ხათუნა სამნიძე დაიბადა 1978 წლის 28 ნოემბერს, ბათუმში.

განათლება

1985-1995 – ბათუმის №1 საშუალო სკოლა;

1995-1996 – გაცვლითი პროგრამა "Freedom Support Act"-ის გამარჯვებული – გაცვლითი სასწავლო წელი დეკორას სკოლაში, აშშ;

1996-1999 – ბათუმის ტექნიკური უნივერსიტეტი, ფაკულტეტი – ეკონომიკა;

1999-2003 – ოტო-ფონ გერიკეს უნივერსიტეტი, მაგდებურგი, გერმანია. კვალიფიკაცია – მენეჯმენტის მეცნიერებათა ბაკალავრი.

სამუშაო გამოცდილება

1997-1999 – აჭარის ა/რ უზენაესი საბჭოს ადამიანის უფლებათა და საკონსტიტუციო საკითხთა მუდმივი კომისიის თანამშრომელი;

2004-2008 – აჭარის ა/რ უმაღლესი საბჭოს წევრი, საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის წევრი;

 
2010-2013 – ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონული ბიურო, პროგრამების კოორდინატორი. თემები – ქალების გაძლიერება, უმცირესობების უფლებები, კონფლიქტების რეზოლუცია;

2013-დან დღემდე – საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის თავმჯდომარე;

 
2014-2017 – თბილისის საკრებულოს წევრი; ფრაქცია „რესპუბლიკელების“ თავმჯდომარე;

2020-დან დღემდე – საქართველოს პარლამენტის წევრი, პარტიული სიით ბლოკი ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა – გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“;

2021 წლის 3 ივლისიდან – ფრაქცია „შარლ მიშელის რეფორმების ჯგუფი“ – ფრაქციის თავმჯდომარე.

 
უცხო ენები: ინგლისური, გერმანული, რუსული.

ჰყავს ერთი შვილი, სალომე დიასამიძე.

– ქალბატონო ხათუნა, სანამ სახელმწიფო მოხელე გახდებოდით და დღევანდელ პოზიციამდე მოხვიდოდით, რა გზა გაიარეთ? საუბარი დავიწყოთ განათლებით.

– დავიბადე ბათუმში და ბათუმის პირველ სკოლაში ვსწავლობდი. ამერიკულმა გაცვლითმა პროგრამა Flex-მა 90-იანი წლებში აჭარაში პირველად ჩაატარა კონკურსი და სკოლის დამამთავრებელი ბოლო წელი ამერიკაში, პატარა
ქალაქ დეკორაში ვისწავლე.

 
პატარა ასაკიდან მინდოდა საზღვარგარეთ, განსაკუთრებით ამერიკაში სასწავლებლად წასვლა. ეს ძირითადად მამაჩემის გავლენა იყო, რომელსაც მიაჩნდა, რომ შვილების განათლება არის ყველაზე მთავარი. სამივე შვილის განათლების ხელშეწყობისთვის მაქსიმალურად ცდილობდა. მახსოვს, მისთვის განსაკუთრებულად საამაყო და მნიშვნელოვანი იყო, როცა სასწავლებლად
ამერიკის კონგრესის დაფინანსებით წავედი. მაშინ აჭარაში უკვე მძიმე სიტუაცია იყო.

 
– რომელ წელს წახვედით?

– 1995-ში. მაშინ, ასლან აბაშიძის მმართველობის დროს სერიოზული პრობლემები იყო აჭარაში. არც ჩვენი ოჯახი იყო კარგ ვითარებაში იქიდან გამომდინარე, რომ მამა არ იყო აბაშიძის მხარდამჭერი და ასეთი დაპირისპირება არც უსაფრთხო იყო მაშინ.

 
– მამათქვენი ბიზნესში იყო, პოლიტიკაში თუ რატომ აღმოჩნდა აბაშიძესთან დაპირისპირებაში?

– ძალიან ნორმალურ გარემოში ვიზრდებოდი. ეს დაპირისპირება მაშინ ვიგრძენი, როცა როგორც ბევრი სხვა ოჯახი, ვინც მას მხარს არ უჭერდა პოლიტიკურად ან ფინანსურად, აბაშიძის ჯგუფებმა დაატერორეს. ჩვენც დაგვესხნენ თავს და დაგვაყაჩაღეს. ამ პერიოდში უკვე საკმაოდ გაგვიჭირდა ფინანსურად.

ამერიკაში როცა წავედი, ოჯახი ძალიან მიჭერდა მხარს. ერთი წელი ვიყავი ამერიკაში. მაშინდელ წერილებს ახლაც გადავხედავ ხოლმე. მამა ბევრს მწერდა გაჭირვებაზე მაშინდელ აჭარაში, მთელ ქვეყანაში არ იყო შუქი, იყო გაჭირვება და უიმედობა, მაგრამ აჭარაში განსაკუთრებული ტერორიც იყო. მწერდნენ, მაქსიმალურად კარგად მესწავლა და რომ ქვეყანაში პერსპექტივა არ იყო. როცა დავბრუნდი, ისევ დავიწყე ფიქრი სასწავლებლად წასვლაზე, მაგრამ ადვილი არ იყო. ამიტომ ჩავაბარე ბათუმის ტექნიკურ უნივერსიტეტში. თბილისში მინდოდა გადმოსვლა, მაგრამ ფინანსური პრობლემაც იყო და არც უსაფრთხოდ ჩათვალეს ჩემმა მშობლებმა. დავრჩი ბათუმში და მალევე დავიწყე მუშაობა. ძალიან უცნაურია, მაშინ, როდესაც წარმოუდგენელი იყო კონკურსი და გასაუბრებით შერჩევა, მაშინდელი უზენაესი საბჭოს იურიდიული კომიტეტის ხელმძღვანელმა გადაწყვიტა მოეძებნა ახალგაზრდები. მოვიდნენ ტექნიკურ უნივერსიტეტში გასაუბრებაზე. ამ გასაუბრების შედეგად მუშაობა იურიდიულ კომიტეტში დავიწყე.

 
– სწავლის პარალელურად?

– კი, 19 წლის ვიყავი, თან საერთაშორისო ეკონომიკის ფაკულტეტზე ვსწავლობდი, თან თარჯიმანი ვიყავი. ვთარგმნიდი მაშინდელ აჭარის კანონმდებლობას. თუ სჭირდებოდათ, საერთაშორისო კავშირებში და კომუნიკაციაში ვეხმარებოდი.

მიზანი მქონდა, რომ საზღვარგარეთ სასწავლებლად ისევ წავსულიყავი. გასაუბრებაზე ვუთხარი კიდეც მაშინდელ უფროსს, რა გეგმებიც მქონდა. მითხრა, ორი წელი ხომ მაინც არ წახვალო. პირობა დავდე, რომ ორი წელი ვიმუშავებდი და მართლაც, ორ წელიწადში წავედი გერმანიაში.

– შემდეგ დაიწყო თქვენი პოლიტიკით დაინტერესება?

– არა, ჯერ გერმანიაში სასწავლებლად წავედი, მანამდე საქართველოში დავოჯახდი და გერმანიაშიც ერთად წავედით. იქ დავამთავრე უნივერსიტეტი, შვილიც იქ შემეძინა და მინდოდა საზღვარგარეთ მეცხოვრა. არ ვფიქრობდი, რომ საქართველოში პერსპექტივა იქნებოდა. სწავლა უკვე დამთავრებული მქონდა, მაგისტრატურაზე გადავედი და ამ დროს საქართველოში ვარდების რევოლუცია მოხდა. აჭარაშიც წინააღმდეგობა დაიწყო. ჩემმა მეგობრებმა, ახლობლებმა, ყველამ ერთად დამირეკეს და მითხრეს, რომ ასეთი ამბავიაო. ვარდების რევოლუციამ დიდი ენთუზიაზმი, თითქმის იდეალისტური წარმოდგენები გააჩინა და მაშინ დავბრუნდი აჭარაში. ჩავერთე პოლიტიკაში და ვიყარე კენჭი.

 
– შემოთავაზება საიდან იყო?

– ვარდების რევოლუციის მერე არჩევნებში გამარჯვებულმა ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ აჭარაში პროფესიული სიის შედგენა დაიწყო. ჩემი ოჯახი რესპუბლიკელების მხარდამჭერები იყვნენ, თუმცა, მე ადრე პოლიტიკით არასდროს დავინტერესებულვარ. ჩემმა ერთ-ერთმა მეგობარმა, რომელიც ამ მოძრაობაში იყო ჩართული და პოლიტიკაში აქტიურობდა, შემომთავაზა პროფესიული სიის წევრობა. პოლიტიკა თითქოს ნაკლებად მაინტერესებდა, მაგრამ ჩავთვალე, რომ ახლა იყო დრო დაბრუნების, ქვეყნისთვის შრომის, რადგან პერსპექტივა გამოჩნდა, უიმედობა იმედმა შეცვალა. მამამ ისევ ხელი შეუწყო ჩემს დაბრუნებას. ვარდების რევოლუციის შემდეგ, როცა აბაშიძის წინააღმდეგ მოძრაობა დაიწყო, მამაჩემიც გაახსენდათ, თუმცა ამბობდა, რომ ახლა ახალგაზრდების დროა და არა ჩემი, ვინც წასულია ქვეყნიდან, იმათ დაბრუნებაზე უნდა იფიქროთო. სანამ დავბრუნდებოდი, მანამდე უკვე გაიყარა რესპუბლიკელების და ნაციონალური მოძრაობის გზები.

არჩევნების დროს რესპუბლიკელები და ნაციონალური მოძრაობა უკვე ერთად არ იყვნენ, მაგრამ მე შეთანხმებულ სიაში ვიყავი. უმაღლეს საბჭოში როცა დავიწყეთ მუშაობა, ჩემთვის რამდენიმე თვეში გამოჩნდა, რომ ნაციონალური მოძრაობა ბევრ შეცდომას უშვებდა. ოღონდ ეს იყო განზრახ გადადგმული ნაბიჯები: ბიუჯეტის ფორმირება, კონსტიტუცია, აჭარის კონსტიტუცია – უთანხმოებები დაიწყო. ძალიან იდეალისტურად ვუყურებდი სიტუაციას, სერიოზული მოლოდინები მქონდა, არაფერს ვპატიობდი კოლეგებს. მიმაჩნდა, რომ ბევრი რამის გაკეთება შეიძლებოდა, იმდენად დიდი მხარდაჭერა იყო. მალე წავედი ამ ფრაქციიდან და შევუერთდი რესპუბლიკელებს, 2005 წელს.

– უმაღლეს საბჭოში იმუშავეთ და შემდეგ ისევ ჩამოშორდით პოლიტიკას?

– აჭარის უმაღლეს საბჭოში 2008 წლამდე ვიყავი, შემდეგ წამოვედი თბილისში, საერთაშორისო ფონდში სამუშაოდ. საჯარო პოლიტიკაში არ ვიყავი, მაგრამ არასდროს ვყოფილვარ პარტიიდან დისტანცირებული. სამსახურის მერე, 6 საათის შემდეგ, ასევე შაბათ-კვირას, ვიყავი პარტიაში და პარტიულ პროცესებში ჩართული.

– 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების დროს აქტიურად იყავით ჩართული წინასაარჩევნო პროცესში?

– მაშინ ბიოლის ფონდში ვმუშაობდი. პარტიასთან კონტაქტი რა თქმა უნდა მქონდა და საქმიანობაში ვმონაწილეობდი როგორც რიგითი წევრი. არჩევნებზე დამკვირვებელიც ვიყავი აჭარაში, არასამთავრობო ორგანიზაციიდან. უკვე კოალიციის გამარჯვების შემდეგ პარტიაში დაიგეგმა ყრილობა. რადგან დათო უსუფაშვილი პარლამენტის სპიკერი გახდა, პარტიის საქმეებისთვის დრო აღარ ჰყოფნიდა, პარტიის თავმჯდომარის შეცვლაზე იყო ლაპარაკი. პარტიის ყოფილმა თავმჯდომარეებმა შემომთავაზეს კენჭი მეყარა. ბევრი ფიქრის და კონსულტაციების შემდეგ, 2013 წლის ყრილობაზე კენჭი ვიყარე.

 
– რესპუბლიკური პარტია „ოცნების“ კოალიციაში მთავარ პროდასავლურ ძალად ჩანდა, რაც წაადგა კიდეც ამომრჩევლის მოსაზიდად და დასავლეთში პოზიციების გასაძლიერებლად. როგორ ფიქრობთ, ივანიშვილმა რესპუბლიკური პარტია გამოიყენა და მერე მოიშორა?

 
– ბიძინა ივანიშვილმა იცოდა, რომ მას საერთაშორისო ასპარეზზე შანსი არ ექნებოდა, თუკი გვერდით არ ეყოლებოდა პროდასავლური პარტიები. მას არ იცნობდნენ, ამიტომ სჭირდებოდა ისეთი პარტნიორები, ვისი მეშვეობითაც დაარწმუნებდა დასავლეთს, რომ სათანამშრომლოდ და დემოკრატიული განვითარებისთვის მზად იყო. სწორედ ამიტომ, არჩევნების წინ, პარტნიორებად გამოაცხადა „რესპუბლიკელები“ და „თავისუფალი დემოკრატები“.

ჩვენთვის მოულოდნელი იყო. პარტიაში დისკუსიები მიმდინარეობდა, მე არ ვმონაწილეობდი, რადგან მენეჯმენტში არ ვიყავი. ივანიშვილი რესპუბლიკურ პარტიას ბევრ საკითხში ეყრდნობოდა, არამხოლოდ საერთაშორისო ასპარეზზე. ვფიქრობ, რესპუბლიკურმა პარტიამ და თავისუფალმა დემოკრატებმა ქართული ოცნების იმიჯის გასაუმჯობესებლად ჩვენს პარტნიორებთან გადამწყვეტი როლი ითამაშა.

როცა 2014 წლიდან კოალიციის შიგნით პრობლემები დაიწყო, დავინახეთ, რომ მიმართულება ერთპარტიული მმართველობისკენ მიდიოდა. მხოლოდ დეკლარირებულად დარჩა ივანიშვილის მიზანი, რომ გადადგებოდა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან და კოალიციაში შემავალ პარტიებს თანამშრომლობაში ხელს შეუწყობდა. 2014 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში კარგად გამოჩნდა სუსის ჩარევა. დაიწყო პარტიების ერთმანეთთან დაპირისპირება. „მრეწველებს“ აკეთებინებდა „ნატოს“ საწინააღმდეგო განცხადებებს, ასევე ჩვენ წინააღმდეგაც, რადგან ძალიან გავძლიერდით. ივანიშვილის თამაშის მთავარი წესია ერთმანეთთან დააპირისპიროს ყველა და არ შეიქმნას არანაირი კოალიცია მის წინააღმდეგ. მსგავსი შიშები ყოველთვის აქვს. ჩვენ ღიად ვაცხადებდით, რომ არჩევნებში სუსი ერევა, დამოუკიდებლობა არ არის და პირობები გამოვაცხადეთ, რა შემთხვევაში დავრჩებოდით კოალიციაში.

– წინასწარ ჰქონდა გათვლილი, რომ 2012 წლის არჩევნებში მოეგო და შემდეგ უკვე კოალიცია ერთპიროვნული მმართველობით შეეცვალა?

– კი, რა თქმა უნდა. ჩვენ თუ ისეთივე მორჩილ პარტიად ვიქცეოდით, როგორც არაერთი სხვაა, მისთვის იქნებოდა კომფორტული. როცა ჩვენ წავედით, ვერ დამალა და თქვა, რომ თავის ტკივილი იყვნენ ყოველთვის, სისხლი გამიშრეს, არ მაცალეს მუშაობაო. არცერთ შეცდომას ჩვენ არ ვაპატიებდით. რაზეც კომპრომისზე წავსულვართ, არ ყოფილა ისეთი დამანგრეველი. თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ კოალიციური მმართველობა ნიშნავს კომპრომისებს, ჩვენმა ამომრჩეველმა სწორედ კომპრომისებისთვის დაგვსაჯა.

– დღევანდელი გადასახედიდან, 2012 წელს „ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლა იყო თუ არა ქვეყნისთვის საზიანო?

 
– არა. დღევანდელი გადასახედიდანაც კი, უნდა შევცვალოთ ხელისუფლება, 2012 წელს აუცილებელი და სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო მაშინდელი ხელისუფლების ცვლილება.

– დღევანდელი საგარეო კურსი ან ქვეყნის შიდა სიტუაცია ხომ არ არის უფრო უარესი, ვიდრე 2012 წლამდე იყო?

 
– არ მიყვარს შედარება წინა ხელისუფლებასთან, რადგან ეს აცოცხლებს ხელისუფლებას და ორპოლუსიანობას უწყობს ხელს. ქართული ოცნება ხელისუფლებაში ყოფნის მეათე წელსაც წინა ხელისუფლების კრიტიკაშია. ვერაფერს გვთავაზობს ამ შედარებების გარდა. ამასობაში, ერთ-ერთი, რაშიც ახლა შემიძლია შევადარო – არის არჩევნების გაყალბება და ძალადობა. ყველა მეთოდი, რასაც წინა ხელისუფლება იყენებდა, ქართულმა ოცნებამ გადმოიტანა, „დახვეწა“, უფრო მრავალკომპონენტიანი გახადა. არცერთი სიმახინჯე გვერდზე არ გადაუდია. გააუარესა. რის გამოსწორებაზეც ააწყო კამპანია, ყველაფერი უარესად დაამახინჯა. ყველაზე სახიფათო სწორედ საგარეო კურსია, რითაც ნაბიჯ-ნაბიჯ უქმნიან ქვეყანას საფრთხეს, გვაშორებენ ევროპულ ოჯახს.

– და მაინც, ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, ქართული ოცნების ხელისუფლებაში მოსვლა საზიანო არ ყოფილა ქვეყნისთვის?

– ძალიან მძიმე ფაზაში ვართ ახლა, მაგრამ 2012 წელს რომ ხელისუფლება არ შეცვლილიყო, ვვარაუდობ, ძალიან ცუდ მდგომარეობაში ვიქნებოდით. ცვლილება არის აუცილებელი, ქვეყანას სჭირდება რამდენიმე საარჩევნო ციკლი და ხელისუფლების მშვიდობიანი ცვლილება. აუცილებელია, მოქალაქეებმა ირწმუნონ, რომ მათ ხმას აზრი აქვს; ხელისუფლებამ, ნებისმიერმა პარტიამ დაინახოს, რომ დროებითია მისი ხელისუფლებაში ყოფნა; ასევე ოპოზიციაში ყოფნა აუცილებელია იმისთვის, რომ გამოცდილება ჰქონდეს და იგივე შეცდომები არ დაუშვას, რაც ხელისუფლებაში ყოფნის დროს ჰქონდა.

რაც არ უნდა ვილაპარაკოთ, ჩვენ რეალობაში ერთადერთი პარტიაა „ნაციონალური მოძრაობა“, რომელმაც ხელისუფლების მერე შეინარჩუნა პარტია და ოპოზიციაში ყოფნას ახერხებს. არცერთ წინა სახელისუფლებო პარტიას არსებობა არ შეუნარჩუნებია, რაც ქართული პოლიტიკის დიდი პრობლემაა. გარდა იმისა, რომ არ გვაქვს პარტიული ტრადიცია, ადამიანმა არ იცის, ხმას რომ მისცემს, რას უნდა ელოდოს ამ პარტიისგან, რადგან იდეოლოგიური პარტიებიც პრობლემაა. ერთი და იგივე ადამიანები, განსაკუთრებით რეგიონებში, პარტიიდან პარტიაში მოძრაობენ და ამით ამომრჩეველი ძალიან იმედგაცრუებულია. იდეის არანაირი ერთგულება არ არსებობს.

უდიდესი პრობლემაა, რომ ხელისუფლებაში მყოფი პარტია შეეზრდება სახელისუფლებო ინსტიტუტებს, კარგავს პარტიის სტრუქტურას. ქართული ოცნება ვერ გადარჩება, როცა ხელისუფლებაში აღარ იქნება, რადგან ძალიან ჰგავს მოქალაქეთა კავშირს. ნაციონალურმა მოძრაობამ შეძლო გადარჩენა, მიუხედავად დარტყმებისა. ბევრი მსგავსი ცვლა გვინდა – სახელისუფლებო პარტიის ოპოზიციაში გადასვლა, მერე ხელისუფლებაში მოსვლა, მაგრამ კოალიციურ ხელისუფლებაში და არა ერთპარტიულ მმართველობაში, რაც აქამდე ვერავინ შეძლო.

 
– არჩევნების წინა პერიოდში „ოცნების“ წარმომადგენლები ღიად ამბობდნენ, რომ რუსეთთან ომში საქართველოა დამნაშავე, კალაძე დადიოდა და „სწორედ თქვენმა სააკაშვილმა დაიწყო ომი“ – იმეორებდა. ეს არ იყო საკმარისი, რომ 2012 წელს, „ოცნების“ კოალიციაში შემავალ პარტიებს საფრთხე დაენახათ? 

– ალბათ გახსოვთ რესპუბლიკელების წინასაარჩევნო გამოსვლები და ამაზე შეგვიძლია ვილაპარაკოთ. სანამ ჩვენ ვიყავით კოალიციურ მმართველობაში, ასეთი განცხადებები არ კეთდებოდა. წინასაარჩევნო კამპანიის დროს ჩვენ შეგვიძლია ვილაპარაკოთ რესპუბლიკელების კამპანიაზე. არასდროს რესპუბლიკელებს მსგავსი განცხადებები არ ჰქონიათ. 

– "ქართული ოცნების" განცხადებები არ იყო საკმარისი, რომ მაგ მიმართულებას დააზიანებდა?

– „ოცნების“ მოსვლამ ქვეყანაში ბევრი რამე დააზიანა, მაგრამ 2012-ში სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო კოალიციური ხელისუფლება და აუცილებელი იყო მაშინდელი ხელისუფლება ამომრჩევლისგან პოლიტიკურად დასჯილიყო.

„ოცნების“ პირველ ვადაში ბევრი წინგადადგმული ნაბიჯი ვნახეთ: ვიზალიბერალიზაცია, ასოცირების ხელშეკრულება, ბევრი საკითხი, რომელიც პლუსი იყო. როგორც კი „ქართული ოცნება“ მარტო დარჩა და ერთპიროვნული
მმართველობა გაიმყარა, მერე დაიწყო პრობლემები. მაშინ გამოჩნდა, რომ ხელისუფლება რუსეთისკენ აპირებს ქვეყნის კურსის შეტრიალებას და ნაბიჯ-ნაბიჯ დაიწყო ამ მიმართულებით სვლა.

– დღესაც არ ჩანს, რომ ქვეყანა საბოლოოდ რუსეთის მიმართულებით მოძრაობს.

– ჩანს, მაგრამ ვერ შეძლებს. ვინც არ უნდა მოვიდეს ხელისუფლებაში, ვერავინ ჩააბარებს რუსეთს ამ ქვეყანას.

 
გავიხსენოთ 20 ივნისი. მაშინდელი რეაქცია და არჩევნებში ღიად პრორუსული ძალების შედეგი არის ამის დასტური. ეს ორი ინდიკატორი საკმარისია იმისთვის, რომ ვთქვათ, ბიძინა ივანიშვილი ვერ შეატრიალებს ქვეყანას რუსეთისკენ.

– დიდი ხანია რაც პოლიტიკაში ხართ, ბოლო წლებში როგორ იცვლება საარჩევნო გარემო და თუ არის ამ მხრივ პროგრესი?

– როდესაც პოლიტიკური ძალა მოდის ძალაუფლებაში, აქვს პოპულარობა, მხარდაჭერა, ნდობა, არ სჭირდება გაყალბება. ასე იყო „ქართული ოცნება“ პირველ პერიოდში. როგორც კი იწყება ხელისუფლების შესუსტება, მაშინვე იწყება გაყალბება, თანაც ყველა ხელისუფლების პირობებში.

ჩემი კოლეგები იხსენებენ, რომ ყველაზე თავისუფალი არჩევნები საქართველოში 1990 წელს ჩატარდა. რაც მე ვაქტიურობ, არ მინახავს, რომ ხელისუფლებას არჩევნები არ გაეყალბებინოს. უბრალოდ, როცა უფრო უჭირს, გაყალბების უფრო მძიმე მეთოდებს მიმართავს. ყველაზე უარესი არჩევნები რაც მინახავს, იყო 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები. მაშინ დამკვირვებელი, ოლქის წარმომადგენელი ვიყავი. ჩემ თვალწინ გადაწერეს ოქმები და უძლური ვიყავი. მსგავსი იყო 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნები, როცა ასევე გადაწერეს ოქმები და გაყალბების ყველა მეთოდი, რაც მანამდე არსებობდა, ყველა ერთად გამოიყენეს.

– ბოლო საპრეზიდენტო არჩევნების დროსაც ისმოდა პრეტენზიები.

 
– კი, მეორე ტურში. როდესაც პირველ ტურში ნახეს, რომ თურმე ცუდი შედეგები აქვთ, მეორე ტური იყო საშინელება. ანუ რაც უფრო უჭირს ხელისუფლებას, მით უფრო უარესად აყალბებს. ჩვენს ქვეყანაში ხელისუფლებებს აქვთ ცდუნება, რომ სისტემა მოირგონ. რაც არ უნდა კანონმდებლობა იყოს გამართული, პოლიტიკური ნების გარეშე შეუძლებელია სამართლიანი არჩევნების ჩატარება. ახლა იმდენად უჭირთ, რომ მორიგ საშინელებებს ველოდები.

– რაზე შეიძლება წავიდეს ქართული ოცნება?

– „ოცნება“ მზად არის წავიდეს ძალადობაზე, ფიზიკურ დაპირისპირებაზე, უფრო მეტ მოსყიდვაზე – არამარტო ადამიანების, ასევე ორგანიზაციების. ასევე ველოდები საპატრიარქოს ჩართვას ამ პროცესში. კოდექსი ასე თუ ისე გამართულია, გამოვეხმაურეთ 2020 წელს დაშვებულ გაყალბების მეთოდებს, მაგრამ პოლიტიკური ნება თუ არ არსებობს, სახელმწიფოს შეუძლია გააყალბოს. უბრალოდ, არ მგონია სწორი, რომ წინასწარ განწყობა გავაჩინოთ საზოგადოებაში, არჩევნები მაინც გაყალბდებაო. თუ მოქალაქეები აქტიურად არიან ჩართული და ყველა გრძნობს საკუთარი ხმის მნიშვნელობას, მაშინ ვერ აყალბებს ხელისუფლება.

– თუმცა, წინასწარ იმის გამოცხადება, რომ მორჩა, ხელისუფლება დამარცხებულია – ალბათ ასევე არ წაადგება გამარჯვებას.

– არც გადაჭარბებული მოლოდინი უნდა გავაჩინოთ. პოლიტიკოსების საჯაროდ ნათქვამ ყველა სიტყვას განსაკუთრებული წონა აქვს. უნდა ვუთხრათ მოქალაქეებს, რომ მათ თითოეულ ხმას აქვს აზრი. თუ ვამბობთ, რომ 43% არ უნდა მიიღოს ქართულმა ოცნებამ, ვაჩვენოთ საერთაშორისო მეგობრებს, რომ ეს ხელისუფლება უნდა შეიცვალოს და რიგგარეშე არჩევნებია საჭირო, მნიშვნელოვანია თითოეული ადამიანი მოვიდეს არჩევნებზე.

– რა მოლოდინი გაქვთ – არჩევნებით შეიცვლება ხელისუფლება თუ პირიქით, ყველაფერზე წავა, რომ არ მოუწიოს ხელისუფლების დათმობა?

– ხელისუფლება ყველაფერზე წავა, მაგრამ მოუწევს არჩევნებით ძალაუფლების დათმობა. სხვა გამოსავალი არ არის. საჭიროა თავისუფალი არჩევნებით ხელისუფლების სამართლიანი ცვლილების რამდენიმე საარჩევნო ციკლი, რომ ჩვენმა მოქალაქემაც საკუთარი თავის ირწმუნოს და რომ ქვეყანა განვითარდეს.

– თუკი მმართველმა ძალამ საერთაშორისო პარტნიორებს ზურგი შეაქცია, არც რეკომენდაციები გაითვალისწინა და ისე შეძლო ხელისუფლებაში დარჩენა?

 
– იზოლაციაში ყოფნას ქართული ოცნება ვერ შეძლებს. კუნთების ჩვენებით პრესკონფერენციების გამართვა არ ნიშნავს, რომ დასავლეთთან დაპირისპირება შეუძლია. ფინანსურად, პოლიტიკურად, უსაფრთხოების თვალსაზრისით – ჩვენი პარტნიორების გარეშე ძალიან გაგვიჭირდება.

– როგორ ფიქრობთ, დამდეგ არჩევნებში „ოცნება“ წააგებს?

– კი. ბოლო არჩევნების შედეგებს თუ გადავხედავთ, მიუხედავად მასშტაბური გაყალბებისა, დიდ ქალაქებში მათი მხარდაჭერა ძალიან შესუსტებულია. ვფიქრობ, რომ ბევრგან წააგებენ.

– როგორ იცვლება სახელმწიფო მოხელის ინსტიტუტი ქვეყანაში – რამდენად აქვს სახელმწიფო მოხელეს პასუხისმგებლობა გააზრებული და ვის მიმართ გრძნობს მეტ ვალდებულებას – ინსტიტუტის თუ კონკრეტული პარტიის მიმართ?

– ჩვენ ქვეყანაში ეს ერთ-ერთი ფუნდამენტური პრობლემაა. ინსტიტუტი იმდენად სუსტია, რომ არჩევითი თანამდებობის პირები, რომლებიც ანგარიშვალდებულები უნდა იყვნენ საკუთარ ამომრჩეველთან და ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებთან, ცდილობენ თავი შეაყვარონ პარტიულ ბოსებს. მიაჩნიათ, რომ მათი არჩევით თანამდებობაზე ყოფნა წარმდგენის დამსახურებაა და არა ამომრჩევლის.

– ტენდენცია როგორია?

– იყო თითქოს პროგრესი, მერე ისევ ვუბრუნდებოდით იმავეს. ყველა ხელისუფლება, როგორც კი გაუჭირდება, იწყებს სახელმწიფო და საჯარო მოხელეების არჩევნების დროს სათავისოდ გამოყენებას. მაგალითად, მერიაში ვერ წარმოგვიდგენია სიტუაცია, ვინმემ გაბედოს და თქვას, რომ სხვა პარტიას უჭერს მხარს, რადგან სხვა პოლიტიკური იდეოლოგია აქვს. პოლიტიკური დისკრიმინაცია იმდენად მაღალია ჩვენთან, ადამიანს რომ უნდოდეს ოპოზიციურ პარტიასთან თანამშრომლობა, თუნდაც საჯარო მოხელე არ იყოს, მის მომავალ კარიერას შეიძლება დიდი საფრთხე შეექმნას. შეიძლება სამსახური ვეღარც იშოვნოს. ნორმალურ ქვეყნებში ჩვეულებრივი ამბავია თუ ადამიანი საჯარო სამსახურში მუშაობს, თავისუფალ დროს კი რომელიმე პარტიაშია და მენეჯმენტში ეხმარება. ჩვენთან მსგავსი რამე იმდენად წარმოუდგენელია, რომ არც კი მივმართავ ხოლმე საჯარო სამსახურში დასაქმებულ ადამიანებს, თუნდაც მათი კომპეტენცია მჭირდებოდეს, რომ თანამშრომლობა ვთხოვო. მათი პარტიასთან აფილირებაც კი საშიშია მათ სამსახურში ყოფნისთვის. ასეთ პირობებში რა თქმა უნდა სახელმწიფო მოხელეს არ ექნება სტაბილურობის და იმის განცდა, რომ მისი არჩევანია მთავარი. ლაპარაკი იყო, რომ მასწავლებლებს აეკრძალოთ წინასაარჩევნო კამპანიაში მონაწილეობა. მე პირიქით მგონია. ადამიანებს უნდა ჰქონდეთ პოლიტიკური პრეფერენციების ხმამაღლა თქმის თავისუფლება იმის მიუხედავად, სად მუშაობენ.

– თუმცა, 2012 წელს საჯარო მოხელეების დიდმა ნაწილმა სწორედაც რომ მაშინდელ ოპოზიციას მისცა ხმა.

– იმიტომ რომ მაშინ იმედი გაჩნდა.

– თუ, ნაკლებად ატერორებდნენ?

– არა. მაშინ სერიოზული კამპანია ჩატარდა. ყველამ ვიცოდით, რომ საჯარო მოხელეებს ატერორებდნენ, მაგრამ, ძლიერი კამპანია იყო – არ შეგეშინდეთ, ჩვენ ხელს არ ვახლებთ საჯარო მოხელეებს, როცა ხელისუფლებაში მოვალთო. რეალურად კი, ტენდენციაა, რომ ხელისუფლებასთან ერთად იცვლება მთელი "სტაფი" და საჯარო მოხელეების დიდი ნაწილიც.

– ანუ, მოატყუეს.

– კი. რესპუბლიკელებს გვქონდა ინიციატივა, ტენდენცია შეცვლილიყო. ბევრს ვლაპარაკობდით, მაგრამ როგორც ბევრი სხვა რამ, ესეც ვერ შევძელით, რომ ამ ქვეყანაში საჯარო მოხელე იყოს დაცული. არ ჰქონდეს განცდა, რომ ხელისუფლების ცვლილებასთან ერთად მოუწევს სახლში წასვლა.

– არჩევნების შემდეგ კამპანიაც იყო, რომ „კოჰაბიტაცია დაუშვებელია“ და ყველა, ვინც წინა ხელისუფლების დროს რამე თანამდებობაზე იყო, ყველა უნდა გაეშვათ, ზოგი სულაც უნდა დაეპატიმრებინათ.

 
– „ოცნების“ ძალაუფლების შენარჩუნების ერთ-ერთი წყარო არის წინა ხელისუფლების, მათ შორის საჯარო მოხელეებზე დარტყმა. „შენ რა გაქვს სალაპარაკო, წინა ხელისუფლებასთან თანამშრომლობდიო“. არადა, შეიძლება ადამიანი უბრალოდ საჯარო მოხელეა. ჩვენს პოლიტიკურ ცხოვრებაში ერთ-ერთი უმძიმესი პრობლემაა, რომ ადამიანების ისეთი დისკრიმინაციაა, ვერ ბედავენ აზრის გამოთქმას.

– არასამთავრობო ორგანიზაციების თქმით, საჯარო მოხელეების კომპეტენცია ივანიშვილის ხელისუფლების დროს უფრო დაბალია, ვიდრე წინა ხელისუფლების დროს. ფიქრობთ, რომ სამართლიანი კონკურსის პრინციპი წინა ხელისუფლების დროს უფრო მუშაობდა, ვიდრე ივანიშვილის პირობებში?

– ბიძინა ივანიშვილმა მიზნად დაისახა, რომ საჯარო მოხელეები კონკურსით კი არ შერჩეულიყვნენ, არამედ კონტროლი ყოფილიყო, ვინმე წინა ხელისუფლების მომხრე არ შემოპარულიყო. ხელისუფლებას დღესაც მუდმივად აქვს საბოტაჟის შიში.

– იმავდროულად, დაბალი კომპეტენციის მქონე ადამიანებსაც გაუჩნდათ იმედი, რომ მასაც აქვს შანსი თანამდებობაზე მოხვდეს კონკურენტული კონკურსის გარეშე.

– თუ არის ერთგული და თუ არ აქვს შეხება „ნაცმოძრაობასთან“. თუმცა, თუ გადავხედავთ, ქართული ოცნების ხელისუფლებაში ბევრი ადამიანი გაჩნდა, ვინც წინა ხელისუფლებასთან იყო, მაგრამ ახლა დღევანდელ ხელისუფლებას უმტკიცებს ლოიალობას.

 
როცა თბილისის საკრებულოს წევრი ვიყავი, მაშინ მესმოდა ხშირად, რომ მერიაში არიან წინა ხელისუფლებიდან დარჩენილი საჯარო მოხელეები. თუ ვინმე რამე კრიტიკულს იტყოდა, ყოველთვის იყვნენ ძებნაში, ვინ გაბედა და საიდან ჰქონდა ინფორმაცია. მერიის უსაფრთხოების სამსახურების მთელი ყურადღება მაგაზე იყო მიმართული.

– საქმის კეთების ნაცვლად იყო „მოღალატეების“ ძებნა.

– ზუსტად. სულ ჰქონდათ შიში, რომ წინა ხელისუფლება საბოტაჟს მოუწყობდა. ახლაც მაგის შიში აქვთ.

– რესპუბლიკური პარტია არის ნაციონალურ მოძრაობასთან კოალიციაში, რომელსაც ახლო წარსულში აქტიურად აკრიტიკებდით.

– ახლაც ვაკრიტიკებთ და განსხვავებებიც გვაქვს. ჩვენ ვიყავით საარჩევნო ბლოკის წევრები. არჩევნების შემდგომი კრიზისის დროს გამოჩნდა მნიშვნელოვანი განსხვავებები. მაგალითად, რესპუბლიკელებმა მოვაწერეთ შარლ მიშელის დოკუმენტს ხელი, ნაციონალურმა მოძრაობამ მხოლოდ ახლა, 1 სექტემბერს; პარლამენტში დავიწყეთ მუშაობა, ნაციონალური მოძრაობა არ შევიდა, მოგვიანებით კი იგივე გააკეთა. თუმცა, ამ ყველაფერს დაგვიანებით, მაგრამ მაინც აკეთებენ, რაც არ არის კარგი პოლიტიკური პროცესისთვის. ასეთ ფუნდამენტურ საკითხებზე შეუთანხმებლობამ გამოიწვია ჩვენი კრიტიკა.

– სხვა რამეს გეკითხებით, თქვენი ამომრჩევლის წინაშე უხერხულობას არ გრძნობთ, როცა ნაციონალურ მოძრაობასთან ხართ კოალიციაში?

– ჩემი ამომრჩევლის წინაშე ჩვენ ყოველთვის ვამბობთ, რომ ვითანამშრომლებთ იმ პოლიტიკურ ძალებთან, რომელსაც აქვთ იდეა-ფასეულობები, ვითანამშრომლებთ საარჩევნოდ თემატურად მანამ, სანამ არ დავინახავთ, რომ ქვეყნისთვის საზიანო შეცდომებს უშვებენ. როდესაც სხვა პოლიტიკურ ძალებთან ერთად წინასაარჩევნოდ ბლოკი „ძალა ერთობაშია“ შევქმენით, მაშინაც ვთქვით, რომ ვთანამშრომლობთ კონკრეტული პრინციპების ირგვლივ და როგორც კი მათ გადაუხვევს პარტია, ხმამაღლა ვიტყვით. პირველი შეცდომა იყო, რომელზეც ვილაპარაკე, როცა მათ შარლ მიშელის დოკუმენტს ხელი არ მოაწერეს, დაიწყეს ლამის ანტიდასავლური განცხადებების კეთება, ევროკავშირის მიერ ნიკა მელიასთვის გირაოს გადახდაზე უარი თქვეს და იმ მომენტში პატიმრობიდან გამოყვანის შანსი გაუშვეს.

– მიშელის დოკუმენტზე რადგან ვლაპარაკობთ, ბოლო არჩევნების შემდეგ ოპოზიციის გადასვლა ბოიკოტის რეჟიმში თუ მიგაჩნიათ სწორ ნაბიჯად?

– არ ვიყავი თავიდანვე ბოიკოტის გულშემატკივარი. მაგრამ, მაშინ ყველა პარტია ერთად დავსხედით, ვიმსჯელეთ და ვიყავით სოლიდარულები. კრიზისის შემდეგ ბოიკოტმა მოიტანა კონკრეტული შედეგები. ჩვენმა პარტნიორებმა გააკეთეს ყველაფერი და სწორი იყო მიშელის დოკუმენტზე ხელმოწერა, სადაც ფუნდამენტურად მნიშვნელოვანი საკითხები ეწერა: საარჩევნო ბარიერი, კოდექსი, სასამართლოს რეფორმა, რაც მნიშვნელოვანია, პოლიტპატიმრების გათავისუფლება და საარჩევნო კოდექსის გაუმჯობესება. 

ბოიკოტს არ ვგულშემატკივრობდი, მაგრამ ჩემს პარტნიორებთან ერთად სოლიდარული ვიყავი. როგორც კი ბოიკოტი გახდა თვითმიზანი და არა მეთოდი, რამდენიმე პარტიამ მაშინვე ვთქვით, რომ ბოიკოტი არ არის სწორი, თუ კონკრეტული პირობებით ხელშეკრულება დგება და ამის შესრულებას ვაიძულებთ `ქართულ ოცნებას~; როდესაც ჩვენი დასავლელი პარტნიორები ჩვენი ქვეყნის გვერდით დგანან და ჩვენი ბოიკოტის საპასუხოდ ოპოზიციური პარტიების მოთხოვნებს კონკრეტულ შეთანხმებაში ასახავენ ხელმოსაწერად. დიდი დარტყმებიც მივიღეთ, მაგრამ დღესაც მგონია, რომ სწორად მოვიქეცით.

– ოპოზიციის მხრიდან ხელის მოუწერლობა შარლ მიშელის დოკუმენტზე მერე ხელისუფლებამ კომპრომატად გამოიყენა.

– ნაციონალური მოძრაობის მხრიდან ხელმოუწერლობა შეცდომა იყო. საერთაშორისო პარტნიორები იყვნენ ჩართული, შეხვედრებზე სულ ამაზე იყო ლაპარაკი. ქართულმა ოცნებამ საბაბად გამოიყენა. სხვა მიზეზს ვერ ნახავდა, ხელი რომ ჰქონოდა ნაციონალურ მოძრაობას მოწერილი? რა თქმა უნდა, ნახავდა. მაგრამ, ამის მიუხედავად, მიმაჩნია რომ ხელის მოუწერლობა შეცდომა იყო.

– რაც „ოცნებამ“ ანულირებულად გამოაცხადა მიშელის დოკუმენტზე ხელმოწერა, შემდეგ გიორგი ვაშაძემ თავად შარლ მიშელი გააკრიტიკა არასათანადო გამოხმაურების გამო – რა დარჩა შეთანხმებიდან და რა სარგებელი მოაქვს?

 
– შეთანხმება არსებობს. დოკუმენტი მაგიდაზე დევს და ჰყავს სამი მხარე. გარანტორები არიან ჩვენი ევროპელი პარტნიორები და არავინ აპირებს ამ ქვეყნის მიტოვებას. ქართულ ოცნებას ძალიან უნდა, რომ მეტი ფრუსტრაცია იყოს ჩვენი პარტნიორების მხრიდან, „რაც გინდათ ის გიქნიათ“ – ასეთი დამოკიდებულება ჰქონდეთ, მაგრამ ასე არ იქნება. ჩვენი შესაძლებლობების ფარგლებში ოპოზიციაც არ დავუშვებთ. გასულ დღეებში საკონსტიტუციო ცვლილებების სახალხო განხილვა იყო, რაც დოკუმენტში წერია და შესაბამისად, პროცესი მიმდინარეობს. „ოცნებამ“ შეთანხმება ჩაშალა 43%-იანი ბარიერის გამო. მათ იციან, რომ ვერ აღწევენ ამ ზღვარს და ჩათვალეს, რომ ცალმხრივად ანულირება ახლა უფრო მომგებიანი იქნება საკუთარი ამომრჩევლის წინაშე, ვიდრე მერე, 43%-იანი მხარდაჭერას რომ ვერ მიიღებენ და მოუწევდათ გადათქმა.

– აგვისტოს დასაწყისში, 2008 წლის რუსულ-ქართული ომის ომის შეფასებისას აქტიურად გამოვიდნენ „ოცნების“ მაღალჩინოსნები და თქვეს, რომ „წინა ხელისუფლებამ ჩაიდინა გამოუსწორებელი დანაშაული“. ბევრმა მათგანმა გაიმეორა „გამოუსწორებელი“ და „დანაშაული“, თან რუსეთის საწინააღმდეგოდ სიტყვა არ დასცდენიათ. ხომ არ არის საფრთხე, რომ არსებული რეალობა დაბრალდეს წინა ხელისუფლებას და ერთგვარი აღიარება მოხდეს?

– რუსეთთან პოლიტიკის წარმოებაში ხელისუფლება არის უსუსური, მავნებელი და სახიფათო. ის რომ მარტო იყოს, ძალიან შეგვეშინდებოდა. მაგრამ, ჩვენ პარტნიორები ამ პროცესში ჩვენს ქვეყანას არ მიატოვებენ. ქართულ ოცნებას ძალიანაც სურს, რომ ჩვენმა მოქალაქეებმა მათი ნათქვამი დაიჯერონ და ისევ ხელი გაიშვირონ წინა ხელისუფლებაზე.

– ხომ არ დადგა უკვე იმ დონეზე საკითხი, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობამაც გაითვალისწინოს საქართველოს ხელისუფლების დამოკიდებულება, თავად აღიარებენ რომ გამოუსწორებელი შედეგია, აღარაფერი ეშველება და ყველა შევეგუოთ არსებულ ოკუპაციასო.

 
– არა, არცერთ საერთაშორისო დოკუმენტში და განცხადებაში მსგავსი მინიშნებაც არ არის. ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორები დგანან ამ ქვეყნის გვერდზე. აღიარებენ ტერიტორიულ მთლიანობას, საუბრობენ ოკუპაციაზე და მუდამ ხაზს უსვამენ რუსეთის საფრთხეს ჩვენთან მიმართებაში.

– „გავრილოვის ღამის“ მონაწილეების ამნისტიას რა ბედი ეწია? მაშინ თქვენც იყავით ოპოზიციასთან ერთად ჩართული და ამნისტიის პროექტი მოამზადეთ, ხელისუფლებამ კი თავისი ვერსია წარადგინა.

 
– ხელისუფლება არ დაეთანხმა ჩვენს ვერსიას, რომელიც იყო ყველაზე სამართლიანი. შემდეგ დაინახა, რომ მისი მავნებლური ინიციატივითაც კი, რომ ორი კანონპროექტი ყოფილიყო – ვერ აღწევდა ვერაფერს. შედეგად, მთელი პროცესი შეჩერებულია. დარჩენილია კიდევ ერთი მოსმენა პარლამენტში, რომელსაც „ოცნება“ აჭიანურებს.

– სამართლიანი პრინციპების დასამკვიდრებლად როგორ უნდა დასრულდეს „გავრილოვის ღამის“ საქმე, ასევე 5 ივლისის მოვლენებს რა სამართლებრივი გაგრძელება უნდა მოჰყვეს?

 
– ჩვენ ინიციატივა გვაქვს, რომელიც დღის წესრიგშია და ველოდებით განხილვას – კომპენსაცია ყველა დაზარალებულს. მიუხედავად იმისა, აქვს თუ არა დაზარალებულის სტატუსი, ვინც მიიღო დაზიანება, უნდა იყო სახელმწიფოსგან მხარდაჭერილი: ერთჯერადი დახმარებით, საპენსიო უზრუნველყოფით და მკურნალობით მთელი ცხოვრების მანძილზე. ეს იქნებოდა ყველაზე ადეკვატური პასუხი სახელმწიფოს მხრიდან.

– ვინმეს პასუხისმგებლობის დაყენება იგულისხმება?

– ამ ხელისუფლების პირობებში პასუხისმგებლობის დაყენების იმედი არ მაქვს. მაგრამ, ვფიქრობ, რომ დღის წესრიგში ეს ყოველთვის უნდა იდგეს. ადამიანებს აქვთ სტრასბურგში შეტანილი სარჩელი და მჯერა, მოიგებენ კიდეც. დამნაშავეები დაუსჯელი არ დარჩებიან.

– ამნისტია არ გამორიცხავს პასუხისმგებელი პირებისთვის პასუხისმგებლობის მოხსნას?

 
– ჩვენს კანონპროექტში ძალოვნებს, რომლებმაც მძიმე დაზიანებები მიაყენეს მოქალაქეებს, ან ბრძანება გასცეს, არ ეხებათ ამნისტია.

– რაც შეეხება 5 ივლისის მოვლენებს, თქვენი დამოკიდებულება როგორია?

– 5 ივლისი არის ხელისუფლების მხრიდან განზრახ მოწყობილი, რომ წინასაარჩევნოდ დაწყებულიყო რადიკალური ჯგუფების და საპატრიარქოს გამოყენება საკუთარი მიზნებისთვის. საბაბად გამოიყენეს, როგორც სჩვევიათ ხოლმე, პრაიდის თემა. პრაიდი დაანონსებული იყო დიდი ხნით ადრე. საზოგადოება ხედავდა რადიკალური ჯგუფების მოწოდებას, ძალადობის დაგეგმვას. ამიტომ ორჯერ დავიბარეთ გომელაური სასაუბროდ – რას აპირებდა. არც ერთხელ არ მოვიდა პარლამენტში. ღარიბაშვილისგანაც მხოლოდ ზოგადი პასუხი მივიღე. ჩანდა, რომ ხელისუფლება საერთოდ არ აპირებდა მომზადებას, რომ ხელისუფლება გეგმავდა ამ რადიკალური ჯგუფების მხარდაჭერას, მაგრამ ამ დონეზე თუ მივიდოდა საქმე, არავის გვეგონა. 5 ივლისი დაგეგმა ხელისუფლებამ, თავს დაესხა ჟურნალისტებს, მხარი დაუჭირა რადიკალურ ჯგუფებს, არ აღკვეთა ძალადობა და მეტიც, მეორე დღეს წამახალისებელი განცხადებებიც მოვისმინეთ.

– რესპუბლიკური პარტია კონკორდატის გაუქმებასაც ითხოვდა. თუ გყავთ თანამოაზრეები თუნდაც კოალიციაში?

– მომხრეები გვყავს, მაგრამ მგრძნობიარე საკითხია არა მხოლოდ ბევრი პოლიტიკური პარტიისთვის, არამედ ცალკეული ადამიანებისთვისაც. საკითხი ითხოვს ფართო დისკუსიას, მსჯელობას და ეს არის დასაწყები.

– ასეთი დამოკიდებულება ამომრჩეველს არ გაკარგვინებთ?

– ვფიქრობ, რომ არა. ამ ქვეყანაში განცდა არის, თითქოს საპატრიარქოს ორგანიზებული რადიკალური ჯგუფები და მათი მხარდამჭერები, რომლებსაც სურთ თავს დაესხან ლგბტ თემს, უმრავლესობაში არიან. ან საპატრიარქომ რაც არ უნდა ნაბიჯები გადადგას, უმრავლესობა გაამართლებს. არ არის ასე. წლების წლის წინ, როდესაც საპატრიარქოზე ვლაპარაკობდით, ამომრჩეველს ვკარგავდით კი არა, ძალიან აგრესიულ და მუქარის წერილებსაც ვიღებდით. დღეს ასეთი ვითარება აღარ არის. ლამის ყველა პარტია ლაპარაკობს საპატრიარქოს ნაკლოვან მხარეებზე.

– თუმცა, ხელისუფლება ხშირ შემთხვევაში ვერ ბედავს კრიტიკას.

– ვერცერთი ხელისუფლება ვერ ბედავდა საპატრიარქოსთან პრინციპულობას. დღევანდელმა ხელისუფლებამ წინამორბედის სიმახინჯეები კიდევ უფრო დამახინჯებულად გამოიყენა. წინა თუ შავ ჯიპებს ჩუქნიდა, ეს ხელისუფლება ყველა მუნიციპალური ბიუჯეტიდან ფულს ურიცხავს, სამშენებლო მასალებს აძლევს, შენობებს, მიწებს ჩუქნის, თან მათ რადიკალურ ჯგუფებს მხარს უჭერს.

ასეთი ხელისუფლება საპატრიარქოსთან პრინციპულობას ვერასოდეს გაბედავს. კოალიციური ხელისუფლება, რომელსაც ექნება საზოგადოების მხარდაჭერა, შეძლებს ამ თემაზე დისკუსიის დაწყებას. ვილაპარაკოთ, მაგალითად, ხომ შეიძლება ვიცოდეთ სახელმწიფომ რა გადასცა, რა ქონებას ფლობს საპატრიარქო და როდის შეიძლება ეს პროცესი გაჩერდეს.

 
– სახელმწიფოს მიერ „კოვიდის“ და ეკონომიკის მართვას როგორ შეაფასებდით, ხშირად გვესმოდა, რომ ხელისუფლება სანიმუშოდ მართავს პანდემიას და ეკონომიკაც უპრეცედენტოდ იზრდება ბოლო თვეებში.

– აქ სიტყვებიც ზედმეტია. ხელისუფლებამ, რომელმაც იცოდა, რომ ახალი ტალღები მოჰყვებოდა პირველ შეჩერებას, რომ ვაქცინაციის გარდა სხვა გამოსავალი არ არსებობს, რომ არც ადამიანები და არც ბიზნესი მზად არ იყო შემდეგი ტალღისთვის, არანაირი პრევენციული ზომები არ მიიღო. ვაქცინაციის კამპანია არ ყოფილა, ვაქცინები დროზე ვერ შემოიტანეს. დღესაც თუ რაიმე შეზღუდვებს შემოიღებს, არ ვიცით რა უნდა გააკეთოს ბიზნესმა. კომუნიკაცია არის ნული. ამ ხელისუფლებამ ისეთი მძიმე შეცდომები დაუშვა „კოვიდის“ მართვასთან დაკავშირებით, მარტო ამის გამო უნდა გადადგეს.

პირველი ჩაკეტვა და კომენდანტის საათი რომ იყო, საპატრიარქო ღიად არღვევდა კანონს და ხელისუფლებას ხმა არ ამოუღია. ფინანსურ და პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებში რომ ვერ უწევს წინააღმდეგობას, ეგეც წარმოუდგენელია, მაგრამ კომენდანტის საათის დროს, რომელსაც ყველა ემორჩილება, მაგრამ კონკრეტული სასულიერო პირი არაფრად აგდებს, სახელმწიფომ საპასუხოდ ვერაფერი გააკეთა.

 
– მომავლის გეგმებზე რას გვეტყვით – როგორც პარტიული, ასევე პოლიტიკური თვალსაზრისით?

 
– ბოლო წლების მანძილზე რესპუბლიკურმა პარტიამ მძიმე დარტყმები მიიღო; ჯერ კოალიციაში ყოფნის შემდეგ იყო პარტიის გაყოფა, შემდეგ ორ არჩევნებში მძიმედ დავმარცხდით. ახლა გვჭირდება მეტი კონცენტრაცია, სტრუქტურული განახლება. ჯერ კონსულტაციები გვაქვს, წლევანდელ არჩევნებში დამოუკიდებლად გავალთ თუ სხვებთან ერთად, ამიტომ ზუსტად ვერ გეუბნებით. სამუშაო ბევრია, ბევრი რამის თავიდან დაწყება გვჭირდება.

– შეიძლება ვთქვათ, რომ ივანიშვილმა ბევრად უფრო მოასუფთავა პოლიტიკური ველი ოპოზიციური პარტიებისგან, ვიდრე ამას წინა ხელისუფლება აკეთებდა?

– ივანიშვილი ძალიან ასუსტებს პარტიებს. მისი მიზანია ყველა პარტია ერთ ყულაბაში ჩაყაროს და ყველას უწოდოს ნაციონალური მოძრაობა, მაგრამ ეს აღარ გამოუვიდა.

– აპირებთ თავმჯდომარის პოსტზე გააგრძელოთ საქმიანობა თუ სხვა გეგმები გაქვთ?

 
– ჯერჯერობით ვრჩები პარტიის თავმჯდომარედ. მაგრამ ვგეგმავთ ორგანიზაციის სტრუქტურების, ადგილობრივი წარმომადგენლობების განვითარებას, ახალგაზრდების უფრო მეტად ჩართვას და მომავალ ყრილობაზე იმედი მაქვს უკვე ცვლილებები იქნება. პარლამენტში წარმოვადგენ პარტიას, ვაგრძელებ საქმიანობას და მინდა რომ პარტიაში განახლება დაიწყოს. ხელს შევუწყობ მაქსიმალურად.

– დასასრულ, თავისუფალ დროს როგორ ატარებთ?

– ძალიან მიყვარს მოგზაურობა, რაც ძალიან გამიჭირდა პანდემიის გამო. ასევე მიყვარს მეგობრებთან ერთად ყოფნა.

ესაუბრა თემურ იობაშვილი