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის რეგისტრაციამდე წარმოშობილი ვალდებულების ნაწილში, ხოლო შემდეგ ხდება საგადასახადო ვალდებულების მოთხოვნის დაკმაყოფილება. ამ ქონების ახალი მფლობელის მიმართ საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკა არ გავრცელდება. თუ დარჩენილი თანხით სრულად არ იფარება საგადასახადო ვალდებულება შეუსრულებელი საგადასახადო ვალდებულება ძალაში რჩება იმ პირის მიმართ, რომლის ქონებაც დატვირთული იყო საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკით".
 
საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის თავმჯდომარის ზურაბ მელიქიშვილის აზრით კი ეს ცვლილებები კომერციული ბანკებისთვის მოამზადებს საფუძველს, რომ პროცენტებმა დაიწყოს შემცირების მიმართულებით მოძრაობა, რაც თავის მხრივ მნიშვნელოვანია ბიზნესის განვითარებისთვის და ასევე დამატებითი სამუშაო ადგილების შესაქმნელად. იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილის ლაშა თორდიას შეფასებით, წლების მანძილზე მოქმედი პროცედურით სახელმწიფო გარკვეული წნეხის სახით აწვებოდა კომერციულ ბანკებს; კომერციული ბანკი კი კერძო სექტორში მოღვაწე სტრუქტურაა, რომელიც პირდაპირ მიბმულია ქვეყნის ეკონომიკასთან, საზოგადოებასთან; კრედიტების გაცემის სახით, მისი საპროცენტო განაკვეთების განსაზღვრის სახით, საკრედიტო პაკეტების წარდგენის სახით კომერციული ბანკი პირდაპირ კავშირშია ქვეყანაში მცირე, საშუალო და დიდ ბიზნესების შექმნასთან. რადგან ამ საკანონმდებლო ცვლილებების შედეგად სახელმწიფო რეალურად ამცირებს თავის წნეხს კომერციულ ბანკებზე, ამიტომ ეს არის ძალიან წინ გადადგმული და მისასალმებელი ნაბიჯი. ბანკების ასოციაციის პრეზიდენტი ზურაბ გვასალია აცხადებს, რომ ახალი ცვლილებები ბანკებს იპოთეკური სესხების გაცემისათვის რისკებს შეუმცირებს და საპროცენტო განაკვეთებს 2-3%-ით დასწევს.

ქონების გასხვისება გადასახადისაგან თავის არიდების მიზნით სისხლის სამართლის დანაშაულად კვალიფიცირდება
 
მოგეხსენებათ, დიდი ოდენობით გადასახადისათვის თავის არიდება სისხლის სამართლის დანაშაულს წარმოადგენს და საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის ორ ნაწილიანი 218-ე მუხლის (გადასახდისათვის თავის არიდება) პირველი ნაწილის თანახმად ისჯება ჯარიმით ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით სამიდან ხუთ წლამდე. ამასთან ამ მუხლში დიდ ოდენობად ითვლება, როდესაც გადასახდელი გადასახადის თანხა აღემატება 25 ათას ლარს, ხოლო განსაკუთრებით დიდ ოდენობად – როდესაც თანხა აღემატება 75 ათას ლარს. კუბლაშვილის ინიციატივით ეს მუხლი კიდევ უფრო გამკაცრდა, კერძოდ, დაემატა შემდეგი რედაქციის მე-3 ნაწილი: "ქონების ან მისი ნაწილის გასხვისება გადასახადისაგან თავის არიდების მიზნით - ისჯება ჯარიმით ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ორიდან სამ წლამდე". როგორც ვხედავთ, პირველი ნაწილისგან გასხვავებით, დამატებულ ნაწილში გადასახადის ოდენობა მითითებული არ არის, რაც საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციას არასწორად მიაჩნია (ალბათ, ეს ნორმა ამოქმედდება 25 ათას ლარზე მეტი ოდენობით გადასახადისაგან თავის არიდების შემთხვევებში).

ნასყიდობა უძრავ ქონებაზე მხოლოდ საბანკო ანგარიშსწორებით

2012 წლის 1 იანვრიდან უძრავი ქონების შეძენის ახალი წესი ამოქმედდება; შესაბამისი ცვლილებები და დამატებები შედის საქართველოს სამოქალაქო კოდექსსა და "საჯარო რეესტრის შესახებ" საქართველოს კანონში. მოგეხსენებათ, დღეს სამოქალაქო კოდექსის 183-ე მუხლი გვეუბნება, რომ უძრავი ნივთის შესაძენად აუცილებელია გარიგების წერილობითი ფორმით დადება და შემძენზე ამ გარიგებით განსაზღვრული საკუთრების უფლების რეგისტრაცია საჯარო რეესტრში. 2012 წლის 1 იანვრიდან კი, ამ ნორმის შესრულებასთან ერთად, აუცილებელი იქნება ნივთის ფასის გადახდა განხორციელდეს საბანკო დაწესებულების მეშვეობით, უნაღდო ანგარიშსწორების ფორმით; ანუ უძრავი ქონების "ხელზე" ყიდვა აიკრძალება. ამდენად, სამოქალაქო კოდექსის 183-ე მუხლს მეორე ნაწილი დაემატა, იქვე გარკვეული დათქმაც ჩაიდო და ეს მუხლი ახალი რედაქციით ასე გამოიყურება:

"მუხლი 183. უძრავ ნივთზე საკუთრების შეძენა გარიგების საფუძველზე


1. უძრავი ნივთის შესაძენად აუცილებელია გარიგების წერილობითი ფორმით დადება და შემძენზე ამ გარიგებით განსაზღვრული საკუთრების უფლების რეგისტრაცია საჯარო რეესტრში.
 

2. უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე შეძენის შემთხვევაში აუცილებელია უძრავი ნივთის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ფასის გადახდა განხორციელდეს საბანკო დაწესებულების მეშვეობით უნაღდო ანგარიშსწორების ფორმით. აღნიშნული ვალდებულება მოქმედებს ნასყიდობის საფასურის ფულადი თანხით გადახდისას, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ხდება ფასის ეტაპობრივი გადახდა".

საჯარო რეესტრში საკუთრების უფლების რეგისტრაციის წესიც იცვალება და დღეს არსებულ მოთხოვნებს ემატება შემდეგი: "ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების რეგისტრაციის შემთხვევაში განცხადებას, სხვა სარეგისტრაციო დოკუმენტებთან ერთად, უნდა ერთვოდეს საბანკო დაწესებულებაში უძრავი ნივთის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ფასის უნაღდო ანგარიშსწორების ფორმით გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი. აღნიშნული ვალდებულება მოქმედებს იმ შემთხვევაში, როდესაც ნასყიდობის საფასურის გადახდა მხარეებს შორის ხდება ფულადი თანხით".
 

ბუნებრივია, ამ საკანონმდებლო ცვლილებების ამოქმედება ხელს შეუწყობს ბანკებს გარეთ არსებული ნაღდი ფულის საბანკო სექტორში მოქცევას და ფულის "გათეთრებას". ბანკირთა მტკიცებით, ეს სესხებზე საპროცენტო განაკვეთის დაწევასაც ხელს შეუწყობს.

გარდა ამისა, როგორც საქართველოს ბანკების ასოციაციის პრეზიდენტი აღნიშნავს, ჯერ ერთი, ნაღდი ანგარიშსწორებით უძრავი ქონების ყიდვა-გაყიდვის შემთხვევაში სერიოზული ეჭვი არსებობს, რომ რეალური ფასების შემცირება და სახელმწიფოსთვის გადასახადების დამალვა ხდება და მეორეც, ანგარიშსწორება გამორიცხავს როგორც ყალბი ფულის შეჩეჩებას, ისე მყიდველისა თუ გამყიდველის დაყაჩაღებას. მოგეხსენებათ, რეალურ ცხოვრებაში ამისგან დაზღვეული არავინაა და ასეთი ფაქტების თაობაზეც საკმაოდ ხშირად გვსმენია; სამწუხაროდ, ზოგიერთ შემთხვევას ადამიანების სიცოცხლეც კი შეეწირა.
 
უნაღდო ანგარიშსწორება გამოიწვევს თუ არა დამატებით ხარჯს მისთვის, ან მყიდველისთვის, ან ორივესთვის ერთად? ამ ცვლილების ავტორმა და ინიციატორმა საკომიტეტო თუ პლენარულ სხდომებზე არაერთგზის განმარტა, რომ თუ უძრავი ქონების მყიდველი გამყიდველის ანგარიშზე პირდაპირ შეიტანს თანხას, კუთვნილი თანხის გამოტანისას გამყიდველს საბანკო პროცენტი არ ჩამოეჭრება; ხოლო თუ მყიდველის ანგარიშიდან გამყიდველის ანგარიშზე გადაირიცხება და გამყიდველი თანხას გამოიტანს, გამყიდველი, რომელმაც ბინა ვთქვათ 100 ათას ლარად გაყიდა, ბანკის საკომისიოს სახით დაახლოებით 70 ლარს გადაიხდის, რაც 100 ათას ლართან შედარებით მართლაც რომ უმნიშვნელო თანხაა.

დალი ჩიკვაიძე