სერგი კაპანაძე დაიბადა 1981 წლის 25 აპრილს, ჭიათურაში.
განათლება
1987-1998 ჭიათურის მე-2 საშუალო სკოლა;
1998-2002 თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი – საერთაშორისო ურთიერთობების და საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი, ბაკალავრის ხარისხი;
2002-2003 ბუდაპეშტის ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტი საერთაშორისო ურთიერთობები და ევროპული კვლევები, მაგისტრის ხარისხი.
2010 თსუ-ს საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტი, დოქტორის ხარისხი
სამუშაო გამოცდილება
2001-2001 საქართველოს წარმომადგენლობა გაეროსთან, სტაჟიორი;
2004-2004 ინგლისური გამომცემლობა „24 საათი“, რედაქტორი;
2004-2005 ეროვნული უშიშროების საბჭოს აპარატის უფროსი მრჩეველი;
2005-2005 საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს რეგიონული დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილე;
2005-2005 საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსი მრჩეველი;
2006-2007 საგარეო დაზვერვის სამსახურის ანალიტიკური სამმართველოს უფროსი;
2007-2008 საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს საერთაშორისო ორგანიზაციების დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილე;
2008-2011 საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს საერთაშორისო ორგანიზაციების დეპარტამენტის დირექტორი;
2011-2012 საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე;
2012-2016 საქართველოს რეფორმების ასოციაციის (GRASS) დირექტორი;
2013-2013 თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სოციალურ-პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანის მოვალეობის შემსრულებელი;
2013-2016 კავკასიის უნივერსიტეტის სახელმწიფო მართვის სკოლის დეკანი;
2004-დან თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი;
2016-დან კავკასიის უნივერსიტეტის მოწვეული პროფესორი;
2016 წლის ნოემბრიდან – საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრი, პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე.
უცხო ენები: ინგლისური, ფრანგული, რუსული.
ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი.
– ბატონო სერგი, სანამ თქვენს საქმიანობაზე ვილაპარაკებთ, მანამდე თქვენი განათლების შესახებ გვითხარით.
– დავიბადე ჭიათურაში. სკოლაც იქ დავამთავრე. შემდეგ ჩავაბარე თსუ-ში საერთაშორისო სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტზე. ამის მერე ვსწავლობდი
ბუდაპეშტში, ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტში მაგისტრატურაზე.
იქიდან რომ დავბრუნდი, ვიყავი გაზეთ „24 საათში“, ინგლისურენოვანი ვერსიის რედაქტორი.
– „24 საათი“ თქვენთვის პირველი სამსახური იყო?
– პირველი ანაზღაურებადი სამსახური ეგ იყო. ჯერ თარჯიმანი ვიყავი, მერე რედაქტორი. მერე იყო უშიშროების საბჭოში ამერიკული პროექტი – უშიშროების საბჭოს რესტრუქტურიზაციის მხარდაჭერის პროექტი, სადაც
დამევალა ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფციის დაწერა.
ვარდების რევოლუციის შემდეგ პირველი კონკურსები რომ გამოაცხადეს, 2005-ში გადავედი საგარეო საქმეთა სამინისტროში. რეგიონული
დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილე ვიყავი 6 თვე. შემდეგ წავედი
პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში, მრჩევლად. იქიდან გადავედი საგარეო
დაზვერვის სამსახურში ანალიტიკური სამმართველოს სამსახურის უფროსად, მერე 2007-ში დავბრუნდი საგარეო საქმეთა სამინისტროში, 2011-12 წლებში ვიყავი მინისტრის მოადგილე, 2012-ში დავაარსეთ GRASS – საქართველოს
რეფორმების ასოციაცია, სადაც 4 წელი დირექტორი ვიყავი.
ახლა კი პოლიტიკაში ვარ და პარლამენტის წევრი ვარ. პარალელურად, უკვე 10 წელია უნივერსიტეტში ვმუშაობ. ვარ პროფესორი თსუ-ში და კავკასიის
უნივერსიტეტში.
– პირველ სახელმწიფო სამსახურში შესვლა ვინ შემოგთავაზათ და როგორ გადაწყდა?
– 2004 წელს ერთობლივი ქართულ-ამერიკული უშიშროების საბჭოს
დახმარების პროგრამა იყო, რომელსაც ახორციელებდა საქართველოს სტრატეგიისა
და საერთაშორისო ურთიერთობების კვლევის ფონდი და RAND კორპორაცია.
უშიშროების საბჭოს აძლიერებდნენ ახალი ხალხის შერჩევით და აყვანით.
მაშინ, ამოცანა იყო ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფციის დაწერა.
შეგვარჩიეს და პირველი კონცეფცია ჩემი და ჩემი მეგობრების დაწერილია.
ეს იყო სახელმწიფო სამსახურთან პირველი შეხება: ვმუშაობდით, თუმცა
ანაზღაურებადი არ იყო ბიუჯეტიდან – ფულს ამერიკელები გვიხდიდნენ.
რაც შეეხება უკვე ანაზღაურებად საჯარო სამსახურს, 2005 წლის ივნისიდან დავიწყე. საგარეო საქმეთა სამინისტრომ, მაშინ სალომე ზურაბიშვილი იყო
მინისტრი, ახალი კონკურსი გამოაცხადა და მივიღე მონაწილეობა. განაცხადი
ევროინტეგრაციის დირექტორის მოადგილის პოზიციაზე შევიტანე, მაგრამ იქ არ ამიყვანეს და რეგიონული დეპარტამენტის დირექტორის თანამდებობაზე მიმიღეს.
მერე უკვე სხვადასხვა შემოთავაზებები წამოვიდა. ჯერ პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში, ხელმძღვანელი მაშინ გიორგი არველაძე იყო, მერე უკვე დაზვერვის დეპარტამენტში, როცა ანა ჟვანია იყო ხელმძღვანელი. შემდეგ საგარეო საქმეთა სამინისტროში ვიმუშავე გელა ბეჟუაშვილთან და დათო
ბაქრაძესთან ერთად.
– სახელმწიფო სამსახურში მოსვლის მიზანი რა იყო?
– როცა პროფესია ავირჩიე, ბუნებრივია, მიზანი იყო, რომ საგარეო საქმეთა სამინისტრომდე მივსულიყავი. რაც შეეხება პოლიტიკაში მოსვლას, ეს ჩემი შეგნებული არჩევანი იყო მას შემდეგ, რაც საჯარო სამსახურში შვიდი და არასამთავრობო სექტორში დაახლოებით ხუთი წელი გავატარე. იმავდროულად, აკადემიურ საქმიანობაშიც დაახლოებით ათწლიანი სტაჟი მქონდა, როცა გადავწყვიტე პოლიტიკური კარიერა ამერჩია.
– როცა პროფესია აირჩიეთ და საგარეო მიმართულებით სწავლა დაიწყეთ, მას შემდეგ ქვეყანაში რამდენიმე ხელისუფლება გამოიცვალა. როგორ ფიქრობთ, ძირითადი მიმართულებები არის შენარჩუნებული თუ ყველა ლიდერს თავისი პრიორიტეტები შემოჰქონდა?
– შევარდნაძის პრეზიდენტობისას საგარეო მიმართულებასთან შეხება არ მქონდა და მაშინდელ პრიორიტეტებზე დეტალურად ვერ ვილაპარაკებ, თუმცა იმ პერიოდს ახასიათებდა საგარეო პოლიტიკის არამდგრადობა და მერყეობა.
მთავარი, რაც მგონია რომ შენარჩუნებულია, არის მინიმუმ დეკლარირებულ დონეზე ჩვენი ევროპული და ევროატლანტიკური ინტეგრაციის სურვილი. შევარდნაძის დროს ამ მიმართულებით მხოლოდ ლაპარაკობდნენ. მიხეილ
სააკაშვილის დროს გაჩნდა და სახელმწიფო რანგში ავიდა რეალური პროევროპული პოლიტიკა. ბიძინა ივანიშვილის მოსვლის შემდეგ ეს მიმართულება შესუსტებულია, მაგრამ მაინც დარჩა. ვერ ვიტყვით, რომ ვექტორი შეიცვალა და სრულიად სხვა მიმართულებით წავიდა, თუმცა, ბევრი
სერიოზული ჩავარდნაა, რაც საბოლოო ჯამში დასავლურ ორიენტაციას ასუსტებს, ისევე, როგორც შიდა დემოკრატიის პრობლემები, პოლიტიკური პატიმრების და დევნილების არსებობა, თავისუფალი მედიის წინააღმდეგ
ბრძოლა.
რუსეთთან ჩვენი ინტერესების დაცვაზე ორიენტირებული არასათანადო
ნაბიჯები და არასაკმარისი დიპლომატიური ძალისხმევა აშკარაა. მაგრამ, საბოლოო ჯამში ძირითადი ღერძი ასე თუ ისე შენარჩუნებულია.
– წინა ხელისუფლების დროს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე იყავით. თქვენი აზრით, მაქსიმუმი რა შეეძლო მაშინდელ ხელისუფლებას გაეკეთებინა და ვერ გააკეთა?
– ძნელი სათქმელია. ალბათ გამიმართლა, რომ იმ დროს ვიყავი საგარეო საქმეთა სამინისტროში, როცა დასახული რამდენიმე მნიშვნელოვანი მიზნის მიღწევა შევძელით. შეგვიძლია ვთქვათ, „ნატოში“ და ევროკავშირში რომ გავწევრებულიყავით, ეს იქნებოდა მაქსიმუმი, მაგრამ ობიექტური რეალობა სხვა იყო. ჩვენ დროს რამდენიმე სტრატეგიული ამოცანა შესრულდა.
მაგალითად, რუსეთის ჯარების გაყვანა საქართველოს ტერიტორიიდან, ევროკავშირმა ჩვენთან დაიწყო თანამშრომლობის ახალი ფორმატი –
აღმოსავლეთ პარტნიორობის, რომელშიც ასოცირების შეთანხმება,
თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება, ვიზების ლიბერალიზაცია ჩადო და 2009-ში დაწყებული პროცესი ახლა დასრულდა. ეს სტრატეგიული მიზანი იყო და მივაღწიეთ. ასევე, რუსეთის შერაცხვა კონფლიქტის მხარედ იყო მიზანი, რასაც მივაღწიეთ. შევქმენით მოლაპარაკებების ახალი ფორმატი კონფლიქტებზე – ჟენევის მოლაპარაკებები. მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO) ძალიან
რთულ მოლაპარაკებაში წარმატებით დასრულებას მივაღწიეთ.
ყველაზე კარგი იქნებოდა, 2008 წელს ომი აგვეცილებინა, მაგრამ შორს ვარ იმ აზრისგან, რომ ომის თავიდან აცილება შესაძლებელი იყო, რუსეთი იმდენად
აგრესიული და მოტივირებული იყო. თუმცა, დიპლომატიურად უფრო მეტად
მზად რომ ვყოფილიყავით ომში, ალბათ შეიძლებოდა. მეორე მხრივ, ისიც
მგონია, რომ ომის შედეგად შექმნილ კრიზისსაც დიპლომატიამ თავი კარგად
გაართვა.
ისევე როგორც ძალიან კარგად გაართვა თავი აფხაზეთის და სამხრეთ ოსეთის
აღიარების საფრთხეს. რეალურად, რუსეთმა ვერ შეძლო აღიარებების მოპოვება. ძლიერი არაღიარების პოლიტიკა შეიქმნა, იმდენად ძლიერი, რომ
დღესაც გრძელდება და პოლიტიკური შედეგები მოაქვს.
– ზოგიერთი ექსპერტისგან გვსმენია, რომ ქართულმა მხარემ ომის ასარიდებლად მაქსიმუმი არ გააკეთა.
– შეუძლებელი იყო ომის აცილება, რამდენადაც რუსეთს ასე სურდა. ახლა რომ ვუყურებ, ალბათ ბევრი არც არაფერი შეგვეძლო. გავიხსენოთ წინა პერიოდი. ევროპის კავშირის უმაღლესი წარმომადგენლით საგარეო და უსაფრთხოების
პოლიტიკის საკითხებში – ხავიერ სოლანათი დაწყებული, გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრ ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერით დამთავრებული, ყველა იყო ჩამოსული, ჩართული პროცესებში, ყველას ვაცნობდით რა სიტუაცია იყო, უმაღლეს დონეზე კონტაქტები გვქონდა.
– თუმცა, თავად ამბობდნენ, რა ომი, საიდან მოგაქვთ ეგ სისულელეო.
– ჰო, ამბობდნენ. ძალიან რთული მისაღწევი იყო, რომ რუსეთი ომამდე წარმოგვეჩინა, როგორც ომით დაინტერესებული მხარე. უნდა გადაბრუნდეს ურემი და ყველას აჩვენო, რომ ესენი მართლა აგრესორები არიან. მანამდე
რაც არ უნდა გვეძახა, არ იჯერებდნენ.
– 2012 წლიდან, საგარეო მიმართულებაში თუ ხედავთ რამე პროგრესს? ხელისუფლებაში ამბობენ, რომ ვიზა ლიბერალიზაციას მიაღწიეს; რუსეთთან ურთიერთობა იმ რეჟიმში გადაიყვანეს, რომ ახალი ომი არ მომხდარა...
– ორი რამეა, რაც ნამდვილად დადებითია. პირველი, რომ რიტორიკა აღარ არის მტრული. არც მაშინ მომწონდა ასეთი რიტორიკა უმაღლესი ხელისუფლების პირებისგან. მტრული რიტორიკა არ უნდა აგვერიოს აქტიურ დიპლომატიაში.
– ჩვენი მხრიდან რა იყო მტრული?
– განცხადებები, რომელიც ჩემი აზრით არ იყო საჭირო რომ გაკეთებულიყო გინდა პრეზიდენტისგან, გინდაც პრემიერისგან. ეს იყო გამაღიზიანებელი
და არ მოჰქონდა ის ეფექტი, რაც ჩაფიქრებული ჰქონდათ.
– მაგალითად?
– ასე შეიძლება ვერ გავიხსენო კონკრეტული გამოსვლა, მაგრამ ითვლებოდა, რომ ყოველ მეორე გამოსვლაში იყო ანტირუსული რიტორიკა. ჩემი აზრით, ეს ძალიან ზედმეტი იყო. 2012 წლიდან მსგავსი რიტორიკა აღარ ისმის. ოღონდ,
პარალელურად, რაც აუცილებლად უნდა დარჩენილიყო, ის არ გააკეთა „ოცნების“ მთავრობამ. ამ მთავრობის შეცდომაა, რომ მაგალითად, რუსეთის,
როგორც ოკუპანტ ქვეყნად აღიარების ძალისხმევა შემცირებულია. 2012 წლის შემდეგ ერთადერთი ფუნდამენტური განსხვავებული აღიარება მოხდა,
როდესაც ევროსაბჭოს მინისტრთა კომიტეტმა რუსეთი აღიარა ოკუპანტად. ამ
დროს 2012 წლამდე მათზე მეტი საერთაშორისო ინსტიტუტი და ქვეყანა
აღიარებდა რუსეთის, როგორც ოკუპანტის სტატუსს.
– რაც შეეხება ლტოლვითა დაბრუნების გაეროს რეზოლუციას? გამოჩნდა ქვეყნები, რომლებიც წინა წლებში მხარს უჭერდნენ საქართველოს და ამჟამად პოზიცია გამოიცვალეს.
– ზოგმა შეცვალა, თუმცა, საქართველოს მომხრეებს ზოგი ახალიც დაემატა...
არ ვთვლი, რომ მანდ მნიშვნელოვანი გაუარესებაა... რაც ნამდვილად ჩააგდეს,
იყო ის, რომ WTO-ს ხელშეკრულება არ შესრულდა. მათ შორის,
საქართველომ არ შეასრულა, რაც საშუალებას მოგვცემდა ცხინვალის და აფხაზეთის მიმართულებით მოძრავი ტვირთების მონიტორინგი მოგვეხდინა. ეს არ გააკეთეს, რადგან რუსეთთან „ახალი დიპლომატიური ფრონტის“
გახსნას მოერიდნენ, ალბათ, პირადად ბიძინა ივანიშვილის ინტერესების
გამო.
ასევე არ მიიყვანეს საქმე ბოლომდე მართლმსაჯულების საერთაშორისო სასამართლოში. სასამართლომ დაგვიბრუნა საქმე და გვითხრა, რომ დევნილების დაბრუნებასთან დაკავშირებით უნდა გვეწარმოებინა ორმხრივი დიალოგი. თუ ვერ შევთანხმდებოდით, მერე წავსულიყავით სასამართლოში.
ჩვენთვის პოლიტიკურადაც და დიპლომატიურადაც იყო უმნიშვნელოვანესი,
დაგვეწყო დიალოგი დევნილების დაბრუნებაზე. ალბათ წარუმატებელი იქნებოდა, მაგრამ წარუმატებელი რომ იქნებოდა, ეგ უნდა გვეჩვენებინა და
მერე დავბრუნებულიყავით სასამართლოში. მათ შორის იმ საკითხზეც უნდა გვედავა, რუსეთი ოკუპანტია თუ არა. ოთხი წელი ისე ჩავაგდეთ, ნოტაც კი არ გაგვიგზავნია. უფრო მეტიც, სადაც უკვე გარკვეული დისტანცია გავლილი იყო
ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლოში, რომელიც ეხებოდა რუსეთიდან ქართველების დეპორტაციების შედეგად დაზარალებულების კომპენსირებას, იქაც კი საქმე ბოლომდე არ მიიყვანეს.
– არადა, თითქოს საქართველოს სასარგებლო გადაწყვეტილება მიიღო სასამართლომ.
– საჩვენო გადაწყვეტილება მიიღო, მაგრამ მანდაც ჩააგდეს საქმე, რადგან კომპენსაცია არ გაცემულა. ჩვენი ბრალია, რადგან დროულად არ მიაწოდეს ინფორმაცია და პრაქტიკულად მოგებულ საქმეში, კომპენსაციის ნაწილში
წავაგეთ.
– ვისი ბრალია – საგარეო საქმეთა, იუსტიციის სამინისტროსი თუ სხვა უწყების?
– აღარ მინდა განვასხვავო – ეს ხომ ქვეყნის პოლიტიკაა? თუ იუსტიცია
არ აკეთებს, საგარეომ უნდა შეასრულოს, თუ ერთი არ აკეთებს, მეორემ
იტვირთოს... ეს არის საქართველო-რუსეთის ურთიერთობების თემა და რომელი უწყებაა პასუხისმგებელი, არ მაინტერესებს. თუმცა, რა მიმართულებითაც წარმატებაა და შეუძლებელია არ ვთქვა, არის ჩინეთთან
თავისუფალი ვაჭრობის მოლაპარაკებების დაწყება. მაგრამ იმავდროულად, კარგად დაწყებული თავისუფალი ვაჭრობის მოლაპარაკებები ამერიკასთან – ჩააგდეს.
პრეზიდენტი სააკაშვილი შეხვდა 2012 წლის იანვარში ბარაკ ობამას, ამის მერე
მაღალი დონის დიალოგი უნდა დაწყებულიყო და არაფერი გააკეთეს.
კანადასთან, კონკრეტულად ჩვენი ბრალი იყო, როცა შეგვეძლო მოგვეწერა ხელი თავისუფალი ვაჭრობისთვის, მაგრამ შესაძლებლობა გავანიავეთ.
ასევე, საგარეო მიმართულებით ბოლო პერიოდში ყველაზე ფუნდამენტური ჩავარდნა იყო უაზრო სავიზო რეჟიმების შემოღება და უვიზო რეჟიმების გაუქმება, მათ შორის ევროკავშირის ქვეყნებთან.
– რამაც გამოიწვია არასტაბილურობის განცდა...
– ინვესტორებისთვის, ცალკეული ადამიანებისთვის, სტუდენტებისთვის... ამ ყველაფერში ლომის წვლილი მიუძღვის იუსტიციის მინისტრს. საგარეო
საქმეთა სამინისტროსაც, ცხადია.
– თქვენი აზრით, რომელიმე მინისტრი მოქმედებს დამოუკიდებლად, ბიძინა ივანიშვილის ნება-სურვილის გარეშე, რომ მათ დავაბრალოთ საკუთარ უწყებაში პოლიტიკის გატარება?
– არა, მაგრამ დამოუკიდებლობის ხარისხსაც გააჩნია... სავიზო რეჟიმების
ცვლილება რამდენად ისეთი მნიშვნელოვანია, რომ პირადად ივანიშვილი იყოს
დეტალებში ჩახედული, ცალკე საკითხია. ზოგადად, ყველაფერი ბიძინაზეა დამოკიდებული და მისი ნომინალური ხაზი გახლავთ არაკონფრონტაცია რუსეთთან.
– რაც შეეხება WTO-ს, თქვენ ამბობთ რომ კარგ ხელშეკრულებას მივაღწიეთ და ივანიშვილის ხელისუფლების პირობებში ჩავარდა. დღეს რამე მექანიზმი არსებობს, რომ მაშინ გაფორმებული ხელშეკრულებით აფხაზეთში და ცხინვალის რეგიონში მოძრავი ტვირთების გაკონტროლება დაიწყოს შვეიცარიის შერჩეულმა აუდიტორმა?
– ხელშეკრულება ხომ ძალაშია? არ გაუქმებულა.
– რომ ირღვევა? შეგვიძლია საპასუხოდ რამეს მოთხოვნა?
– როგორ არ შეგვიძლია? არბიტრაჟიც იყო ჩადებული ხელშეკრულებაში და WTO-ს შიგნით რეგულაციის მონიტორინგის სისტემაში არის ჩადებული ერთობლივი კომიტეტი, რომლის შესახებაც საკითხი უნდა დააყენო. მაგრამ თუ
არ გააკეთებ, შესაძლებლობა ქაღალდზე დარჩება. ასევე შეგიძლია გამოიყენო
სავაჭრო ორგანიზაციის შიგნით არსებული დისპუტების რეზოლუციის
მექანიზმი, თუ შენი უფლებები ირღვევა. რა თქმა უნდა, ამ მიმართულებით
არაფერს ვაკეთებთ.
– მას შემდეგ რუსეთმა უკვე აფხაზეთთან ერთობლივი საბაჟო სივრცის შექმნასაც მიაღწია. ეს გააპროტესტა ქართულმა მხარემ?
– არა. მაგას ვამბობ, ეს ხელშეკრულება უნდა ამოქმედებულიყო და ახალი დიპლომატიური ფრონტის მიმართულება იქმნებოდა, სადაც ყველაფერზე შეგიძლია მოედავო და დიპლომატიური ბრძოლა გამართო. მაგრამ, თუ გენერალური ხაზი გაქვს და არ გინდა გართულება, მაშინ, რა თქმა უნდა,
ხელშეკრულებასაც აზრი ეკარგება.
– თქვენ, როგორც დეპუტატს თუ შეგიძლიათ პარლამენტის ტრიბუნიდან ეს საკითხები წამოსწიოთ და ხელისუფლებას ყურადღება გაამახვილებინოთ?
– რაც პარლამენტი შეიკრიბა უკვე ორჯერ ვახსენე და ხელისუფლებას კითხვაც გავუგზავნეთ. ვაპირებთ სერიოზულად ვიყოთ ჩართული და არ მოვასვენოთ. 5 წლის წინ, მოლაპარაკებებში, შეთანხმებაზე შორს წავედით და კონტრაქტის
მთავარი პირობები ცალკე შეთანხმებაში გავაკეთეთ. ეს უნდა გადაწერილი
ყოფილიყო კონტრაქტზე და მერე ხელი მოგვეწერა. მხოლოდ ტექნიკური დეტალებიღა იყო დარჩენილი.
– გაქვთ იმედი, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის პირობებში რამეზე მმართველ ძალას აზრი შეაცვლევინოთ?
– მნიშვნელობა არა აქვს, საკონსტიტუცვიო იქნებოდა თუ უბრალო უმრავლესობა, ეს არის პოლიტიკური ბრძოლა, სადაც მმართველ ძალას ოპოზიციისგან წნეხი უნდა ჰქონდეს ნებისმიერ პირობებში.
– შედეგის მოლოდინი გაქვთ? მაგალითად, რომელიმე ოპონენტი თქვენს პოზიციაზე გადმოვიდეს?
– არა, მაგრამ ჩვენ შეიძლება ისეთი პირობები შევქმნათ, რომ მოუწიოთ. გააჩნია, რამხელა წნეხში გვეყოლება ისინი.
– თუ შედეგის მოლოდინი არ გაქვთ, წნეხს აქვს აზრი?
– თუ არ გააკეთებენ, მაქსიმალური ზარალი უნდა ნახონ, მათ შორის ელექტორალური. ამისთვის პარლამენტის ტრიბუნა არის კარგად
გამოსაყენებელი, მეტი ბერკეტი გაქვს რომ მიაქცევინო ყურადღება.
– 2012 წელს რომ საქართველოში ხელისუფლების ცვლილება რუსეთს სურდა, აშკარაა. თქვენი აზრით, ამერიკაშიც თუ იყო მსგავსი სურვილი?
– ამერიკას სურდა, რომ საქართველოში დემოკრატიული არჩევნები ჩატარებულიყო. ვინც მოიგებდა არჩევნებს, ის ყოფილიყო ხელისუფლებაში.
– ხელისუფლების წასვლის სურვილი არ ჰქონდათ ამერიკელებს?
– ხელისუფლების წასვლის სურვილი, რა თქმა უნდა, არ ყოფილა. მათ სურდათ, რომ ჩატარებულიყო დემოკრატიული არჩევნები და არ
მომხდარიყო ხელისუფლების უზურპირება მაგალითად, მიხეილ სააკაშვილის მიერ. დემოკრატიულ პროცესში, პრეზიდენტს არ შეუძლია ორ ვადაზე მეტად იყოს არჩეული და თუკი სააკაშვილი პრემიერ-მინისტრი გახდებოდა, ეს უკვე არადემოკრატიული ნაბიჯი იქმნებოდა. თუმცა, მე მგონია, რომ ეგ არ მოხდებოდა, რადგან გუნდის შიგნით საკმაოდ ჩამოყალიბებული აზრი
იყო ამის დაუშვებლობის შესახებ.
– პირადად თქვენ თუ ელოდებოდით 2012 წლის არჩევნების წინაპერიოდში, რომ ივანიშვილი მოვიდოდა ხელისუფლებაში? თქვენი აზრით, რამ გამოიწვია `ნაციონალური მოძრაობის~ დამარცხება?
– სანამ ციხის კადრები არ გაავრცელეს და სიტუაცია მაქსიმალურად არ დაიძაბა, მეგონა, რომ `ქართული ოცნება~ არჩევნებს წააგებდა. შეიძლება
მცირე უმრავლესობით, მაგრამ `ნაციონალური მოძრაობა~ მაინც დარჩებოდა
ხელისუფლებაში. შეცდომაც ბევრი იყო. მაგალითად, ის რომ ციხეებში
წამება და ადამიანის უფლებების დარღვევა არ აღმოიფხვრა.
– გავრცელებული კადრების დიდი ნაწილი, როგორც მაშინ ამბობდნენ, იყო დადგმული.
– დადგმული იყო ის ნაწილი, რომელმაც ყველაზე დიდი აღშფოთება გამოიწვია. მაგრამ იგივე კარანტინის დაშლა და ძალადობა ციხეებში რომ არსებობდა, ეს ხომ ფაქტია? ის დადგმული კადრები დააშენდა არსებულ მძიმე მდგომარეობას.
– ვისი პასუხისმგებლობა იყო იმ მდგომარეობაზე, რაც ციხეებში ხდებოდა?
– იმ ადამიანების, რომლებმაც ეს სისტემა შექმნეს. მათ შორის უმაღლესი პოლიტიკური ფიგურებით დამთავრებული.
– მაშინ მინისტრი იყო ხათუნა კალმახელიძე, რომელსაც არასდროს არავინ არაფერი მოჰკითხა.
– ჰო, მაგრამ ეს სისტემა არ იყო კალმახელიძის შექმნილი.
– აბა, ვანო მერაბიშვილის დამსახურება იყო?
– არა, ეს სისტემა თავის დროზე შექმნეს ახალაიებმა. ოღონდ, ეს სისტემა როცა შეიქმნა, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რამხელა მონსტრს დაუპირისპირდა მაშინ ბაჩო ახალაია. ძალიან დიდი პოზიტიური როლი შეასრულა კრიმინალის
დამარცხებაში. მანამდე იყო სისტემა, რომელიც ციხიდან მართავდა კრიმინალს და ამ ახალგაზრდა ბიჭმა მოახერხა ამ სისტემის რეალურად დამარცხება. რა თქმა უნდა, რაღაც კომპრომისებთან წასვლა მოუწია, მათ შორის კანონთანაც
და შესაძლოა თავის მორალთანაც, მაგრამ, იმდენად დიდი ამოცანა იყო და იმდენად გოლიათის და დავითის დაპირისპირებასავით იყო ბრძოლა, რომ ალბათ ამად ღირდა. ისეთი ინსტრუმენტები იქნა გამოყენებული, რომელიც
მერე დარჩა როგორც ციხის მართვის ინსტრუმენტი და უკვე სხვა ადამიანებზეც გავრცელდა. არა მაინცდამაინც კანონიერ ქურდებზე და მძიმე დანაშაულის ჩამდენზე, არამედ ყველაზე. არასაჭირო ძალადობის ფორმები შეიძინა და ამან მოახდინა დიდი გავლენა არჩევნებზეც. ეს იყო ერთ-ერთი
შეცდომა.
ჩემი აზრით, მეორე დიდი შეცდომა იყო გირგვლიანის თემა. თვითონ ფაქტი იყო ამაზრზენი, ასე გასწორება რომ გადაწყვიტეს, თორემ მკვლელობის სურვილი ალბათ არ ჰქონდათ. სცემეს და მერე მოხდა ის, რაც მოხდა. ეს ხალხი
დაისაჯა არასათანადოდ. რაც მთავარია, პოლიტიკური პასუხისმგებლობა უნდა ეკისრა ვიღაცას. ასევე შეცდომა იყო დამოკიდებულება ბიზნესთან მიმართებაში. ვგულისხმობ ლეგალური ინსტრუმენტების
გამოყენებას, რომ ბიზნესი გარკვეული წნეხის ქვეშ ყოფილიყო...
– თუმცა, უნდა ითქვას, ბაჩო ახალაია კაი ხნის წასული იყო სასჯელაღსრულების სისტემიდან, როდესაც წამების და ღირსების შემლახავი კადრები გადაიღეს და გაავრცელეს.
– სისტემაზე მაქვს საუბარი და არა კონკრეტულ ადამიანზე. იმას კი არ ვამბობ, რომ ახალაიას ბრალი იყო...
– აგრეთვე საინტერესოა, რომ ბაჩო ახალაიას არავინ ედავება სასჯელაღსრულებაში ყოფნის პერიოდში პატიმრების წამებას და ღირსების შელახვას. მაგ პერიოდზე როგორც მახსოვს მხოლოდ ციხის ბუნტზეა სასამართლო დავა. გამოდის, შექმნა სისტემა, რომლის დროსაც არ ყოფილა წამება და მხოლოდ წლების მერე დაიწყო სხვამ მაგ მეთოდის გამოყენება პატიმრების წინააღმდეგ?
– არ ვამბობ რომ ახალაიას ბრალი იყო... სისტემა შეიქმნა მის დროს, რომ კრიმინალი დამარცხებულიყო და სხვაგვარად ვერავინ დაამარცხებდა. მაგრამ, ის ადამიანები რომლებიც იქ იყვნენ და დარჩნენ სისტემაში ბაჩო ახალაიას წასვლის შემდეგაც, იყენებდნენ ამ მეთოდებს და ეგ არის პრობლემა.
არჩევნების შედეგზე გავლენა იმანაც მოახდინა, რომ 8-9 წელიწადი ის დროა, როდესაც ხელისუფლება უნდა შეიცვალოს. იმის ფონზეც კი, როცა უზარმაზარი პროგრესი განიცადა ქვეყანამ 2003-წლიდან 2012-მდე: კორუფციის დამარცხებით დაწყებული, ინფრასტრუქტურის განვითარებით
დამთავრებული. 8-9 წელი საკმარისია იმისთვის, რომ ამომრჩეველს
ხელისუფლება და მმართველობის ერთი სტილი მობეზრდეს.
– მას შემდეგ რაც `ქართული ოცნება~ მოვიდა ხელისუფლებაში, მაქსიმუმი თუ გააკეთა `ნაციონალურმა მოძრაობამ~, რომ ყოფილი მაღალჩინოსნები, ვისაც პოლიტპატიმრებს უწოდებთ, დაეხსნა პატიმრობიდან?
– მე მგონია, რომ რაც შეეძლო გააკეთა. პოლიტიკური პატიმრების დაცვა იყო ერთ-ერთი მთავარი ამოცანა მთელი 4 წლის განმავლობაში როგორც დიპლომატიური, ისე პოლიტიკური გზით. მთავარი სალაპარაკო თემა ჩვენს
მეგობრებთან, ეთერებშიც, სულ იყო.
– საკმარისი ზეწოლა იყო უცხოური ორგანიზაციებიდან საქართველოს ხელისუფლების მიმართ?
– პრობლემა საკმარისი ზეწოლა კი არა, არამედ ის იყო, რომ სამწუხაროდ, შეიქმნა პოლიტიკური პატიმრების დემონიზებული ხატი... ყველა ჩვენს საერთაშორისო მეგობარში არ იყო საკმარისი სიმპათია, რომ ზეწოლა
გადატანილიყო პოლიტიკურ წნეხში. მაგრამ მეორე პრობლემაც იყო, რომ
წნეხი ყოველთვის შედეგს არ იძლევა. ანუ, დღევანდელი სისტემა არის
არაფორმალური მმართველობა. ერთი კაცი ზის მთაზე და მართავს პროცესებს. მასზე წნეხის განხორციელება გაცილებით ძნელია, ვიდრე როცა რეალური
მმართველი – პრემიერ-მინისტრი, ან პრეზიდენტია. ამიტომ არის შექმნილი სისტემა დამღუპველი ქვეყნის დემოკრატიისთვის.
რაც არ უნდა თქვან, რომ სააკაშვილს და `ნაციონალურ მოძრაობას~ ჰქონდა
ავტორიტარული სისტემა, ნებისმიერ შემთხვევაში, რაც არ უნდა
გამოეყენებინა, ყოველთვის ღია იყო კრიტიკისთვის, როგორც ოპოზიციის
მხრიდან, ისე კრიტიკული მედიის და საერთაშორისო თანამეგობრობის მხრიდან. ხშირად ითვალისწინებდა კიდეც, მათ შორის, არასამთავრობოების
აზრს. მაშინ ცხადი იყო, ვინ იყო პასუხისმგებელი და ვინ მართავდა
პროცესებს.
– 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში მონაწილეობა ვინ შემოგთავაზათ და ვინ ადგენდა პარტიულ სიას?
– პარტიული სია დგებოდა პოლიტსაბჭოს მიერ, რომელშიც მონაწილეობდა სხვადასხვა ჯგუფი, ხოლო სიის დაკომპლექტება ხდებოდა მანამდე შეთანხმებული ქვოტების მიხედვით, რაც დამოკიდებული იყო იმაზე, თუ
რომელმა რეგიონმა რა შედეგი აჩვენა წინა არჩევნებზე. მეგობრების ჯგუფი – მე, ელენე ხოშტარია, ოთარ კახიძე, გიორგი ტუღუში ვაპირებდით პოლიტიკაში მოვსულიყავით და ამასთან დაკავშირებით ღიად ვუთხარით. როდესაც
პარტიული სიის დაკომპლექტება დაიწყო, მოვხვდით სიაში.
– ბოლო არჩევნებში მარცხის მიზეზი თუ აქვს გააზრებული თქვენს პოლიტიკურ ძალას?
– არსებობს სხვადასხვა აზრი და დამოკიდებულება. მიმაჩნია, ჯერ მაინც ახალი მომხდარია, რომ ბოლომდე გავიაზროთ შედეგები და ზუსტი ანალიზი გავაკეთოთ. მაგრამ იყო რაღაც ფაქტორები, რამაც მოახდინა გავლენა. ჩემი აზრით, მთავარი პრობლემა იყო, რომ ვერ შევძელით მიუმხრობელი ამომრჩევლის დარწმუნება იმაში, რომ ეს იყო შეცვლილი და განახლებული პარტია, რომელიც 2012 წლამდე დაშვებულ შეცდომებს არ გაიმეორებდა. ვერ
ვაჩვენეთ, რომ გადავშალეთ ჩვენი წარსულის ფურცელი და ახალი, შეცვლილი იდეით მოვედით. მეორეც – ვერ ვაჩვენეთ ალტერნატივა. მაგალითად, ვერ შევძელით ჩრდილოვანი კაბინეტი და პრემიერ-მინისტრის კანდიდატურა დაგვესახელებინა. ამიტომ, დარჩა კითხვები, ვინ იქნებოდა პრემიერი, გუნდი,
რომელიც ქვეყანას მართავდა.
– „ნაციონალური მოძრაობის“ წარმომადგენლები არჩევნების გაყალბებაზე აკეთებენ განცხადებებს – გამოცხადებულ შედეგებსა და რეალობას შორის თქვენ დიდ სხვაობას ვერ ხედავთ?
– მიმაჩნია, რამდენიმე მიზეზმა განსაზღვრა შედეგები. პირველი, რომ თვითონ კამპანიის დროს ძალიან დიდი მოსყიდვაც იყო, მუქარაც და ამან დიდწილად
განაპირობა, რომ ჩვენი მომხრეების ნაწილი არ მოვიდა არჩევნებზე,
განსაკუთრებით მეორე ტურებში. ადამიანების ნაწილმა უბრალოდ გაყიდა თავისი ხმა.
– ეს გასაგებია, მაგრამ ვინც მაინც მისცა ხმა „ნაციონალური მოძრაობის“ სასარგებლოდ, ის ხმები თქვენი აზრით ობიექტურად არის დათვლილი?
– რაც შეეხება არჩევნების დღეს გაყალბებას, მასობრივი გაყალბება არ მომხდარა. არჩევნების დროს რამდენიმე უბანზე, რამდენიმე ოლქში იყო სერიოზული პრობლემები, განსაკურებით ზუგდიდში, მარნეულში,
ქუთაისში. ანუ, ყველაზე მეტად დაზარალდა სანდრა რულოვსი, ახმედ
იმამკულიევი და გიგი წერეთელი. მანდ იყო ძალადობა, მაგრამ არა მანიპულაცია. ანუ, არ ყოფილა ოქმების გაყალბება, არ ყოფილა ბიულეტენების
ჩაყრის დროს გაყალბება. პრობლემა იყო „იმედის~ ეგზიტპოლი, რომელიც აბსოლუტურად აცდენილი იყო რეალობას. ეს იმიტომ გაკეთდა, რომ ასეთი ეგზიტპოლის პირობებში შესაძლებლობა მიეცა უშიშროების სამსახურებს და
`ქართულ ოცნებას~, რომ ზოგიერთ უბანზე, სადაც ვერ იმარჯვებდნენ, ან
ჩვენ გვყავდა მერყევი წარმომადგენელი, იქ მოეხდინათ უბნების „გამწვანება~, ანუ კომისიის წევრების გადაბირება. კომისიის ჩვენს წევრებზე ახდენდნენ გავლენას, რომ „თვალი დაეხუჭათ~ რაღაცაზე. მაგრამ, საბოლოო ჯამში
მსგავსი შემთხვევა ბევრი არ ყოფილა.
– თქვენი აზრით, დაახლოებით რამდენი პროცენტი მიიღო უსამართლოდ „ქართულმა ოცნებამ“?
– ძნელია მაგის თქმა, მაგრამ, მე მგონია რომ 3-5% ჯამში შეიძლება ყოფილიყო. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით: ძალადობით, მოსყიდვით, უსაფუძვლო ბრალდებების გამოყენებით და მომზადებით მოახერხა მაინც მოგება. რაოდენ სამწუხაროც არ უნდა იყოს ამის აღიარება, მე მგონია, რომ რაც
მალე გავაანალიზებთ და გადავალთ ახალ ეტაპზე, მით მეტი შანსი გვექნება მომდევნო არჩევნების მოსაგებად. ჩვენ რომ ჩავიციკლოთ იმაზე, ეს იყო 100%-ით გაყალბებული არჩევნები და წაგვართვეს ხელისუფლება, რაც არ
უნდა გამოვიდეთ და ვაპროტესტოთ, არასწორი მიდგომაა და ჯამში შეიძლება
ცუდი იყოს ქვეყნისთვისაც და ჩვენთვისაც. ეს იყო სწორედ ის ფუნდამენტური
განსხვავება მიხეილ სააკაშვილის დამოკიდებულებასთან და ეს იყო განსხვავება
პარლამენტში შესვლა-არ შესვლის საკითხში.
– „ნაციონალური მოძრაობა“ გაიყო და თქვენ უკვე „ევროპული საქართველოს“ წევრი ხართ. საკმაოდ ბინძური ფორმაც მიიღო ყოფილი თანაგუნდელების მიერ ერთმანეთის შეურაცხყოფამ.
– დღევანდელი სოციალური მედიის პირობებში მარტივია, ადგე და ტალახი ესროლო მეორეს, ზიზღის ჯგუფები შეიქმნა საგანგებოდ, რომლებიც გამოიყენეს ჩვენთან დასაპირისპირებლად. ჯამში პარტია გაიყო, რადგან ჩვენ
გაგვიჩნდა ფუნდამენტური შეუთავსებლობა მიხეილ სააკაშვილთან პარტიის
მართვის სტილზე, სტრატეგიაზე, მომავლის გეგმებზე. ჩვენ გვგონია, რომ
პარტიას არ უნდა ჰყავდეს უპირობო ლიდერი, გადაწყვეტილებები კი
მიიღებოდეს ხმების უმრავლესობით და არა ისე, როგორც ერთ კაცს სურს.
უფრო მეტიც, ეს ხშირად შეიძლება ნიშნავდეს დაპირისპირებას, ჩხუბს, ხმის
აწევას, შენი პოზიციის გატანას. სააკაშვილს კი სხვაგვარად წარმოუდგენია ეს
პროცესი.
ამის კარგი მაგალითია წინა პოლიტსაბჭო, რომელიც მართლაც იღებდა გადაწყვეტილებებს და საჭირო იყო უმრავლესობა მოგეგროვებინა, რომ
მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება გასულიყო. სწორედ ეს უმრავლესობა ვერ
მოაგროვა სააკაშვილმა თავის დროზე. შეგიძლიათ შეადაროთ ენმ-ის ახალ პოლიტსაბჭოს, სადაც 100 ადამიანია. ანუ, ხომ ნათელია, რომ ეს ორგანო არასოდეს იქნება ჯანსაღი დისკუსიის ფორუმი. როგორ წარმოგიდგენიათ
ასმა ადამიანმა მიიღოს გადაწყვეტილება მნიშვნელოვან თემებზე? ამიტომ,
გადაწყვეტილებებს მიიღებს ერთი ადამიანი. ამ დაპირისპირებაში ჩვენმა კოლეგებმა ბევრი ადამიანური წითელი ხაზი გადალახეს, ბევრი ტალახი გვესროლეს, ბრალი დაგვდეს ღალატში. ეს მათ სინდისზე იყოს. მაგრამ, ერთ
რამეს მინდა ხაზი გავუსვა – ჩვენი მხრიდან ჩვენი ამომრჩევლის ლანძღვა არც ერთხელ არ მომხდარა. ერთ მაგალითს ვერ მოიყვანთ, რომ ან დათო ბაქრაძეს,
გიგა ბოკერიას, გიგი უგულავას, ელენე ხოშტარიას, ოთარ კახიძეს, ან
თუნდაც მე ამომრჩევლებზე რამე ცუდი გვეთქვა, მიუხედავად ამ
ორგანიზებული ზიზღის კამპანიისა ჩვენს მიმართ. აზრთა სხვადასხვაობა
იყო, მაგრამ ჩვენ გვინდოდა ეს მოგვარებულიყო დემოკრატიული პროცედურების ფარგლებში.
ჩვენ მიგვაჩნდა, რომ „ნაციონალურ მოძრაობას“ უნდა ჰყოლოდა ახალი თავმჯდომარე, ახალი პოლიტსაბჭო, უნდა ჰქონდა ახალი სტრატეგია. იმ ადამიანებს ჰგონიათ, რომ თავმჯდომარის ადგილი უნდა იყოს ცარიელი და შეუნახონ მიხეილ სააკაშვილს, პოლიტსაბჭო უნდა იყოს დაკომპლექტებული
ისე, რომ საპარლამენტო დელეგაციამ არ მიიღოს მონაწილეობა მასში და უნდა
ჰქონდეს სხვა უფრო აგრესიული სტრატეგია. ამის გამო დაიწყეს ბინძური
კამპანია.
ახლა ეს ყველაფერი წარსულის ნაწილია, მაგრამ ამ კამპანიამ კარგად აჩვენა ჩვენს შორის განსხვავება.
– პარლამენტში შეუსვლელობის მომხრეების არგუმენტია, რომ უბრალოდ, აზრი არა აქვს პარლამენტში ყოფნას, თუკი, ივანიშვილის და მმართველი ძალის ნებისმიერი სურვილი უპრობლემოდ იქნება პარლამენტის მიერ დამტკიცებული?
– არცერთ ქვეყანაში დამარცხებული პარტია არ ახდენს პირდაპირ გავლენას
პოლიტიკაზე. გავლენას ახდენს ირიბად, ზეწოლის მაქსიმუმით. იყენებს
პარლამენტის ტრიბუნას, ეთერებს, პოლიტიკურ დისკუსიებს და აჩვენებს
მოქალაქეებს, რომ თავისი აზრი უფრო სწორია, ვიდრე მთავრობის. ეგ
ლოგიკა თუ იქნებოდა, რომ თუ გავლენას ვერ ახდენს მაშინ პარლამენტში შესვლას აზრი არა აქვს, მაშინ ყველა პარლამენტი უნდა იყოს ერთპარტიული
და ოპოზიცია არ უნდა შედიოდეს არსად. წინა პარლამენტში, როცა
„ნაციონალური მოძრაობა“ იყო უმრავლესობაში, რამე გადაწყვეტილებაზე
ახდენდა ოპოზიცია გავლენას? ეს ხომ არ არის ერთადერთი ამოცანა? ამიტომ, მე პირიქით მგონია. პარლამენტში შესვლა არ ნიშნავს სხვა მეთოდებზე უარის
თქმას.
– აპირებთ სხვა მეთოდების პარალელურად ორგანიზებას?
– აუცილებლად და დადგება საჭიროება. მაგალითად, 17 დეკემბერს იყო აქცია ლარის გაუფასურებასთან დაკავშირებით, რამდენიმე დღის წინ იყო აქცია „გაზპრომის“ ხელშეკრულების წინააღმდეგ. ყველა ფორმას თავისი დრო და
ადგილი აქვს და ჩვენ არ ვაპირებთ არც ერთ ინსტრუმენტზე უარის თქმას.
– თუ ყოფილ თანაგუნდელებს შორის დაპირისპირებაა, ერთი ფრთის მოწყობილ აქციებს მეორე ფრთა შეუერთდება კი?
– იმის მიუხედავად, თუ როგორ განვითარდა მოვლენები, ამოცანა ჩვენი პოლიტიკური ძალისთვის არის ერთი – ეს არის ხელისუფლების შეცვლა. ეს არის საბოლოო ამოცანა. თუ ამ ამოცანისთვის მოხდება ნაბიჯების და იდეების
თანხვედრა, ეს მხოლოდ მისასალმებელი იქნება. ჩვენ არ ვაპირებთ ჩვენი ყოფილი თანაგუნდელების ოპოზიცია ვიყოთ. სამწუხაროდ, ვამჩნევ, რომ ისინი ჩვენთან უფრო ოპონირებენ, ვიდრე „ქართულ ოცნებასთან“. იმედია ეს
მალე გაუვლით და განაგრძობენ ივანიშვილის ოპონირებას. ჩვენი ამოცანა კი ნამდვილად ეს არის – ივანიშვილის რეჟიმის შეცვლა. ამ მიზნით ჯერ
ადგილობრივ არჩევნებში ვაპირებთ აქტიურ მონაწილეობას, შემდეგ კი მზადებას
უფრო მნიშვნელოვანი საპარლამენტო არჩევნებისთვის.
– „რა, სად, როდის“ ინტელექტკლუბის სულ უფრო მეტი წევრი ხვდება ხელისუფლებაში. არის თუ არა ამ კლუბის წევრობა იმის საფუძველი, რომ მაგალითად, თქვენ და გედი ფოფხაძე ან ირინა ფრუიძე რამე საკითხზე ერთ აზრზე დადგეთ, იმის მიუხედავად, რომ სხვადასხვა პოლიტიკურ გუნდებში ხართ?
– მე მყავს მეგობრები `ქართულ ოცნებაშიც~, `ნაციონალურ მოძრაობაშიც~
და ადამიანური ურთიერთობები სხვა რამეა. პოლიტიკური განსხვავება სულ
სხვაა. გედის, როგორც პიროვნებას დიდი ხანია ვიცნობ დაპატივს ვცემ, მაგრამ
მისი პოლიტიკური მოსაზრებების ალბათ 90%-ს არ ვეთანხმები. თუმცა, ეს არ მიშლის ხელს, რომ საერთო ჰობი გვქონდეს და ერთად ვითამაშოთ. ეს არის
სპორტული ინტერესის მქონე ტურნირი, რომელშიც დაახლოებით 10000 კაცზე მეტია და განსხვავებული პოლიტიკური თუ ყველანაირი პრეფერენციები აქვთ.
– შეიძლება ითქვას, რომ ნაკითხი ადამიანი ჭკვიანს სულაც არ ნიშნავს.
– რასაკვირველია. „რა, სად, როდის“ თამაშს ვინც თამაშობს, სულაც არ
ნიშნავს რომ განსაკუთრებული შესაძლებლობების მქონე ადამიანია. ერთი რამე ცხადია, თამაში კითხვას და ერუდიციის ამაღლებას საჭიროებს. მაგრამ ეგ არ
ნიშნავს ღირებულებებს. რუსეთში კლუბის ისეთი წევრები ვიცი, დაწყებული ყირიმის ანექსიიდან, დამთავრებული ალეპოში მიმდინარე ამბებით –
ყველაფერს რომ ამართლებენ და პუტინი ლამის ღმერთი ჰგონიათ, მაგრამ
თავისებურად ჭკვიანები არიან.
– სირიის კრიზისზე რომ ვთქვათ, თქვენი აზრით სად დაუშვა ცივილიზებულმა მსოფლიომ შეცდომა, რომ ვერ მოხდა 400 000 ადამიანის სიკვდილის თავიდან აცილება?
– მიუხედავად იმისა, რომ მე ზოგადად დიპლომატიის მომხრე ვარ, რაღაც შემთხვევებში ძალის გამოყენება აუცილებელია. დიპლომატია ძალის გარეშე არ მუშაობს. სირიაში ძალა უნდა ყოფილიყო გამოყენებული მაშინ, როდესაც კრიზისმა შეუქცევადი ხასიათი მიიღო და რაც მთავარია, უფრო მეტი ძალა უნდა ყოფილიყო მიმართული რუსეთის წინააღმდეგ. რუსეთს როგორც კი მიეცა საშუალება სირია თავის სატელიტ ქვეყნად გამოეყენებინა, იქ დაუშვა
დასავლეთმა შეცდომა. ეს ტრაგედია მთლიანად პუტინის და ასადის კისერზეა და არ არის იოლი დასავლეთი დაადანაშაულო. დასავლეთი სათანადოდ არ ჩაერია, მაგრამ ეს კრიზისი ხდება პუტინის და ასადის დამსახურებით. მეტი ჩარევა და მეტი ინტერვენცია მათ შორის სამხედრო ძალით, ამხელა კრიზისს აგვაშორებდა. თუნდაც, ეს ყოფილიყო უშიშროების საბჭოს გვერდის ავლით.
რაც ახლა ხდება ჩვეულებრივი ჰუმანიტარული კატასტროფაა 21-ე საუკუნეში,
რასაც არავინ იმსახურებს.
– თქვენი მომავლის გეგმების შესახებ რას გვეტყვით?
– ვაპირებ პოლიტიკაში ყოფნას.
– რამე მაქსიმალური მიზანი გაქვთ დასახული?
– მთავარი მიზანი, რასაკვირველია, ნიშნავს ბრძოლას ხელისუფლებაში მოსახვედრად. ოღონდ, უნდა მოხვიდე და დარჩე დემოკრატიულ ფარგლებში. ეს არის ამოცანა. როდის მოხდება და როგორ, ამას უკვე ელექტორატი გადაწყვეტს.
პარალელურად, მინდა ასევე აკადემიურ სფეროში დარჩენა. უნივერსიტეტში
სტუდენტებთან ურთიერთობა ჩემი მომავლის გეგმების ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია.
– ოჯახის შესახებ რას გვეტყვით?
– მყავს მეუღლე და ორი შვილი – 9 წლის ლუკა და 6 წლის ანა.
– რა არის თქვენი ჰობი? როგორც ჩანს, ერთერთია მოგზაურობა.
– კი, მოგზაურობაც არის ჩემი ჰობი, მაგრამ ძვირი სიამოვნებაა. საბედნიეროდ, პროფესიიდან გამომდინარე ვახერხებ სხვადასხვა ქვეყნების მონახულებას. ჩემი
ძირითადი ჰობია „რა, სად, როდის~ თამაში; ასევე სპორტი – ფეხბურთი და კალათბურთი.
ესაუბრა თემურ იობაშვილი
