1983 წელს ჩაირიცხა საქართველოს პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში და 1990 წელს დაამთავრა საავტომობილო გზების ინჟინერ-მშენებლის სპეციალობით;

2003 დაამთავრა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი სამართალმცოდნის სპეციალობით, იურისტის კვალიფიკაციით.

საზოგადოებრივი აქტივობა

1988 წელს, თანამოაზრეებთან ერთად შექმნა არაფორმალური სტუდენტური გაერთიანება „სადისკუსიო კლუბი“. იყო ამ კლუბის თავმჯდომარე;

1989 წლის აპრილის საპროტესტო გამოსვლების დროს იყო ცენტრალური საგაფიცვო კომიტეტის წევრი;

1990 წელს მისი თაოსნობით შეიქმნა პირველი არასამთავრობო სტუდენტური ორგანიზაცია – ტექნიკური უნივერსიტეტის „სტუდენტური კავშირი“, რომლის პირველი ხელმძღვანელიც თვითონ იყო;

1992 წლის მაისში, თანამოაზრეებთან ერთად დააფუძნა ახალგაზრდულ ორგანიზაცია „თაობა“, რომლის პრეზიდენტადაც თვითონ იყო არჩეული;

1993 წელს, ასევე მისი ინიციატივით შეიქმნა სტუდენტურ ორგანიზაციათა გაერთიანება „საქართველოს სტუდენტური ლიგა“;

1993 წელს შეიქმნა ახალგაზრდულ ორგანიზაციათა გაერთიანება - მოძრაობა „ახალი თაობა“, რომლის სპიკერადაც აირჩიეს; ამ მოძრაობის ბაზაზე, 1994 წელს, დაფუძნდა ახალგაზრდულ ორგანიზაციათა ნაციონალური საბჭო, რომელიც დღეს ევროპის ახალგაზრდობის ფორუმის ნამდვილი წევრია.

1992-1993 წლებში იბრძოდა აფხაზეთში, ბატალიონ „ორბის“ 

შემადგენლობაში;

1994 წელს თანამოაზრეებთან ერთად დააფუძნა არასამთავრობო ორგანიზაცია „პოლიტექნიკური კლუბი“, რომლის მიზანიც იყო მემარჯვენე პოლიტიკური ცენტრის შექმნა;

სამუშაო გამოცდილება 

1992-1995 წლებში არჩეული იყო საქართველოს პროფკავშირების გაერთიანების თავმჯდომარის მოადგილედ;

1996-2002 წლებში იყო საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სოციალურ და ჰუმანიტარულ საკითხთა სამმართველოს უფროსი;

2000 წელს თანამოაზრეებთან ერთად დააფუძნა არასამთავრობო ორგანიზაცია „ახალი მოძრაობა“. იყო ამ ორგანიზაციის თანათავმჯდომარე;

2001 წლის 15 ივნისიდან არის პოლიტიკური გაერთიანება „ახალი მემარჯვენეების“ დამფუძნებელი და მთავარი კომიტეტის წევრი;

2002-2006 წელს იყო საქართველოს კალათბურთის ფედერაციის ვიცე-პრეზიდენტი;

2002 წლის 2 ივნისს აირჩიეს თბილისის საკრებულოს წევრად. იყო ფრაქცია „ახალი მემარჯვენეების“ თავმჯდომარე;

2004 წლის 28 მარტის საპარლამენტო არჩევნების შედეგად გახდა პარლამენტის წევრი „მემარჯვენე ოპოზიცია-მრეწველები-ახლები“ პარტიული სიით; იყო ფრაქცია „მემარჯვენე ოპოზიციის“ თავმჯდომარის მოადგილე და პ/გ „ახალი მემარჯვენეების“ საპარლამენტო მდივანი;

2008 წელის 21 მაისის საპარლამენტო არჩევნების შედეგად გახდა პარლამენტის წევრი „გაერთიანებული ოპოზიციის“ პარტიული სიით, თუმცა პარლამენტი პროტესტის ნიშნად დატოვა;

2011-2012 წლებში იყო ამომრჩეველთა სიების დაზუსტების უზუნველყოფის სახელმწიფო კომისიის თავმჯდომარე;

2012 წლის 9 ნოემბრიდან არის ქალაქ თბილისის საკრებულოს წევრი;

ჰყავს მეუღლე – მარიამ ჭეიშვილი და ორი შვილი – სოფიო და გურამი.

- ბატონო მამუკა, სტუდენტობიდან აქტიურ ცხოვრებაში ყოფილხართ ჩაბმული, რამ გამოიწვია თქვენი ასეთი აქტიურობა?

_ ბავშვობიდან მაინტერესებდა აქტიური ცხოვრება, მარტო სწავლა არ ყოფილა ჩემი მიზანი. 1988 წელს, ჩემმა აქტივობამ, ინტერესმა და ჩართულობამ ჩემი ცხოვრებისეული გეზი განსაზღვრა. ყველაფერი სტუდენტური ორგანიზაციებით დაიწყო. არაფორმალური გაერთიანებებიდან იქამდე მივედით, რომ კავკასიის რეგიონში პირველი ფორმალური სტუდენტური ორგანიზაცია ჩამოვაყალიბეთ ტექნიკურ უნივერსიტეტში. ტექნიკურ უნივერსიტეტში შექმნილი სტუდკავშირის მაგალითი გაიზიარეს სხვა უმაღლესმა სასწავლებლებმა და 2 წლის თავზე უკვე ჩამოვაყალიბეთ საქართველოს სტუდენტური ლიგა, რომელმაც ეს სტუდენტური ორგანიზაციები გააერთიანა. სტუდენტური თვითმმართველობები 90-იანი წლების დასაწყისიდან იღებს სათავეს და ეს ყველაფერი ტექნიკური უნივერსიტეტიდან დაიწყო.

ამას მოჰყვა აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში ბატალიონ „ორბის“ შემადგენლობაში ყოფნა. შემდეგ ნელ-ნელა ფორმალურად დავუახლოვდი პოლიტიკას. 2001 წლამდე არცერთი პოლიტიკური პარტიის წევრი არ ვყოფილვარ, თუმცა, საზოგადოებრივი სექტორიდან საკმაოდ აქტიური შეხება მქონდა. 1994 წელს მე, ფიქრია ჩიხრაძემ, ირაკლი ბათიაშვილმა, თედო ისაკაძემ და კიდევ რამდენიმე პიროვნებამ ჩამოვაყალიბეთ „პოლიტიკური კლუბი“, რომლის  მიზანიც იყო მემარჯვენე ცენტრის შექმნა. მაშინდელ „მოქალაქეთა კავშირის“ გარკვეულ ნაწილთან, „რესპუბლიკურ პარტიასთან“, ედპ-სთან, ტრადიციონალისტთა კავშირთან ვაწარმოებდით მოლაპარაკებებს, რომ 1995 წლის საპარლამენტო არჩევნებისათვის გაგვეკეთებინა ძლიერი მემარჯვენე პოლიტიკური ცენტრი. სამწუხაროდ, მაშინ მოკლეს გია ჭანტურია. ამან ბევრი რამე შეცვალა და ეს იდეაც ფაქტობრივად, განადგურდა.

ამის შემდეგ, ტექნიკური ინსტიტუტის ცალკე ადმინისტრაციაში და ცალკე კათედრაზე ვაგრძელებდი მუშაობას. 2000 წელს, ჩემს გარშემო 3 ფრონტზე დაიწყო აქტიური მოქმედებები. ერთი იყო პარლამენტში „მოქალაქეთა კავშირის“ რეფორმატორულ ნაწილთან ურთიერთობა, მეორე იყო საზოგადოებრივი მოძრაობა „ახალი თაობა“, ამას დაემატა მზადება ახალი პოლიტიკური ორგანიზაციის შესაქმნელად, რომელსაც 2001 წელს „ახალი მემარჯვენეები“ ეწოდა. მე ამ ორგანიზაციის დამფუძნებელი, პირველივე დღიდან მთავარი კომიტეტის წევრი და მისი „აღმართ-დაღმართის“ მცოდნე და თანამონაწილე ვარ.

შემდეგ უკვე თბილისის საკრებულოში ფრაქციის თავმჯდომარე ვიყავი, მაშინ, როდესაც მიხეილ სააკაშვილი გახდა საკრებულოს თავმჯდომარე.

ამის შემდეგ, 2004 წლის საპარლამენტო არჩევნებით 4 წელი დეპუტატი ვიყავი. 2008 წელს, კიდევ გავხდი პარლამენტის წევრი, რასაც მოჰყვა ცნობილი პროტესტი და პარლამენტში არშესვლა.

შემდეგ აღარ ვიყავი ოფიციალურ სახელმწიფო სამსახურში. 2010 წელს ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები იყო, სადაც პარტიამ მიიღო მონაწილეობა და შედეგად საკრებულოს წევრი ვარ. ერთი წელია ვარ პარტიის გენერალური მდივანი მას შემდეგ რაც პარტიაში გარკვეული ცვლილებები მოხდა...

ამ სერიოზულ და მოსაწყენ თემებთან ერთად განსხვავებული ინტერესიც მაქვს - ძალიან მიყვარს კალათბურთი და 2002-2004 წლებში ვიყავი კალათბურთის ფედერაციის ვიცე-პრეზიდენტი.

_ თქვენი პოზიციაა, რომ 2003 წლის საპარლამენტო არჩევნების შედეგების გაპროტესტებისას მიხეილ სააკაშვილის და მისი გუნდის წევრების პარლამენტში შეჭრა და „ვარდების რევოლუცია“ დანაშაული იყო. აგრეთვე აცხადებთ, რომ „ვარდების რევოლუციაში“ მონაწილე ადამიანებმა პასუხი არ აგეს და სულ „უფრო შორს წავიდნენ“. ცოტა ადრინდელი სახელმწიფო გადატრიალებაც გავიხსენოთ - გამსახურდიას ხელისუფლებაში ყოფნის დროს უკვე აქტიურად იყავით ჩართული პოლიტიკურ პროცესებში და მაშინდელი ხელისუფლების დამხობის დროს რა პოზიცია გეკავათ? დღევანდელი გადასახედიდან რა შეფასებას მისცემდით მაშინდელ სახელმწიფო გადატრიალებას. ისიც გავითვალისწინოთ, რომ გამსახურდიას დამხობაში მონაწილე ბევრი ადამიანი დღეს სწორედაც რომ პოლიტიკაშია...

_ დავიწყებ იმით, რომ 2003 წლის ნოემბრის ქმედება, როდესაც ეპატია და შერჩა სააკაშვილს, ამან კიდევ უფრო მეტი მადა აღძრა და შემდეგ რაც ჩაიდინა, ეგ იყო ე.წ. „ვარდების რევოლუციის“ ლოგიკური გაგრძელება. აბსოლუტურად იგივე მინდა ვთქვა 1991-92 წლების სამხედრო გადატრიალებაზე, რომელიც მოუწყო ერთმა გარკვეულმა ჯგუფმა გამსახურდიას ხელისუფლებას და ვფიქრობ, რომ კანონიერი ხელისუფლების მიმართ ამ ტიპის ქმედებები არის აუცილებლად ადეკვატურად შესაფასებელი. საჭიროა როგორც პოლიტიკური, ასევე სამართლებრივი შეფასება. შესაბამისი დასკვნები, თუ გნებავთ, სასჯელებია გამოსატანი იმისთვის, რომ ეს მერე ჩვევად არ იქცეს და სხვასაც არ მოუნდეს იგივეს გამეორება.

რაც შეეხება, რას ვაკეთებდი მაშინ - ვიყავი ტექნიკური უნივერსიტეტის სტუდენტური კავშირის ხელმძღვანელი, მქონდა ჩემი წილი დაპირისპირება გამსახურდიას ხელისუფლებასთან კონკრეტულ საკითხებზე. ეს კარგად ჩანს კადრებში, რომელიც გადაღებულია 14 დეკემბერს, გამსახურდიას და ოპოზიციური სტუდენტების შეხვედრაზე.  კატასტროფულს ვერაფერს ვხედავ, რომ სტუდენტს ჰქონდეს საპროტესტო განწყობა, იყოს თავისუფალი და პრობლემებზე პროტესტს გამოხატავდეს. მაგრამ როდესაც დადგა საკითხი, რომ პროტესტი, მიტინგი უნდა შეცვლილიყო ავტომატით და სხვა იარაღით, ბუნებრივია, მქონდა ჩემი რეაქცია. როდესაც პირველი ტყვიები გაისროლეს და რუსთაველზე სიარული მხოლოდ მათ შეეძლოთ, ვინც ან ერთ, ან მეორე მხარეს იარაღით იბრძოდა, მე და ჩემი რამდენიმე მეგობარი დავდიოდით და ხეებზე ვაკრავდით პროკლამაციებს, „ძმებო, შეჩერდით, ნუ გააკეთებთ“ და ა.შ. მაგრამ, როცა ტყვიებს ისვრიან, მაშინ ასეთ პროკლამაციებს შედეგი არ მოაქვს...

_ თქვენ პოლიტიკაში 1980-იანი წლების ბოლოდან ჩაერთეთ. საინტერესოა, მაშინდელ სიტუაციასთან დღევანდლის შედარება. ჩვენი ჟურნალის რუბრიკას „სახელმწიფო მოხელე“ ჰქვია, რამდენად შეიცვალა ქვეყანაში სახელმწიფო მოხელის სტატუსი და ჩინოვნიკებმა ამ ხნის მანძილზე თუ გაითავისეს ეს ვალდებულება, რასაც სახელმწიფო მოხელეობა ჰქვია?

_ როდესაც ვსაუბრობთ, მოხელეზე, ჯერ უნდა ვისაუბროთ სახელმწიფოზე. მე რა პერიოდზეც ვლაპარაკობდი, სახელმწიფო მაშინ არ გვქონდა. არა მხოლოდ მაშინ, ბოლო 200 წელი საქართველოს სახელმწიფო არ გააჩნდა, ეს გამოცდილება არ ჰქონდა. ის, რომ 1918-21 წლებში რაღაცამ გამოანათა, არ იყო საკმარისი 200 წლიანი სიბნელის უცებ გასანათებლად.

ქართული სახელმწიფო ყველასთვის აღმოჩნდა უცხო ხილი, რომელსაც ყველა ჩვენებურად ვეპყრობოდით: სახელმწიფო მოხელეებიც და მოქალაქეებიც. სახელმწიფოს შექმნაში მოგვიწია ძალიან ბევრი შეცდომის დაშვება როგორც შიდა, ისე საგარეო პოლიტიკაში. ამიტომ, თუ შევადარებთ, იმ დროის შემდეგ, რაც მე აქტიურად ჩავერთე სტუდენტურ მოძრაობაში, რა თქმა უნდა სახელმწიფოებრიობისადმი დამოკიდებულება პოზიტიურად შეიცვალა სახელმწიფო მოხელის თუ რიგითი მოქალაქის მხრიდან. თუმცა, შორს ვართ იმ ნიშნულისგან, თუნდაც რაც შეიძლება ჩვენი გამოცდილებიდან გამომდინარე ყოფილიყო. ჩვენ უსახელმწიფოობრიობა ძალიან ძვირად დაგვიჯდა. თუ შევადარებთ განვითარებულ ქვეყნებს - მათგან ძალიან შორს ვართ.

_ 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში დამარცხების შედეგ „ახალი მემარჯვენეების“ თავმჯდომარე - დავით გამყრელიძე გადადგა და საერთოდ პოლიტიკიდან წავიდა. პარტიაში კრიზისია? შორიდან ისე ჩანს, რომ ნაკლებად აქტიურობთ, არც საპრეზიდენტო არჩევნებში ღებულობთ მონაწილეობას...

_ რაც შეეხება „ახალ მემარჯვენეებში“ შექმნილ მდგომარეობას 2012 წლის 1 ოქტომბრის შემდეგ, რა თქმა უნდა, პირველმა ოქტომბერმა ჩვენთვის სერიოზული პრობლემები გააჩინა. თუმცა, არ „ახალი მემარჯვენეების“, არამედ მთლიანად ქართული პოლიტიკის პრობლემაა. ორპოლუსიანი საარჩევნო კამპანია შედგა და ყოფილ და ახალ ხელისუფლებას შორის წავიდა ჭიდილი. დღესაც იგივე მიმდინარეობს და ორპოლუსიანობა არ არის კარგი. თუ ლაპარაკია, რომ ქვეყანას სჭირდება დემოკრატია – დემოკრატია მრავალპარტიულობის გარეშე არ არსებობს. სადაც დომინანტი პარტია მხოლოდ ორია, ასეთი ქვეყნები ძალიან იშვიათია და აშშ-ის გარდა სხვა არც მახსენდება. აქამდე უნდა მიხვიდე ბუნებრივად და არა ისე, რომ ხელოვნურად, „შუა გაკრიფო“, როგორი მესიჯებიც ივანიშვილისგან მოდიოდა. რაც შეეხება ევროპას, ნებისმიერ დიდ ქვეყანაში არის 3,4,5 პოლიტიკური პარტია.

როდესაც გაჩნდა მოლოდინი, რომ შექმნილი მოცემულობის მთავარი განმსაზღვრელი ბატონი ივანიშვილი აპირებს პოლიტიკისგან დისტანცირებას, კონკურენციის და მრავალპარტიულობის განვითარების კუთხით ეს დადებით შედეგს მოიტანს. რაც შეეხება დათო გამყრელიძის პოლიტიკიდან წასვლას, ბუნებრივია ეს ჩვენთვის სერიოზული პრობლემა იყო. როდესაც ლიდერი მიდის პარტიიდან, არ არის ჩვეულებრივი ამბავი და აქ კეკლუცობა, რომ ამას იოლად მოვაგვარებთ – ტყუილია. თან, ლიდერსაც გააჩნია, ადამიანი თუ აზროვნებს, ძალიან მეეჭვება, რომ ერთი ხელის თითებზე მეტად ჩამოთვალოს ისეთი ტიპის კვალიფიციური, პასუხისმგებლობის მატარებელი პოლიტიკოსი, როგორიც გახლდათ დათო გამყრელიძე.

ამას გარდა, ახალმა პოლიტიკურმა რეალობამ, რაც არჩევნების შედეგ ხდება ხოლმე, პარტიიდან ხალხის გადინებაც გამოიწვია. ზოგს ხელისუფლებისკენ წასძლია სულმა, ზოგი დაიღალა და საერთოდ თავი დაანება. მოკლედ, რთული სიტუაცია შეიქმნა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ვფიქრობ, მთავარი კრიზისი გადავიტანეთ. ნაკლები აქტიურობა გვქონდა და ნაკლებად ვჩანდით, მაგრამ ამაში ერთი მხრივ ჩვენი ბრალია და მეორე მხრივ არის მოცემული პოლიტიკური სიტუაციის ბრალი. დღეს ობიექტური და ნეიტრალური თავისუფალი მედიის ნაკლებობაც არის. თუ ლაპარაკია პოლიტიკურ ორ პოლუსზე, მედიაც პოლუსირებულია და შესაბამისად მესამე ძალის გამოჩენა არ სურს. ერთი მხარის მედია ცდილობს, რომ გამოაჩინოს მხოლოდ ხელისუფლება, მეორე კონკურენტს, რომელიც ყოფილ ხელისუფლებას წარმოადგენს, ხელისუფლების სხვა კონკურენტის გამოჩენა არ სურს. ძირითადად ორპოლუსიანი პოლიტიკის ხელშეწყობა მიდის, რომელიც საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ დასრულდება.

რაც შეეხება საპრეზიდენტო არჩევნებთან ჩვენს დამოკიდებულებას – ეს არჩევნები 1 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების ლოგიკური გაგრძელებაა. ეს არჩევნები ვერ იქნება კონკურენტული მიუხედავად იმისა, რომ 23 კანდიდატი დარეგისტრირდა და ყველას საკუთარი თავი უკვე პრეზიდენტი ჰგონია. ზოგი ისეთ საარჩევნო კამპანიას ატარებს, ეჭვი მაქვს, საერთოდ არა აქვს წაკითხული კონსტიტუციაში რა წერია და რა უფლებამოსილებები ექნება ახალ პრეზიდენტს... ეს არჩევნები იქნება 2012 წლის 1 ოქტომბრის არჩევნების მეორე ეტაპი და ამით ორპოლუსიანობა და „შუა გაკრეფის“ სიტუაცია დამთავრდება.

ნათქვამია, ქარიშხლის დროს, თავი უნდა დაღუნო, ქარმა თავი რომ არ წაგაცალოსო. ამიტომ, ასეთ დროს რაც უფრო მოთმენის რეჟიმში და გარკვეული მოლოდინისთვის მზადყოფნაში იქნები – იქნება სწორი. ჩვენ ასე ვიქცევით, თუმცა, გარკვეულწილად ვმოქმედებთ კიდეც. თბილისის საკრებულოში, სადაც „ახალი მემარჯვენეები“ 2010 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების შედეგად 1 დეპუტატით არის წარმოდგენილი, სადაც არც ყოფილ ხელისუფლებას და არც „ქართული ოცნების“ კოალიციას არა აქვს გადამწყვეტი უმრავლესობა. ასე ერთი კაცით წარმოდგენილი სხვა პოლიტიკური პარტიები, რეალურად საკითხთა გადაწყვეტაში უშუალო მონაწილეობას იღებენ, უფრო მეტიც, მათ გარეშე ჭირს კონკრეტული გადაწყვეტილებების მიღება. ეს ნიშნავს, რომ საბედნიეროდ პოლიტიკური შუა არ გაკრეფილა საქართველოში. ყოველ შემთხვევაში, თბილისის საკრებულოში ასეა. მე ვფიქრობ, ეს იქნება გადამდები ქართული პოლიტიკისთვის, როგორც თვითმმართველობების დონეზე, ასევე უმაღლეს საკანონმდებლო ორგანოში.

_ პარტია რომელ საპრეზიდენტო კანდიდატს უჭერს მხარს?

_ ჩვენ გამოვაქვეყნეთ სპეციალური განცხადება საპრეზიდენტო არჩევნებთან დაკავშირებით. ჩვენთვის უაღრესად მნიშვნელოვანია ამ არჩევნების სამართლიანად ჩატარება ქვეყნის იმიჯისათვის. ის, რომ მსოფლიომ თქვა – 2012 წლის 1 ოქტომბერს საქართველოში არჩევნების გზით შეიცვალა ხელისუფლება და ეს კარგია, არ უნდა იყოს ერთჯერადი აქტი. არჩევნებისადმი ჯანსაღი დამოკიდებულება უნდა გაგრძელდეს. ეს არის ჩვენთვის მთავარი. თვითონ არჩევნებს, როგორც ფაქტს აქვს მნიშვნელობა. როგორც პოლიტიკური პარტია, მხარს არავის დავუჭერთ. იყო საუბარი, რომ თუ ჩვენ საკუთარი კანდიდატურა არ გვეყოლებოდა, შეიძლებოდა კორპორატიულ კანდიდატურაზე გვეფიქრა. მაგრამ გადავწყვიტეთ, რომ ამ ეტაპზე სხვის ან წინასწარ წაგებულ ბრძოლაში მორიგ შესვლას არ ჰქონდა აზრი. ჩვენ ახალ პოლიტიკურ ცხოვრებას 28 ოქტომბრიდან ვიწყებთ.

_ დავუშვათ ასარჩევი კანდიდატებიდან დარჩა მხოლოდ ბურჯანაძე, მარგველაშვილი, ბაქრაძე. პირადად თქვენ რომელს დაუჭერთ მხარს?

_ „ახალ მემარჯვენეებს“ აქვს თავისი სტრატეგიული ფასეულობები საგარეო თუ საშინაო პოლიტიკური თვალსაზრისით. ნებისმიერ არჩევანს ჩვენ გავაკეთებთ როგორც პარტია სწორედ ამ ფასეულობებიდან გამომდინარე. შესაბამისად, ეს იქნებოდა განმსაზღვრელი, როცა პარტია აკეთებს არჩევანს. როცა არჩევანი ინდივიდუალურად კეთდება, მაშინ პარტია არაფერ შუაშია.

პირდაპირ გეტყვით, შეიძლება ეს გარკვეული მოქალაქეობრივი უპასუხისმგებლობა იყოს, მაგრამ შეიძლება საერთოდ არ მივიღო მონაწილეობა. რომ გითხრათ, დასახელებულ 23 კანდიდატში რომელიმემ ისე მომხიბლა, არჩევნებზე წაუსვლელად ვერ გავჩერდები - ნამდვილად არ იქნება მართალი.

_ 2012 წელს, პოლიტიკაში ორპოლუსიანობას ალბათ პარტიების მხრიდან ნაკლებმა აქტიურობამაც შეუწყო ხელი. თქვენი აზრით, 2008 წელს თქვენ და თქვენმა თანამოაზრეებმა პარლამენტის მოგებული მანდატები რომ დახიეთ და საპარლამენტო ტრიბუნაზე უარი თქვით ამომრჩევლებისგან მიღებული ხმების მიუხედავად, იყო თუ არა შეცდომა? 2 წლის შემდეგ, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე პარტიამ მხოლოდ 1 მანდატი მიიღო და თბილისის საკრებულოში შესვლაზე უარი არ თქვა, არადა, გაცილებით უარესი ბალანსის პირობებში იყო...

_ მორალური, გარკვეულწილად პოლიტიკური თვალსაზრისითაც, რაც ჩვენ გავაკეთეთ, იყო სწორი. მაგრამ პრაგმატულობის მხრივ, დრომ გამოაჩინა რომ ეს იყო არასწორი ნაბიჯი. შეცდომა იმდენად მანდატების დახევა არ ყოფილა, რამდენადაც იმის ვერ გათვლა, რომ ჩვენი ბოიკოტი არ იქნებოდა საყოველთაო. ჩვენ რომ მიგვეღწია და „გაერთიანებულ ოპოზიციას“ და სრულად პოლიტიკურ ჯგუფებს უარი ეთქვათ მანდატებზე, მართლა მარტო დაგვეტოვებინა „ნაციონალური მოძრაობა“, დარწმუნებული ვარ აუცილებლად შეიქმნებოდა კრიზისი. ეს გამოიწვევდა რიგგარეშე არჩევნებს, არჩევნებისადმი განსაკუთრებულ დამოკიდებულებას და ა.შ. მაგრამ ჩვენ შევცდით იმაში, რომ ჩვენი ეს ნაბიჯი ვერ იქნებოდა საყოველთაო და ყველა არ დაუჭერდა მხარს.

ამას მოჰყვა უკვე უარყოფითი შედეგები: ტრიბუნის არქონა, პოლიტიკაში არყოფნა, რაც პოლიტიკოსისთვის აუცილებელია. ამიტომ, ამ თვალსაზრისით, შეცდომად უნდა ჩაითვალოს 2008 წელს გადადგმული ნაბიჯი.

_ თქვენი ყოფილი თანაპარტიელი წლების მანძილზე - დავით საგანელიძე ახლა „ქართული ოცნების“ საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერია. თუ თანამშრომლობთ მასთან პარტიულ დონეზე, თუნდაც ძველი ურთიერთობის გათვალისწინებით?

_ ყველა ადამიანს და ორგანიზაციას აქვს თემები, რომელზეც არ საუბრობენ. ჩვენ ამ თემაზე ყოველგვარი წინასწარი შეთანხმების გარეშე, უბრალოდ, არ ვსაუბრობთ. მე როგორც ვხედავ, ისიც ანალოგიურს აკეთებს. ადამიანთან 10 წელიწადზე დიდხანს იყო, მერე ამას ხისტად ხაზი გადაუსვა და გადახვიდე კრიტიკის რეჟიმში - ეს არ შედის „მემარჯვენეების“ ფასეულობაში. რაც შეეხება ადამიანურ ურთიერთობას, როცა ხდება რაიმე შეხვედრა, მაშინ ურთიერთობა გვაქვს, მაგრამ პოლიტიკურ დონეზე ურთიერთობა არ გვაქვს. თუმცა, პოლიტიკური ურთიერთობების დასასრულს ადამიანური ურთიერთობების დასასრული არ გამოუწვევია.

_ თქვენი შეფასებით, რა შეიცვალა ხელისუფლებაში „ქართული ოცნების“ მოსვლით როგორც საგარეო, ისე საშინაო პოლიტიკაში; დემოკრატიული პრინციპების მხრივ თუ არის პროგრესი ან თუ ხდება პოლიტიკური ნიშნით განსხვავებული პოლიტიკური ძალის წარმომადგენლების დევნა? იგივე მერაბიშვილის თუ ახალაიას სასამართლო პროცესებზე რას ფიქრობთ?

_ პირველმა ოქტომბერმა ერთი ძალიან კარგი მოიტანა ქართული პოლიტიკისთვის - თვალნათლივ აჩვენა ყველას, რომ არჩევნების გზით ხელისუფლების ცვლილება შესაძლებელია. სტერეოტიპი, რომ ხელისუფლება თუ უნდა გაუშვა მინიმუმ მიტინგი, მაქსიმუმ სამხედრო გადატრიალება და ფიზიკური ძალადობაა საჭირო - ეს არის კატეგორიულად მიუღებელი. მიტინგი არის პროტესტის ფორმა და არა ხელისუფლების შეცვლის ერთადერთი გზა. ეს ხდება მაღალი დემოკრატიის ქვეყნებში და ეს უნდა მოხდეს საქართველოშიც.

რაც შეეხება უარყოფით მხარეს, შენარჩუნებულია, რომ მრავალპარტიულობა არ არის ხელშეწყობილი და მიდის პოლარიზებული შავ-თეთრი პოლიტიკა. იმედი მაქვს, საპრეზიდენტო არჩევნების და ივანიშვილის აქტიური პოლიტიკიდან დისტანცირების შემდეგ მრავალფეროვნება უფრო მეტად შესაძლებელი გახდება. რაც შეეხება საშინაო და საგარეო პოლიტიკას, ყველაზე დიდი პრობლემა გახლავთ ჩამოუყალიბებლობა, თუ გნებავთ, არასაკმარისი პოლიტიკური სიმწიფე, რომელიც ახალ ხელისუფლებას ახლავს. გადაწყვეტილებების ვერ მიღება, რადგან თითქმის ყველაფერი მხოლოდ ერთ ადამიანზეა დამოკიდებული. სხვები ვერ იღებენ გადაწყვეტილებებს შეიძლება ხათრის, პასუხისმგებლობის შიშის გამო, ტემპები არის აშკარად ძალიან ცუდი ყველა მიმართულებით.

ორიენტაციას, იგივე საგარეო პოლიტიკურს - აქვს ძალიან ბევრი კითხვის ნიშანი. ერთია სიტყვები: ნატო, ევროკავშირი, ინტეგრაცია ჩვენი პრიორიტეტია და ა.შ., მეორეა პრაგმატული ნაბიჯები ამ თვალსაზრისით. ის, რომ აბაშიძე და კარასინი პერიოდულად ერთმანეთს ხვდებიან და ზოგიერთს ეს ქართული პოლიტიკის მონაპოვრად მიაჩნია, მე არ ვეთანხმები. ზურაბ აბაშიძის არგუმენტით, საქართველო 6-7 სპორტსმენით სოჭში იმიტომ მიდის, რომ ოლიმპიადაზე რამე ტერორისტული აქტი თუ მოხდება,  ჩვენ არ დაგვბრალდესო. ეს არგუმენტი არ ვიცი საერთოდ სად წერია... ის, რომ მე ტერორისტი არა ვარ და ამიტომ, მძევლებს გიგზავნი, რომლებიც იქ უნდა იმისთვის იყვნენ, რათა მე არაფერი დამბრალდეს... კიდევ ამბობენ, „მხოლოდ ჩვენ ვერ გამოვუცხადებდით სოჭის ოლიმპიადას ბოიკოტს“. მხოლოდ ჩვენ ვართ ოკუპირებული რუსეთის მხრიდან! სხვა ხომ არ არის ამ მდგომარეობაში? სხვას თავისი ინტერესი აქვს, ჩვენ ჩვენი უნდა გვქონდეს.

ის, რომ პერმანენტულად აქ დელეგაციები ჩამოდიან და გვამოწმებენ, რამდენად კარგი ღვინის ქარხნები გვაქვს და ვაკმაყოფილებთ თუ არა სტანდარტებს - სად იყო ეს დელეგაციები მაშინ, როცა ემბარგოს გამოცხადებამდე ქართული პროდუქცია რუსეთის ბაზარზე გადიოდა? ეს ხომ პოლიტიკით გაჯერებული პროცედურებია და არა მართლა ხარისხის შემოწმების მიზნით ჩამოსვლა. თან, თუ დინამიკაში დავაკვირდებით, გავიხსენებთ როგორი იყო ამ ხელისუფლების, განსაკუთრებით პრემიერ-მინისტრის მხრიდან განცხადებები რუსეთთან მიმართებაში. მერე მიხვდნენ, რომ თან თავზე ხელის გადასმით ელაპარაკო, თან ნატო და ევროკავშირი გვერდზე გასწიო - არ გამოვა. მხოლოდ ლაპარაკით აქტიურობას ქმედება არ მოჰყოლია...

იმავე ევროკავშირთან ხელშეკრულების პარაფირება არა ვილნიუსის სამიტზე, არამედ სამიტიდან 1 წლის ვადაში შეიძლება მოხდესო...იქვე გავრცელდა ვარაუდი, რომ ეს დაკავშირებულია საპრეზიდენტო არჩევნების სამართლიანად ჩატარებასთან... ამიტომ, ბუნდოვანებები ბევრია, თუნდაც წინა ხელისუფლებასთან შედარებით. თუმცა, წინა ხელისუფლებას თავისი პრობლემა ჰქონდა: როგორ უნდა ელაპარაკო ევროპას, რომ ევროკავშირისკენ მიდიხარ, როცა ეკონომიკა, სასამართლო,  წნეხის ქვეშ იყო. თუმცა, წინა ხელისუფლებამ ამის გამო არჩევნები წააგო. მაგრამ ამ ხელისუფლებას აქვს მსგავსი პრობლემები: ჩარევა თვითმმართველობებში, რაც პოლიტიკური კულტურის არარსებობაა. რადგან მოვიგე საპარლამენტო არჩევნები, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებიც ჩემი უნდა გახდეს - ეს ხომ აბსოლუტურად მიუღებელია ცივილიზებული მსოფლიოსთვის? ეს ხომ სხვადასხვა არჩევნებია და სხვადასხვა დონის ხელისუფლებებია - ერთგან გამარჯვება არ ნიშნავს დანარჩენების უზურპაციას. სასამართლოსთან დაკავშირებით - კი, ჩატარდა რაღაც რეფორმა, რომელმაც რა შედეგი გამოიღო ცალკე საკითხია, მაგრამ იმის თქმა ხელისუფლების მხრიდან, რომ რეფორმის შედეგი არ მაკმაყოფილებს და ამიტომ სასამართლოს არ ვემხრობიო, არ შეიძლება.

რაც შეეხება კონკრეტულ თემებს, ახალაია და მერაბიშვილის საქმეებს, ერთმნიშვნელოვნად ვამბობ, რომ უპასუხისმგებლობა და დანაშაულთა პატიება ახალ დანაშაულებებს ბადებს. თუ საქმე გვაქვს კრიმინალთან, იმის გამო რომ ის ადამიანები იმავდროულად არიან პოლიტიკური ლიდერები და ამიტომ თავი დავანებოთ - რა თქმა უნდა არასწორია. მაგრამ, აქაც დააკვირდით, სად არის ეფექტურობა? ყველგან გვესმოდა საუბარი, რომ კრიმინალი ხელისუფლებაა, ამდენი დანაშაული აქვს ჩადენილი  - სად არის ეს ყველაფერი სასამართლოზე ადეკვატურად ასახული? ან არაკვალიფიციურობასთან გვაქვს საქმე სასამართლოსთან მიმართებაში, ან ხელის დაფარებასთან, ან კოჰაბიტაციის გარკვეულ ნაყოფთან.

_ ბიზნესისთვის როგორ შეიცვალა მდგომარეობა ახალ პოლიტიკურ რეალობაში?

_ პრობლემები, რაც წინა ხელისუფლების დროს იყო, ნამდვილად არ არის გაუმჯობესებული. ის, რომ არჩევნების შემდეგ სტაბილურობა ვერ იგრძნობა და ბიზნესიც მომლოდინე სიტუაციაშია, ეს აბსოლუტურად გასაგებია. განსაკუთრებულ მოთხოვნებს ბიზნესმენების მიმართ ასე მყისიერად ნუ დავაყენებთ, მათ საკმაოდ ცუდი გამოცდილება აქვთ და ფრთხილობენ. თუმცა, ამ სიფრთხილის დოზასაც გააჩნია.

რაც შეეხება იმ ძვრებს, რაც ეკონომიკაში და ბიზნესში უნდა მომხდარიყო, მაგრამ არ მოხდა. არის ის პრობლემები, რაც წინა ხელისუფლების დროს იყო და ჩვენ მუდამ ვამბობდით. მაგალითად,ბიზნესის დეკრიმინალიზაცია, რომელიც შეეძლო ამ ხელისუფლებას გაეკეთებინა და არ გააკეთა; ანტიმონოპოლიური კანონმდებლობა და მონოპოლიების არარსებობა. ნუ ვიტყვით, რომ მონოპოლიები აღარ არსებობს. შეიძლება მთლად იგივე სიტუაცია არ არის, მაგრამ იმის თქმა, ღია და კონკურენტული ბიზნეს-გარემო გვაქვსო, ამას ვერავინ დამაჯერებს. ასევე ბიზნესი გაჩერდა, მომლოდინე სიტუაციაშია და ეს მოლოდინი დიდხანს გრძელდება...

მნიშვნელოვანია ბიზნესისთვის სამართლებრივი ბაზის მოწესრიგება. კერძოდ, გადასახადების ლიბერალიზაცია, მეორე მხრივ, საგადასახადო კოდექსის, როგორც კანონის აყვანა ორგანული კანონის რანგში. ეს იმას ნიშნავს, რომ ფართო პოლიტიკური კონსენსუსი თუ არ იქნა, მას პერიოდულად ვერ შეცვლიან. შესაბამისად, ეს ბიზნესის სამართლებრივი გარემოს სტაბილურობის ერთგვარი მანიშნებელია. უსაფრთხოების თვალსაზრისით - იყო კეზერაშვილი, მერაბიშვილი - დღეს უკვე მიდის ჩანაცვლებები და ამან იჩინა თავი აღდგომის წინ, კვერცხის თუ სხვა ბიზნესზე, რომლებსაც ხელისუფლებიდან ლობირებენ. ზოგი ექსპერტის სტსტუსშია და აკონტროლებს ბიზნესს, ზოგიც პროკურორის სტატუსში აკონტროლებს. აღარაფერს ვამბობ იმაზე, რომ ბიზნესს ხელშეწყობა სჭირდება. „სტარტაპშიც“ და შემდეგაც, მაგრამ ეს უკვე მეორე სერიაა. პირველია სამართლებრივი ბაზა, უსაფრთხოების უზრუნველყოფა და კონკურენტული გარემოს შექმნა მონოპოლიების გაუქმებით. ამ კუთხით, ზეპირი განცხადებების გარდა ვერაფერი დავინახე. გიორგი ლეონიძის სიტყვები მახსენდება „ნატვრის ხიდან“: „ქაღალდზე მეოცნებეთა დრო წავიდა, ახლა საქმეა საჭირო“. თუ ამ სეგმენტში არ იქნება პროგრესი, რუსეთში ღვინის გატანას და პერსპექტივებს მანდარინზე და ვაშლზე, რომელსაც პოლიტიკური სუნი უფრო დაჰკრავს, ვიდრე ეკონომიკური, ნამდვილად ვერ ჩავთვლი გარღვევად ეკონომიკისა და ბიზნენსის სფეროში.

_ თუ იყო შანსი, რომ „ახალი მემარჯვენეები“ შეერთებოდნენ კოალიცია „ქართულ ოცნებას“ და პარლამენტში მოხვედრილიყვნენ. სხვებთან ერთად თქვენი ყოფილი თანამოაზრე „მრეწველებიც“ შეუერთდნენ „ქართული ოცნების“ რიგებს.  თუ თქვენი და ივანიშვილის დისტანცირება იმის გამო მოხდა, პირველივე საჯარო განცხადებით „ახალი მემარჯვენეები“ რომ გააკრიტიკა და გამორიცხა „ახლებთან“ თანამშრომლობა?

_ ჩვენ, ივანიშვილის გამოჩენამდე და „ქართული ოცნების“ შექმნამდე ჯერ კიდევ 2011 წლის სექტემბერში განვაცხადეთ, რომ საპარლამენტო არჩევნებში მონაწილეობას დამოუკიდებლად მივიღებდით. მსგავსი ტიპის სიახლეები ქართულ პოლიტიკაში, თუნდაც წონადი პოლიტიკოსის გამოჩენა არ უნდა ცვლიდეს პარტიის სტრატეგიულ გეგმებს.

რაც შეეხება კრიტიკას – ეს უკვე მეორე თემაა,  ვიღაცისთვის მისაღებია ბატონი ივანიშვილის ხედვები გლობალურ პოლიტიკასთან თუ ფსიქო-ანალიზთან დაკავშირებით, ჩვენთვის მიუღებელია. გვაქვს ჩვენი პოლიტიკური არჩევანი, პოლიტიკური გემოვნება, პასუხისმგებლობა და გავაკეთეთ ის, რაც გავაკეთეთ. ეს იყო ჩვენი პოლიტიკური არჩევანი.

_ თბილისის საკრებულო და ახალი რეალობა: რა შეიცვალა უმრავლესობიდან „ნაციონალების“ „ქართულ ოცნებაში“ გადასვლით და ეს რამდენად წაადგა დედაქალაქს. ყოფილმა „ნაციონალებმა“ პრინციპული პოზიციები დათმეს და იმის შესაბამისად გადავიდნენ ახალ უმრავლესობაში თუ უბრალოდ ეს იყო გადაბარგება ახალ ხელისუფლებაში?

_ პოლიტიკური პარტიის თუ პიროვნების არჩევანი დამოუკიდებელი საქმეა და მათ ეს გადაწყვეტილება მიიღეს. ზოგმა ჩათვალა, რომ ეს არის შეხედულებების გარკვეული გადაფასება, ზოგს მიიჩნია, რომ ეს არის კომფორმიზმი. გადაწყვეტილება მათ მიიღეს და ეს მოცემულობაა. 

თბილისის საკრებულოში განვითარებული ბოლოდროინდელი მოვლენები უფრო სხვა შეფასებას იმსახურებს და სხვა რამეა მნიშვნელოვანი. საქმე ის გახლავთ, რომ თბილისის საკრებულოში იყო ერთი პოლიტიკური ძალის ჰეგემონია. არ არსებობდა არანაირი ბალანსი და ბერკეტი, რომ მათ მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები ყოფილიყო გაკონტროლებული. კარგია, თბილისის საკრებულოში დაფიქსირდა, რომ შუა გაკრეფილი არ არის. ერთ მხარეს არის ფრაქციათა კრებული ყოფილი ხელისუფლების - „ნაციონალური მოძრაობის“, მეორე მხარეს არის ფრაქციათა წყება, რომელიც მხარს უჭერს „ქართულ ოცნებას“ და არიან დეპუტატები, რომლებიც ამ პოლიტიკურ ბანაკებს არ წარმოადგენენ. სწორედ დეპუტატები წარმოადგენენ იმ აუცილებელ რაოდენობას, რომელიც საჭიროა გადაწყვეტილების მისაღებად. ამ შემთხვევაში, სწორედ მრავალპარტიულობის ელემენტები გაჩნდა თბილისის საკრებულოში. გაჩნდა ბალანსის და ურთიერთანგარიშის გაწევის აუცილებლობა, რაც ასე სჭირდება ზოგადად ქართულ პოლიტიკას.

_ დედაქალაქის ცხოვრებას წაადგა ახალი გადანაწილება?

_ როცა ერთი პოლიტიკური ჯგუფი თვლის, რომ რაღაც ასეა საჭირო და ასე უნდა გაკეთდეს - ორიენტირებულია მისი მომხრეების ინტერესების გათვალისწინებაზე. თუ მეორე ჯგუფი აიღებდა უკონტროლო უმრავლესობას, მაშინ მეორე ჯგუფის მომხრე მოქალაქეების ინტერესები იქნებოდა უფრო მეტად გათვალისწინებული. ამ შემთხვევაში, სურთ თუ არა, ამ ორ პოლიტიკურ ჯგუფს დამოუკიდებლად აღარ შეუძლიათ გადაწყვეტილების მიღება და უწევთ ანგარიშის გაწევა სხვებისთვისაც და ერთმანეთისთვისაც. ფაქტობრივად, თბილისში მცხოვრები სხვადასხვა პოლიტიკური გემოვნების მქონე მოქალაქეების ინტერესები მეტ-ნაკლები თანაბრობით იქნება გათვალისწინებული და დაცული თბილისის საკრებულოში.

ამ თვალსაზრისით, თბილისის საკრებულოში რაც მოხდა, პოლიტიკური ბალანსისა და ძალთა შორის თანამშრომლობის სასურველი და ყველაზე კარგი მოდელია. ვისურვებდი, თბილისის პრეცედენტი გავრცელებულიყოს სხვა თვითმმართველობებში და ფედერალურ დონეზე.

_ ბიძინა ივანიშვილი წინასწარ აცხადებდა, რომ არ ითანამშრომლებდა არც „მემარჯვენეებთან“ და არც ქდმ-სთან, საკრებულოში ეს თანამშრომლობა მეტ-ნაკლებად მაინც შედგა.

_ ამ ტიპის განცხადება ნებისმიერი პოლიტიკოსის მხრიდან, გარკვეულწილად პოლიტიკური მოუმზადებლობის დემონსტრირებაა. სხვა საკითხია მოგწონს თუ არა ვიღაცის შეხედულება,  მაგრამ მეორეა ითანამშრომლებ თუ არა მასთან. პოლიტიკური სიტუაცია გაიძულებს ითანამშრომლო. ქვეყნის შიგნით ოპონენტთან კი არა, ქვეყნის გარეთ გიწევს ოპონენტთან ურთიერთობა, მათ შორის, მტერი რომ ჰქვია, იმასთან. შენი ქვეყნის და შენი მოქალაქეების ინტერესი ასე მოითხოვს. ასეთი ხისტი განცხადება, რომ მე შენ არ გცნობ და შენთან არ ვითანამშრომლებ, „ახალ მემარჯვენეებს“ არასდროს ჰქონია. როცა ვარ პოლიტიკაში,საკუთარ თავს გამოვუტანე განაჩენი, რომ უნდა შემეძლოს ყველასთან ლაპარაკი, კამათი, შეთანხმება. თბილისის საკრებულოში შექმნილმა რეალობამ ეს ყველაფერი დაადასტურა.

_ სამომავლო არჩევნებზე: ადგილობრივზე, საპარლამენტოზე „ახლებს“ რა გეგმები გაქვთ?

_ როდესაც გარკვეულწილად გვერდზე გავიწიეთ საპრეზიდენტო არჩევნების დროს, იქვე ვთქვით, რომ მომავალი ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები იქნება უაღრესად მნიშვნელოვანი საქართველოსთვის და ის გადააჭარბებს თვითმმართველობის არჩევნების დანიშნულებასა და მოლოდინს. თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ ხელისუფლება ამზადებს ადგილობრივი თვითმმართველობის რეფორმას, და ეს კომისია, რომლის თავმჯდომარეც მე ვარ თბილისის საკრებულოში, ჩემი ინიციატივით გაკეთდა; ჩნდება სიახლეები, მრავლდება თვითმმართველი ქალაქები. დღეს თუ არის 5 თვითმმართველი ქალაქი: ბათუმი, ქუთაისი, ფოთი, თბილისი და რუსთავი, ხვალ შეიძლება გახდეს 13-15. იმავდროულად, შემოდის წინადადება, რომ როგორც თბილისშია პირდაპირი გზით არჩეული მერი, თვითმმართველ ქალაქებშიც პირდაპირ უნდა იყოს არჩეული აღმასრულებელი ხელისუფლების პირველი პირი. ამიტომ, ამ არჩევნების პოლიტიკური ფასი და წონა  განსაკუთრებით იზრდება. ამ მნიშვნელობას ასევე ზრდის ივანიშვილის აქტიური პოლიტიკიდან დისტანცირების შესახებ განცხადება.

დარწმუნებული ვარ, საპრეზიდენტო არჩევნებზე მეორე ტური არ იქნება. 27-ში პრინციპული პასუხი გვეცოდინება, რომ ჩაიარა საპრეზიდენტო არჩევნების მატარებელმა და იქვე ვიწყებთ მზადებას ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისთვის. როდის იქნება ეს არჩევნები დანიშნული, თარიღს არა აქვს მნიშვნელობა.

_ ივანიშვილის განცხადება, რომ პოლიტიკიდან წავა, თქვენი აზრით რამდენად სწორი ნაბიჯია და ქვეყანას თუ წაადგება?

_ უკვე გითხარით, რომ ივანიშვილის ცალკეული განცხადებები გარკვეულ პოლიტიკური მოუმზადებლობის დემონსტრირება იყო. ამ რეიტინგის და ამ პასუხისმგებლობის მქონე პიროვნება, რომელმაც ფაქტობრივად მოახდინა 1 ოქტომბერი, ცოტა უფრო მეტად უნდა იყოს სახელმწიფოებრივი აზროვნებით გაჯერებული. როდესაც ამხელა მხარდაჭერას იღებ და რაღაც პერიოდის შემდეგ ამბობ „მე არ მომწონს პოლიტიკა და არ მხიბლავს, ჩემს ანალიზში არ ჯდება პოლიტიკა“ - აზარალებს სახელმწიფოს სტაბილურობას: დაწყებული ინსტიტუციებით, დამთავრებული ეკონომიკით და ბიზნესით. აზარალებს ქვეყნის მდგომარეობას და სტაბილურობას ქვეყნის გარეთ. ათეულობით საუკუნეა, ჩვენ ვცხოვრობთ არასტაბილურ პოლიტიკურ გარემოში, იმ მეზობლის პირობებში, რომელსაც ჰქვია რუსეთი. იმ რეალობაში, რაც ჩვენ გვაქვს რუსეთთან, მეტი სიფრთხილე გვმართებს.

ივანიშვილის დისტანცირება პოლიტიკიდან ერთ დიდ პლუსს ატარებს, რასაც ჰქვია მრავალპარტიულობისთვის, დემოკრატიისთვის, მრავალფეროვნებისთვის კარის გახსნა, მაგრამ ამ ერთმა პლუსმა არ უნდა წარმოქმნას მეორე და მესამე მინუსები, რასაც ჰქვია ხიფათების შექმნა სტაბილურობასთან დაკავშირებით.

თუ მაინც მისი არჩევანია, მაშინ არის რამდენიმე საკითხი, რომელიც მინიმუმ საფიქრალია და ისეა გადაწყვეტილება მისაღები. თუ ივანიშვილი აპირებს დისტანცირებას, მაშინ მასზე, როგორც ელმავალზე მობმული ვაგონები და შეყვანილი საქართველოს პარლამენტში, აუცილებლად საჭიროებს გადახალისებას. საუბარი მიმყავს რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნებამდე, თუკი მან ეს გადაწყვეტილება მიიღო. ახალი პოლიტიკური ლანდშაფტი აისახება უკვე პარლამენტში და ამ ლანდშაფტის გვარობიდან გამომდინარე უნდა იფიქროს ქართულმა პოლიტიკურმა სპექტრმა და ელიტამ იმ სტაბილიზაციაზე, რომელიც ქვეყანას სჭირდება შიგნით და გარეთ. კი ამბობს ეს კაცი, მე ეფექტურ მთავრობას დავტოვებ და სამოქალაქო სექტორიდან გავაკონტროლებო, მაგრამ მთავრობის „ეფექტიანობას“ მე დღესაც ვხედავ, როცა ივანიშვილი პოლიტიკაშია და როცა პოლიტიკაში აღარ იქნება, ძნელი წარმოსადგენია მაშინ რა იქნება.

ისე კი, ვნახოთ, ნუ ვიჩქარებთ. ჯერ როგორ ჩაივლის საპრეზიდენტო არჩევნები, შემდეგ ამას რა გადაწყვეტილებას მოაყოლებს ბატონი ივანიშვილი. ჩვენი მხრიდან გვაინტერესებს, მის წასვლას რა აუცილებელი ნაბიჯები უნდა სდევდეს თან, რომ მან ხიფათი არ შეუქმნას ქვეყნის შიდა და საგარეო სტაბილურობას.

_ თქვენ საარჩევნო სიების დაზუსტების კომისიის თავმჯდომარე იყავით. დღევანდელი მონაცემებით, საარჩევნო სიები სრულყოფილთან მიახლოებულია და ამომრჩეველთა განწყობა ზუსტად არის ასახული ცესკოს მხრიდან? კრიტიკა თქვენს მიმართ საკმაოდ იყო ხოლმე.

_ ჩემს მიმართ იყო პოლიტიკური კრიტიკა.  საქმე ის გახლავთ, რომ კომისია რომელსაც მე ვხელმძღვანელობდი და რომელმაც დადო ამომრჩეველთა კონკრეტული სია, ჩვენ იქვე ვთქვით, რა ნაწილშია ეს სია ობიექტური და კარგი და რა ნაწილში დარჩა კითხვის ნიშნები. ჩვენს ხელთ არსებული ბაზიდან 62% იყო ისედაც სწორი. დარჩენილი 38%-დან ჩვენ სხვადასხვა სეგმენტური მონაცემებით შევასწორეთ ეს სია და დავედით რაღაც რაოდენობაზე, რომელიც ჩვენს კომისიას მიეწერა, რომ იმ გამართულ 62%-ს დაუმატა და გააჯანსაღა. დაახლოებით 6-7%-ის ფარგლებში ჩვენ დავტოვეთ კითხვის ნიშანი, იმიტომ რომ ვერ მოვახერხეთ იმ დროში და იმ რესურსებით კონტაქტი ჩვენსავე თანამოქალაქეებთან. პლუს ამას, არ გვქონდა ის მანდატი, ცოტა უფრო მეტი ხასიათის ცვლილებები მიგვეღო. ჩვენ ფაქტობრივად მოვახდინეთ სიის გაუმჯობესება და არა გაიდეალურება. ამომრჩეველთა სია ცოცხალი ორგანიზმია, მუდმივად საჭიროებს გადახედვას და ა. შ.

აქვე დავამატებ, ის კრიტიკა, რომელიც კომისიასთან მისამართით ისმოდა, ძირითადად პოლიტიკური ანტიპიარის ნაწილი იყო. ამას ადასტურებს თუნდაც ორი რამ: 1. არჩევნების შემდეგ, პირველ ოქტომბერს, ამომრჩეველთა სიებთან მიმართებაში კონკრეტულად დაიწერა მხოლოდ 5 საჩივარი. სამი იმწუთშივე იქნა პასუხგაცემული. ამომრჩეველი იმ უბანზე არ მივიდა, სადაც უნდა მისულიყო. დავამისამართეთ და მაინც სხვაგან მივიდა. ამის გარდა ორი საჩივარი იყო აბსოლუტურად აბსტრაქტული. მაგალითად, ერთი ქუთაისელი ქალბატონი, ფიქრია ხაჭაპურიძე წერდა, რომ მისი შეხედულებით 2000 ქუთაისელი უნდა ამოგვეღო საარჩევნო სიიდან, რადგან მას ასე მიაჩნდა. 2000 კაცის წაშლა სიიდან ყოველგვარი არგუმენტის გარეშე არ შემეძლო და არც გავაკეთებდი. თვითონ ის, რომ საჩივართა რაოდენობა ასე მცირე იყო, უკვე მეტყველებს იმაზე, რომ სია არ იყო ცუდი და ამომრჩეველი არ იყო უკმაყოფილო ამ სიის მიმართ. ეს მოგვიანებით დაადასტურა „ენდიაის“ და „აირიას“ კვლევამ, საზოგადოების ნდობამ და ასე შემდეგ.

ის ანტიპიარი, რომელიც ჩვენი კომისიის მიმართ ვითარდებოდა, ძირითადად 2 ჯგუფიდან მომდინარეობდა. ერთი ეს იყო კოალიცია „ქართული ოცნება“ და გასაგებია, რატომ. თუმცა, მათ შევუთვალე, რომ თუ არჩევნების პროცესის დაძაბვას აპირებთ, სიებს ნუ გამოიყენებთ ამისთვის, არ გამოგადგებათ, 2003 წლის რევოლუცია რომ სიებს მოჰყვა, ნუ ჩაიციკლებით, სხვა თემებიც არსებობს-მეთქი.

_ სხვადასხვა კვლევებმა დაადასტურა, რომ 2003 წელს იყო ამის რეალური საფუძველი, რადგან არჩევნები გაყალბებული იყო და არც სიები იყო სამართლიანი...

_ კი, მაშინ იყო საფუძველი და მოხდა კიდეც რევოლუცია. ამიტომ ვურჩიე მათ, რომ ეს თემა აღარ გამოადგებოდათ.

ასევე იყო მეორე ბანაკი, ვინც კომისიის ანტიპიარს აგორებდა, ეს იყო ე.წ. „ამომრჩეველთა ლიგა“, რომელიც ტელევიზიებში დიდ ხმაურს ტეხდა, რომ „აღმოვაჩინეთ სიაში გარდაცვლილი პიროვნება, აღმოვაჩინეთ ასე და ა.შ“. ეს იყო ანტიპიარის დამუხტვა, რომელიც დამთავრდა იმ შედეგებით და საჩივრებით, რაც გითხარით. ასევე დამთავრდა კიდევ ერთი რამით: „ამომრჩეველთა ლიგას“ ორი ლიდერი ჰყავდა: ბატონები კოკა გუნცაძე და ლევან ჩიკვაიძე. კოკა გუნცაძე დღეს შპს „საქართველოს რკინიგზის“ სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარეა, ლევან ჩიკვაიძე კი შპს „საქართველოს ფოსტის“ გენერალური დირექტორი. დასკვნები მკითხველისთვის მიმინდია.

_ საგარეო პოლიტიკას რომ შევეხოთ, 2008 წელს, როდესაც ხელისუფლებაში „ნაციონალური მოძრაობა“ იყო, რუსული არმია შემოიჭრა და მოხდა ომი. საერთაშორისო საზოგადოებამ რუსეთის აგრესია დაგმო, საქართველოს 4,5 მილიარდიანი დახმარება მისცეს. ბოლო პერიოდში რუსეთის მხრიდან მცოცავი ოკუპაცია განახლდა, საოკუპაციო ხაზი ასეულ მეტრობით გადმოწიეს. საერთაშორისო საზოგადოება ამ ყველაფერზე დუმს. ეს რისი ბრალია, რადგან ომი არ მიმდინარეობს და ადამიანები არ იღუპებიან თუ „ქართული ოცნების“ პოლიტიკის შედეგია?

_ პირველ რიგში რა თქმა უნდა იმიტომ, რომ ადამიანები არ იხოცებიან. ომი ომია და მავთულხლართები სხვაა. ეს ძალიან ცუდია, მაგრამ ომს ვერ შევადარებთ. რაც შეეხება 2008 წლის ომთან „ნაციონალურ მოძრაობას“ თავისი ბრალეულობები აქვს პრევენციული ზომების მიღებასთან დაკავშირებით, თუმცა, ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, რომ რუსეთი არის, იყო და ყოველთვის იქნება რუსეთი. „ნაციონალური მოძრაობის“ დროსაც შემოიჭრა, ერეკლე მეორის დროსაც შემოიჭრა და მანამდეც შემოჭრილა და შეიძლება მომავალშიც შემოიჭრას. ამიტომ, შენ მასთან დაკავშირებით უნდა გქონდეს გონიერი პოლიტიკა ნაწარმოები, თუ გინდა რომ იმ ხიფათებში არ გაეხვე, რაშიც ჩვენ აღმოვჩნდით.

რაც შეეხება ბოლოდროინდელ მავთულხლართების გაბმას, ეს გარკვეულწილად მედვედევ-სარკოზ-სააკაშვილის შეთანხმების გაგრძელებაა, რადგან იმ დოკუმენტში წერია ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ჩარჩოებში სამხრეთ ოსეთის იურისდიქციის აღდგენა. თუმცა, რუსეთის მხრიდან აქაც აქვს გადაცდომებს ადგილი, რომ თითქოს ადმინისტრაციული საზღვარი იმ ტერიტორიებზე გადის, იგივე საჩხერის და ახალგორის რაიონზე, დვანზე, დიცზე და ა.შ.

საქართველო-რუსეთის ურთიერთობას ყოველთვის ვადარებ ხოლმე უბანში „ყოჩი“ რომ ჩაგრავს სუსტს. იმ სუსტს რამდენიმე გზა აქვს, ან უნდა ყოჩს დამორჩილდეს, ან უბნიდან გადაიხვეწოს, ან ვინმე ძლიერი მონახოს, ვინც „ყოჩს“ აიძულებს სუსტის ჩაგვრას თავი დაანებოს. რეგიონიდან საქართველო ვერსად ვერ წავა. ან უნდა ავყვეთ რუსეთის ნება-სურვილებს და „ევრაზიული კავშირი“ იქნება თუ სხვა რაღაცა, უნდა დავეთანხმოთ, ან უნდა მოიძებნოს ამ დედამიწის ზურგზე ვინმე ძლიერი პარტნიორი. მადლობა ღმერთს, არსებობს ასეთი - ამერიკის შეერთებული შტატების სახით, რომელიც ჩვენთან ერთად დაელაპარაკება ჩვენს დამჩაგვრელ რუსეთს საერთაშორისო სამართლის საფუძველზე. უბანში თუ ქუჩური სამართლის საფუძველზე ხდება ურთიერთობა, ამ შემთხვევაში წესი და დალაპარაკების საფუძველი უნდა იყოს საერთაშორისო სამართალი, რომელიც ჩვენს მხარესაა.

_ დასასრულ, თავისუფალ დროს როგორ ატარებთ და რა არის თქვენი ჰობი?

_ თავისუფალ დრო თუ მაქვს, ძირითადად, ოჯახში ვატარებ. წლევანდელი წელი ჩემთვის განსაკუთრებულია - უფროსი შვილი პირველი კურსის სტუდენტი გახდა, უმცროსი პირველ კლასში შევიდა. აქედან გამომდინარე, ოჯახში მირჩევნია ხოლმე ყოფნა, ისევე, როგორც ჩემს მეგობრებთან ერთად ყოფნა. ძალიან მიყვარს ჩემს მშობლიურ კუთხეში - რაჭაში ჩასვლა. თუკი მაქვს მაქვს შესაძლებლობა, აუცილებლად ჩავდივარ ამბროლაურის რაიონის სოფელ მუხლში.

რაც შეეხება, ჰობს, ერთი მხრივ კალათბურთი და მეორე მხრივ პოეზია.

ესაუბრა თემურ იობაშვილი