მინი-დოსიე

ირაკლი სესიაშვილი დაიბადა 1974 წლის 11 იანვარს, თბილისში.

განათლება

1979-1982 თელავის №3 საშუალო სკოლა;

1982-1990 თბილისის №150 საშუალო სკოლა;

1990-1995 თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, სპეციალობა გერმანული ენა და ლიტერატურა;

1994-95 ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტი, სპეციალობა გერმანისტიკა;

1995-96 ბამბერგის უნივერსიტეტი, სპეციალობა ჟურ­ნალისტიკა;

2005-2006 ჰამბურგის უნივერსიტეტი, მშვიდობისა და უსაფრთხოების კვლევის მაგისტრი.

სამუშაო გამოცდილება

1995-1996 ჟურნალ „კავკაზიშე პოსტის“ კორესპონ­დენტი;

 

1995-1997 შპს „საქოტელის“ გაყიდვების მენეჯერი; 

1996-1999 თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მასწავლებელი; 

1998-2004 საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია, რედაქტორი; 

1999-2003 ასოციაცია „სამართალი და თავისუფლება“, პროექტის დირექტორი; 

2003-2005 ასოციაცია „სამართალი და თავისუფლება“, დირექტორი; 

2003-2004 თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მასწავლებელი; 

11.2004-12.2004 სახალხო დამცველის აპარატი, დეპარტამენტის უფროსი; 

2006-2012 ასოციაცია „სამართალი და თავისუფლება“, დირექტორი; 

2012-დან საქართველოს პარლამენტის წევრი, თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე.

უცხო ენები: გერმანული, რუსული, ინგლისური.

ჰყავს მეუღლე მეუღლე და ორი შვილი.

– ბატონო ირაკლი, პარლამენტის წევრი თელავის მაჟორიტარული ოლქიდან გახდით. თელაველი ბრძანდებით?

– თბილისში დავიბადე, პაპა-ბებია თელაველები მყავდა.

– სკოლა თელავში დაამთავრეთ?

– მაშინ სკოლაში 6 წლის ბავშვებს ღებულობდნენ. 5 წლისამ წერა-კითხვა უკვე ვიცოდი, მიმატება-გამოკლება, გერმანულსაც ვსწავლობდი. თბილისში „ნულ კლასშიც“ არ მიმიღეს. თელავში კი პირველ კლასში სწავლის უფლება მომცეს. პირველი სამი კლასი თელავში გავატარე, პაპა-ბებიასთან ვცხოვრობდი. მერე გადმოვედი თბილისში, მშობლებთან. 2 წელი დროში მოგება გამომივიდა – 16 წლისამ სკოლაც დავამთავრე და უკვე უნივერსიტეტის პირველი კურსის სტუდენტიც გავხდი. 21 წლის ვიყავი, როცა უნივერსიტეტიც დავამთავრე.

შემდეგ გერმანიაში გავაგრძელე სწავლა ჰაიდელბერგის და ჰამბურგის უნივერსიტეტებში, სპეციალობით გერმანისტიკა და ჟურნალისტიკა. მოგვიანებით დავიცავი მაგისტრის ხარისხი მშვიდობის და უსაფრთხოების პოლიტიკაში. 

მერე დავიწყე თბილისში მუშაობა სხვადასხვა სამსა­ხურებში.

– პირველი სამსახური არასამთავრობო სექტორში გქონდათ?

– პირველი საქმიანობა 14 წლისამ წამოვიწყე, თუმცა, ცხადია ეგ არ ყოფილა სამსახური. ხის ჩარჩოებს და სხვადასხვა დეტალებს ვაკეთებდი.

– ოჯახში ვინმე ხელოსანი იყო და ეხმარებოდით?

– არა, მე თვითონ ვაკეთებდი.

რაც შეეხება სამსახურს, სწავლის შემდეგ ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციაში რედაქტორად ვიმუშავე, მანამდე გაზეთში და ჟურნალშიც ვმუშაობდი. 

მოგვიანებით დაიწყო ჩემი საზოგადოებრივი ცხოვრება. მე და ჩემმა მეგობრებმა გადავწყვიტეთ სამხედრო მოსამსახურეები დაგვეცვა. 1999 წლიდან 2011 წლამდე მთლიანად ამ სფეროში ვიყავი. 

– სახელმწიფო სამსახურში გადასვლის თქვენი მიზანი რა იყო?

– ეს იყო იძულება. ვისაც ვახსოვარ, არასდროს ვყოფილვარ პოლიტიკურად მოტივირებული ექსპერტი. არც პოლიტიკის მიმართ მქონია ინტერესი, რომ ან პარლამენტში, ან სხვა სახელმწიფო თანამდებობაზე ვყოფილიყავი. ძალიან მიყვარდა ჩემი საქმე. დღესაც, თავდაცვა და უსაფრთხოება არა უბრალოდ პოლიტიკური თანამდებობა, არამედ პროფესიაა. 

როდესაც არასამთავრობო სექტორში ამ საკითხებზე დავიწყე მუშაობა, უამრავ უსამართლობას წავაწყდი. ბოლო წერტილი, 2008 წლის ომის შემდეგ ჯარისკაცების და ოფიცრების დაპატიმრება და დეზერტირობის მუხლის წაყენება იყო. მე ხომ ყველა დეტალი ვიცოდი, ომი როგორ მიმდინარეობდა. ამ ბიჭებს ფაქტობრივად ბრძანება მისცეს, ჩააბარეთ იარაღი, სახლებში წადით და დაგიძახებთო. მათაც ბრძანება შეასრულეს. ზოგი მათგანი ოკუპაციის ხაზს იქით მოხვდა, ზოგი აქეთ. ზოგმა საკუთარ ნაწილამდე ფიზიკურად ვერ მიაღწია. რომელი ჯარისკაცი უღალატებდა მაგ დროს სამშობლოს? გულანთებული ბიჭები გამწარებულები იყვნენ, რომ სხვა გზა არ დაუტოვეს. მაშინდელმა ხელისუფლებამ გადაწყვიტა, საკუთარი უუნარო მმართველობა ვიღაცისთვის დაებრალებინა და მიადგნენ ამ ბიჭებს – ასეულობით ჯარისკაცს და ოფიცერს დეზერტირობის ბრალდება წაუყენეს. 

– მოგვიანებით, მოუხსნეს ეს ბრალდება.

– ბუნებრივია. ბევრ მათგანს ვიცავდი. მწვავედ დავსვი ეს საკითხი ყველგან, მათ შორის საერთაშორისო ორგანიზაციების დონეზე. მაშინდელ ხელისუფლებას ვეკითხებოდით – „ამბობთ, გმირულად ვიბრძოდით, სისხლს ვღვრიდითო და აღმოჩნდა, რომ ასეულობით დეზერტირი გყავთ? რას შვებით, ხალხო?“ მაშინ ჩემი ინტერესი იყო, ღირსეული ადამიანების მიმართ სახელმწიფო სწორედ მოქცეულიყო. როგორც იქნა, საზოგადოებრივი ზეწოლით, დაკავებულები ამნისტიით გამოუშვეს. 

– 2008 წლის ომის დროს სამხედროების უსამართლოდ დაჩაგვრა გახდა თქვენთვის მიზეზი, რომ პოლიტიკაში წასულიყავით?

– არა, უბრალოდ მაშინ დავრწმუნდი, რომ იმ ხელისუფლებასთან არაფერი გამოვიდოდა. მანამდე იყო 7 ნოემბერი, გირგვლიანის საქმე, ასევე სხვაც... 2007 წლის 7 ნოემბერს პარლამენტის შენობის წინ მოგვწამლეს. ვიღაც ახალგაზრდას რომ არ გამოვეყვანე, არც ვიცი როგორ გადავრჩებოდი. 

2011 წლის ზაფხულში ბატონმა სოსო ცისკარიშვილმა „ექსპერტთა კლუბი“ ჩამოაყალიბა. კლუბის შექმნაში მეც ვმონაწილეობდი. დავიწყეთ ფიქრი, რომ რაღაცა ფორმით საზოგადოებრივი მოძრაობა დაგვეწყო.

– და პოლიტიკაში ჩართულიყავით?

– არა, არ გვქონდა იმის ამბიცია, რომ ჩვენი პოლიტიკით სააკაშვილს მოვუგებდით. თუმცა, ჩვენი მოქალაქეობრივი მოთხოვნილება იყო, რომ რაღაც ალტერნატიული ძალა გაჩენილიყო. არ გასულა დიდი ხანი, რომ ბატონმა ბიძინა ივანიშვილმა გააკეთა განცხადება პოლიტიკაში მოსვლაზე და გუნდის შეკრება დაიწყო. შეიძლება ითქვას, პირველ გუნდში ვიყავი.

გულწრფელად გეტყვით, არ წავიდოდი პოლიტიკაში, რომ არა სააკაშვილის დიქტატურა, რასთანაც ბრძოლა იყო საჭირო.

– თუ, რომ არა ბიძინა ივანიშვილი, რომელმაც სააკაშვილის წინააღმდეგ დაიწყო მოძრაობა?

– ბიძინას პირადად არ ვიცნობდი. პირველად როცა დამირეკა და მითხრა მივსულიყავი, ვფიქრობდი სახეზე  ვიცნობდი თუ არა. ძალიან თბილი საუბარი გვქონდა. შემდეგ რამდენიმე თვე ბევრ თავდასხმას ერთად ვუმკლავდებოდით. ძლიერი ლიდერია, ძლიერ პოლიტიკოსად ჩამოყალიბდა და მისგან ბევრი რამე ვისწავლე. მარტო იმისთვის ვარ მადლიერი, რომ ქვეყანას ის რეჟიმი მოაცილა, რომელიც დიდ მსხვერპლს წაიღებდა. ამ კაცმა ქვეყანა კატასტროფისგან იხსნა. მეამაყება, რომ მასთან ერთად მომიწია პირველივე დღიდან ამ ქვეყნისთვის პოლიტიკაში ჩართვა.  

– ჩვენი რუბრიკის სახელწოდებაა „სახელმწიფო მო­ხელე“. თქვენი შეფასებით, როგორ ყალიბდება მაგალითად ბოლო 15 წლის მანძილზე საქართველოში სახელმწიფო მოხელის ინსტიტუტი და დღევანდელ ჩინოვნიკებს რამდენად აქვთ პასუხისმგებლობა გააზრებული?

– ვფიქრობ, ქვეყანა იმაზე მეტად ვითარდება, ვიდრე რესურსი გააჩნია. უფრო მეტს ვაღწევთ, ვიდრე ამის შესაძლებლობა არსებობს.

პროცესში უნდა დავაკვირდეთ საჯარო სამსახურის განვითარებას, საჯარო მოხელეების ქცევას და არ შეიძლება მოვთხოვოთ ის სტანდარტი, რომელიც აქვს მაგალითად, ფრანგ საჯარო მოხელეს, სადაც ასეულობით წლების კულტურა და გამოცდილებაა.  

მიმაჩნია, რომ პროცესი სწორად მიდის. როცა ჩვენ დასავლელ პარტნიორებთან ერთად სხვადასხვა რეფორმებს ვიხილავთ და ვნერგავთ, მთელ რიგ საკითხებში საქართველო რამდენიმე ნაბიჯით წინ არის არამხოლოდ აღმოსავლეთ ევროპასთან, არამედ დასავლეთ ევროპის დემოკრატიულ ქვეყნებთან მიმართებაშიც. 

– კონკრეტულად რაში?

– იგივე საჯარო მმართველობა, გამჭვირვალობა, კორუფციასთან მიმართებაში არსებული მდგომარეობა. 

ჩვენ გაცილებით წინ ვართ, ვიდრე შეიძლება ნორმა ყოფილიყო. ჩვენი დემოკრატია გაცილებით წინ არის, ვიდრე ქვეყნის ეკონომიკა, თუმცა, საზოგადოება უფრო მეტს ითხოვს. 

– ისეთი რეიტინგებიც არსებობს, სადაც საქართველოს მაჩვენებელი გაუარესებულია.

– არის გაუარესებაც და არის გაუმჯობესებაც. რაც არ უნდა გაუარესება იყოს, მაინც წინ ვართ. მაგრამ, საზოგადოება ყოველთვის მეტს ითხოვს და სწორიც არის.

– მეორედ ხართ პარლამენტის წევრი – სად უფრო წარმატებულად მიგაჩნიათ თავი – არასამთავრობო სექტორში თუ დეპუტატის ამპლუაში?

– ვერ გეტყვით. თუკი არასამთავრობო სექტორში დავრჩებოდი, ალბათ, ისევ აქტიურად გავაგრძელებდი ჩემს საზოგადოებრივ აქტიურობას.

– დღევანდელ პირობებშიც? ხელისუფლება არა­სამთავრობო ორგანიზაციების ერთგვარ მარგინალიზაციას ცდილობს.

– გულწრფელად გეტყვით, მე უფრო კარგად შემიძლია შევაფასო და დავინახო არასამთავრობო სექტორის ქცევა, ვიდრე სხვას. 13 წელიწადი იქ ვიყავი. მიმაჩნია, რომ რიგ შემთხვევებში მათ შეფასებებს და განცხადებებს პოლიტიკური ელფერი ახლავს. განსაკუთრებით რამდენიმე ორგანიზაციის მხრიდან, სადაც პირდაპირ ჩანს პოლიტიკური სიმპათიები და ინტერესების კვეთა.

– არ ფიქრობთ, რომ ხელისუფლების მიმართ სამართლიანი პრეტენზიებიც აქვს მაგალითად, „საიას“, სადაც თქვენ რამდენიმე წელი იყავით?

– აქვთ სამართლიანიც. „საიას“ ნაკლებად ეხება, მაგრამ სხვა ორგანიზაციებს, პოლიტიკურად მოტივირებული შენიშვნებიც აქვთ... არიან ორგანიზაციებიც, ექსპერტებიც, ვინც მიზანმიმართულად მხარს უჭერს სხვა ოპოზიციურ პოლიტიკურ ძალებს. აქ ერთმნიშვნელოვანი შეფასება წარმოუდგენელია. 

ჩვენ შეგვიძლია ზოგადი შეფასება გავაკეთოთ, რომ სამოქალაქო სექტორის როლი დიდია. ვისურვებდი, უფრო მეტი ობიექტური მიდგომები იყოს, რადგან გარკვეულწილად სუბიექტურობას ვხედავ. ჩემი აზრით, მე თვითონ დავაკლდი სამოქალაქო საზოგადოებას იმ ნაწილში, რაც არის თავდაცვა და უსაფრთხოება, მიუხედავად იმისა, რომ საინტერესო, კარგი, მიუკერძოებელი ორგანიზაციებიც არსებობს, ვისთანაც ყოველდღიურად ვთანამშრომლობ. თუმცა, თავდაცვასა და უსაფრთხოებაში არის პოლიტიკურად მოტივირებული ჯგუფები, რომლის წარმომადგენლებიც წინა ხელისუფლების ჩინოვნიკები იყვნენ, ახლა კი გვეუბნებიან, რომ ექსპერტები არიან. მაშინ რომ უბედურებები ხდებოდა, თვალის გახელა ეშინოდათ და ახლა მე მიხსნიან რა არის დემოკრატია.

– თქვენთვის მთავარია ვინ მიგითითებთ და არა რაზე მიგითითებენ?

– ბუნებრივია, მორალური ნაწილი ძალიან მნიშვნელოვანია. რაც კანონით არ არის რეგულირებული, არის მორალით რეგულირებული.  

– დავუშვათ, რომ ხელისუფლებაში აღარ ხართ და დაიწყეთ არასამთავრობო ორგანიზაციაში მუშაობა. შეიძლება მერე წამოგაძახონ, რომ როცა ხელისუფლებაში იყავი, მაშინ გაგეკეთებინა, ახლა ნუ გვითითებ ხარვეზებზეო?

– თავისთავად მეფიქრება, რომ რა ნაბიჯსაც დღეს გადავდგამთ, ის აუცილებლად წინ დაგვხვდება. ვფიქრობ, რომ მეც და ჩემს მეგობრებს, კოლეგებს არ გადაგვიდგამს ისეთი ნაბიჯი, რომელიც შეიძლება მწვავედ და მტკივნეულად წინ დაგვიხვდეს. 

– პარლამენტის ქუთაისიდან გადმოტანას თუ უჭერ­დით მხარს?

– რა თქმა უნდა.

– მიგაჩნიათ, რომ ამით რაიმე გაუმჯობესდება?

– საქართველოს პოლიტიკური ცენტრი არის თბილისი. საპარლამენტო რესპუბლიკაში პარლამენტი უნდა იყოს იქ, სადაც მთავრობაა. მთავრობა პარლამენტის წინაშე, განსაკუთრებით კი ახალი რეგლამენტით მომეტებულად ანგარიშვალდებულია. მთავრობა თავისი საქმიანობის მნიშვნელოვან ნაწილს პარლამენტში უნდა ატარებდეს. 

– თუმცა, თქვენ გუნდში იყო ხალხი, ვინც არ ეთანხმებოდა პარლამენტის გადმოტანას.

– ბუნებრივია. მე რომ ვიყო ქუთაისის მაჟორიტარი კობა ნარჩემაშვილი, მხარს ვერ დავუჭერდი. ცხადია, პოლიტიკურად სწორად აფასებს იმას, რომ დიახ, პარლამენტი უნდა იყოს იქ, სადაც მთავრობაა, მაგრამ, მას თავის მხრივ ანგარიშვალდებულება აქვს ქუთაისელების მიმართ. მისი ეს პოზიცია, თუნდაც განსხვავებული, ჩემთვის აბსოლუტურად გასაგებია.

– მაჟორიტარული არჩევნების პრინციპზე გკითხავთ – ეთანხმებით, რომ გასაუქმებელია და პროპორციული სისტემა უფრო სამართლიანად ასახავს ამომრჩეველთა განწყობას?

– წინა მოწვევის პარლამენტში დეპუტატი ვიყავი პროპორციული სიით, ახლა ვარ მაჟორიტარულ არჩევნებში გამარჯვებული. ისეთი განსხვავებაა როგორც ცა და დედამიწა. როცა ხარ მაჟორიტარი, პირდაპირი ვალდებულება გაქვს მოსახლეობასთან ახლო კონტაქტში იყო, მათაც შენი იმედი აქვთ. ხშირად მქონია სიტუაცია, როცა შევხვედრილვარ ინვესტორებს და მითხოვია, იქნებ ჩემ რაიონში რამე საწარმო გააკეთოთ, რომ ხალხი დასაქმდეს. 

გასულ თვეში, ჩემი ინიციატივით და აქტიურობით ასზე მეტ ოჯახს წლების განმავლობაში დაკავებული ბინები დაუკანონდათ. ამ ხალხმა იცის, რომ არა მე, შეიძლება ვერ მოეხერხებინათ.

– პროპორციული სიით არჩეული რომ ყოფილიყავით, ვერ დაეხმარებოდით?

– პროპორციული სიით არჩეული რომ ვყოფილიყავი, შეიძლება ჩემთან არც კი მოსულიყვნენ. როცა მე მივდივარ მთავრობასთან და ვეუბნები, რომ იქ არის სერიოზული პრობლემა და იმ ხალხის მიმართ ანგარიშვალდებული ვარ, მთავრობაც მეტ ანგარიშს მიწევს.

– მიგაჩნიათ, რომ მაჟორიტარული სისტემა შესა­ნარჩუნებელია?

– მაჟორიტარულ სისტემას აქვს თავისი მინუსებიც და პლუსებიც. მთლიანად პროპორციულ სისტემასაც აქვს თავისი მინუსებიც და თავისი პლუსებიც. პროპორციული სიით შეიძლება მხოლოდ დედაქალაქის ელიტა მოხვდეს პარლამენტში და არავინ ჰყავდეთ წარმომადგენელი მაგალითად, ეთნიკურ უმცირესობებს, მაღალმთიან რეგიონებს, სვანებს, ყაზბეგის მოსახლეობას და თუნდაც თელაველებს. ყველა რეგიონის მაცხოვრებელს ეამაყება, როცა მათი რაიონის შვილი, ოჯახის წევრი, მეგობარი არის საკანონმდებლო ორგანოში.

მე თუ მკითხავთ, იმის მომხრეც კი ვარ, რომ მთლიანად მაჟორიტარული სისტემა იყოს. ასე უფრო ვხედავ პირდაპირ არჩევითობას. მაგალითად, ამომრჩეველს მოსწონს „ქართული ოცნების“, სიის პირველი ათეული, მაგრამ სიაში მეცამეტე, მეთოთხმეტე კანდიდატი მისთვის აბსოლუტურად მიუღებელია. ამომრჩეველი დგას რთული არჩევანის წინაშე, რომ დაუჭიროს მხარი პარტიას, მაგრამ, ასევე გაითვალისწინოს სიის მე-13, მე-14 წევრებიც. თუ იქნებოდა მაჟორიტარული წესით პირდაპირი არჩევა, ყველა რეგიონი პასუხისმგებელი იქნებოდა მის მიერ არჩეულ დეპუტატზე. 

– მაგ ლოგიკით, მაშინ პარტია აღარაფერ შუაშია, რადგან ისეთი მაჟორიტარებიც არიან, ვინც რამდენიმე პოლიტიკური ძალაც გამოიცვალა და ყოველთვის პარლამენტშია. მაგალითად, დმანისის მაჟორიტარი დეპუტატი კახა ოქრიაშვილი. 

– დავსვათ კითხვა – რატომ ირჩევს ხალხი ოქრიაშვილს?

– ფული აქვს და იგებს არჩევნებს.

– მოდით ასე ვთქვათ: მოსახლეობა მისი წარმომადგენლობით თუ კმაყოფილია და ირჩევს, ესე იგი რაღაცას აკე­თებს. თუ ის ხელს უწყობს რომ შეიქმნას სამუშაო ადგილები, ინფრასტრუქტურა მოგვარდეს, მოსახლეობა კმაყოფილია... 

– მოკლედ რომ ვთქვათ, მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას არ ეთანხმებით.

– არ ვეთანხმები. რას მოგვცემს სისტემა მთლიანად მაჟორიტარული რომ გახდეს? მაგალითად, მე ვარ 50 000 ამომრჩევლის დეპუტატი. მასშტაბის გათვალისწინებით, რთულია ყველა ამომრჩეველთან მქონდეს მაქსიმალურად ახლო ურთიერთობა. რაოდენობა თუ ჩამოვა 25 ათასამდე და უფრო ნაკლებზეც, უკვე შესაძლებელია მაქსიმალური სიახლოვე და პრობლემების მაქსიმალურად აღქმა.

– თუმცა, ხალხმა ხშირად არც იცის თავისი რაიონის მაჟორიტარი ვინ არის – არჩევნებში მექანიკურად შემო­ხაზავს იმ ნომერს, რომელ პოლიტიკურ ძალასაც უჭერს მხარს და მაგით მთავრდება.

– ყველა ჩემ 50 000 ამომრჩეველს ვერ ვიპოვნი და ისინიც ვერ მიპოვნიან. ყველასთან რომ კონტაქტი მქონდეს, ჰიპერაქტიური უნდა ვიყო, დღე და ღამე არ უნდა მეძინოს.

 

ყოველთვის იქნებიან ადამიანები, რომლებიც იტყვიან, ჩემი რაიონის მაჟორიტარი თვალით არ მინახავსო, მაგრამ, ეს არ ნიშნავს, რომ დეპუტატი მისი სოფლის პრობლემებით არ არის დაკავებული.

– ბოლო რამდენიმე წელიწადში, როგორც თელავის მაჟორიტარმა რა კონკრეტული საქმე გააკეთეთ რაიო­ნისთვის და ამომრჩევლისთვის?

– ჩემი საქმიანობა პარლამენტში არის მხოლოდ კანონმდებლობაზე მუშაობა და პოლიტიკის განსაზღვრა. საზოგადოებაში ჯერ კიდევ არის იმის აღქმა, რომ შენმა მაჟორიტარმა დეპუტატმა უნდა დაგასაქმოს, გზა გაგიკეთოს, გაზის და წყლის პრობლემა მოგიგვაროს. ეს ასე არ არის. თუმცა, მიწევს იმ დაპირებებზე პასუხისმგებლობების აღება, რასაც ადგილობრივი თვითმმართველობა აკე­თებს. მაგალითად, ადგილობრივი თვითმმართველობა რომ შეპირდება სოფელს გაზის გაყვანას, მას რა თქმა უნდა ჩემთან კონტაქტი აქვს და ჩემი მეშვეობით ცდილობს უფრო მეტად მიიტანოს ეს პრობლემა მთავრობასთან. 

2016 წელს, ყვარლის რაიონის ორ სოფელში ვიყავი, რომელსაც გაზი არ ჰქონდა. როცა ვუთხარი, რომ მე ვკისრულობ, მთავრობასთან ვიმუშავებ და გაზი უმოკლეს ვადებში გექნებათ-მეთქი, ხალხმა არ დაიჯერა. მეორე წელსვე ორივე სოფელში გაზი გავიყვანეთ. ვერ წარმოედგინათ, მაგრამ, ჩემი აქტიურობით მოხდა ეგ. 

იგივე ბინების დაკანონების არ სჯეროდათ, მაგრამ მოვკიდე ხელი და დავუკანონე. არის წყლის პრობლემები კახეთში, რაზეც მერია მუშაობს კიდეც, მაგრამ მეც ვცდილობ მეტად მივიტანო პრობლემა მთავრობამდე.

– რა მნიშვნელოვანი გაუმჯობესებაა საქართველოს თავდაცვისუნარიანობაში მას შემდეგ, რაც ხელისუფლებაში „ქართული ოცნებაა“ და რა მიგაჩნიათ მთავარ პრობლემად?

– ბევრი მიღწევაა, მთელი დღე არ გვეყოფა სასაუბროდ. 2012-2013 წელს თავდაცვის სამინისტროში რომ შევედით, სრული კატასტროფა დაგვხვდა. აბსოლუტურად უსისტემო მართვა იყო. 

ყველა მინისტრმა თავისი პოზიტიური როლი ითამაშა და გარკვეული მიმართულებებით რეფორმები გაატარა, რამაც საბოლოო ჯამში მოგვცა ის, რომ თავდაცვის სამინისტრო გამართული უწყებაა. რა თქმა უნდა, რჩება გარკვეული პრობლემები და გამოწვევები. მაგრამ, ფაქტია, რომ დღეს ერთი ათად მაღლა დგას უწყება, რაც დასტურდება მათ შორის „ნატოს“ ექსპერტების შეფასებებით. მეამაყება, რომ ამ პროცესის ნაწილი ვარ. მხოლოდ ის რად ღირს, რომ ბოლო ხანს დავიწყეთ საბრძოლო მზადყოფნის პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც 24 000 სამხედრო მოსამსახურე უმაღლესი დონის საბრძოლო მზადყოფნის პროგრამას გაივლის და ამ თვალსაზრისით ერთ-ერთი ყველაზე კარგად მომზადებული ჯარი გვეყოლება. 

ასევე, თანამედროვე ტანკსაწინააღმდეგო სისტემები შევიძინეთ, ახლა ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემებს შევიძენთ. 

– როგორც კომიტეტის თავმჯდომარე, სამინისტროს მუშაობას მთლიანად დადებითად აფასებთ თუ ხარვეზებიც აქვს?

– რა თქმა უნდა პროგრესს ვხედავ, რაც მახარებს, მაგრამ ვრჩებით იმ პოლიტიკურ პოზიციებზე, რომ მოთხოვნა მეტი გვაქვს და მეტი უნდა გაკეთდეს. ხელფასებიც უნდა მოემატოს, პირობებიც და სისტემებიც უნდა გაუმჯობესდეს. რეფორმები სხვადასხვა მიმართულებით უნდა გაძლიერდეს. ეს ჩვეულებრივი პროცესია. 

– გაწვევის გაუქმებაზე იყო ლაპარაკი და საკონტრაქტო ჯარზე გადასვლაზე.

– ნაადრევია ამაზე ფიქრი. 

– თუმცა, მიგაჩნიათ, რომ ბოლო მაინც ეგ არის?

– გავა დრო და დღის წესრიგში დადგება, მაგრამ, რამდენად მოვესწრები, ვერ გეტყვით. ამ ეტაპზე მიმაჩნია, რომ გაწვევის გაუქმება არ შეიძლება და მეტიც, სავალდებულო სამხედრო სამსახური არამხოლოდ სახელმწიფოს, არამედ ხალხს სჭირდება. აუცილებელია როგორც სამხედრო საქმეში მომზადებისთვის, ასევე პიროვნულად ჩამოყალიბებისთვის და პატრიოტებად გაზრდისთვის.

– რეზერვის სისტემა მუშაობდა წინა ხელისუფლების დროს, სადაც მეც გამიწვიეს.  ახლა რა სიტუაციაა?

– წინა ხელისუფლების დროს რეზერვის სისტემა ვერანაირ კრიტიკას ვერ უძლებდა და ყველაფერი წყალში იყო გადაყრილი. დღევანდელი სარეზერვო სისტემა, რაზეც 2 წელი ვიმუშავეთ, ძალიან კარგია, რომელიც კიდევ უნდა დაიხვეწოს.

– ახლა არიან რეზერვისტები გაწვეული?

– პროფესიონალური რეზერვი გაწვეულია და გადიან მომზადებას – არიან პროფესიონალი სამხედრო რეზერ­ვისტები, იღებენ ხელფასს. ასევეა ნებაყოფლობითი რეზერვიც, რომელიც ასევე გაწვეულია და წვრთნებშია ჩართული. ცოტა ხნის წინ მათ ვესტუმრე კიდეც. 

– მაგალითად, მე შეიძლება რომელიმე რეზერვში გაწვევა შემეხოს?

– შეიძლება შეგეხოთ, შეგიძლიათ თავადაც მოითხოვოთ და გახდეთ პროფესიონალი რეზერვისტიც, თუ დააკმაყოფილებთ არსებულ სტანდარტებს. ამ ეტაპზე მეტი აქცენტი კეთდება იმ მოქალაქეებზე, რომელთაც გარკვეული ცოდნა-გამოცდილება აქვთ.

– არის თუ არა ჯაშუშების საფრთხე ჩვენი თავდაცვის სისტემაში?

– ზოგადად, ჯაშუშები ყველა ქვეყნისთვის პრობლემაა. ამისთვის არსებობს კონტრდაზვერვის სამსახური, რომე­ლიც მუშაობს, რომ უცხო ქვეყნის ჯაშუშებმა არ შემოაღწიონ და ზიანი არ მიაყენონ სახელმწიფო ინტერესებს. 

– წინა ხელისუფლების დროს გვახსოვს რუსეთის ჯაშუშების გამოვლენა. თქვენი ხელისუფლების დროს თუ არიან რუსეთის ჯაშუშები გამოვლენილი?

– ამ თემაზე ღიად საუბრის უფლებას ჩემ თავს არ მივცემ. ვიღაცას ეს სჭირდებოდა „პიარის“ ნაწილად. არ არსებობდნენ ჯაშუშები – ასეთი პრაქტიკული შედეგი რთულად მისაღწევია, თუმცა, მოხდეს პრევენცია, მათი გამოვლენა და გაძევება, ამისთვის ყოველდღიურად ვმუშაობთ. 

– არ მიგაჩნიათ, რომ დღეს ამ მხრივ საგანგაშო მდგომარეობაა?

– არ მაქვს უფლება ვითარება ან საგანგაშოდ, ან კარგად შევაფასო. შესაბამისი სამსახურები ჩემი აზრით ეფექტიანად მუშაობენ.

– წინა ხელისუფლების ოპონენტები 2008 წლის აგვისტოს ომის დაწყებაში მიხეილ სააკაშვილს ადანაშაულებენ. ტერმინს – „ომის დაწყებას“ რომ თავი დავანებოთ, რა დარჩენოდა მაშინდელ ხელისუფლებას, რომ როცა ქართული სოფლები ინტენსიურად იბომბებოდა, ქართულ არტილერიას ცეცხლი არ გაეხსნა?

– არ შემოვალ დეტალებში, მიუხედავად იმისა, რომ ამ მიმართულებით შეიძლება ბევრ ადამიანზე მეტი ვიცოდე. მთავარია, რომ საერთაშორისო სამართლის აღიარებით საქართველოს ტერიტორიები ოკუპირებულია რუსეთის მიერ. დიახ, სამწუხაროდ, წინა ხელისუფლებამ ომამდე, ომის დროს და ომის შემდგომაც არამარტო ბევრი შეცდომა დაუშვა, არამედ დანაშაულიც ჩაიდინა. თუმცა, უფრო მნიშვნელოვანია დღევანდელ მდგომარეობაში პროაქტიური მოქმედება. არასდროს მოვრიდებივარ წინა ხელისუფლების მმართველობის კრიტიკას და არც იმას მოვერიდები ვთქვა, რომ როცა საერთო სახელმწიფოებრივ ინტერესებს ვიცავთ, უნდა ვიყოთ ერთად და არა პოლიტიკური ინტერესების გათვალისწინებით.

– უნდა გაეხსნა ცეცხლი ქართულ არტილერიას 7 აგვისტოს, როცა ქართული სოფლები იბომბებოდა?

– ასეთი ფორმულირებით ჩამოყალიბებულ კითხვაზე პასუხი არასწორია. უფრო გლობალურად უნდა შევხედოთ: ომამდე როგორი პოლიტიკა გვქონდა, უშუალოდ პირველი ცეცხლის გახსნის მიზეზები რა იყო, ომის, ან კონფლიქტის ინსპირირების მომენტი როდის დადგა, ესეც რთულად დასადგენია. ამიტომ, ამ შემთხვევაში უფრო მნიშვნელოვანია, რომ დასკვნები გამოვიტანოთ და როგორც გაკვეთილს, ისე შევხედოთ. 

– სალომე ზურაბიშვილის განცხადება ომის დაწყების თაობაზე არის თუ არა საფრთხე ქვეყნისთვის, რომ თუნდაც მიხეილ სააკაშვილის ან ქართული მხარის დადანაშაულება ქვეყანას სამომავლოდ შეიძლება ისეთი ფორმით შემოუტრიალდეს, რომ რუსული ვერსიის აღიარებად დაუჯდეს?

– არავითარ შემთხვევაში. საერთაშორისო სამართლის, საერთაშორისო საზოგადოების აღიარებით რუსეთმა განახორციელა სამხედრო აგრესია და მოახდინა ჩვენი ტერიტორიების ოკუპაცია. დანარჩენი ყველა განცხადება თუ განუცხადებლობა, სამწუხაროდ იქცა პოლიტიკური ინტერესების იარაღად და რიგ შემთხვევებში ამორალური შეფასების საგნად. 

– თქვენი შეფასებით, საქართველოს „ნატოში“ გაწე­ვრების შანსი იზრდება თუ კლებულობს, იგივე არსებული ოკუპაციის პირობებში?

– ვურჩევ ყველას, რომ კონკრეტულ მიზეზად არ დაასა­ხელონ ოკუპირებული ტერიტორიები, რადგან რუსეთი ამ საკითხს ყოველთვის სათავისოდ გამოიყენებს. 

რეალობაა ის, რომ საქართველო „ნატოსთან“ ყველაზე აქტიური ურთიერთობის ფაზაშია. სულ უფრო მეტად იკვეთება კონტურები საქართველოს „ნატოში“ შესვლის. კონკრეტულ თარიღს ვერავინ დაგისახელებთ – ვერც გენერალური მდივანი და ვერც საქართველოს პრემიერ-მინისტრი. 

– მთავარი პრობლემა რა არის?

– არსებობს საერთაშორისო ფაქტორები. საჭიროა „ნატოს“ წევრი-ქვეყნების კონსენსუსი. გარკვეული სა­ხელმწიფოები ჯერ კიდევ არ არიან მზად, რომ პოლიტიკურად მხარი დაუჭირონ საქართველოს ალიანსში მიღებას.

 

– საფრანგეთის და გერმანიის დამოკიდებულება თუ შეიცვალა ბოლო 6 წლის მანძილზე?

– რა თქმა უნდა, ჩვენ ყველა სახელმწიფოსგან ვგრძნობთ უფრო აქტიურ მხარდაჭერას.

გერმანია ბოლო დროს ტექნიკურადაც კი დაგვეხმარა. აქტიურად იღებს მონაწილეობას საქართველოში ჩატარებულ წვრთნებში, რაც წინა წლებში არ ხდებოდა. ქალბატონი მერკელი როცა იყო საქართველოში, მკაფიოდ გამოხატა გერმანიის პოზიცია, რომ გერმანიას სურს საქართველო რაც შეიძლება მალე გახდეს „ნატოს“ წევრი. 

– კიდევ რომელი წევრი ქვეყანაა, რომელიც ბოლომდე არ არის ჩამოყალიბებული საქართველოს საკითხზე?

– არადიპლომატიური იქნება რომელიმე ქვეყანა დავასახელოთ. მათაც იგივე სურთ, რაც ჩვენ გვინდა. ხედავენ პროგრესს ქვეყანაში, აფასებენ ჩვენს ჩართულობას საერთაშორისო მისიებში. უბრალოდ, ცდილობენ იპოვონ ის სწორი დრო და ადგილი, როცა შეეძლებათ პოლიტიკური მხარდაჭერა გააფორმონ. 

– რას ფიქრობთ ქვეყანაში ოპოზიციის როლზე და როგორ მიგაჩნიათ – ხელისუფლების რამდენიმე შტო რომ გადანაწილებული იყოს სხვადასხვა პოლიტიკურ ძალაზე, პრობლემა იქნება თუ პირიქით, წაადგება ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებას?

– თუ პარლამენტი იქნება მრავალპარტიული და კოალიცია შეიქმნება, ვხედავ როგორც დემოკრატიულ პროცესს, მიუხედავად იმისა, რომ მინდა ჩემმა პოლიტიკურმა პარტიამ გაიმარჯვოს.

მომავალ პარლამენტში შეიძლება რამდენიმე რაიონში ოპოზიციის რომელიმე წარმომადგენელმა გაიმარჯვოს, შეიძლება სადმე მერის არჩევნები მოიგოს. აქამდე, სწორი, არაძალადობრივი პროცესებით უნდა მივიდეთ. მაგრამ, ეს არ ნიშნავს, რომ ჩვენ აუცილებლად კოალიციური მთავრობა გვყავდეს. როგორც ამომრჩეველი გადაწყვეტს, ისე უნდა მოვიქცეთ.

– ოპოზიციასთან თანამშრომლობა თუ პოლიტიკური პროცესის ნაწილია, თქვენი გუნდელი ზაზა პაპუაშვილი ცხვირ-პირის დამტვრევით ემუქრება ოპოზიციონერ კოლეგებს. 

– ნუ ვიქნებით კრიტიკულები. როდესაც რადიკალური და აგრესიული ფორმებით მართავდა წინა ხელისუფლება, ნუ გვიკვირს, რომ აგრესია ჩარჩენილია პოლიტიკაში. მეტიც, მე მიმაჩნია, რომ ჩვენი ოპონენტები ამორალურად იყენებენ სიძულვილის ენას, განცდა არა აქვთ, რაც მათ ჩაიდინეს და ეფუძნებიან სიცრუის პოლიტიკას. ამიტომ, ამ პროცესში თუ მე ან ჩემს კოლეგებს გვექნება შესაბამისი რეაქცია, ეს ბუნებრივია.

 

– როგორ შეაფასებდით პარლამენტის წინ გამართულ საპროტესტო აქციას, რომელსაც შვილმოკლული მამები მართავენ? განსაკუთრებით, მალხაზ მაჩალიკაშვილის მდგომარეობაზე რას იტყვით?

– ყველას აქვს უფლება გამოხატოს თავისი პოზიცია, მათ შორის ამ ფორმით, აქციით. ჩვენი ვალდებულებაა, ისინი დავიცვათ. რაც შეეხება საქმის დეტალებს, გამოძიება მიმდინარეობს და შესაბამისმა კომპეტენტურმა ორგანოებმა უნდა თქვან, რა მოხდა.

– წინა ხელისუფლებას თავისი ცოდვები ჰქონდა და იმის მიუხედავად, ვინ იყო სანდრო გირგვლიანის სიკვდილში კონკრეტულად დამნაშავე – პასუხს ყველას სთხოვდნენ. თქვენი პოზიცია მაინტერესებს, როცა 1 წელია გასული და გამოძიებას არაფერი უთქვამს.

– იმაზე მეტს ვერ გეტყვით, რაც გითხარით. გამო­ძიება მიმდინარეობს. რა ინფორმაციასაც ვფლობ, არ მაქვს უფლება ჩემი პოზიცია დავაფიქსირო.

– წლების მერე რომ თქვენი გუნდის რომელიმე წევრს მოეკითხოს, მზად ხართ პასუხისმგებლობა თქვენც იკისროთ, როგორც ამ გუნდის წევრმა?

– მე არ ვარ აღმასრულებელი ხელისუფლების წარმომადგენელი. საპარლამენტო ზედამხედველობას ჩვენ ვუწევთ, ცხადია. სწორედ ამიტომ დავთანხმდით რომ შექმნილიყო საგამოძიებო კომისია დავით სარალიძის საქმეზე.

– მაჩალიკაშვილის შემთხვევაში ეგეც არ მომხდარა.

– რაც შეეხება მეორე საკითხს, გამოძიება მიმდი­ნარეობს, ჩვენ ვაკვირდებით პროცესს. იმის მიხედვით, რა დასკვნა იქნება, გვექნება პოზიცია.

– გამოძიების მიმართ პრეტენზია არ გაქვთ?

– რადგან გამოძიება მიმდინარეობს, არ გვაქვს უფლება გამოძიების პროცესში ჩავერიოთ. არ მაქვს საფუძველი გამოძიებას არ ვენდო. 

– ბიძინა ივანიშვილი მართალია პარტიის ლიდერია, მაგრამ, ოფიციალური თანამდებობა არ უკავია. როგორ მიგაჩნიათ, თანამდებობის არმქონე ადამიანის მხრიდან ამხელა გავლენა ქვეყნის პოლიტიკაზე არ არის პრობლემა? ივანიშვილის პრემიერ-მინისტრის პოსტზე დაბრუნებას თუ დაუჭერდით მხარს?

– ნებისმიერ დემოკრატიულ ქვეყანაში ხელისუფლება პასუხს აგებს როგორც პოლიტიკური ძალის წარმომადგენელი. როდესაც ამბობთ, რატომ უნდა ჰქონდეს ამ­ხელა გავლენა – ის არის იმ პოლიტიკური ძალის ხელმძღვანელი, რომელიც ფლობს საკონსტიტუციო უმრავლესობას პარლამენტში, მთავრობას, შესაბამისად მას უნდა ჰქონდეს ვალდებულება მოახდინოს გავლენა, როგორც პარტიის ხელმძღვანელმა. 

რაც შეხება მის პოზიციას, მე მგონია, დღემდე რომ თანამ­დებობაზე ყოფილიყო, საზოგადოებას გაუჩნდებოდა შეკითხვა, რატომ არის პრემიერ-მინისტრი უკვე 6 წელიო. მან გარკვეული პერიოდი მართა ქვეყანა და შემდეგ დატოვა თანამდებობა. ესეც დემოკრატიის ნაწილია. 

ბატონ ბიძინას აქვს პოლიტიკაში იმ დოზით ჩარევის და მოქმედების უფლება, რაც კანონმდებლობით ეძლევა. ბუნებრივია, პრემიერ-მინისტრის, პარლამენტის თავმჯდომარის ნაცვლად გადაწყვეტილებებს ვერ მიიღებს.

– თუმცა, როცა გაუხარდება, მაშინ მოხსნის პრემიერ-მინისტრს და ახალს დანიშნავს.

– ასეთი მიდგომა ბევრი ადამიანის შეურაცხყოფაა.

 

თქვენ ნახეთ, რომ მაგალითად, იყო სურვილი იუსტიციის საბჭოს წარმოედგინა მოსამართლეების სია, რომელსაც პარლამენტში მოჰყვა გარკვეული წინააღმდეგობა და საკით­ხი არ დადგა დღის წესრიგში. 

ამ ქვეყანაში და პარლამენტში, მათ შორის უმრავლესობაში, არის გაცილებით მეტი დემოკრატიული პროცესები, ვიდრე ჩვენი ოპონენტები წარმოაჩენენ. 

– არაფორმალურ მმართველობაზე არამარტო თქვენი ოპონენტები ამბობენ. დავუშვათ, ივანიშვილი რომ პრემიერ-მინისტრი იყოს, არაფერი იცვლება?

– მე ვსაუბრობ პოლიტიკურ პასუხისმგებლობაზე, რაც პოლიტიკოსებს მოგვეთხოვება. ამ შემთხვევაში ბატონი ბიძინას პარტიის თავმჯდომარეობა უფრო მაღალი პოლიტიკური პასუხისმგებლობაა, ვიდრე რომელიმე მინისტრის. ამიტომ, ეს ადამიანი რა ფორმით და დოზითაც თვლის თავს პოლიტიკურად ანგარიშვალდებულს და შესაბამისად პარტია იღებს გადაწყვეტილებას, იმ ფორმით არის ქვეყნის მართვაში წარმოდგენილი. 

– მომავლის გეგმები რა გაქვთ – პოლიტიკაში ხანგრძლივად აპირებთ ყოფნას?

– ძნელია წინასწარ ვილაპარაკო, ბევრი რამე დამო­კიდებულია პროცესზე. ვიქნები იქ, სადაც ჩავთვლი, რომ სახელმწიფო ინტერესებს მხარში ამოვუდგები, იქნება სამოქალაქო საზოგადოება, ოპოზიცია თუ სხვა – მნიშვნელობა არა აქვს.

– როგორც ყოფილმა ჟურნალისტმა, შეგიძლიათ შეაფასოთ საქართველოში არსებული მედიის საქმიანობა? 

– სამწუხაროდ გვაქვს პოლიტიზებული მედია, რომელსაც არა აქვს იმის ვაჟკაცობა, რომ თქვას, ჩვენ პოლიტიკური მედია ვართო. 

ასევე პოლიტიზებულია სოციალური ქსელები, ინტერნეტ-საშუალებები, თუმცა, არიან ცალკეული მედია-საშუალებებიც, რომლებიც ინარჩუნებენ ობიექტურობას. მაგალითად, ძალიან მომწონს ჰოლდინგი „პალიტრა“. თუ რამე ინფორმაცია მჭირდება, „ინტერპრესნიუსზე“ ვნახულობ ხოლმე. 

საერთო ჯამში, მედია ჩამორჩა ტემპს რომ განვითარდეს და მაღალ სტანდარტებს მიაღწიოს. თუმცა, მაგასაც თავისი გარემო სჭირდება, რა თქმა უნდა, ბაზარიც პატარაა, ფინანსური შესაძლებლობებიც მწირია. 

– ოჯახის შესახებ რას გვეტყვით?

– არ მიყვარს ოჯახზე საუბარი. ჩემი პირადი ცხოვრებაა და ყოველთვის ვცდილობ ოჯახის წევრები დავიცვა ჩემი პოლიტიკური ცხოვრებისგან. 

ოჯახი სიყვარულის კერაა და უფრო მაღალი სტანდარტი არ არსებობს. რომელიმე კანონპროექტის მხარდამჭერები არიან თუ არა, ამ საკითხზე არ ვმსჯელობთ და არც ვაპირებთ. პირადი სივრცე ყველგან და ყოველთვის უნდა იყოს დაცული. უღირსად მიმაჩნია იმ პოლიტიკოსების ქცევა, რომლებიც სხვის პირად ცხოვრებაში იჭრებიან.

– თქვენი ჰობი რა არის?

– დრო თუ ვიპოვე, მიყვარს ტყეში ხეტიალი, თევზაობა, ეს არის ჩემი ძირითადი რელაქსაციის საშუალება. 

ესაუბრა თემურ იობაშვილი