ააფი
ბიზნესმენი
გამოწერა
კონსალტინგი
წიგნები
კონტაქტი
ბიზნესი (საქართველო)
ბიზნესი (უცხოეთი)
სახელმწიფო მენეჯმენტი
სამეწარმეო მენეჯმენტი
ინტერვიუ
სხვადასხვა
შეკითხვა რედაქციას
ინტერვიუ
ინტერვიუ შპს „ივერმედის“ გენერალურ მენეჯერ ლევან ლაზარაშვილთან და შპს „აკად. გ. ჩაფიძის სახელობის გადაუდებელი კარდიოლოგიის ცენტრის“ სამედიცინო დირექტორ ზაზა ლაზარაშვილთან
#3(36), 2013
მინი-დოსიე

ლევან ლაზარაშვილი დაიბადა 1966 წელს, ქ. ბორჯომში.

განათლება

1988 წელს წარჩინებით დაამთავრა საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტი, სპეციალობით „ელექტრონული სამედიცინო აპარატურა“.

1989-1992 წლებში სწავლობდა სამედიცინო ხელსაწყოთმშენებლობის საკავშირო სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში (ქ. მოსკოვი), სადაც დაიცვა დისერტაცია და მიენიჭა ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატის სამეცნიერო ხარისხი.

2003 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი.



სამუშაო გამოცდილება

1989 წლიდან მუშაობდა ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტროს ინფორმატიკისა და ჯანდაცვის კომპლექსური ავტომატიზაციის ს/კ ინსტიტუტში უმცროსი მეცნიერ-თანამშრომლის, მეცნიერ-თანამშრომლის და უფროსი მეცნიერ-თანამშრომლის თანამდებობებზე.

1994-2003 მუშაობდა შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროში სამედიცინო ტექნიკის და ტექნოლოგიების დეპარტამენტის თავმჯდომარის მოადგილის, ამავე დეპარტამენტის თავმჯდომარის, ტექნიკისა და ტექნოლოგიების დეპარტამენტის უფროსის თანამდებობებზე.

1993 წლიდან დღემდე ეწევა პედაგოგიურ საქმიანობას საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში, არის სრული პროფესორი.

1997 წელს მიენიჭა დოცენტის სამეცნიერო წოდება.

2004 წლიდან მუშაობს შპს `ივერმედში~ (სამედიცინო ტექნიკის რეალიზაცია და სერვისი), გენერალური მენეჯერის თანამდებობაზე.


უცხო ენები: ინგლისური და რუსული.

ჰყავს მეუღლე ეკა კომახიძე, შვილები თენგიზი და მარიამი და შვილიშვილი ეკა.

- ბატონო ლევან, რამ გადაგაწყვეტინათ პროფესიის არჩევანი?

- სკოლა რომ დავამთავრე, პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში იმ წელს პირველად გაიხსნა სამედიცინო აპარატურის სპეციალობა და ზუსტად მაშინ გადავწყვიტე მანდ ჩამებარებინა. მშობლები გეოლოგები გვყავს და ამ სპეციალობის გამოჩენამდე გეოლოგობა მინდოდა. 1988 წელს ინსტიტუტი წარჩინებით დავამთავრე და სწავლა მოსკოვში, სამედიცინო ხელსაწყოთმშენებლობის საკავშირო სამეცნიერო კვლევით  ინსტიტუტში განვაგრძე. იქვე დავიცავი დისერტაცია. სხვათა შორის, პირველი ვიყავი, ვინც ამ სპეციალობაში დისერტაცია დაიცვა. შემდეგ ჩამოვედი და გარკვეული პერიოდი ვმუშაობდი ერთ-ერთ სამეცნიერო- კვლევით ინსტიტუტში. 1994 წლიდან დავიწყე მუშაობა ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტროში. იქ შეიქმნა სამედიცინო ტექნიკის დეპარტამენტი, სადაც 2003 წლის ჩათვლით ვიმუშავე.

- საკუთარი ბიზნესი როგორ დაიწყეთ?

- მოსკოვში, ასპირანტურაში სწავლის და შემდგომ პერიოდში მე და ჩემს ძმას გვქონდა იდეა ბიზნესი ჩამოგვეყალიბებინა სამედიცინო ტექნიკის, მედიკამენტების და ზოგადად, სამედიცინო მრეწველობის მიმართულებით. ერთ-ერთი პირველები ვიყავით საქართველოში 1992-1993 წლებში, როცა შევქმენით ძალიან მცირე საწარმო, რომელიც გარკვეული დასახელების წამლებს უშვებდა, ნახევარფაბრიკატები – აბები შემოგვქონდა ვაფასოვებდით. მერე გავანებეთ თავი ამ ბიზნესს: საკმაოდ გაგვიჭირდა რეალიზაცია. პარალელურად მეორე ფირმაც იყო, რომელიც სახარჯი მასალის შემოტანით იყო დაკავებული: რენტგენის ფირები, შპრიცები, რაც მაშინ დეფიციტი იყო.

1995 წლის 1 ნოემბერს  ჩვენი მეგობრების მხარდაჭერით ჩამოყალიბდა შპს „ივერმედი“, რომლის წარმატებული სვლის ერთ-ერთი წინაპირობა იყო ის გამოცდილება, რაც მანამდე დაგროვდა. იმ პერიოდის განმავლობაში, რაც „ივერმედი“ არსებობს, დამსახურებულად ვიკავებთ ლიდერის პოზიციას. 2003 წელს რომ დავამთავრე სახელმწიფო სამსახურში საქმიანობა, იმის შემდეგ მთლიანად „ივერმედში“ ვარ.

- „ივერმედის“ განვითარების გზაზე თქვენს ძმასთან ერთად მოდიხართ და ბიზნესის პრობლემებთანაც ერთად გიწევდათ გამკლავება.

- რასაკვირველია, თუმცა ჩემს ძმას თავისი საქმე ჰქონდა – პრაქტიკოსი ექიმია, სისხლძარღვთა ქირურგი, საკმაოდ კარგი. ისიც გარკვეული პერიოდი მოსკოვში იყო, ასპირანტურაში სწავლობდა. 90-იან წლებში დაიცვა დისერტაცია.

„ივერმედში“ მენეჯერულ საკითხებს უფრო მე ვწყვეტ. სამინისტროში მუშაობის პერიოდში კარგი გამოცდილება დამიგროვდა და გამოვიყენე. როცა სამინისტროში ვმუშაობდი, აქ სხვა მენეჯმენტი იყო, ასევე ჩვენი მეგობრები, ვისთან ერთადაც ის სხვა ფირმები გვქონდა, სანამ „ივერმედი“ დაფუძნდებოდა. ეს ხალხი დღესაც თავის ადგილზეა.

რაც შეეხება პრობლემებს, რომელიც ბიზნესს თან ახლავს, შეიძლება პერიოდებად დავყოთ: პირველი – იყო საწყისი პერიოდი, შევარდნაძის ხელისუფლების დროს. მაშინ ძალიან ცოტა რესურსები იყო გამოყოფილი სამედიცინო ტექნიკისთვის და ძირითადად, საავადმყოფოები ყიდულობდნენ მხოლოდ სახარჯ მასალებს, ერთჯერად შპრიცებს და ასე შემდეგ. მაშინ ყველა საავადმყოფო სახელმწიფოს საკუთრებაში იყო. არც ფინანსები ჰქონდათ და არც ტენდერები ცხადდებოდა. შესაბამისად, არც დამკვეთი იყო და არც გაყიდვები გვქონდა. ბრუნვა არ იზრდებოდა. რომ შევადაროთ, 2000 წელს ივერმედში თუ იყო 6 თანამშრომელი, დღეს არის 38 თანამშრომელი.

თუმცა, აღსანიშნავია, რომ იგივე შევარდნაძის პერიოდში ერთადერთი საავადმყოფო, რომელიც მაღალ დონეზე გაკეთდა, იყო აკად. ო. ღუდუშაურის სახელობის ეროვნული სამედიცინო ცენტრი, რომელიც დაფინანსდა მსოფლიო ბანკის სესხით და იაპონიის მთავრობის გრანტით. იმ პერიოდში მეტი არც გაკეთებულა, თუ არ ჩავთვლით ზოგიერთი, სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი სამედიცინო დაწესებულების რეაბილიტაციას და თანამედროვე ტექნიკით აღჭურვას. აღნიშნულ პროექტებში „ივერმედი“ აქტიურად მონაწილეობდა.

- საავადმყოფოების კერძო სისტემაში გადასვლამ თქვენი ბიზნესის განვითარებას ბიძგი მისცა.

- რა თქმა უნდა. შესაბამისად, ფირმის არსებობაში მეორე ეტაპი იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ მართველობის პერიოდი, როცა ჯანდაცვის ბიუჯეტი გაზარდეს და ინფრასტრუქტურულ პროექტებს, საავადმყოფოების რეაბილიტაციას სერიოზულად მიაქციეს ყურადღება. ასეთი პირველი პროექტი იყო ქუთაისში, აკად. ზ. ცხაკაიას სახელობის დასავლეთ საქართველოს ინტერვენციული მედიცინის ეროვნული ცენტრის გაკეთება.

შემდეგ, გასული 9 წლის განმავლობაში ბევრი კერძო თუ სახელმწიფო საავადმყოფო გაკეთდა. აღსანიშნავია, გორის სამხედრო ჰოსპიტალი, რომელიც საკმაოდ კარგად გაკეთდა 2007 წელს, ნ. ყიფშიძის სახ. საუნივერსიტეტო კლინიკა (რესპუბლიკური საავადმყოფო). მერე წამოვიდა საკმაოდ დიდი მოცულობის კერძო პროექტები, მაგალითად, შპს „კლინიკური მედიცინის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტი“ (თოდუას ცენტრი),  შპს „მედიკლაბჯორჯია“, შპს „მედინას“ სამედიცინო ცენტრი (ქ. ბათუმი), შპს „დავით ტატიშვილის სამედიცინო ცენტრი“ – ესეც ჩვენი აღჭურვილია. თითოეულში, რამდენიმე მილიონი დოლარი ან ევროს ღირებულების სამედიცინო ტექნიკა შევიტანეთ, რაც სერიოზული ბრუნვაა. ეს რაც შეეხება დიდ პროექტებს, თორემ მცირე პროექტებზე აღარაფერს ვამბობ. ასევე იყო საერთაშორისო პროექტებიც. მსოფლიო ბანკისა და გლობალ ფონდის პროექტები. მათ შორის, ერთ-ერთი დიდი პროექტი იყო 740 ერთეული სოფლის ამბულატორიის აპარატურის უნიფიცირებული ნაკრებით აღჭურვა, რომელიც 2008 წლის არჩევნებს მიუძღვნეს.

- ტენდერები იმართებოდა?

- ცხადია. საკმაოდ მძიმე ტენდერები იყო.

- მართალია, ტენდერებში გამარჯვებული თქვენ ხართ, მაგრამ მაინც გკითხავთ - მაშინდელი ტენდერები თუ მიგაჩნიათ სამართლიანად და გამჭვირვალედ ჩატარებული? წინა ხელისუფლების ოპონენტებისგან ისმოდა ხოლმე, რომ სახელმწიფო ტენდერებს მხოლოდ მაშინდელი ჩინოვნიკების ნაცნობ-მეგობრები იგებდნენ...

- ნამდვილად ვერ გამოვთქვამ პრეტენზიას მაშინდელი ტენდერების მიმართ. ტენდერები იყო ობიექტური, გამჭვირვალე და საკმაოდ პროფესიონალურად შეფასებული. ის აპარატურა, რაც იყო შეძენილი, ყიდულობდნენ პროფესიონალური შეფასებით და არა მარტო სიიაფის კრიტერიუმით.

- ჯანდაცვის სამინისტრო აფასებდა?

- კი, ძირითადად ჯანდაცვის სამინისტროს ექსპერტები, ხოლო საერთაშორისო პროექტების შემთხვევაში – უცხოელი ექსპერტები. დღეს, სამწუხაროდ არის ტენდენცია, რომ სახელმწიფო შესყიდვების მარეგულირებელი კანონმდებლობის ზოგიერთი ხარვეზის გამო შემსყიდველი იძულებულია მხოლოდ ფასის კრიტერიუმით მოახდინოს შესყიდვა, რაც საგრძნობლად აუარესებს საქონლის ხარისხს. ყიდულობენ მხოლოდ იაფს, რადგან ის იაფი აპარატურაც საკმაოდ აკმაყოფილებს იმ სპეციფიკას, რაც ტენდერშია მითითებული.

- როდიდან გახდა აპარატურის ყიდვის დროს ფასი მთავარი?

- კანონმდებლობა დაახლოებით 3-4 წლის წინ შეცვალეს. „შესყიდვების შესახებ“ კანონი და ელექტრონული ტენდერების თემა მხოლოდ ჩვენს სფეროს არ შეხებია, ტენდენცია შესაბამისად დაიწყო – აქცენტი გაკეთებულია არა ხარისხზე, არამედ ფასზე.

ბოლო წლებში, ბევრი განვითარებადი ქვეყნის კომპანიებმაც ისწავლეს სხვადასხვა სამედიცინო აპარატურის გაკეთება. ხარისხი არ არის დამაკმაყოფილებელი, მაგრამ ვიზუალურად და დოკუმენტურად ტენდერის ყველა პირობას აკმაყოფილებს. შესაბამისად, გამარტივდა ბიზნესის კეთება. თქვენ შეგიძლიათ დღესვე, 2 საათში გახსნათ ახალი ფირმა, რომელსაც ფაქტობრივად არანაირი საწესდებო კაპიტალი ან სხვა წინა პირობა არ სჭირდება, ასევე არ არის საჭირო ლიცენზია სამედიცინო ტექნიკის იმპორტსა თუ მომსახურების გაწევაზე. შემდგომ, შეგიძლიათ შეხვიდეთ ინტერნეტში და შესაბამისი ტენდერის მიხედვით მოძებნოთ რაიმე ისეთი პროდუქცია, რომელიც ძირითადი მახასიათებლებით აკმაყოფილებს ტენდერის პირობებს. დაუკავშირდეთ მწარმოებელ კომპანიას, შემოიტანოთ, გაყიდოთ და ერთი წლის მერე დაიხუროთ ქუდი და დახუროთ ფირმაც. 1-2 წლის მერე ვინ გაარემონტებს იმ აპარატურას თუ გაფუჭდა, ან თუ სათადარიგო ნაწილი დასჭირდა, ან სხვა სახარჯი მასალა – ამაზე არავითარი ნორმა და რეგულაცია არ არსებობს. შესაბამისად, თუ 2000 წელს ამ სფეროში სულ 4-5 ფირმა იყო, დღეს ამ ბიზნესით ალბათ 30-ზე მეტი ფირმაა დაკავებული.

- თქვენი კომპანიის განვითარების პარალელურად, კონკურენტები ვინ იყვნენ და როგორ იცვლებოდა კონკურენცია ბაზარზე?

- პირველი კერძო ფირმა, რომელიც შეიქმნა ამ მიმართულებით იყო „ივერმედი“. მაშინ არსებობდა ერთადერთი სახელმწიფო ორგანიზაცია მედტექნიკა, რომელიც მერე დაიშალა და გაუქმდა. ჩვენს მაგალითზე შეიქმნა შემდგომ ჩვენი ძირითადი კონკურენტი შპს „მოწინავე სამედიცინო ტექნოლოგიები და სერვისი“. დიდ მადლობას ვუხდი ამ ფირმას, ვინაიდან ეს კონკურენცია რომ არ ყოფილიყო, ვერცერთი ვერ განვვითარდებოდით.

ჩვენ ორნი, მაშინაც და დღესაც, შემიძლია ვთქვა, რომ რა ბაზრის წილიც გვიკავია, ვართ ლიდერები მთელ საქართველოში. შეგვიძლია ყველანაირი აპარატურის იმპორტი და მომსახურება. დანარჩენი ფირმები, რაც გაიხსნა იმ პერიოდიდან, რაღაც ნიშას ერგებიან. მარტო სამედიცინო აპარატურის ყიდვა-გაყიდვა არ არის ჩვენი ამოცანა. ჩვენი ამოცანაა ასევე ინსტალაცია, ტექნიკური მომსახურეობა, რისთვისაც ჩვენ 8 ინჟინერი გვყავს და წელიწადში ყველას ვამზადებთ, აპარატურის მწარმოებელ ფირმებში ვუშვებთ და ტრენინგებზე დადიან. ეს არის პერსონალის სწავლება, სემინარები, კონფერენციები და ასე შემდეგ. ჩვენ არამარტო ყიდვა-გაყიდვით ვართ დაკავებული, არამედ საგანმანათლებლო ფუნქციაც გვაკისრია. ვერ გაყიდი თანამედროვე ტექნოლოგიებს, თუ არ აუხსენი რა უპირატესობები აქვს ამ ტექნოლოგიებს სხვასთან შედარებით. ბაზარზე კონკურენციაც არსებობს, ეს არის ძალიან კარგი მექანიზმი განვითარებისთვის და ფხიზლად ყოფნისთვის, მაგრამ ჩვენ ჩვენი ნიშა გვიკავია.

- კონკურენცია ბაზარზე მძაფრია?

- კონკურენცია რეალიზაციის თვალსაზრისით მაღალია, თუმცა ხარისხის მხრივ არა. ჩვენი ფირმა 18 წლისაა და როგორც ვყიდდით ხარისხიან პროდუქციას პირველივე დღიდან, ისე ვყიდით ახლაც. ზოგ ტენდერებში არ ვიღებთ მონაწილეობას, რადგან მაშინ უნდა შევიტანოთ ძალიან დაბალი ხარისხის აპარატურა და წინასწარ ვიცით, რომ პრობლემა იქნება. ეს კი ჩვენს იმიჯს შელახავს. შეიძლება ერთი მხრივ, ვკარგავთ რაღაც შემოსავალს, თუმცა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების გამოცდილება, რომლებმაც იგივე პროცესები გაიარეს, აჩვენებს, რომ ადრე თუ გვიან ეს ყველაფერი დაიხვეწება და ჩვენი სამედიცინო კლინიკები პრიორიტეტს კვლავ ხარისხს მიანიჭებენ და არა ფასს. აპარატურის ხარისხი განაპირობებს სამედიცინო მომსახურების ხარისხს.

- რაც „ივერმედი“ ფუნქციონირებს, ამ პერიოდში ბევრი ფირმა შემოვიდა ბაზარზე და დაიხურა კიდეც?

- იყო კონკრეტული ტენდერისთვის შექმნილი ფირმებიც, იყო უცხოელი მწარმოებლების მიერ შექმნილი წარმომადგენლობები, რომლებმაც ვერ იმუშავეს და დაიხურნენ. დღესაც იქმნებიან და იხურებიან ფირმები, ალბათ, მომავალშიც ასე იქნება, მაგრამ გარკვეული პერიოდი.

ჯანდაცვის სისტემა ლიბერალიზაციის მიმართულებით წავიდა: ვისაც სურს, შეუძლია შექმნას სამედიცინო დაწესებულება ნებისმიერი ზომის და პროფილის, რომელიც გარკვეულ  სალიზენციო პირობებს უნდა აკმაყოფილებდეს, მაგრამ ეს პირობებიც ძალიან ლიბერალურია. ამას ეძახიან კახა ბენდუქიძის პროექტს, აბსოლუტურად ვეთანხმები მას ამ ხედვაში. საქართველოს არა აქვს საშუალება და არც თავი, რომ მართოს და დააფინანსოს ამდენი სამედიცინო დაწესებულებები. პრივატიზაციის პროცესში იყო ტაქტიკური ხარვეზები, მაგრამ, სტრატეგია სწორი იყო. ვინც ძლიერია, ბაზარზე ის დარჩება. სიძლიერე კლინიკების სიდიდით ან საწოლების რაოდენობით არ განისაზღვრება – ეს დამოკიდებულია ასევე პერსონალის პროფესიონალიზმზე და სხვა კრიტერიუმებზე. სუსტი კლინიკები ნელ-ნელა დაიხურება და როგორც ბიზნესების სხვა დარგებშია, ისე იქნება სამედიცინო სფეროშიც. იგივე მდგომარეობაა სამედიცინო ტექნიკის ფირმებთან მიმართებაშიც. ზოგადად კი, რაც მეტია კონკურენცია, უკეთესია მომხმარებლისთვის.

- როგორც თქვენ ბრძანეთ, დღეს სახელმწიფო მხოლოდ იაფი პროდუქციის შეძენით არის დაინტერესებული?

- არა, იქაც არიან პროფესიონალები და სურთ ხარისხიანი პროდუქციის შეძენა, მაგრამ სახელმწიფო შესყიდვების კანონი ზღუდავს. ტენდერში არ შეიძლება მიუთითო, რომ მე მინდა მაინცდამაინც ამ მწარმოებლის ესა და ეს აპარატი. უნდა მიუთითო ტექნიკური სპეციფიკაცია. სპეციფიკაცია უნდა აკმაყოფილებდეს მინიმუმ სამი მწარმოებლის მოდელს. სამი მწარმოებელი თუ არსებობს, აქედან ერთ-ერთი ჩინური მაინც იქნება. ჩინელებმა 15-20 წლის წინ დაიწყეს, დადიოდნენ სამედიცინო ტექნიკის გამოფენებზე, აპარატურას სურათებს უღებდნენ, სპეციფიკაციებს იღებდნენ და გააკეთეს კოპირება.

- აბა, მაშინ კანონმდებელმა რაღა ქნას - ხომ ვერ მიუთითებს რომ მაგალითად, მხოლოდ „ქენონის“ პროდუქციას შეისყიდის?

- გეთანხმებით, ასეთ შემთხვევაში ტენდერის პრინციპი დაირღვევა. მაგრამ, უფრო მეტი ირიბი მექანიზმები – სავალდებულო პირობა უნდა ჩადოს, როგორიც არის: ავტორიზებული სერვის-სამსახური, ფინანსური გარანტიები, საგარანტიო ვადა უნდა იყოს არა 1 წელი, არამედ, ვთქვათ, 5 წელი. ამ ყველაფერს ფინანსური უზრუნველყოფა უნდა ჰქონდეს კონკრეტული ფირმებისაგან. უნდა იყოს რაღაც გარანტიები სახელმწიფოს მხრიდან შექმნილი, რომ აპარატურა მეორე წელს თავიდან საყიდელი არ გახდეს.

- შეიძლება ვთქვათ, რომ თუ მთელი დარგი კერძო სისტემაზე გადავა, მაშინ ხარისხის პრობლემა გაცილებით მოგვარებული იქნება, რადგან კლინიკის მფლობელი ყველაზე მეტად იქნება დაინტერესებული ხარისხიანი აპარატურის შეძენით?

- რა თქმა უნდა. შესაბამისად, სახელმწიფოს მფლობელობაში დარჩა 10-მდე საავადმყოფო. ტუბერკულოზის საავადმყოფო, ფსიქიატრიული, დიდი რესპუბლიკური საავადმყოფო... სულ რამდენიმეა. კერძო კლინიკაც კი აცხადებს ტენდერს, მაგრამ ვალდებული არ არის სახელმწიფო შესყიდვების კანონის მიხედვით გააკეთოს. მაგალითად, როცა უნდა რენტგენის აპარატის ყიდვა, პირდაპირ აცხადებს, რომ უნდა ცნობილი ბრენდების წარმომადგენლებთან ურთიერთობა. შეიძლება ტენდერიც არც გამოაცხადოს და პირდაპირ დაუკავშირდეს მომწოდებელს.

- რამდენად რთული ან იოლი სამართავი კომპანიაა „ივერმედი“?

- კომპანიის მართვა მარტივი არ არის. სამწუხაროდ, დღეს არა მარტო ჩვენს სფეროში, მთლიანად ქვეყანაში შეინიშნება მენეჯმენტის სპეციალისტების ნაკლებობა. ადრე იყო დომინანტი აზრი, რომ სამედიცინო დაწესებულების დირექტორი განათლებით აუცილებლად ექიმი უნდა ყოფილიყო, რასაც პრინციპულად ვეწინააღმდეგები. ჩემი აზრით, მთავარია იყოს მენეჯმენტის სპეციალისტი და ასევე შეიძლება იყოს ძირითადი განათლებით ექიმი, ფინანსისტი, იურისტი და ა.შ.

მენეჯმენტის პრობლემა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ერთადერთი კომპანია ვართ, ვინც ჩვენს სფეროში დავნერგეთ საერთაშორისო მენეჯმენტის სტანდარტი ISO 9001, გვაქვს შესაბამისი სერტიფიკატი. ეს არის გამართული მენეჯმენტის სისტემა, რომელიც შეესაბამება მსოფლიოს სტანდარტებს.

- რამდენ თანამშრომელს აერთიანებს თქვენი კომპანია?

- 38 თანამშრომელია. თუ არ ჩავთვლით „ჩაფიძის კლინიკას“, რომელიც ჩვენ შევიძინეთ 2010 წელს. იქ 250-ზე მეტი ადამიანია.

--------------

მინი-დოსიე

ზაზა ლაზარაშვილი, შპს „აკად. გ. ჩაფიძის სახელობის გადაუდებელი კარდიოლოგიის ცენტრის“ სამედიცინო დირექტორი. მედიცინის აკადემიური დოქტორი, ანგიოქირურგიის, ანგიოლოგიის, ფლებოლოგიის სპეციალისტი.

დაიბადა 1965  წელს ქ. თბილისში.


განათლება

1990 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი სპეციალობით „ექიმი – პედიატრი“ ბავშვთა ქირურგიის განხრით;

1990-1991 წელს ამავე ინსტიტუტის ინტერნატურა რესპუბლიკური ცენტრალური კლინიკური საავადმყოფოს ბაზაზე – სპეციალობა `ზოგადი ქირურგია“;

1994-1998 იყო ქ. მოსკოვის აკად. ბაკულევის სახ. გულ-სისხლძარღვთა ქირურგიის ს/კ ინსტიტუტში ექიმი-სამეცნიერო ხარისხის მაძიებელი სისხლძარღვთა ქირურგიაში;

2004 დაიცვა სამეცნიერო ხარისხი და მიენიჭა მედიცინის აკადემიური დოქტორის ხარისხი.

სამუშაო გამოცდილება

1990-1994 - რესპუბლიკური ცენტრალური კლინიკური საავადმყოფო, ზოგადი ქირურგი;

1994-1998 - ქ. მოსკოვის აკად. ბაკულევის სახ. გულ-სისხლძარღვთა ქირურგიის ს/კ ინსტიტუტი, ექიმი;

1998-1999 - საქართველოს ანგიოლოგიისა და სისხლძარღვთა ქირურგიის ცენტრის ექიმი-ანგიოქირურგი;

1999-2011 - ცენტრალური საუნივერსიტეტო კლინიკის სისხლძარღვთა ქირურგიის განყოფილების გამგე;

2001-2004 - თსსუ ქირურგიულ სნეულებათა  კათედრა, მიწვეული პროფესორი.

2011 - აკად. გ. ჩაფიძის გადაუდებელი კარდიოლოგიის ცენტრის სამედიცინო დირექტორი


პროფესიული საზოგადოების წევრობა 

საქ. ანგიოლოგიისა და სისხლძარღვთა ქირურგთა ასოციაციის გამგეობის წევრი - განათლებისა და მეცნიერების კომიტეტის თავმჯდომარე, ევროპის სისხლძარღვთა ქირურგების საზოგადოება (ESVS) წევრი, ევროპის ვენური ფორუმი (EVF) დამფუძნებელი წევრი; 

ევროპის ენდოვასკულური მედიცინისა და ინტერვენციული რადიოლოგიის ასოციაცია (CIRSE) წევრი.

უცხო ენები: ინგლისური, რუსული

ჰყავს მეუღლე თამარ იმნაძე და ორი შვილი გიორგი და ნინო.

- ბატონო ზაზა, გვიამბეთ „ჩაფიძის კლინიკის“ ისტორია და როგორ აღმოჩნდით თქვენ ამ კლინიკაში?

- კლინიკა დაარსდა 1995 წელს, მაშინ ეს იყო პირველი კლინიკა, სადაც დაინერგა თანამედროვე გულის იშემიური დაავადების მკურნალობის მეთოდები: ინტერვენციული მედიცინა (1997წ.) და გულის ქირურგია (1999წ.). კერძოდ, აორტოკორონარული შუნტირება. მანამდე ინფარქტის მკურნალობა იყო პაციენტისთვის, შეიძლება ითქვას, აუტანელი, მაგრამ სხვა მეთოდებიც არ არსებობდა. პაციენტი 2-3 კვირის განმავლობაში უნდა ყოფილიყო მწოლიარე მდგომარეობაში, გაუნძრევლად. დღეს, ინფარქტის სტაციონარული მკურნალობის თვალსაზრისით ლაპარაკია რამდენიმე დღეზე.

ეს იყო პირველი კლინიკა, სადაც დაინერგა თანამედროვე კარდიოქირურგია. მე სისხლძარღვთა ქირურგი ვარ. კარდიოქირურგია და გულსისხლძარღვთა ქირურგია ერთად მოიაზრება. კლინიკაში ბევრი ჩემი მეგობარი და კოლეგა მუშაობდა. როდესაც კლინიკების პრივატიზების შესახებ გამოაცხადეს, ჩვენს კომპანია „ივერმედს“ ინტერესი ჰქონდა, რომ დაენერგა მკურნალობის თანამედროვე მეთოდები და ტექნოლოგიები. ამიტომ, გადავწყვიტეთ კლინიკის შეძენა. დღესდღეობით კლინიკას ახალი სიცოცხლე აქვს. 2010 წლის შემდეგ მოხდა კლინიკის რენოვაცია, რეკონსტრუქცია და სრულიად ახალი მიდგომები ჩამოყალიბდა.

- 2010 წლამდე კლინიკა ისევ სახელმწიფოს საკუთრებაში რჩებოდა?

- კი. მიუხედავად იმისა რომ პირადად ქალბატონი გულიკო აღიარებულია როგორც სპეციალისტი და პროფესიონალი თავისი დარგის, რა თქმა უნდა მენეჯმენტის თვალსაზრისით, სახელმწიფოსთან ურთიერთობა ძალიან ძნელი იყო. კლინიკას სჭირდება განახლება, ახალი აპარატურის ყიდვა, მაგრამ რადგან კლინიკა სახელმწიფოს შპს იყო, მოგება მთლიანად სახელმწიფო ბიუჯეტს მიჰქონდა. შესაბამისად, კლინიკას განვითარების საშუალება არ ჰქონდა. შეიძლება მიმდინარე რემონტი ჩატარებულიყო, მაგრამ ამას არ ჰქონდა კონცეპტუალური ხასიათი და საფუძვლიანი რეკონსტრუქცია ვერ გაკეთდებოდა. ასევე, კლინიკის შესყიდვით დაინტერესება ჩემი პროფესიიდანაც გამომდინარეობდა.

- პრივატიზებისას კონკურენტები გყავდათ?

- რეალურად, არა. გარდა ფინანსური საკითხისა, რომელიც უშუალოდ გადახდას უკავშირდება, იქ იყო საკმაოდ სპეციფიკური პირობები. მაგალითად, კარდიორეაბილიტაციის განყოფილების შექმნა, რაც არათუ საქართველოში, არამედ ამიერკავკასიაშიც არ არსებობდა. შესაბამისად, განაცხადი არავის წამოუყენებია.

პაციენტს, განსაკუთრებით ინტერვენციის ან ოპერაციის შემდეგ სჭირდება კარგი რეაბილიტაცია, სანამ კლინიკას დატოვებს. უხეშად რომ ვთქვათ, არამარტო დაავადებას უნდა ვუმკურნალოთ, არამედ გამოვაჯანმრთელოთ და რამდენადაც შესაძლებელია მოხდეს მისი ადაპტირება. შესაბამისად, უფრო ნაკლები არის შემდგომი მომართვიანობა.

- ასე რომ, ეს არის კონკურენტებისგან გამორჩევის ერთ-ერთი ფაქტორი?

- კი, ერთ-ერთი ეს არის. ასევე, ეს არის ერთადერთი კლინიკა, სადაც გულსისხლძარღვთა დაავადებების დიაგნოსტიკის და მკურნალობის სრული ციკლია შექმნილი. გარდა ამისა, ჩვენთან დაინერგა გულის იშემიური დაავადების და კონკრეტულად, მიოკარდიუმის ინფარქტის მკურნალობის ახალი, დროზე ორიენტირებული სისტემა. მკურნალობის თვალსაზრისით, რაც უფრო ნაკლები დროა გასული ტკივილის დაწყებიდან, მით უფრო ნაკლებია დაზიანების ხარისხი. ჩვენს გერმანელ პარტნიორებთან ერთად დავნერგეთ სისტემა და ძალიან შევამცირეთ დრო ტკივილის დაწყებიდან ინტერვენციის ჩატარებამდე. სპეციალური ტრენინგები ჩავუტარეთ თბილისის სასწრაფოს ყველა ექიმს – როგორ მოხდეს სწრაფი გარჩევა, ჰოსპიტალიზაცია და კლინიკაში იმ პროცედურის დროულად ჩატარება, რომელიც საჭიროა დახშული სისხლძარღვის გახსნისთვის. ასევე, ჩვენ ხანგრძლივი პარტნიორობა გვაქვს ერთ-ერთ უძლიერეს გულის კლინიკასთან გერმანიაში – ბად-კროცინგენის გულის ცენტრთან და სხვადასხვა სფეროში ვთანამშრომლობთ. პრაქტიკულად, ყველა ჩვენი ექიმი გადამზადებულია გერმანიაში. ასევე მათი სპეციალისტები საკმაოდ ხანგრძლივი დროის განმავლობაში იმყოფებიან ხოლმე ჩვენთან.

- „ჩაფიძის კლინიკაში“ თანამშრომლების შერჩევა როგორ ხდება?

- ქვეყანაში კვალიფიციური ექიმების და საშუალო დონის მედპერსონალის პრობლემა არსებობს. ჩვენ ავირჩიეთ კადრების გაზრდის პოლიტიკა. ძალიან აქტიურად მუშაობს ჩვენი განათლების დეპარტამენტი, რომელიც მოიცავს როგორც დიპლომამდე განათლებას, რეზიდენტურას, უშუალოდ საშუალო დონის მედპერსონალის ტრეინინგ-ციკლებს და ამ პროცესს აქვს მუდმივი ხასიათი. მათგან საუკეთესოებს სამსახურშიც ვიყვანთ.

- რამდენ თანამშრომელს აერთიანებს კლინიკა?

- ჩვენთან მუშაობს 67 ექიმი და 92 ექთანი. მათ გარდა არის ასევე ტექნიკური პერსონალიც. მთლიანობაში პატარა პერსონალი არ არის, მაგრამ სპეციფიკიდან გამომდინარე მოხდა ოპტიმიზაცია და დღეს უკვე მწყობრად და გამართულად ვმუშაობთ. ასევე, არა მხოლოდ სამედიცინო პერსონალი გადის ამ ციკლებს, არამედ ტექნიკურიც – საინჟინრო თუ მომსახურე პერსონალი. ძირითადად „ივერმედის“ „პრეროგატივაა“ აპარატურის შემოტანა-მომსახურება. თავიდანვე იყო გაწერილი რა ტექნოლოგიები გვჭირდებოდა და შემდგომ მოხდა იმ ტექნოლოგიების მიხედვით აღჭურვა.

- რაც შეეხება საკადრო პოლიტიკას „ივერმედში“?

ლევან ლაზარაშვილი:

- ჩვენც ვეძებთ პროფესიონალებს და მხოლოდ კონკურსის საფუძველზე ვარჩევთ პერსონალს. ძირითადი მიმართულებებია ტექნიკური სამსახური, პროდუქციის მენეჯერები, ფინანსური მენეჯმენტი და რეალიზაციის სამსახური.

- ექიმების ან სამედიცინო აპარატურასთან მომუშავე პერსონალის პრობლემა თუ გაქვთ - დღევანდელი სასწავლებლები საკმარის განათლებას აძლევენ სტუდენტებს?

- არსებობს პრობლემა. ჩვენს სფეროში, როგორც ტექნიკური სამსახურის ანუ ინჟინრის თვალსაზრისით, ისე პროდუქციის მენეჯერების მხრივ. რაც შეეხება ფინანსურ მენეჯერებს, ეს სფერო პრესტიჟული გახდა და მეტ-ნაკლებად არიან სპეციალისტები.

- ექიმების კვალიფიკაციის პრობლემა სერიოზულად დგას თუ აქაც არის გამოსწორების ტენდენცია?

ზაზა ლაზარაშვილი:


- ექიმების, განსაკუთრებით კი საშუალო დონის მედპერსონალის პრობლემა ძალიან მძიმედ დგას. სამედიცინო სასწავლებლები – ანუ ექთანზეა ძირითადად აქცენტი, ძალიან დაბალი დონის განათლებას აძლევენ. შეიძლება თეორიული კურსი უკეთესი ჰქონდეთ, მაგრამ პრაქტიკული გამოცდილება ძალიან მოიკოჭლებს.

რაც შეეხება ექიმებს, პოსტდიპლომური განათლების თემა საქართველოში რეზიდენტურის სახით მოქმედებს. მაგრამ, რეზიდენტურის პროგრამები ექიმის განათლების რეალურ მოთხოვნებს მკვეთრად არის აცდენილი. გასული წლების განმავლობაში საკმაოდ ხანგრძლივი წყვეტა მოხდა განათლების სფეროში. ახლა არიან ახალგაზრდა ექიმები, რომლებსაც ჯერ არა აქვთ გამოცდილება და არიან ასაკოვანი ექიმები, რომლებსაც აქვთ გამოცდილება, მაგრამ ის ენერგია აღარ აქვთ, რაც ექიმს სჭირდება.

ასევე პრობლემაა, რომ უკანასკნელი 2 წლის განმავლობაში დაახლოებით 3-ჯერ შეიცვალა ჯანდაცვის დაფინანსების სისტემა. ეს ყველა კლინიკისთვის პრობლემაა, უნდა გადაეწყოს, შესაბამისად, ამას სჭირდება როგორც ფინანსურ მენეჯმენტამდე, ასევე ექიმებამდე მთელი ინფორმაციის მიტანა.

- თანამშრომლებს შორის არის შიდა კონკურენცია, თუ სამსახურში აყვანილ თანამშრომელს უკვე შეუძლია მშვიდად იყოს?

ლევან ლაზარაშვილი:

- კონკურენცია არსებობს, ვინც მეტს გაყიდის, მეტ შემოსავალს მიიღებს. იგივე ტექნიკურ პერსონალში – ვინ  მეტ აპარატს შეაკეთებს და მეტ მომსახურებას გაუწევს, ის უფრო მეტ ბონუსს მიიღებს. ამგვარი ფინანსური მექანიზმი არსებობს და შიდა კონკურენცია არის. თუმცა, ჩვენ ყველას ვუქმნით თანაბარ სამუშაო პირობებს. თუ ვინმეს ტრეინინგზე წასვლა სჭირდება, ვუფინანსებთ. რაც შეეხება ხელშეკრულებებს – ყველა ხელშეკრულება ვადიანია და არც ისე მარტივი პირობებია გათვალისწინებული. ჩვენს მიერ მომზადებული კვალიფიციური პერსონალის გადინება რომ არ მოხდეს, შემუშავებული გვაქვს გარკვეული დაცვითი მექანიზმები. თანამშრომელს წასვლას ვერ ავუკრძალავთ, მაგრამ უნდა გაგვაფრთხილოს გარკვეული პერიოდით ადრე, რომ ჩვენ გვქონდეს დრო თადარიგის დასაჭერად და ასევე არსებობს ფინანსური მექანიზმი, რომ გადაიხადოს ჯარიმა. ეს ფული ახალი კადრის მოსამზადებლად დაიხარჯება.

- რაც შეეხება ექიმებს შორის კონკურენციას?

ზაზა ლაზარაშვილი:


- საავადმყოფოში ჩატარდა ოპტიმიზაცია, შეიქმნა სრულიად ახალი საშტატო განრიგი. ყველა ექიმმა იცის მისი ზუსტი საქმე და ხვალ და ზეგ სხვა საქმეების კეთება არ მოუწევს. ჯანსაღი კონკურენცია აქაც არსებობს, მაგრამ ნაკლებად შიდა კლინიკური. ეს არის უფრო კლინიკათაშორისი კონკურენცია. ჩვენი პრიორიტეტი ყოველთვის არის ხარისხი და ამიტომ, კლინიკაში ვინც ხარისხიან პროდუქტს ქმნის ჯანმრთელობის სახით, ექიმები ღებულობენ შესაბამის არც თუ დაბალ ანაზღაურებას.

- ბიზნესის საწარმოებლად, რამდენად მიმზიდველი სფეროა როგორც „ჩაფიძის კლინიკა“, ასევე „ივერმედი“?

ლევან ლაზარაშვილი:

- სხვა ბიზნესისგან განსხვავებით, სამედიცინო ბიზნესში არ არის მოგების მაღალი მარჟა. მეორე მხრივ, არის ძალიან სპეციფიკური. რეგულირებადი სფეროა, თუმცა ბიზნეს-თვალსაზრისით ძალიან საინტერესოა. ბიზნესის მთავარი მოტივი არის მოგება, ინფრასტრუქტურის სწორად მოწყობის და სწორი მენეჯმენტის პირობებში მომგებიანი დაწესებულებაა. თუმცა, ფინანსური მოგება დიდი არ არის.

ზაზა ლაზარაშვილი:

- საქმე ის გახლავთ, რომ ორივენი ჩვენი საქმის პროფესიონალები ვართ, სხვა სფეროდან არ მოვსულვართ ამ ბიზნესში. ამიტომ, ჩვენთვის ნამდვილად საინტერესოა.

მოგება დიდი არ არის და ეს არ არის ის სფერო, სადაც არასათანადო მიდგომა შეიძლება მიიჩქმალოს. ძალიან მალე იჩენს ხოლმე თავს. ჩვენ თავიდანვე აქცენტი გვქონდა გაკეთებული, რომ „ივერმედსაც“ და „ჩაფიძის კლინიკასაც“, მხოლოდ მაღალხარისხიანი პროდუქცია თუ სერვისი შეეთავაზებინა მომხმარებლისთვის. 

- უცხოელი ინვესტორებისთვის თუ არის მიმზიდველი სამედიცინო სფეროში ინვესტირება?

- ჯანდაცვის სფერო ყველა ქვეყანაში რეგულირებადი სფეროა. ჯანდაცვის სამინისტროს ფუნქციაა სამედიცინო საქმიანობის რეგულირებაზე ზედამხედველობა. ინვესტორი როდესაც კლინიკას ყიდულობს, თავის დროზე გარკვეული ვალდებულები აქვს ხელშეკრულებაში ჩადებული. შემდეგ ახალ მყიდველს რომ გადასცეს, შეიძლება იმ ახალმა ინვესტორმა ძველის ნაკისრ ვალდებულებაზე უარი თქვას. მაგალითად, თქვას, რომ მე არ მინდა ამ კლინიკაში ამდენი საწოლი და შეიძლება ახალმა მფლობელმა სხვა ბიზნესი განავითაროს. ამით ქვეყანას რეალურად აკლდება საწოლების რაოდენობა. ასევე აკლდება პროფესიონალი ექიმების რაოდენობა. დღეს, კვალიფიციური სამედიცინო საწოლების საკმაოდ დიდი დეფიციტია.

რაც შეეხება უცხოელი ინვესტროის დაინტერესებას, დღეს, როდესაც ამუშავდა „საყოველთაო ჯანდაცვა“ და საქართველო გახდა ერთ-ერთი ქვეყანა, სადაც უნივერსალური ჯანდაცვის სისტემაა, ეს ინვესტორისთვისაც ძალიან მნიშვნელოვანია. ყველა პაციენტი, ყველა მოქალაქე საქართველოში არის დაზღვეული რაღაც მოცულობის თანხაზე. ინვესტორისთვის, ეს ნამდვილად მისაღებია. ბიუჯეტი ამ მიმართებით იზრდება. მაგრამ, ხშირი შემთხვევაში არის არაკეთილსინდისიერი მიდგომა შიდა თუ გარე ინვესტრორის მხრიდან, როცა სხვადასხვა კლინიკას ეძლევა თანაბარი დაფინანსება, ერთი კლინიკა მკურნალობს მაღალტექნოლოგიური სერვისით, მეორე მინიმალური თანხების დახარჯვით, რომ მოგება მეტი დაიტოვოს.

- ბიზნეს-გარემო „ნაციონალური მოძრაობის“ დროს და ახლა - ცვლილება საით მიდის? ხშირად გვესმოდა ხოლმე რომ წინა ხელისუფლებას სხვადასხვა ბიზნესები წნეხის ქვეშ ჰყავდა.

ლევან ლაზარაშვილი:

- ზოგადი წნეხი შეიმჩნეოდა. ეს მხოლოდ ჩვენ კი არა, ალბათ ყველა ფირმას ეხებოდა.

- წნეხი ჯარიმებში გამოიხატებოდა?

- კი, დაჯარიმებებში.

- რაც შეეხება რეკეტს? ასეთი განცახდებები იყო ხოლმე, რომ კონკრეტულ კომპანიებს სახელმწიფო პირდაპირ აიძულებდა თანხის გადახდას.

- ჩვენს შემთხვევაში რეკეტი არ ყოფილა. იყო თხოვნები, რომელიც უკავშირდებოდა ამა თუ იმ კლინიკისათვის შეღავათიან ფასად ან პირობებით მიგვეცა ესა თუ ის აპარატურა. ვერ ვიტყვი, რომ ძალიან ხშირად ხდებოდა, მაგრამ იყო ასეთი თხოვნები.

- „ნაციონალური მოძრაობის“ ყულაბაში თანხის შეტანის იძულება?

- იყო, მაგრამ არა დაკონკრეტებული თანხით. ჩვენ რა თქმა უნდა გვაქვს გადარიცხული „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ანგარიშზე. იყო თხოვნა, რამდენიც შეგიძლიათ, იმდენი ჩარიცხეთო. რაც შევძელით, იმდენი გადავრიცხეთ. ამაზე არავის უთქვამს რატომ მეტი არ გადარიცხეთო. ფული ოფიციალურად რამდენჯერმე გვაქვს გადარიცხული.

- ეს თანხა თუ იყო სერიოზული მოცულობის თქვენი კომპანიის ბრუნვიდან გამომდინარე?

- ჩვენი საწარმოს ფინანსური ბრუნვა სახელმწიფომ ზეპირად იცოდა. ჩემი აზრით, რაც გადავრიცხეთ ზომიერი თანხა იყო. ამას რომ დავაბრალოთ ჩვენი წარუმატებლობა, რომელიც ღმერთის წყალობით ჯერჯერობით არა გვაქვს, არ შეიძლება.

- რაც ახალი ხელისუფლება მოვიდა, მას შემდეგ თუ ყოფილა მსგავსი შემთხვევები?

- რაც ახალი ხელისუფლება მოვიდა ასეთი თხოვნები აღარ ყოფილა. ახლაც არის არჩევნები, მაგრამ ფულის თხოვნა და შიშის ფაქტორიც აღარ არის.

- კომპანიების ფინანსური ბრუნვის მხრივ ბოლო პერიოდში რა ტენდენციაა – იზრდება თუ მცირდება?

- დღევანდელი პრობლემის რამდენიმე მიზეზი ვთქვით, მათ შორის უხარისხო აპარატურის შესახებ. ასეთ ტენდერებში ან ვერ ან არ ვმონაწილეობთ. შესაბამისად, ბრუნვა გარკვეულწილად შემცირებულია შარშანდელთან შედარებით, დაახლოებით 7%-ით, თუმცა წლის ბოლომდე დაველოდოთ, გაუმჯობესების იმედი ჯერ გვაქვს.

ზაზა ლაზარაშვილი:

- კლინიკის ბიზნესში უფრო ნაკლები იყო წნეხი. გული ბევრს აწუხებს როგორც მთავრობის წარმომადგენლებს, ისე მის ოპოზიციას და არავის უნდა ურთიერთობა გაიფუჭოს. რაც ჩვენ კლინიკა შევიძინეთ, 2010 წლის შემდეგ მსგავსი არაფერი ყოფილა. რაც შეეხება გასული 1 წლის განმავლობაში, „საყოველთაო ჯანდაცვის“ პროგრამაში მიუხედავად სერიოზული ხარვეზებისა, მკვეთრად დაიხვეწა ეს პროგრამა. თუმცა, კიდევ ბევრია გასაკეთებელი. ყველაზე სერიოზული პრობლემა ის არის, რომ ბევრ კლინიკაში უხარისხო აპარატურა და უხარისხო ტექნოლოგიებია. არ ხდება სრულყოფილად სამედიცინო პროცესის დაწყება და ჩატარება. იგივე „საყოველთაო ჯანდაცვის“ მიხედვით და რა მიმართულებითაც ვითარდება ჯანდაცვის სისტემა, მოიაზრებს კლინიკების აკრედიტაციას. იმ კლინიკებში, სადაც ისეთი ტექნოლოგიებია შეტანილი, რომ მხოლოდ ფურცელზე აკმაყოფილებს ტენდერის პირობებს, პრობლემა სწორედ მაშინ დაუდგებათ, როცა აკრედიტაციის სისტემა შემოვა.

- კონკურენცია კლინიკებს შორის როგორია?

- ტრადიციულ კლინიკებს შორის, სადაც პროფესიონალები მუშაობენ კონკრეტულ მიმართულებებზე – ამ კლინიკებს შორის არის სერიოზული და ჯანსაღი კონკურენცია. მაგრამ არის კლინიკები, რომლებიც შექმნეს 1-2 წლის წინ, ან ძველი კლინიკა მისთვის აბსოლუტურად არატრადიციულ სერვისს აწვდის პაციენტებს და ცდილობს რომ თავი დაიმკვიდროს დემპინგის მეშვეობით. დემპინგი პრობლემას უქმნის არა მხოლოდ მის პაციენტს, არამედ სისტემას და სხვა პაციენტებს.

2 წლის წინ დიდი დავა იყო ჯანდაცვის სამინისტროში და გვეუბნებოდნენ, რომ რატომ იყენებთ მაღალ ტექნოლოგიებს და ამერიკულ პროდუქციას, ჩინური სარქველი ან პროთეზი ჩაუყენეთ პაციენტს, რომელიც ბევრად იაფიაო. გარკვეული სერტიფიკატები ჩინურ პროდუქციასაც აქვს. ჩვენ ვუთხარით – კი, ბატონო, მაშინ თქვენ აიღეთ პასუხისმგებლობა პაციენტთან, როგორც ჯანდაცვის სამინისტრომ. რა თქმა უნდა, მათ პასუხისმგებლობა არ იკისრეს. უნდოდათ ყოფილიყო დაბალი ფასი და თან პასუხისმგებლობა კლინიკას ეკისრა. დღეს კლინიკების მომძლავრების გზა არის სახელმწიფოს მხრიდან ხარისხზე ორიენტაცია.

- „ნაციონალური მოძრაობის“ პერიოდში გატარებულ ჯანდაცვის სფეროს რეფორმირებას როგორ შეაფასებთ – პოლიტიკური განცხადებები ხშირად გვესმის ხოლმე, რომ ჯანდაცვის სისტემა გააჩანაგეს, საავადმყოფოები გაყიდეს და ა.შ.

ლევან ლაზარაშვილი:

- ჯერ კიდევ სამინისტროში ჩემი ყოფნისას, რეფორმის პირველი ეტაპი – კონსოლიდაციის და ოპტიმიზაციის პროგრამა ჩვენი მომზადებული იყო და ახლაც მიმაჩნია, რომ ეს იყო საუკეთესო პროგრამა. პროგრამა მოიცავდა სამედიცინო დაწესებულებების ეტაპობრივ პრივატიზაციას და საბოლოო ჯამში იმავე ეფექტს მივიღებდით, რაც დღეს გვაქვს. სახელმწიფო დაიტოვებდა მისთვის მნიშვნელოვან საავადმყოფოებს. შემდეგ, 2006 წელს იყო „100 ახალი საავადმყოფოს“ პროექტი, რომელიც სამწუხაროდ ხარვეზებით იყო სავსე და ჩაიშალა. მერე გარკვეული მოდიფიკაცია განიცადა და ამის შემდეგ იყო უკვე „150 საავადმყოფოს“ პროექტი.

ზაზა ლაზარაშვილი:

- ეს იყო ჯანდაცვისთვის სერიოზული დარტყმა. კატეგორიულად არ შეიძლებოდა, რომ ქსელი – მიმწოდებელი და დამფინანსებელი, ანუ შემკვეთი და შემსრულებელი ყოფილიყო ერთი და იგივე ორგანიზაცია. უნდა მომხდარიყო მთლიანად გააზრებული პრივატიზაციის პოლიტიკა, ისეთი, როგორიც მოხდა „ჩაფიძის კლინიკის“ შემთხვევაში. ეს კლინიკა იყიდეს სამედიცინო ბიზნესში მყოფმა და დარგის კარგად მცოდნე ადამიანებმა.

იმ შემთხვევაში, როცა სადაზღვევო კომპანიებზე მთელი რეგიონების და კლინიკების გადაცემა მოხდა, ვხედავთ, რომ წარუმატებელია. ვერც იქნება მაღალი ხარისხი, რადგან ერთი ხელით რომ სურს კლინიკაში კარგი ტექნოლოგია დანერგოს, მეორით ენანება იმ ფულის დახარჯვა. თვითონ იხდის ამ კლინიკაში, მაგრამ მაშინ სადაზღვევო საქმიანობისთვის აკლდება ფული. ამიტომ, ცდილობს, რომ მაქსიმალურად შეზღუდოს ხარჯი. ჯანმრთელობა კი ვერ იტანს ხარჯის შეზღუდვას. კლინიკას სჭირდება ოპტიმალური ხარჯი. ამის დაბალანსება პრაქტიკულად ვერცერთმა სადაზღვევო კომპანიამ და კლინიკამ ვერ შეძლო. ამიტომ, დღეს რა სადაზღვევო პრემიებიც არის, ვფიქრობ გადასახედია, თუ ეს სისტემა ისევ გააგრძელებს არსებობას.

- შეიქმნა სიტუაცია, როდესაც სადაზღვევო კომპანიებს ვალები დაედოთ, ზოგიერთი მათგანი გარკვეულ პროგრამებსაც ტოვებენ, მოკლედ სადაზღვევო კომპანიებს არსებულ პირობებში ნამდვილად აღარ ულხინთ.

- მე ვფიქრობ, რომ ახლის გამოგონებას აზრი არა აქვს. ბევრ ქვეყანაში სახელმწიფო წარმართავს იმ აუცილებელს, რაც საჭიროა. მაგრამ იმავე დროს, რომ სადაზღვევო ბიზნესი არ გაჩერდეს, შრომის კოდექსში არის შესაბამისი რეგულაციები, ანუ დამქირავებელი როდესაც დაქირავებულს იყვანს სამუშაოზე, ანაზღაურებაში გათვალისწინებულია დაზღვევის კომპონენტიც. თუ ეს რეგულაცია ჩვენთანაც შემოვა, შესაბამისად კორპორატიული დაზღვევა დადგება ფეხზე. სწორედ ეგ არის რეალურად დაზღვევა და არა ის, რაც სახელმწიფოს დაკვეთით ხდება.

- როგორია „საყოველთაო ჯანდაცვის“ თქვენეული შეფასება და თუ არის „ჩაფიძის კლინიკა“ ჩართული ამ პროექტში?

- საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი, ამ პროგრამის დაწყებამდე იყო ფინანსურად აბსოლუტურად დაუცველი. დღეს ასეთი მოქალაქე აღარ დარჩა. 2 მილიონზე მეტი მოქალაქე ჩაერთო ამ პროგრამაში და ვისაც აქვს საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობა, ყველა იღებს გარკვეულ დახმარებას.

- რამდენად ადეკვატური სერვისია, რასაც სახელმწიფო უფინანსებს მოქალაქეებს ამ პროგრამით?

- სერვისი ადეკვატურია. 15.000 ლარის ფარგლებშია დახმარება შემთხვევათა 99%-ის ფარგლებში ეს საკმაოდ მაღალია. გარდა ამისა, ისეთი მდგომარეობები, როდესაც მკურნალობის თანხა არსებულ ლიმიტებს აღემატება, არსებობს სპეციალური რეფერალური პროგრამა, რომელიც ინდივიდუალურად გადაწყვეტს დაფინანსებას პაციენტის საჭიროების მიხედვით. პროგრამა კარგია, უნდა განვითარდეს და რაც შეიძლება სწრაფად დაიხვეწოს.

ჩვენი კლინიკა აქტიურად არის ამ პროგრამაში ჩართული. ასევე, ჩვენი სპეციალისტები, როგორც დარგის პროფესიონალები, აქტიურად აწვდიან კონსულტაციებს, რომ სახელმწიფომ არსებული ხარვეზების გამოასწოროს.

- არის მოსაზრება, რომ სჯობდა სახელმწიფოს მხოლოდ იმათი ჯანმრთელობა დაეზღვია, ვინც მაგალითად, სოციალურად დაუცველთა ნუსხაშია და საბოლოო ჯამში ბევრად კარგი დაფარვები ექნებოდათ დაზღვეულებს.

- თითოეულ დაზღვეულზე საკმაოდ მაღალი ლიმიტია. ზოგიერთ სადაზღვევო კომპანიასთან შედარებით უკეთესიც კი. მიდგომა არ იქნებოდა სწორი, რომ დიფერენცირება ყოფილიყო. შეიძლება ადამიანი არ ხვდებოდეს იმ სოციალური ზღვარის დაბლა, მაგრამ საშუალო ფენას, 2 მილიონზე მეტი ადამიანს, არ აქვს საშუალება გადაიხადოს 5, 6 და 7 ათასი ლარი, როცა სჭირდება. მთავარი პრობლემა არის ადმინისტრირების საკითხი. სადაზღვევო კომპანიებს დღეს უფრო დიდი ქსელი აქვთ, მაგრამ „საყოველთაო ჯანდაცვის“ სისტემის პირობებში უფრო შესაძლებელია ხარისხის კონტროლი.

- საავადმყოფოების დიღომში თავმოყრით თბილისელი პაციენტებისთვის ხელმისაწვდომობის პრობლემა წარმოიშვა?

ლევან ლაზარაშვილი:


- ხელმისაწვდომობის პრინციპით, თბილისის მოსახლეობას უნდა ჰქონდეს საშუალება რომ 15-20 წუთში მიაკითხოს საავადმყოფოს. ამ თვალსაზრისით თბილისი შეიძლება პირობითად დაიყოს სამ ზონად. ცენტრალური ზონა – საბურთალო, ვაკე, მთაწმინდა, ვერა; აღმოსავლეთის ზონა – ავლაბარი, ისანი, ვარკეთილი; დასავლეთის ზონა – დიღომი, სანზონა და გლდანი. ამ თვალსაზრისით, პრინციპში ყველაფერი რიგზეა. მანქანით 15 წუთში შეგიძლიათ მიაღწიოთ საავადმყოფოს და მიიღოთ სერვისი. თუ ზედმეტობაა დიღომში და ბევრი კლინიკაა თავმოყრილი, ამასაც ბაზარი დაარეგულირებს და ამდენი აღარ იქნება. იგივე ე.წ. „არამიანცის“ ტერიტორიაზეც ბევრი კლინიკაა თავმოყრილი, ერთნაირი პროფილის.

ზაზა ლაზარაშვილი:

- როცა საქმე სასწრაფოს ეხება. იქ სამი ეტაპია, ბინაზე, ტრანსპორტირების ეტაპი და ჰოსპიტალური ეტაპი. აღმოჩნდა, რომ ყველაზე ხანმოკლე ეტაპი არის ტრანსპორტირების ეტაპი. დაყოვნება ბინაზე და ბევრ კლინიკაში, სანამ მკურნალობის ჩატარება დაიწყება, ბევრად უფრო მეტია, ვიდრე უშუალოდ ტრანსპორტირებისას. ამიტომ, ვთანამშრომლობთ გადაუდებელი სამსახურის თანამშრომლებთან, რომ შევამციროთ ბინაზე ყოფნის ეტაპი. ჩვენ თანამშრომლებთან მუდმივად ხდება სწავლება, რომ ასევე შემცირდეს ჰოსპიტალური მომსახურების დაყოვნება.

- სასწრაფო სამედიცინო მომსახურების თანამშრომლების კვალიფიკაციის საკითხი როგორ დგას?

- კვალიფიკაციის პრობლემა საკმაოდ მძიმეა, ისევე როგორც მთლიანად დარგში. ბოლო 10-15 წლის განმავლობაში ეს პოსტ-დიპლომური განათლების სისტემა იყო განუვითარებელი. მას მერე ბევრი რამე შეიცვალა, მაგრამ არა იმდენად, რამდენადაც შეიძლებოდა. ხარისხის მატების ტემპი იყო ძალიან დაბალი. „ჩაფიძის კლინიკის“ ურთიერთობამ შედეგები გამოიღო და შემიძლია ვთქვა, რომ პაციენტის საწოლიდან სახლში, კლინიკაში ჩატარებულ მკურნალობამდე დრო მკვეთრად შევამცირეთ.

- „ივერმედის“ და „ჩაფიძის კლინიკის“ სამომავლო გეგმებზე გვითხრით.

ლევან ლაზარაშვილი:


- ჩვენი გეგმაა ლიდერის პოზიციები არ დავკარგოთ. ამბიცია გვაქვს, რომ ვიყოთ ჩვენს სფეროებში პირველები არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ ამიერკავკასიაშიც. ამისთვის ბევრ ახალ რეფორმებს ვატარებთ. ის სერთიფიკატი, რომელიც „ივერმედს“ აქვს ჩვენი ლიდერობის დამადასტურებელია. კლინიკის თვალსაზრისით, იმედი გვაქვს, რომ ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა გააუმჯობესებს პაციენტებისთვის სერვისების მიწოდებას, რაშიც ჩვენც ვმონაწილეობთ.

ზაზა ლაზარაშვილი:

ჩვენი გეგმაა, რომ მოხდეს კლინიკის აკრედიტაციასაერთაშორისო სტანდარტების მიხედვით. მივიღოთ ის სერთიფიკატი, რომელიც საერთაშორისო დონის კლინიკას შეესაბამება. საქართველოში სპეციფიკური აკრედიტაციის სერთიფიკატი ჯერ არავის მიუღია. ძალიან მკაცრი და განსაკუთრებით დიდი მოთხოვნებია არა მხოლოდ ინფრასტრუქტურასთან, არამედ პერსონალთან დაკავშირებითაც. ამ თვალსაზრისით, იმედი გვაქვს, რომ ალბათ პირველები ვიქნებით.

- ეს რას მოგცემთ - უცხოეთიდან ჩამოვლენ პაციენტები?

- რა თქმა უნდა, ესეც და ჩვენი მთავარი მიზანია მოსახლეობამ იცოდეს, რომ ამ კლინიკაში როგორც დღეს, ასევე მომავალში მიიღებს ყველაზე მაღალი ხარისხის დახმარებას.

- ახლა თუ გყავთ პაციენტები სხვა ქვეყნებიდან?

- ვისაც მკურნალობა დაგეგმილი აქვს, ძირითადად, აზერბაიჯანებელბი და ჩრდილო კავკასიელები ჩამოდიან. ეს მთელი პაციენტების რაოდენობის 3-4%-მდეა. რაც შეეხება მწვავე პაციენტებს, შეიძლება ამერიკელიც იყოს თურქიც და სხვაც, ვინც საქართველოში სტუმრადაა.

- ოკუპირებული ტერიტორიებიდან თუ გყავთ პაციენტები?

- თვე არ გავა, როგორც სამაჩაბლოდან, ასევე აფხაზეთის ტერიტორიიდან რომ არ მოგვაკითხონ. ეტყობა, ჯანმრთელობა იმდენად ძვირფასია, რომ არსებულ ბარიერს ლახავენ. ჩვენს შესახებ ბევრმა იცის და ყოველთვის მზად ვართ დავეხმაროთ. გარკვეულწილად ჯანდაცვის სამინისტრო ეხმარება ამ კატეგორიის ადამიანებს რომ მიიღონ სამედიცინო დახმარება.

- ეს ხალხი რატომ არ ირჩევს რუსეთში მკურნალობას და რატომ ჩამოდიან აქ?

- მე ვფიქრობ, რომ აქ ტრადიციულად იღებდნენ სამედიცინო დახმარებას და ამის გამო.

- თუ საქართველომ გაასწრო რუსეთს სამედიცინო სისტემას პროგრესში?

- სადაზღვევო სისტემა უფრო განვითარებულია საქართველოში. რაც შეეხება ხარისხს, ჩვენს სფეროში არ არსებობს ისეთი ოპერაცია, რასაც რუსეთში აკეთებენ და აქ ვერ გავაკეთებთ.

- რუსეთთან შედარებით მკურნალობა აქ ძვირია თუ იაფი?

- 10-15%-ით რუსეთში უფრო ძვირია. საუბარია მოსკოვის და სანკტ-პეტერბურგის კლინიკებზე და არა პერიფერიებზე.

- როგორია თქვენი პირადი მომავლის გეგმები და რა არის ჰობი?

ზაზა ლაზარაშვილი:

- პირადი და სამსახურებრივი გეგმები ერთმანეთთან არის გადაჯაჭვული. არა მარტო ბიზნესის გამოა ეს შრომა გამართლებული, არამედ თვითკმაყოფილების თვალსაზრისით, რომ გაკეთდეს ძლიერი კლინიკა. თავისუფალი დრო როცა მაქვს, დროს ოჯახს ვუთმობ. მყავს მეუღლე, ვაჟი და გოგონა. ვაჟი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამედიცინო ფაკულტეტის სტუდენტია და მომავალ დახელოვნებას ფრაიბურგის უნივერსიტეტში აპირებს. ჰობისთვის საკმაოდ ნაკლები დრო რჩება, რომელსაც სპორტს, კერძოდ, ცურვას ვუთმობ.

ლევან ლაზარაშვილი:

რაც შეეხება ოჯახს, მყავს მეუღლე, ორი შვილი: ქალ-ვაჟი. ვაჟი დაქორწინებულია, მყავს პატარა შვილიშვილი. ვაჟი იურიდიულზე სწავლობს. ქალიშვილი სამედიცინო უნივერსიტეტში. ორივეს სურვილი აქვთ, რომ გერმანიაში გააგრძელონ სწავლა და დახვეწილი სპეციალისტები გახდნენ.

ყველაზე დიდი პრობლემა ის არის, რომ დრო არ გვრჩება საკუთარი თავისთვის. გასაკეთებელი კიდევ ბევრია და ბევრს ვმუშაობთ. ჩვენგან განსხვავებით, უცხოელებმა იციან რომ თავის დროზე იმუშაონ და თავის დროზე დაისვენონ. ჩვენთან არეულია და დღეს უფრო მეტს ვმუშაობთ, ვიდრე ვისვენებთ. სურვილი გვაქვს, რომ უფრო მეტი დასასვენებელი დრო დაგვრჩეს. ჩემი ჰობი თევზაობაა.

ესაუბრა თემურ იობაშვილი